Tíminn - 05.11.1932, Blaðsíða 3

TÍMINN
183
Ný bók.
Alríkísstefnan
eftir
Ingvar Sígurðsson
Fæst í bökaverzlunum
I
ömuveskí
er kærkomin tækifærisgjöf.
Birgðir takmarkaðar!
Gerið pöutun sem allra f'yrst!
Veski úr góðu efni fást frá kr. 2.00, iengd 17 cm. 20 og
28 cm. lengd kosta kr. 2.85 og 5.35. — Veski með fastri
buddu og spegli kr. 4.85, 6.85 og 885, Moiré eða silkitóður.
— Veski ineð læstu miðhólfi og nýtísku skrautlásum. Verð
kr. 7.50, 7,85, 10.00 og 11.00. Stærð 18, 20 og 23 cm.
Véski með tveimur læstum hólfum og liólfl fyrir peu-
inga og spegli úr slípuði gleri. Lengd 20, 22 og 24 cm. með
góðu fóðri úr Moiré cða silki. Verð kr. 8.50, 10 85 og 12.85.
011 þessi veski fást í mörgum Iitum, úr uýtísku efni
og að öllu leyti með góðum frágangi,
Send í póstkröfu um alt land, en pantendur eru beðnir að
senda helmiugiim af upphæðinni um leið og pantað er og þá
verður pöntunin afgreidd burðargjaldsfrítt um liæl.
Utanáskrift:
Leðurvörudeild
Hljóðfærahúss Reykjavíkur
Reykjavík. Símnefni: Hljóðlæruliús
Kolaverslun
Olgeirs Friðgeirsgonar
við Geirsgötu (beint á móti Sænska Frystihúsinu). Selur
góðu kolin rústarlausu. Pantanir aígreiddar gegu
ettirkrötu. Sími 2255. IJeimasími 591.
?
i
er sannarlega ofraun fyrir Kr. A. að
setla Svíum að dást að því sem
þeirn þótti lítið varið í, og íslend-
■ingum að leyna þessum ósigri. Kr.
Albertsson hlýtur að skilja, að það
sem hefir komið fyrir Jón Leifs, j"-
nákvæmlega sama og myndi ‘Koma
fyrir K. A., ef hann ætt> rað fara að
lesa upp byrjunina. a eilífðarskáld-
sögu sinni fnn' listrænt menntuðu
íoííci í stórborg. Hvað gagnaði hon-
um þar allt hið falska gum, sem
frændur hans, útgerðarmennirnir,
gætu í té látið. þar kæmi fram
dómur veruleikans, nefnilega sá, að
Kr. A. hefir viljað vera skáld, en
ekki haft skapandi gáfu, og þess
vegna alls ekkert skáld. Og ástæð-
an til gremju Kr. A. í sambandi við
sænsku vikuna og Jón Leifs, er sú,
að þar komst upp hvílíkan skolla-
leik aðstandendur og nauðleitar-
menn Jóns liafa leikið árum sam-
an í sambandi við „musik“-vinnu
þessa manns. X.+Y.
---0---
r
A víðavangi.
Magnús Guðmundsson.
Mál M. Guðm. hefir verið mjög á
orði í þessum mánuði. Hefir nú ver-
ið birt í blöðunum skjal það, þar
sem skrifstofa Péturs Magnússonar
og Guðm. Ólafssonar heimtar að lög-
reglan í Rvík yfirheýri Magnús
Guðmundsson. — Leiðtogar íhalds-
manna Iiafa þannig afhent M. G. i
hendur lögreglunnar úður en þeir
gera hann að dómsmálaráðherra sín-
um. Magnús var nokkrum sinnum
fyi'ir rétti út af þessai'i kreru flokks-
iiræðra sinna, og virðist sem sakar-
efnum Ha.fi fremur fjölgað en fækk-
aö við rannsóknina, Tók M. G. þá
til þess frumlega ráðs, að skrifa í
Morgunblaðið um mál sitt, lýsa þá
félaga sína, P. M. og G. Ól., ómerka
að kærunni, lýsa sjálfur yfir sínu al-
gerða sakleysi, lióta dómaranum, ef
hann ekki dæmdi eins og sakborn-
ingi þóknaðist, og dylgja um rang-
látan dóm, áður en dómur var upji
kveðinn. Ofan á hótanir M. G. er
talið, að liafi verið bætt hótunum
frá ýmsuin flokksbræði'um hans. Er
það siður íhaldsins að ráðast með
persónulegum árásuin á þá dómara,
sem ilmldið .óttast að muni sakfella
lirotlega íhaldsmenn. þannig var ráð-
ist, á Magnús Torfason út af Stokks-
eyrarmálinu, Berg Jónsson út af
vaxtatökumálinu, HalJdór Júlíusson
út, af fölsunarmálinu í Hnífsdal, pró-
fessora háskólans út af dóminum um
sekt íslandsbankastjóranna, þórð
Eyjólfsson út af rannsókn á fiskmáli
þórðar Flygenrings og Ólaf þor-
grímsson fyrir að raimsaka svikin
síldarmál Kveldúlfs ú Hesteyri. í
Ameriku eru dómarar og vitni skotn-
ir eins og óbótamenn af aðstand-
endum glæpamannanna og má segja
að sinn sé siðui' í landi hverju. **
Lika Jónasi að kenna!
