Tíminn - 04.06.1932, Blaðsíða 4

90
TÍMINN
Stálljáirnir
góðu eru komnir.
Handslegnir, hertir í viðarkolum, bíta best, endast best.
ATH. Gætið þess að nafnið Brusletto standi á ljáþjóimu
Samband ísl. samvinnufélaga
LOMBERG ELOCHROM - filmur
(ljós- og litnæmar).
6X9 cm. kr. 1,20
6V,XH cm. 1,50
fríttaent ef 10 rl. eru keyptar í einu.
Lax- og silungsveiðarfæri: Sil-
ungastangir frá kr. 3,50. Laxastang-
ir frá kr. 20,00, og alt tilh. stanga-
veiði, fjölbr. og ódýrt úrval.
Sportvöruhús Reykjavíkur
Reykjavík
Jón Jónsson smiður
pessi merkismaður andaðist að
Hlemmiskeiði á Skeiðum þann 14.
júlí síðastliðið sumar; en ómaklega
hefir dregizt að minnast hans með
nokkrum orðum. Jón sál. var fædd-
ur 20. apríl 1857 að Lágafelli í
Austur-Landeyjum. Foreldrar hans
voru Jón Árnason frá Galtalæk í
Landsveit og Margrét Jónsdóttir frá
Næfurholti á Rangárvöllum. Á öðru
óri var Jón fluttur til fósturs með
móðurforeldrum sínúm: Unu Hall-
dórsdóttur frá Leirubakka í Land-
sveit og Jóni Jónssyni frá Selsundi
á Rangárvöllum, sem >á bjuggu
góðu búi að Næfurholti. Voru þau
Næfurholtshjón góðir og mætir
menn. Hlaut Jón þar gott uppeldi,
vandist á vinnusemi, guðrækni og
góða siðu.
En hóklegt nám var eigi veitt
nema í kristnum fræðum og til þess
vandað sem bezt. En kvöldvökurnar
höfðu óbeinlínis menntandi áhrif á
eldri og yngri, því að „við ljóðasöng
og sögurnar söfnuðust föngin un-
aðar“.
Jón sálugi lýsir æskuheimili sínu
í Næfurholti á þessa leið: „Fólkið í
Næfurholti var gott og guðrækið.
Átti bærinn kirkjusókn að Stóra-
Klofa; var þar messað 3. hvern
helgan dag, og fóru þá allir, sem
gátu, allan tima ársins, ef fært var
veðurs vegna. þegar lagt var af stað
til kirkjunnar tóku karlmennirnir
ofan höfuðfötin og lásu ferðabæn-
ina; var það ávalt gert hvert sem
farið var af heimilinu.
Húslestrar voru lesnir alla helgi-
daga í Vídalínspostillu, og Grallar-
inn sunginn; auk þess voru sungnir
Passíusálmar og Upprisusálmar og
lesnar Gerhardshugvekjur og Sjö-
orðabók Vídalíns.
Mikið bókasafn var til hjá fóstur-
íoreldrum mínum, og það margar
bækur sem dýi’mætar þættu á heim-
ilum nú á tímum; nxun Guðbrands
biblía hafa verið einna merkust
þeirra.
Á búskaparárum fósturforeldra
minna, kom eldur upp í Heklu 5.
sept. 1845; var þá amma mín ein
heima með ung börn, en afi minn
var við heyvinnu niðri í Réttanesi,
og var rúmrar tveggja tima ferð á
milli og Rangá ytri. Byrjaði eld-
gosið með jarðskjálfta, þrumum og
eldingum og svarta myrkri. Stór
flóð komu í Rangá, og varð hún svo
heit, að silungar lágu dauðir víða
við ána, þegar ílóðinu linnti.
Afi minn brauzt yfir ána og
komst heim frá Réttanesi og flutti
fólkið að Kaldhak; má geta nærri
hvemig ömmu mirrni hefir liðið
meðan hún var ein heima með böm-
in, þar eð bærinn stóð við rætur
Heklu og búast mátti við því, að
glóandi hraunið rynni yfir bæinn á
hverri stundu, enda varð það svo,
að eldhraunið tók nokkuð af túninu
og vatnsbólið þar með. Vorið eftir
fluttu fósturforeldrar mínir frá Næf-
urholti að pórunnarhálsi, sem fyr
var hjáleiga frá Næfurholti, en nú
heitir siðan Næfurholt".
pegar Jón var 13 ára, þá bmgðu
fósturforeldrar hans búi og fór hann
þá að Steinkrossi (er jörð sú nú í
eyði) og var fermdur þaðan næsta
vor af merkisprestinum sr. ísleifi
Gíslasyni, er síðar var í Arnarbæli
í Ölfusi.
16 ára gamall fór Jón að Látalœti
(sem nú heitir Múli) til hjónanna
Brynjólfs smiðs Brynjólfssonar og
Guðnýjar Höskuldsdóttur. Taldi Jón
sálugi heimili þetta hafa verið sér
sinn bezta skóla; þar lærði hann
smíðar og naut þar einnig góðra
bóka, las þar t. d. fyrst íslendinga-
sögur.
