Tíminn - 25.06.1932, Síða 1

Tíminn - 25.06.1932, Síða 1
(ðjaíbferi og afíjrciðslimiaður íímans tt H a ti n p c i g )3or5tcins6ótttr, £a;fjargötu 6 a. SeYfjaoíf. ^.fgrcibðía (C í nt a n s cr i £œf jargötu 6 <l (Ðpin óatjletja' fl. 9—6 Sími 2353 XYL árg. Reykjavík, 25. júní 1932. 27. blað. Efnaliag'sreikningrur Sambands íslenzkra samvinnufélaga, 31. desember 1931. EIGNIR: 1. Fasteignir: Húseign í Reykjavík.................... 2 skúrar 1600,00, Bílaskúr 7900,00 . . . Lóð í Reykjavík 65,000,00, Girðing um lóðina 600.00 ....................... Vörugeymsluhús við Geirsgötu . . . . Fiskhús og lóð í Stykkishólmi . . . . 2. Áhöld: Verzlunar- og skrifstofuáhöld.......... Flutningabifreið með skúr.............. 3. Verðbréf & hlutabréf: Bankavaxtabr. Landsb., kr. 1400.00 á 80°/0 Ríkisskuldabréf.......................... Hlutabréf í Sjóvátryggingarfél. íslands h.f. Hlutabréf í Tóbaksverslun íslands h.f. 4. Víxlar ................................ 5. Skuldabréf............................. 6. Vörubirgðir............................ 7. Innieign í bönkum: Landsbankinn — hlaupareikningur. . . Útvegsbankinn — hlaupareikningur . . Landsb., útbú, Klpst. — hlaupareikningur Búnaðarbankinn, bók 1078 ........... D.D.L.B., Kbh., D.Kr. 188.607,72 á 122.38 Nordd. Bank, Hamb. RM. 4.361.42 á 156.03 Royal Bank, Leith, £ 483:0:5 á 22.15 . Royal Bank London, £ 204:12:4 á 22.15 Hambr. Bank, Lotidon, £ 201 : 10:1 á 22.15 8. Ýmsir skuldunautar: Sambandsfélög.......................... önnur samvinmtfélög.................... Innlendir viðskiftamenn................ Erlendir viðskiftnmenn................. 9; Samvinnuskólinn: Áhöld og bókasafn................... . Kostnaður V,0 — 3i/i2.................. 10. Garnastöðin: Húseign................................ Vélar og áhöld......................... Kostnaður Vio—“‘/,2.................... 11. Gæruverksmiðjan: Húseign............................... Vélar og áhöld......................... Efnivörur ............................. Kostnaður '/io—S1/i*................... 12. Gefjun, klæðaverksmiðja: Fasteignir............................. Vélar og áhöld......................... Vöruleifar............................. Viðskiftamenn.......................... Verðbréf............................... Inneign í bönkum....................... Peningar í sjóði....................... 13. VatnsleiðsLa að húseign í Reykjavík 14. Fyrirfram greitt: Vextir af víxlum og láni............... Kostnaður við miðstöðvarhitun . . . . 15. Greitt fyrir óseldar innlendar vörur 16,. Peningar í sjóði: Köbenhavn D. kr.: 10.553.59 á 122.38 Hamburg RM.: 15.67 - 156.03 Reykjavík.............................. 120.000.00 9.500.00 65.600.00 186.785.90 3.000.00 28.756.20 1.000.00 384.885.90 29.756.20 1.120.00 500.00 12.500.00 22.000.00 36.120.00 . . . . 10.133.07 .... 60.584.85 . . . . 