Nú nýlega héldu íhaldsmenn
flokksfund ú Hvoli í Rangárvalla-
sýslu. Mættui' var þar Jón Ólafsson
og einhverjir fleiri „forráðamenn"
flokksins úr Reykjavík. Eins og
venja er til á slíkum samkomum fór
mestui' hluti fundartímans í það að
taia illa um Framsóknarflokkiim og
fyrverandi ríkisstjórn. En þegai' álið-
ið var orðið fundartímans, stóð upp
innanhéraðsmaður og sagði, að sér
fyndist slík ræðumennska léleg
kreppuráðstöfun. það sem Rangæing-
um væri tilfinnanlegast nú, væri,
hvað kjötið liefði lækkað mikið, og
ekki væri það þó „Jónasi að kenna".
En íiialdið var ekki ráðalaust, því að
Jón Ólafsson tók að sér að sanna,
að lækkun kjötverðsins á heims-
markaðinum væri „líka Jónasi að
kenna“! Hitt mun hafa gleymst, að
kaup Jóns hefir ekki lækkað að
sama skapi, þar sem hann fœr nú
4 þús. sunnlenzka dilka á ári fyrir
vinnu sína við Utvegsbankann.
Frá Vestmannaeyjum.
Ófriðurinn innan íhaldsflokksins
í Vestmannaeyjum lieldur áfram.
' Hafa Tímanum nýlega borizt síðustu
blöðin þaðan. „Ingjaldur" (Kr.
Linnet) deilir á Magnús Guðmunds-
son út af því, að ísberg skyldi verða
sýslumaður í Húnavatnssýslu, og
spyrst fyrir um, hvort M. G. ætli að
fara að eins og fyrv. stjórn og vii'ða
að engu hina „góðu, gömlu" reglu
um embættisaldur, Jóhann Jósefs-
son segir, að Kolka hafi stórskaðað
íhaldsflokkinn rreð flakki sínu um
landið fyrir landkjörið 1930 og
hrjálsemísfyrirlestrinum, og hafi
bctri: menn flokksins fyrirfram haft
chug á ferðalagi þeirra félaga,
Kolku og J. þ. — „Gestur" (Páll
Koika) bendir aftur á það, að brjál-
semisræðan hafi verið gefin út af
félagi ungra íhaldsmanna í 12 þús.
eintökum (Tíminn hélt, að þau
liefðu ekki verið nema 9 þús.) og
sýni það þó, að „æskan" í flokknum
hafi haft traust á fyrirtækinu. Enn-
fremur segir Iíolka, að Jóhann hafi
sett bæjarfélagið á hausinn, og hef-
ir víst mörgu verið meir iogið.
Er það þá „þjóínaður".
í Mbl. segir þann 29, f. m„ að það
sé „þjófnaður", ef stjómendur tog-
arafélaga, sem margir eru jafnframt
svokallaðir eigendur, „hirði ágóð-
ann“ af rekstrinum, ef einhver sé.
Hvað segja þeir Ólafur Thórs og
Jón Ólafsson um þessa kenningu?
Ihaldið og skuldir bænda.
Mbl. og ísafold voru með bolla-
leggingar um það snemma í liaust,
að bændum myndi vera talin trú
um það, að ef íhaldið kæmi til
valda, myndi almennt verða gengið
að skuldum bænda og þeir flæmdir
frá búum sínum. Núna í vikunni
liefir Mbl. aftur byrjað á þessu um-
tali. Hver er meining hlaðsins með
þessum hugleiðingum? Á að skilja
þær sem viðvörun á „rósamáli" um
hinar raunverulegu fyrirætlanir
íhaldsforingjanna? Almennt mun því
okki hafa verið trúað, og ekki held-
ur af Framsóknarmönnum, að íliald-
ið myndi lmgsa sér að nota meira-
lilutaaðstöðu, ef það einhvemtíma
fengi hana, til að hefna sin á bænd-
um á þennan liátt. þetta leyndar-
c.ómsfulla og endurtelcna umtal
Reykjavíkurílialdsins um framtíðar-
ráðstafanir gagnvart bændum, mun
því verða mörgum íhugunarefni.