Frá Látalæti fór Jón árið 1876 að
Hellum, næsta bæ, til Guðlaugs
þórðarsonar bónda þar; dvaldi hann
þar í 6 ár og trúlofaðist Vilborgu
dóttur Guðlaugs; átti Jón og þá
nokkuð af skepnum og ætlaði sér
þú að hyrja á sjálfstæðu lífi innan
skamms, en þá kom „fellirinn
mikli" um sumaimálin 1882 og
missti Jón þá aleigu sína að kalla
má. Fóru þau hjónin þá að Torfa-
stöðum í Biskupstungum sem vinnu-
hjú, en fluttust brátt þaðan og byi'j-
uðu búskap í Syðra-Langholti í
Hrunamannahreppi. Sagði Jón sjálf-
ur, að þau hjónin hefðu upp frá
því verið á ýmsum stöðum, alltaf
fátæk, en þó hefði góð sambúð
þeirra hjónanna og ástrík böm sín
verið sér meira virði en allt annað.
Síðast flutti Jón að Hlemmiskeiði
á Skeiðum, tók þá jörð hálfa til á-
búðar og leið þar vel með aðstoð
ástvina sinna. Dvaldi hann nú síð-
ast og dó hjá tengdasyni sínum,
þorgeiri þorsteinssyni, er tók við
jörðinni af honum og er einn af
myndarbændum Skeiðahrepps.
Jón sálugi var gáfaður maður,
laus við allan rembing og stærilæti;
liann var þroskaðri en svo, að beita
þyrfti sérstöku lagi við hann, eins
og suma menn, til þess að forðast
rekistefnur og misskilning. Hann
var bezti verkmaður og sóttust allir
eftir vinnu hans, því að hann var
smiður góður, en nægjusamur og
kröfuvægur fyrir sjálfan sig. Á
Skeiðunum starfaði hann að ýmsum
framfaramálum, en merkast var
stofnun Sparisjóðs Skeiðahrepps.
Veitti Jón honum forstöðu til dauða-
dags. í þjóðmálum var Jón sál. ein-
dreginn framsóknar- og íramfara-
maður og hafði alitaf vakohdi á-
huga á öllum nýjum áhugamálum
á því sviði.
Jón sál. var hæglátur og hugs-
andi maður, alla æfi áhugasamur
fyi'ir trúmálum, því að hann var
'Aðsýnn og trúrækinn, sótti vel
kirkju; hann var mörg síðustu árin
safnaðarfulitrúi Ólafsvallasóknar. —
Hann var jarðsunginn að Ólafsvöll-
um þann 25. júlí síðastliðið' sumar.
Fjölmenntu sveitungar hans við
jarðarförina og heiðruðu þannig
minningu þessa merkismanns.
Jörð
Ymsir hafa þegar ritað um hið
nýja og að mörgu ieyti sérstæða
tímarit síra Bjöms O. Bjömsson, er
hann nefnir „Jörð“, einkum í Ak-
ureyrarblöðin. Má þar án efa íremst-
an telja hinn landskunna lækni og
rithöfund, Steingrim Matthíasson, er
skrifað hefir um ritið af skilningi
miklum og þekkingu á ritinu sjálfu
og ritstjóra þess, sbr. ritgjörð í Degi,
8. tbl. þ. á.
Síra Bjöm hefir kynnst islenzku
þjóðlífi, bæði í sveitum og bæjum,
allt frá barnæsku; sveitalífinu þó
einkum síðan hann gerðist prestur
og tók að þjóna all víðlendu og örð-
ugu prestakalli í afskektu héraði.
þar mun hann hafa átt þess kost
að læra, að sá mun þess bezt um-
kominn að njóta þess blíða og þola
það striða í íslenzku veðui'fari og
náttúru, sem mótast hefir og þrosk-
ást af „samlífi" við náttúru lands
síns.
Síra Bjöm hefir á vissum sviðum,
auk hins kl.erklega náms, notið meiri
og fyllri menntunar, heldur en al-
mennt tíðkast um menn í hans
stöðu. þess vegna getur hann boð-
ið löndum sínum fróðleik eins. og
greinina „Indland og Indverjar"
(Jörð, I., 2—3.), ýmsar leiðbeiningar
í líkamsrækt, liollustuháttum, mat-
lifi o. fl.
Síra Björn er guðfræðingur, sem
hefir verið svo hamingjusamur, að
sleppa út úr þeim skóla ófjötraður
af erfikenningum og andlegri ein-
angrun. þess vegna er hann þess
umkominn, að boða þjóð sinni lif-
andi kristindóm og gera þann boð-
skap að meginkjama og máttarstoð
Voss Folkehegskule
byrjar 7. október og stendur yf-
ir í 6 mánuði. Fjárstyrkur til
þeirra, sem þurfa. Skrifið eftir
upplýsingum og sendið umsóknir
til 0ystein Eskeland, Voss.
