Tíminn - 07.05.1936, Blaðsíða 4

74
Tixmri*
Minningarorð
A víðavangi
Garðrækt
og áburður
Góð og mikil uppskera fæst ekki nema vel só
borið í garðana. — Örugg'asti áburðurinn er:
NITROPHOSKA I G
KöfmmareSni, Fosfórsýra og Kalí, alli í
einum poka.
SETKIS
J. GRUNO’S
ágæta hollenzka reykíóbak
VEBÐ:
AROMATISCHER SHAG kostar kr. 1,05 V*o
PEINRIECHENDER SHAG — — 1,15-
Fæst í öihirn verziunum
Líftryggingardeild
Það er aðeins eiit is•
lenzki lifiryggingarfélag
og það býður betri kjör
en nokkurt annað líf-
iryggingafélag starfandi
hér é landi.
Liftryggingariieild
Eimskip II hæð, herbergi nr. 21
Sími 1700
B ezta
Muitnfóbakið
er frá
Brödrene Braun
RAUPMÁNNAHÖFN
kaupmann yðar um
B.B. munntöbakið
Fæst allsstaðar.
Gunnlaug'ur Þorsteinsson
hreppstjóri á Kiðjabergi í
Grímsnesi lézt á heimili sínu 3.
þ. m. Hann var fæddur á Ketil-
stöðum á Völlum 15. maí 1851.
Hefði hann því orðið 85 ára 15.
maí n. k. Foreldrar Gunnlaugs
voru Þorsteinn Jónsson, kan-
selliráð, sýslumaður, fyrst
í Múlasýslum, síðar í Þing-
eyjarsýslu og loks í Árnes-
sýslu, og Ingibjörg Elísabet
Gunnlaugsdóttir Oddsens dóm-
kirkjuprests í Reykjavík. Eftir
að Gunnlaugur hafði dvalið
utanlands um skeið, tók hann
við búsforráðum á Kiðjabergi.
Kvæntist 1886 Soffíu Skúla-
dóttur prófasts á Breiðaból-
stað. Hafa þau hjón búið allan
sinn búskap á Kiðjabergi.
Gunnlaugur hefir gegnt við-
íangsmiklum trúnaðarstörfum,
bæði fyrir sveit sína og sýslu.
Hreppstjóri var hann frá 1893
—1935. Alls dvaldi hann í
Grímsnesinu nær því 70 ár.
Heimilið á Kiðjabergi er orð-
lagt fyrir myndarskap og gest-
risni, enda hefir frú Soffía, sem
enn er á lífi, verið einhver
glæsilegasta kona á allan hátt,
sem hugsast getur. Gunnlaug-
ur var sérkennilegur maður,
kyrlátur, fámáll, en háí’viss og
orðheldinn svo af bar. Hann
beitti sér fyrir hverskonar fé-
lagslegum umbótum, bæði bún-
aði og verzlun. Hann var góður
læknir og var leitað til hans
í því skyni úr ýmsum áttum.
Jafnan hugsaði hann vandlega
sitt mál áður en hann Iéti uppi
skoðun sína, enda mun ekki
bafa verið auðgert að snúa
honum. Hann hugsaði skýrt,
enda var hann stálminnugur
og drengur hinn allra bezti. Ég
efast um að hann hafi átt
nokkurn óvildarmann, en allir,
sem nutu þess að kynnast hon-
um, báru til hans traust og
sýndu honum leynt og ljóst
mikla virðingu, enda mann-
kostir hans fágætir.
Bjarni Bjarnason.
Ræða
Olafs Thors
um kosnínguna í Vcst-
ur-Húnavatnssýslu
(Orðrétt eftir í-æðuhandriti A1
þingis 24. marz sl.) :
Ólafur Thors:
Jt
.. „Það er satt, ég hefi í því
engu að leyna, að meðan stóð á
undirbúningi fyrir síðustu
kosningar, var ég því heldur
fylgjandi að þessi háttvirti
þingmaður (Hannes Jónsson)
kæmist á þing. Og þó að Sjálf-
stæðisflokkurinn hefði fram-
bjóðanda í þessu kjördæmi, þá
var hvorki af mér, né sumum
öðrum flokksmönnum, gert það
sem hægt var til stuðnings
liosningu hans, og sagði ég
honum frá því.
En eftir að formaður flokks-
Framh. af 1. síðu,
Dagskráin var samþykkt, að
viðhöfðu nafnakalli, með 17
gegn 13 atkvæðum. Með henni
greiddu atkvæði Framsóknar-
ílokksmenn, Alþýðuflokks-
menn, Magnús Torfason og Ás-
geir Ásgeirsson, en á móti all-
ir íhaldsmenn. Þrír þing-
menn voru fjarverandi (B. J.,
II. J. og J. Ól.).
Leiðrétting.