Páll Steingrímsson talar af sér.
Páll Steingrímsson neitar því, að
liann liafi úrið 1924 hoðist til að
gjöra „Vísi“ að múlgagni Framsókn-
arflokksins í Reykjavík. þcssu til
sönnunar bendir hann á það, að
dagblað, sem styddi málstað Fram-
sóknarmanna, myndi ekki vera
gróðavænlegt fyrirtæki. Páll játar
þannig óviljandi, að hann liafi gjörst
málsvari íhaldsins af því að það
liafi verið gróðavæniegra. P. S. hefir
eftir því svikið Framsóknarflokkinn
í gi'óðaskyni, og mun engum þykja
það ótrúlegt, sem kynnir sér skrif
lians. Hinu þýðir P. S. ekkert að
bera á móti, að hann liafi verið einn
9
af stofnendum Framsóknarfélags
Reykjavíkur. Stóð nafn Páls í félaga-
skrá í nokkur ár, svo sem sjá má í
hókum félagsins, en seinna var það
strikað út, af því að vafasamur
heiður þótti að því, þegar stundir
liðu, enda mun P. S. ekki hafa
'greitt árgjald nema fyrsta árið. En
vel má vera að félagsskírteinið fynd-
ist, ef húsrannsókn væri gerð hjá
Páli.
Húsgagnasalinn í Stokkhólmi.
Herluf Ciausen húsgagnasali biður
þess getið, að gefnu tilefni, að liann
hafi ekki verið í Stokkhólmi um það
leyti, sem íslenzka vikan stóð þar
yfir. Tímanum er líka kunnugt um,
að húsgagnasali sá, sem getið er um
i grein J. J. „Stjórnmálin í október"
í síðasta tbl., er ekki hr. H. C.
Fjósamaðurinn og púkinn.
í fyrra vetur kom til Reykjavikur
íhaldsmaður utan af landi. Varð hon-
um, ásamt lögfræðingi hér í bænum,
gengið inn á gullsmíöastofu, og
barst tal þeirra og gullsmiðsins að
stjórnmálum. Hafði aðkomumaðurinn
oftast orðið, og hnýtti hann svo
kröftulega saman blótsyrðum og
hrakyrðum um J. J., að félagar
hans stóðu orðlausir af hrifningu.
Loks liafði lögfræðingurinn orð á því
við gullsmiðinn, að slíkur munn-
söfnuður væri vissulega aðdáunar-
verður, og að þeir skyldu gefa hon-
um að verðlaunum silfur neftóbaks-
dósii', sem lágu þar fullsmíðaðár.
Gróf síðan gullsmiðurinn fangamark
lians á dósirnar, og tók aðkomumað-
urinn við þcim og þóttist vel liafa
veitt. Hétu þeir félagamir honum bví
að skiinaði, að ef hann héldi út
mcð slíkt orðbragð næstu fimm ár-
in, skyldu þeir gefa honum guildósii'.
þegar hann kom heim til sín, lét
hann mjög drýgindalega yfir upp-
liefð sinni. Hefir hann síðan verið
kallaður dósent, og þykir vel við
eiga. í sambandi við þennan at-
burð hefir mörgum dottið í hug sag-
an af púkanum, sem fitnaði og dafn-
aði við hvert lilótsyrði fjósamanns,
en megraðist að mun ef fjósamaður-
inn bretti orðbragð sitt. þykir sagan
^um dósentinn benda til þess að iíkt
sé á komið mcð íhaldsflokknum og
púkanum, að hann dafni bezt og þríf-
ist af illum munnsöfnuði fjósamanna
sinna. s-p.
Valtýr og samvinnufélögin.