157.922.75 212.275.36 37,14 3.500.00 188.10 230.818.13 6.805.12 10.698.91 4.532.26 4.46332 6.370.356.61 361.258.03 172.438.65 26.379.29 473.318 34 6.930.432.58 6.923.22 700.00 7.623.22 40.O00.00 3.000.00 9.965.26 20.000.00 10.000.00 115.274.40 21.666.11 86.268,64 71.000.00 107,049.18 120.537.95 30.145.00 1.552.21 7.969.53 52.965.26 166.940.51 424.522 51 6.841.62 120.965.28 1.164.39 122.129.67 61.153.50 12.915.48 24.45 19.420.08 32.360.01 Samtals kr. 8.957.689.99 SKULDIR: 1. Innstæða innlánsdeildar............................. 50,728.00 2. Bankar og sjóðir: Samþykktir víxlar....................... 4.253.307.10 önnur lán innlend.................... . 700.000.00 „ — erl. D. kr.: 945.786.77 á 122/38 1.157.453.85 ------------- 6.110.760.95 3. Ýmsir lánardrottnar: Sambandsfélög............................... 38.916.02 önnur samvinnufélög........................ 105.837.39 Innlendir viðskiftamenn.................... 157.682.20 Erlendir —„— 58.589.65 --------------- 361.025.26 4. Gefjun, klæðaverksmiðja: Opinberir sjóðir............................ 74.250.00 Viðskiftamenn.............................. 139.581.36 --------------- 213.831.36 5. Vextir til endurgreiðslu................................. 49.838.80 6. Innlendar vörur: Eftirstöðvar söluverðs..................... 474.864.48 Ogreidd farmgjöld og ábyrgðargjöld . . 63.999.81 -------------- 538.864.29 7. Sjóðir: Innstæða varasjóðs.................. 284.318.73 — stofnsjóðs................ 584.372.43 — fyrningarsjóðs............ 25.408.25 — sjótryggingasjóðs......... 156.119.89 — menningarsjóðs............ 73.263.84 — tryggingarsjóðs........... 274.719.63 — verksmiðjusjóðs........... 44.074.25 — reksturstryggingarsj. garnastöðvar 42.394.06 — —„— gæruverksm. . 3.538.38 — sjóða klæðaverksmiðjunnar . . 79.800.00 8. Tekjuafgangur 1.568.009.46 64.631.87 Samtals kr. 8.957.689.99 igrip af ræðu Siguröar Kristinnssonar iorstjóra, er hann lagði reiknings- skilin fyrir aðalfund Sambandsins 7. júní síðastl. Svo sem knnnugt er, varð geysi- legt verðfall ó islenzkum vörum ár- ið 1930. Hefir mér talizt svo til, að verðfall á vörum þeim, er Samband- ið hafði til sölumeðferðar það ár, liafi numið að minnsta kosti 3 milj- ónum króna. Sumar íslenzkar vörur, svo sem ull og gærur, voru fallnar svo í verði í órslok 1930, að vonast var eftir að þær mundu ekki lækka meira. Hinsvegar var auðséð, þegar síðasti aðalfundur Sambandsins kom saman, í marzlok 1931, að kjöt mundi falla mikið í verði, frá því sem verið hafði árið áður, og allar líkur bentu og til, að fiskur mundi lækka talsvert líka, En svo fór, eins og kunnugt er, að flestallar íslenzk- ar vörur hafa fallið mjög í verði árið sem leið, ekki einasta kjöt og fiskur, sem lækkað hafa miklu meira en geit var ráð fyrir, heldur og líka gærur, skinn og ull og aðr- ar vörur, sem áður voru stórfallnar í verði. Má óhætt segja, að verðfall á íslenzkum afurðum hafi verið svo stórfellt síðastliðið ár, að engin tök hafi verið á að atvinnuvegirnir gætu borið sig. Eftir því sem ég kemst næst hefir verðfallið á vörum þeim, er Sambandið hafði til sölu- meðferðar síðastl. ár, numið um tveim milj. króna, miðað við verð- lag á þeim árið 1930. Vegna fiinna miklu skuldahækk- ana félaganna við Sambandið árið 1930, voru á síðasta aðalfundi gerð- ar sérstakar ráðstafanir til þess að skuldirnar