í greininni um jarðræktar-
lagafrumvarpið í síðasta tbl.
Tímans höfðu fallið niður
nokkrar línur í prentun á 2.
síðu, 2. dálki. Þar átti að
standa:
„Býli, sem hafa fengið meira
en 1000 kr. og minna en 3000
kr. samtals fái venjulegan
styrk. Býli, sem fengið hafa
3000—4000 kr. samtals fái
venjulegan styrk, að frádregn-
um 25% o. s. frv.“.
En þessu upphaflega ákvæði
frv. hefir nú verið breytt, eins
og skýrt er frá á öðrum stað í
blaðinu, þannig að frádráttur-
inn byrjar fyrst við 4000 kr.
og er 20%.
Auglýsinga*
siríð íhaldsins
Hér á landi er blaðaútgáfa
erfið sakir fámennis og van-
skila.
Þess vegna hafa auglýsingar
orðið einn aðaltekjullður
st j órnmálablaðanna.
Á sínum tíma þorðu frjáls-
lyndir menn eins og Bjöm
Jónsson og Valdimar Ásmunds-
son, ekki að birta greinar um
samvinnumál, af ótta við að
rnissa auglýsingar kaupmanna.
Framsóknarflokkurinn er
fyrsti og eini stjórnmálaflokk-
urinn, sem metið hefir málstað
samvinnunnar svo mikils, að
hann hefir ekkert skeytt um
kaupmannaaugl ýsingamar.
Hefir þetta kostað marga
menn miklar fómir, bæði um
íjárframlög og ókeypis vinnu
við Framsóknarblöðin.
Þegar Framsóknarmenn
liófu að gefa út dagblað í
Reykjavík, þá var tekið að
beita hótunum við þá menn,
sem auglýstu í Nýja dagblað-
inu. Og sjálfur bæjarstjómar-
meirihlutinn ákvað að hefja
auglýsingastríð við blaðið.
Þessu svöruðu Fi'amsóknar-
menn í landsstjórn og stjóm
ins hafði tekið sína afstöðu og
skrifað bréf norður, þá fylgdi
ég honum vitanlega að málum í
þessu sem öðru.
En ég leyni því ekki, að ég
hygg að mín afstaða og sumra
annara Sjálfstæðisflokksmanna,
liafi ráðið miklu um það, að
þessi hv. þm. komst að, og ég
harma það ekki að svo fór.
Þó að ég neiti því ekki, að
ég beri e. t. v. nokkra ábyrgð á
kosningu þessa þm., þá finn ég
það ekk i sem mitt hlutskipti
að vanda um við hann, þegar
reiðin og fljótfærnin fá yfir-
liöndina, því að bæði er að
bann jafnar sig fljótt aftur og
eíns mun hann fá nægar ákúr-
ur í sínum flokki.
Ég læt svo deilu þessa af-
skiptalausa. Ég hefi mætur á
þessum hv. þm. og tel mig
enga skömm hafa haft af því
að styðja að kosningu hans,
nema þá e. t. v. helzt það, að
út úr þessu bændaflokksfúleggi
kom annað verra hér inn í
þingið.“
opinberra stofnana með því að
tilkynna, að yrði þessu stríði
haldið áfram, mundi minna
verða auglýst af hálfu stofn-
ana ríkisins í íhaldsblöðunum.
Ýmsum íhaldsmönnum mun
hafa þótt þessi ráðabreytni í-
haldsmeirihlutans í bæjar-
stjórninni óviturleg og óvið-
eigandi.
Flokkur, sem á menn í bæj-
íirstjóm, stóran flokk á Al-
þingi og tvo ráðherra í stjórn
landsins, lætur ekki sýna sér
slíka hlutdrægni bótalaust.
Sem dæmi um tekjur blað-
anna af auglýsingum, má geta
þéss, að erlent firma, sem
selur hér hreinlætisvörur og
hefir haft kaupmann í Reykja-
vík að umboðsmanni, hefir
auglýst fyrir tugi þúsunda ár-
lega í íslenzkum blöðum, en
aídrei fyrir eina krónu í dag-
blaði _Famsóknarflokksins, og
hefir þó umboðsmaðurinn og
fiamleiðandinn víst ætlazt til
að samvinnumennimir í land-
inu gengju ekki á snið við
vörurnar, sem verið var að
auglýsa.