í Mbl. stendur 29. f. m. í grein um
togaraútgerðina og samvinnu sjó-
manna: „ ... Læzt Tíminn vera hrif-
inn af þeim (þ. e. útgerðarfélögum
sjómanna) sakir þess, að starfsregl-
ur þeirra séu í samræmi við sam-
vinnulögin; en lionum yfirsézt það,
að í þessum reglum er einmitt það
stóra ósamræmi við samvinnulög-
gjöf Tímans, að togaramenn þessir
takmarka samábyrgðina við mjög
lága upphæð frá hverjum einstald-
ingi...“ — Hér slcal aðeins bent A
það, að Mbl. en ekki Tímanum hefir
„yfirsézt" í þessu efni. í lögunum
um samvinnufélög frá 1921, er það
nefnilega skýrt tekið fram, að sam-
vinnufélög, sem stofnuð eru til að
reka framleiðslu, þurfi ekki að hafa
ótakmarkaða samábyrgð til að full-
nægja ákvæðum laganna. Ef Valtýr
vill sjá þetta með eigin augum, ætti
hann að litvega sér samvinnulögin.
þau fást í bókabúðum.
Fáninn misnotaður.
Ilialdsflokkurinn í Reykjavík hefir
leyft sér þá ósvinnu nokkrum sinn-
um undanfarið, að auðkenna mcð
íslcnzka þjóðfánanum bifreiðar þær,
sem notaðai' cru til að smaia fólki
til kjörstaðar á kosningadegi. Svo
var einnig nú í liaust. Enginn ann-
ai’ flokkur hefir gotað fengið sig til
þoss ennþá, að nota þjóðfánann
þannig í pólitísku sérliagsmuna-
skyni. Og sízt situr það á liinum
gömiu innlimunarmönnum í ílialds-
flokknum og hinum dönsku aðstand-
endum MorgunblaðsinS, að skreyta
sig með hinu íslenzka sjálfstreðis-
tákni. Sé íhaldinu hinsvegar alvara
með að nota fánann framvegis á
sama liátt og Guðrún Lái'usdóttir
kristindóminn*), verða aðrir flokkar
að „taka til sinna ráða“, til að
kenna íhaldinu mannasiði í þessum
efnum.
íhaldið og vínið.
M. Guðmundsson hlýtur að hryggja
einlæglega liina miklu bindindisvini
Jakob Möller, Felix, Ástvald o. s.
fi’Vj, með því að liann veitir nú stöð-
ugt leyfi til vínveitinga fram ú nótt
á ýmsum veitingastöðum og á heim-
ilum „heldri manna". Auk þess er i
undirbúningi að M. G. láti Oddfcll-
ow-höllina (hann er einn eigandinn)
fá leyfi til vínveitinga í veizlum.
Varðskipunum vill hann leyfa að
liyrja gamla siðinn með vinnautn
um borð. B. P.
-----o------
í bifreið úr Hornafirði til Reykja-
'vfkur. Síðastliðiun mánudag komu
hingað til bæjarins 10 Hornfirðingar,
'seni höfðu komið á bíl austan úr
Hornafirði. Bíllinn er yfirbyggður
vörubíll og stýrði honum eigandi
lians, Óskar Guðnason frá Höfn.
Ferðafólkið haföi hér aðeins 3ja daga
viðdvöl og- lagði af stað aftur um há-
degi á fimmtudag. Leiðin, sem er 512
km. var farin á 3 dögum. Bíllinn var
fluttur fyrir Hornafjarðarfljót á bát
upp að Flatey á Mýrum og var fyrsta
dagleið að Svínafelli í Öræfum. Ekki
var neinn sérstakar télmi að Jökulsá,
og Broiðimerkursandur var greiðfær,
en það sama var ekki hægt að segja
um Skoiðársand, Hann er afarslæm-
ur yfirferðar, illa ruddur og stór-
grýttur liingað og þangað, sem eru
leifar af síðasta Skeiðárhlaupi. þó
var farið annan daginn frá Svína-
felli að Flögu í Skaftártungu. þriðja
daginn var ferðinni heitið alla leið,
en ekki náð nema að Ölfusá, vegna
þess að hvassviðri og sandfok á
Markarfljótsaurum tafði ferðina
mjög. þetta ér í fyrsta sinn, sem bíll
fer alla þessa leið. Áður hefir bíll
farið frá Höfn að Breiðamerkursandi,
og að vestanverðu hafa bílar farið
að Núpsstað, en þar hafa Núpsvötn
og Skeiðársandur lokað leiðinni,
enda hefir verið litið svo á að Breiða-
merkursandur og Skeiðársandur
*) Á Guðrúnu sannast hið forn-
kveðna, að „sjaldan bregður mær
vana sínum“, því að jafnskjótt, sem
framboðsfrestur var úti á dögunuin,
liyrjaði Guðrún að skrifa um krist-
indóm í íhaldsblöðin!
ásamt stórfljótunum, sem um þá
falla, væru farartálmi, sem ekki yrði
yfirstígipn.