ekki hækkuðu meira, eins og flestum fulltrúunum mun vera kunnugt. Voru þessar ráðstaf- anir aðallega í því fólgnar, að fé- lögin fengju ekki meira út, en borg- unareyrir þeirra nam næsta ár á undan, og að )iað félag, sem mynd- aði nýja skuld á órinu, fengi ekki nýtt viðskiptalón fyr en sú skuld væri að fullu greidd, nema alveg sérstaklega stæði ó. pessar reglur komust ekki í fram- kvæmd sl. ár. Og þó að ég verði að játa, að það geti verið í meira lagi athugavert, að ekki sé farið eftir samþykktum aðalfunda, og þá ekki sízt í svona mikilvægu móli, þá verð ég þó að líta svo á, að þetta hafi ekki gert eins mikinn skaða eins og í fljótu bragði mætti virð- ast. þess ber að gæta, að þó að út- tekt. félaganna hefði verið miðuð við gjaldeyri þeirra næsta ár á und- an og tekið hefði verið tillit til þess verðfalls, sem þá var gert ráð fyrir á kjöti og fiski, þá er þó nólega víst, að flest. félögin hefðu myndað nýja skuld á árinu, vegna hins mikla verðfalls, sem enn varð á ís- lenzkum vörum. Hefði því orðið strax á fyrsta ári að brjóta flestar þær viðskiptareglur, sem samþykkt- ar voru á síðasta aðalfundi, og tel ég mjög vafasamt, að það hefði verið hagkvæmara en að fresta framkvæmd þeirra um eitt ár, cins og gert liefir verið. pað er líka síð- ur en svo, að ekkert hafi verið gert órið sem leið, til þess að reyna að halda skuldunum i skefjum. Auk þess, sem reynt hefir verið að fara som varlegast í útlánum allt árið, til þeirra félaga sem lakast eru stödd fjárhagslega, eins og undan- farin ár, var innflutningur til allra félaganna minnkaður að miklum mun siðari liluta ársins. þegar kom fram í júlí, var lán það er Sam- handið fékk i Danmörku til vöru- kaupa, komið að þrotum, og uuðséð að verðfall á. íslenzkum vör- um mundi verða miklu meira en búist hafði verið við í byrjun árs- ins. pað var því ekki um annað að gera en að minnka innflutniiiginn að miklum mun, ef nokkur von ótti að vera um að fá nauðsynlegustu vörur, það sem eftir var ársins, og gcta staðið nokkurnveginn í skil- um við lánardrottna Sambandsins um áramótin. Hinn 29. júlí var því öllum Sam- bandsfélögunum tilkynrit, að elcki yrði liægt að afgreiða til þeirra nema allra nauðsynlegustu vörur. Var eftir það ekkert flutt inri, svo að heitið geti, af þeim vörum sem nú er bannaður innflutningur á, og ýmsum fleiri, svo sem byggingar- efni, girðingarefni o. fl. Félögunum til verðugs liróss skal þess getið, að þau tóku öll þessum róðstöfun- um vel. prátt fyrir það, að félögin hafa yfirleitt farið varlegar í innflutn- ingi ó erlendum vörum allt frá ársbyrjun 1931, cn næsta ár á und- an, og hina miklu takmörkun, sem gerð var á innflutningnum síðara hluta ársins, þá hafa þó skuldir þeirra við Sambandið aukizt enn mikið árið sem leið. En viðskipta- ltreppa sú, sem gengur yfir allan heim, er líka orðin lengri og ægi- legri en nokkur hafði búizt við og hefir valdið meira verðfalli en nokkurn hafði órað fyrir. Er sízt að furða þó að hún komi hart niður ó utvinnuvegum Islendinga, eins og lijá öðrum þjóðum, og valdi þar auknum skuldum og eignatapi. í ársbyrjun 1931 