Tíminn - 20.02.1932, Blaðsíða 1

(öjaíbferi
09 afgrciðsluma&ur Íimaní er
SannDCÍg porsteinsöóttir,
Ccefjargötu 6 a. Sdpfjamf.
XVI. árg.
Reykjavík, 20. feBtáar 1932.
Fjárlagaræða
r r
Asgeirs Asgeirssonar fjármálaráðherra
Flutt á Alþingi í dag
Hæstv. forseti, hv. þing-deild!
Um leið og ég nú legg fyrir
Alþingi frv. til fjárlaga fyrir ár-
ið 1933, mun ég svo sem venja
er til gefa skýrslu um hag ríkis-
sjóðs á síðastliðnu ári. Innborg-
unumi og útborgunum fyrir árið
1931 er ekki að fullu lokið enn-
þá, en þó hygg ég að skýrsla mín
fari nær um hina endanlegu nið-
urstöðu en áður var títt, vegna
endurbóta, sem gerðar hafa ver-
ið á bókhaldi og innheimtum.
Það mun engum koma á óvart,
að afkoma ríkisins hefir á síð-
asta ári verið bág eins og raun-
ar allra atvinnufyrirtækja lands-
ins á þessu mesta kreppuári, sem
yfir hefir skollið á friðartímum.
Verðlag afurðanna er undirstaða
afkomunnar og er öllum kunnugt
um verðhrun síðasta árs.
Skýrsla mín er þá sem hér
segir:
Innborganir
2. fjárlagagr.:
1. Fasteignaskattur...................
2. Tekju-og eignaskattur..............
"3. Lestagjald........................
4. Aukatekjur.........................
5. Erfðafjárskattur...................
C. Vitagjald..........................
7. Leyfisbréfagjöld...................
8. Stimpilgjald.......................
9. Skólagjöld.........................
10. Bifreiðaskattur....................
11. Útflutningsgjald...................
12. Áfengistollur......................
13. Tóbakstollur.......................
14. Kaffi- og sykurtollur..............
15. Annað aðflutningsgjald.............
16. Vörutollur .. .....................
17. Verðtollur.........................
18. Gjald af sætinda- og brjóstsykurs-
Áætlun Reikn- ingur Eignahi’eyf' Tekjui’ ingar
260.000 284.121 284.121
1.200.000 1.440.934 1.440.934
40.000 52.109 52.109
475.000 584.235 584.235
30.000 58.534 58.534
350.000 478.715 478.715
10.000 29.660 29.660
360.000 440.500 440.500
20.000 15.275 15.275
70.000 138.215 138.215
1.100.000 690.500 690.500
425.000 577.075 577.075
1.025.000 1.502.000 1.502.000
850.000 1.086.530 1.086.530
200.000 g*225.625 225.625
1.500.000 1.428.814 1.428.814
1.760.000 1.539.100 1.539.100
gerð............................
19. Pósttekjur........................
20. Símatekjur........................
21. Útvarpstekjur.....................
22. Víneinkasala......................
3. fjárlagagr.:
1. Eftirgjald eftir jarðeignir.......
2. Tekjur af kirkjum.................
3. Tekjur af silfurbergi.............
4. Legkaup til kirkjugarðs dóm-
kirjunnar.......... .............
4. fjárlagagr.:
1. Tekjur af bönkum..................
2. Vextir af bankavaxtabréfum,
1. nr. 14, 1909 ................
3. Væntanl. útdr. af þeim bréfum
Útdr. jarðræktarbréf...............
4. Vextir af innstæðu í bönkum ..
5. Aðrir vextir......................
5. fjárlagagr.:
1. Óvissar tekjur....................
2. Endurgr. fyrirframgreiðslur .. ..
3. Endurgr. lán og andvirði seldra
eigna............................