Lárus Jónsson á Bergsstöðum í
Biskupstungum varð sjötugur 15. í.
mán. Hann er mörgum kunnur sem
fylgdarmaðui' um óbyggðir landsins,
hefir hann farið margar ferðir inn
á hálendið og síðast í sumar fór
hann kringum Langjökul á samt
fleirum, og bar ekki á að aldurinn
háði honum.
„Rétlvísin gegn Mary Dugan“ heit
ir leikrit, sem Leikfélag Reykjavikur
sýndi í fyrsta sinn á fimmtudags-
kvöldið var. Leikurinn er í þrem
þáttum, og er leiksviðið cins í öll-
um þáttum, dómsalur í New York,
og fara þar fram yfirheyrslur og
dómur í morðmáli. Leikurinn er
hvöss ádeila á amei'ískt réttarfar, og
var honum mótmælt af lögfræðing-
um í New York, þegar hann var
sýndur þar árið 1927. Leikendur eru:
Arndís Björnsdóttir, Marta Kalman,
Emilía Borg, Haraldur Björnsson,
Brynjólfur Jóhannesson, Indriði
Waage, Valdemar Helgason, Gunnar
Möller, Valur Gíslason o. fl.
Nýútkomin tónverk. Tonkúnstler
Verlag í Vinarborg hefir nýlega
tckið til útgáfu nokkur tónverk eftir
Sigui'ð þórðai'son söngstjóra. Eru
þegar komin út í prýðilegri útgáfu
8 einsöngslög: Hlíðin (Gestur),
Sjarna stjörnum fegri (Magn. Gísla-
son) og Vögguljóð (Ben. þ. Gröndal).
Textarnir eiimig á þýzku í þýðingum
dr. Alcx. Jóhannessonar. — Ennfrem-
ur 5 lög fyrir slaghörpu: Preludium,
Fuga, Scherzo, Abendlied (kvöldljóð)
og Fuga. — Lög þessi fást hjá flest-
um lióksölum. — Bráðlega munu
koma út hjá sama forlagi 3 karla-
kórslög: Áin niðar (Sigurj. Friðjóns-
son), Syngið strengir (Guðm. Guðm.)
og ICvöldljóð (Sig. B. Gi'öndal). Loks
mun sama fólag gefa út Lofsönginn
úi' kantötu Sigurðar við hátiðarljóð
Dav. Stefánssonar 1930 og ennfremur
nokkur fleiri einsöngslög með slag-
hörpuundirleik. Má þáð teljast bæði
sæmd fyrir höfund þessara tónsmíða
HESTUR,
rauðskolgrár, vetrarafrakaður, stygg-
ur, lítið taminn, ójárnaður, 6 vetra
gamall, 52—53 tomniur á hæð, tapað-
ist í vor. Mark: 2 grannir bitar aft-
an vinstra. þeir, sem kynnu að
•verða varir við þennan liest, eru
beðnir að láta vita Einai' Olafsson
Lækjarhvam'mi eða þórð Eyvindssön
Kjötbúðinni Hvarfisgötu 92, Reykja-
vik. — Sími 2216.
og heppni að svo merkt félag liefir
ráðist í útgáfuna nú á svo örðugum
tímum.
Nýtt sjúkrahús ætla katólskir
menn að fara að láta reisa á Landa-
kotstúni í Reykjavík. Fellst þar vænt-
anlega til nokkurt verkefni nú í at-
vinnuleysinu.
---~o-
Dánarfregn
þann 9. febr. þ. á. andaðist á
heilsuhælinu á Vífilsstöðum, Sigríð-
ur Jóhannsdóttir frá Geithellum í
Suður-Múlasýslu, fædd 12. nóv. 1904.
Föður sinn missti hún 1915. En móð-
ir hennar, Ilelga Einarsdóttir, hélt
samt áfram búskapnum þar, og var
liún alltaf lijá móður sinni, þar til
vorið 1931, að liún varð að fara til
Reykjavíkur að leita sér heilsubótar.
þetta var eina dóttir Héigu og því
enn tilfinnanlegri missinn fyrir móð-
ur hennar.
Sigríður heit. var góð stúlka og
myndarleg, afarprúð og siðug. Hún
var vel kynnt af öllum, sem þekktu
liana og geðprýðin sjálf og ætíð eins.
Hún var búin að vera á vefnaðar-
námskeiði bæði í Reykjavik og uppi
á Eiðum, og var vel mennt í því o.
íl. til liandanna.
Hennar er sárt saknað af öllum
sem þekktu liana. — Blessuð veri
minning hennar. G. S.
-----O-----