voru 38 félög i Sambandinu, eitt bæt.tist við á árinu, en tvö hættu störfum nú fyrir ára- mótin, svo að í lok ársins voru Sambandsfélögin 37. Tala félags- manna í Sambandsfólögunum var 1 árslok 1930 7970 og í lok síðasta árs eftir því sem næst verður komizt, um 8100. Síðastliðið ár hefir Sambandið skift við 39 Sambandsfélög og 18 samvinnufélög, sem ekki eru í Sam- bandinu, og hafa 7 af þeim félögum, sem standa utan Sambandsins byrjað starfsemi sína á árinu. Árið sem leið seldi Sambandið er- lendar vörur fyrir 5.712.053 kr. og er það 1.726.000 kr. minna en árið áður. Stafar þessi mikla lækkun að mestu leyti af minnkuðum innflutningi, en þó að nokkru af lægra vöruverði. Vörurnar til félaganna hafa verið afgreiddar þannig (talið í heilum krónum): Frá Hafnarskrifstofu. .. kr. 2.009.107 Frá Leithskrifstofu .. .. — 1.480.108 Frá Hamborgarskrif- stofu....................— 531.596 Frá heildsölu Sambands- ins i Reykjavik .. .. — 1.131.724 Frá innl. iðnrekendum (sjóklæði, hreinlætis- vörur, smjörlíki o.fl.) — 94.564 Frá innl. heildsölum .. — 464.954 Kr. 5.712.053 Innlendar vörur voru seldar árið sem leið fyrir 6.845.431 kr. og er það rúirium 400.000 kr. meira en órið óð- ur. pað virðist í fljótu bragði undar- legt, að heldur meira hefir komið inn fyrir innlendar Vörur sl. ár en árið 1930, þrótt fyrir verðfallið, en það kemur af því, að miklu meira var óselt af innlendum vörum i árs- lok 1930 en um næstu óramót á undan. pessar vörur voru seldar á árinu og auk þess var ársfram- leiðslan meiri. Aðalvörur þær, sem Sambandið seldi sl. ár, eru sem hér segir: 12.490 sekkir ull. 8.100 tn. saltkjöt. 83.376 skrokkar fryst dilkakjöt. 352.620 gærur. 3312 smálestir verkaður fiskur og 3111 smálestir óverkaður og þveg- inn og pressaður fiskur. Ástæða er til að láta þess getið, að þessi fiskur er um 10% af allri fiskframleiðslu landsins. Öll viðskiptavelta Sambandsins árið sem leið nam 12.557.484 ltr. og er þá 1.324.000 kr. minni en næsta ár á undan. pá vil ég geta þess, að Sambandið hefir selt tilbúinn áburð fyrir Á- burðareinkasölu ríkisins síðastliðið ár fyrir kr. 833.171,00 og er það rúm- um 87.000 kr. meira en órið áður. Af áburðinum var selt til Sam- vinnufélaga fyrir 478.000 kr. Áburð- arsalan er ekki talin í viðskipta- veltu Sambandsins. Árið sem leið hafa peningaút- tektir samvinnufélaganna hjá Sam- bandinu numið 2.161.286 kr. Er það 1.497.700 kr. minna en næsta ór ó undan. Aftur á móti hafa samvinnu- félögin greitt Sambandinu 1.580.032 kr. í peningum eða tæpum 654.000 kr. minna en órið 1930. Tekjur Sambandsins að frádregn- um starfskostnaði voru árið sem leið kr. 257.902,87. Af þeirri upphæð vai' greiddur kostnaður við Sam- vinnuskólann kr. 7.347,05, kostnaður við útgófu tímarits kr. 5.002,01 og tekið til afskrifta af skuldum kr. 180.921,94. Eru þá eftir kr. 64.631,87, sem tekjuafgangúr, sem kemur til ráðstöfunar ó fundinum. pá vil ég minnast á einstaka liði

x

Tíminn

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Tíminn
https://timarit.is/publication/50

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.