4. Tekjur Menningarsjóðs ............
5. Skemmtanaskattur..................
50.000 140.000 140.000
500.000 713.800 713.800
.600.000 1.750.000 1.750.000
100.000 105.000 105.000
575.000 750.000 750.000
30.000 30.000
100
1.000
3.500 3.300 3.300
10.000
20.000 21.175 21.175
24.000 48.000 48.000
65.000 65.000
8.000 7.500 7.500
50.000 260.000 260.000
50.000 50.000 50.000
10.000 10.000 10.000
20.000 120.000 120.000
15.000 15.000 15.000
75.000 75.000 75.000
13. fjárlagagr.:
A. Póstmál 527.300 653.000 053.000
B. Vegamál 1.529.051 1.475.015 54.000
C. Samgöngur á sjó 375.200 588.329 588.329
D. Vitamál og liafnargerðin 407.500 511.391 391.391 120.000
E. Flugferðir 70.000 70.000 70.000
F. Hi’aðskeyta og talsímasamband 1.628.000 1.767.000 1.627.000 140.000
G. Útvarp 281.000 328.467 204.467 124.000
14. fjái’lagagr.:
A. Andlega stéttin 301.450 375.000 360.000 15.000
B. Kennslumál 1.314.925 1.521.300 1.521.300
1. fjói’lagagi'.: Vísindi, bókm. og listir 291.910 300.810 300.810
10. fjárlagagi-.: Vei’kleg íyrii-tæki .. .. 1.694.110 1.795.600 1.795.600
17. fjórlagagi’.: Alm. styi’ktai’starfsemi 997.350 959.425 959.425
18. fjái-lagagi’.: Eftirlaun og styi’ktarfé 253.216 240.000 240.000
19. íjái'lagagi’.: Óviss útgjöld 100.000 215.340 215.340
20. fjái’lagagi’.: Lögboðnar fyrirframgr. 10.000 44.400 34.400 10.000
22. fjárlagagr;: Heimildir 352.500 268.270 84.230
24. fjárlagagi’.: Gi’eiðslur samkv. lögum 991.000 695.500 296.000
Kr. 12.821.744 17.172.443 15.455.988 1.716.455
Eins 0g yfirlitið sýnir hafa inn-
borganir orðið kr. 14.735.717,00,
en þar af eru kr. 233.000,00 teknar
af eignum svo tekjurnar eru rétt
taldar um 14,5 milj. kr., en
áætlun var 12,8 milj. Bæði verð-
tollur og vörutollur hafa þó far-
ið niður úr áætlun,.enda dró stór-
lega úr innflutningi á árinu frá
því sem áður var. Það mun vekja
athygli ,að útflutningsgjald, sem
var áætlað kr. 1,1 milj., hefir
komizt niður í kr. 690 þús. Staf-
ar það sumpart af hinni geysilegu
verðlækkun útflutningsafurða og
sumpart af því að síldartollur að
upphæð kr. 230.000,00 er enn
7. fjárlagagr.:
ógreiddur og því ekki talinn til
tekna, enda meir en vafasamt um
innheimtuna.
Útborganir hafa orðið kr.
17.172.443,00, en þar af hafa kr.
1.716.455,00 gengið til afborgana
og eignaaukningar og eru því
eiginleg gjöld ársins um 15,5
milj. kr. Raunverulegur tekju-
halli hefir því orðið um ein miíjon
króna, en mismunur inn- og út-
borgana tæplega 2,5 milj. kr.
Rétt þykir að gera nánari
grein fyrir því í hverju eigna-
hreyfingin og umframgreiðslur
ársins eru fólgnar.
Eignalireyfingar eru þessar:
Afborganir innlendra lána............................... 166.767
--- danskra lána..................................... 435.737
---- enskra lána..................................... 170.721
Framlag til Landsbankans.....................................
13. fjárlagagr.:
B. Byggingar í Bakkaseli og Fornahvammi................ 54.000
D. Vitabyggingar og vitavarðabústaðir............... .. 120.000
F. Nýjar símalínur ................................... 140.00
G. Afborgun útvarpsláns................................ 124.000
14. fjárlagagr.:
A. Byggingar á prestssetrum........................
20. fjárlagagr.: Skyndilán til embættismanna........
22. íjárlagagr.: Byggingarkostnaður Reykjahælis .. ..