\
Reykjavík. Sími 249 (3 línur).
Símnefni: Sláturfélag.
Áskurður (á brauð) ávalt fyrir-
liggjandi:
Hangibjúgu (Spegep.) nr. 1, gild
Do. — 2, —
Do. — 2, mjó
Sauða-Hangibjúgu, gild,
Do. mjó,
Soðnar Svína-rullupylsur,
Do. Kálfa-rull upylsur,
Do. Sauða-rullupylsur,
Do. Mosaikpylsur,
Do. Malacoffpylsur,
Do. Mortadel pylsur,
Do. Skinkupylsur,
Do. Hamborgarpylsur,
Do. Kjötpylsur,
Do. Lifrarpylsur,
Do. Lyonpylsur,
Do. Cervelatpylsur.
Vörur þessar em allar búnar
til á eigin vinnustofu, og stand-
ast — að dómi neytenda — sam-
anburð við samskonar erlendar.
Verðskrár sendar, og pantanir
afgreiddar um allt land.
þeirrar viðleitni, að leiða lesendur
sína til víðtækari þekkingar og skiln-
ings hinna einstöku lífsþátta og
fyllra samræmis við allífið. — þess
vegna hefir hann og orðið svo láns-
samur að fá leyfi til þess að flytja
í riti sínu vandaða þýðingu á bók-
inni „Kristur á vegum Indlands".
Síra Björn hefir fólgið í menntun
sinni mikinn forða hókmenntalegr-
ar og listrænnar þekkingar og víð-
sýni, samfara gjörhygli á rás við-
buröanna. þess vegna er hann þess
um kominn að gerast einn af boð-
berum hins nýja tíma, án þess að
fylgja fordæmi ýmsra hinna nýrri
rithöfunda vorra í því, að skrifa sem
óður væri, eða flytja mál sitt með
bæxlagangi og orðkyngi.
þess vegna hefir hann og frjáls-
lyndi og bjartsýni til þess að finna
andleg verðmæti og fjársjóði listar
jafnvel í því, sem gamalhvggnir
smælingjar, fjötraðir af vana og
erfðasynd hleypidómanna, mundu
telja vanheilagt.
Af greinum eftir einstaka menn,
auk ritstjóra, skal hér aðeins nefna
hina einkar skilmerkilegu grein
Snorra læknis Halldórssonar: Björg-
un úr dauðadái. — Slíkar greinir
væri vel að „Jöi'ð" mætti auðnast
sem flestar írá liinum góðkunna
lækni.
Sunxdenzkur bóndi.
-----O----
ISnsýningin, sem Iðnaðarmannafé-
lagið í Reykjavík gengst fyrir verð-
ur opnuð í Miðbæjar-barnaskólanum
17. þ. m. þátttaka er mjög mikil,
svo að allt. húsrúm skólans er þeg-
ar upppantað og auk þess verður
allmikið af varningi i porti skólans.
Verður þetta stærsta iðnsýning, sem
haldiii hefir verið hér á landi, og
mundi hún þó enn stærri, ef hús-
næði leyfði og hagstæðari tímar
væru hjá iðnaðarmönnum en nú er.
— Sýningarmununum á að vera bú-
ið að koma fyrir þann 15. þ. m.
Ritstjóri: Gísli Guðmundsson
Mímisveg 8. Sími 1245.
Prentsm. Acta.
Heyyinnuyélar
Þeir sem ætla að fá sér sláttuvélar eða rakstrarvélar
á þessu sumri ættu ekki að draga að tryggja sér hinar
margreyndu og viðurkenndu
Herkúles Deering-vélar
ATH. Vélarnar verða ekki fluttar inn nema samkvæmt
ákveðnum pöntunum.
Samband ísl- samvinnufélaga.
Hestamannafél. Fákur
Kappreiðar
Sunnud. 3. júlí verða kappreiðar háðar á Skeiðvellin-
um við Elliðaár. Verðlaun og fyrirkomulag svo sem að und-
anförnu.
Lokaæfing og innritun kappreiðahesta fer fram á Skeið-
vellinum kl. 7 síðd. fimtud. 30. júní. Þátttaka tilkynnist Dan.
Daníelssyni í Stjórnarráðinu (Sími 306).
Stjórnin.
Símnefni
Pósthólf
Incurance
BRUNATRYGGINGAR «•
(hús, innbú, vörur o.fl.). Sími 264 «
SJÓVATRYGGINGAR ^
(skip, vörur, annar flutningur o.fl.). Sími 642
Framkvæmdastjóri: Sími 309
Snúið yður til
Sjóvátryggingafjelaés Islands h.f.
Eimskipafjelagshúsinu, Reykjavík «4-
IKa.u.pféla.gsstj órar I
Munið eftír því að haldbest og smjörilí ast er
„Smára“ - smjörlikl
Sendið því pantanir yðar til:
H.i. Smjörlikisgerðin, Reykjavík.
W. Allt með íslenskum skipum! 3
Prentsm. ACTA
er flutt á Laugaveg 1 (bverzLðví8i.)