24. fjárlagagr.: Greiðslur samkvæmt lögum:
Póst- og símahús á Selfossi .. .. v............. .. .. 6.470
Fjósbygging á Kleppi....................................... 26.849
Eftii’stöðvar vegna byggingar hlöðu á Hvanneyri .. 5.330
---- — ---- Nýja-Klepps ................... 1.190
---- — ---- Arnarhváls.................... 12.541
---- — ---- Landspítala.................... 5.000
Bygging útihúsa á Iíóluni.................................. 20.045
Lán til Flóaáveitunnar..................................... 5.000
— — Samvinnufélags ísfirðinga............................. 27.260
Fi-amlag til síldarvei’ksmiðju........................... 131.825
Lán til presta .. ......................................... 15.000
Eftirstöðvar vegna byggingar útvai-psstöðvar............... 39.364
126
773.225
100.000
402.000
15.000
10.000
84.230
296.000
Kr. 12.816.600 14.735.717 14.502.717 233.000
Reikn- Eignahreyf-
Útborganir Fjárveit. ingur Gjöld ingar
7. fjái-lagagi-.: Greiðslur af lánum:
1. Vextir 514.991 1.100.000 1.100.000
2. Afborganir 658.147 773.225 773.225
3. Framlag til Landsbankans .. .. 100.000 100.000 100.000
8. fjárlagagr. Boi’ðfé konungs 60.000 73.711 73.711
9. fjárlagagr. Alþingiskostnaður .. .. 229.200 280.500 280.500
10. fjárlagagr.:
1. Ráðuneytin, ríkisféhirðir 0. fl. .. 219.300 299.825 299.825
2. Hagstofan 59.000 59.325 59.325
3. Utanríkismál 0. fl 109.000 102.772 102.772 -
11. fjárlagagr.:
A. Dómg. og lögreglustjóm 833.600 1.220.000 1.220.000
B. Sameiginl. kostnaður við embættis- rekstur 186.000 350.000 350.000
12. fjárlagagr.:
Til læknask. og heiltrrigðismála .. 585.515 570.000 570.000
Samtals kr. 1.716.455
par fi’á dregst:
Útdráttur verðbréfa.................................... 113.000
Endui’gi’eidd lán og andvirði seldra eigna............. 120.000
-------- 233.000
Eignaaukning á árinu nemur því.................................. kr. 1.483.455
Greiðslur umfram áætlanir og fjárveitingar og samkvæmt heim-
ildum í fjárlögum og öðrum lögum hafa verið þessar:
7. fjárlagagr.: Vextir.......................................... 585.000
Afborganir.................................................. 115.000
---------- 700.000
9. fjárlagagi’.: Alþingiskostnaður......................................... 60.700
10. fjárlagagr.: Stjómarráðið............................................... 80.525
11. fjái’lagagr.:
A. 5. Skrifstofukostnaður tollstjóra............................ 26.000
Fnuqh. á 2. síðu.
JAfgzeitteía
mans er i €œfjarijötu 6 cl
©pin ða^Ic^ fL 9—«
Sinri 2353
7. blað.
floileið yfir IsH
Hingað er kominn fyrir nokkr-
um dögum Vestur-lslendingurinn
Guðmundur Grímsson dómari frá
Norður-Dakota í Bandaríkjunum.
Hann hefir með höndum málaleit-
un við ríkisstjóm og Alþingi þess
efnis, að flugfélaginu „Trans-
american Arlines Corporation“
verði veitt leyfi til þess að hafa
Guðmundur Grímsson.
viðkomustað á íslandi í reglu-
bundnum daglegum flugferðum
yfir Atlantshaf, sem félagið hefir
í hyggju að stofna til nú innan
skamms.
Viðvíkjanda reglubundnum flug-
ferðum milli Ameríku og megin-
lands Evrópu er um tvær leiðir
að ræða. Önnur er um sunnan-
vert hafið til Bermuda í Vestur-
Indium, þaðan til Azureyja við
vesturströnd Afríku, þaðan yfir
hafið norður með Evrópu tii Eng-
lands. Hitt er leiðin norður eftir
meginlandi Ameríku yfir Hudson-
sund og Baffinsland, þaðan aust-
ur eftir yfir Grænland, ísland,
Færeyjar, Shetlandseyjar og
Noreg, til Kaupmannah afnar.
Það, sem veldur því, að norður-
leiðin hefir verið vaiin, er fjar-
lægðin milli lendingastaðanna.
Vegalengdin yfir úthafið frá
Bermuda til Azureyja er rúmlega
2000 enskar mílur. Hlutaðeigend-
ur telja, að rannsökuðu máli, von-
laust um, að flugferðir geti bor-
ið sig fjárhagslega, þar sem svo
langt er milli lendingarstaða. Á
svo löngu flugi, sem þar er um
að ræða, verður að verja of miklu
af burðarmmagni flugvélanna til
að flytja þann benzínforða, sem
nauðsynlegur er til flugsins. Þar
sem skemmra er milli áfanga-
staða, er hægt að verja meira
rúmi til arðgefandi flutninga.
Á leiðinni, sem valin hefir ver-
ið, yfir ísland ,er miklu skemmra
milli áfangastaða. Lengsti áfang-
inn þar verður milli íslands og
Færeyja 495 enskar mílur eða
meir en fjórum sinnum styttri
en frá Bermuda til Azureyja.
Næstlengsti áfanginn er frá
Grænlandi til Islands, 464 enskar
mílur.
Ferðaáætlunin er í stuttu máli
þessi: Flugið verður frá Detroit,
sem er stór flugferðamiðstöð í
Bandaríkjunum norðvestanverð-
um, sunnanvert við vötnin miklu,
þaðan yfir Canada í þrem áföng-
um, yfir Hudsonsund, með við-
komustað á Baffinslandi, sem er
íshafseyja, þaðan yfir Daviðssund
með viðkomustöð á vesturströnd
Grænlands,þá yfir Grænlandsjökul
með viðkomu á austurströndinni
Framh. á 4. aíðu.