Ef íhaldsmenn ekki sjá sóma
sinn í því að hætta jafn
smekklausu athæfi eins og því,
að þykjast ekki þurfa að
birta opinberar tilkynningar í
biöðum Framsóknarmanna, þá
mega þeir eiga það víst
— og sérstaklega eftir að þeir
sjálfir hafa gert útrás út af
þessu máli á Alþingi —, að
Framsóknarmenn geri fremur
að auka en draga úr þeim á-
tökum, sem orðin eru um
þetta mál.
sótt og varið af málafærslu-
mönnum og öll rök fram dreg-
in, er þýðingu hafa. Og hæsti-
réttur einn hefir vald til að
leggja endanlegan dóm á gerð-
ir lögreglustjórans. Og í
hæstarétti verða úrskurðimir
af sjálfu sér opinbert mál.
Ef tillaga eins og sú, sem
æsingaseggir íhaldsins hafa
borið fram, væri samþykkt á
Alþingi, væri þar með skapað
ákaflega alvarlegt og hættulegt
fordæmi gagnvart dómsvaldi
landsins.
Hvað myndi þá á eftir fara?
Hvar væru þá takmörkin fyrir
því, hvenær Alþingi gæti tekið
upp á því, að blanda sér í á-
kvarðanir dómstólanna? Myndi
ekki einhverjir þingmenn þá
geta fundið upp á því að bera
fram tillögu um, að Alþingi i
kysi nefnd til að rannsaka
dóma hæstaréttar, t. d. undan-
farin 10 ár?
í þjóðfélagsskipun nútímans
er það ekki talið heppilegt, að
dómsvaldið sé hjá þingi þjóð- ;
arinnar. Þess vegna hefir það í
stjórnarskránni verið gert að
sjálfstæðu valdi. Og allir þeir
sem vilja vemda sjálfstæði
dómsvaldsins, hljóta að for-
dæma hina vanhugsuðu æs-
ingatillögu íhaldsins á Alþingi,
enda er hún borin fram af
sumum þeim mönnum, er sýnt
hafa það í orði og verki, að
þeim er ekki annt um öryggi
hins lýðræðislega þjóðskipu-
lags á þessu landl
Fjólur upp úr snjónum
ins hafa að sínu leyti tekið i
strenginn. Með kjarki og fram-
sýni hefir bændastéttin bjarg-
ast út úr erfiðleikum hins
mikla hörmungavetrar.
En svo mjög stríða gagn-
stæðir eiginleikar á flóttalið það
sem heldur sig í nánd við Þ.
Br. að þessi umræddi greinar-
höf kemst í illt skap út af því
að Jón Ámason og Bjarni Ás-
geirsson tala og skrifa opin-
berlega um framtíð bændastétt-
arinnar með bjartsýni og lífs-
trú. Hvers vegna ætti Jón
Ámason áð falsa frásögnina
um hina bættu afkomu bænda-
stéttarinnar? Ætti hann að
neita því, að kjötverðið hefir
hækkað, og það eingöngu fyrir
aðgerðir Samvinnufélaganna
og Framsóknarflokksins ? Á
Jón Árnason að láta eins og
hann viti ekki um vaxandi
innieignir kaupfélaganna ? Og
Iwersvegna heldur fjólurækt-
armaðurinn að kjarkmenn
þurfi að verða kjarklausir,
eða framsýnir menn sljóir í
hugsun, þó að menn eins og
Jón Jónsson eða Þ. Br. séu á
flótta og orðnir vonlausir um
aðra framtíð bændum til
banda, en þá húsmennsku sem
þeir hafa útvegað sér í skjóli
gjaldþrota stórspekulanta í
Iieykjavík. Framh.
J. J.
Vill ihaldið
afnema
dómsvaldið?
Samkvæmt stjórnarskrá Is-
lendinga hafa dómstólar lands-
ins óháð vald, dómsvaldið.
Gagnvart löggjafarvaldi Al-
þingis og framkvæmdavaldi
ríkisstjórnarinnar, er dóms-
valdið algerlega sjálfstætt.
Dómi eða úrskurði, sem kveð-
inn er upp í rétti, getur eng-
inn breytt nema æðri dóm-
stóll. Þó að dómstóll kvæði
upp dóm, sem að áliti allra
alþingismanna væri rangur,
gæti Alþingi samt ekki fellt
þann dóm úr gildi, af því að
öómstólarnir hafa óháð vald.
Nú hafa íhaldsmenn á Al-
þingi borið fram tillögu um,
að þingið kjósi 5 manna rann-
sóknarnefnd, sem falið sé að
taka það til athugunar, hvort
úrskurðir lögreglustjórans í
Reykjavík um að hlustað
skyldi í síma til að afla sann-
ana um lögbrot, séu réttir eða
rangir.
Tillaga þessi er vægast sagt
fram borin af mikilli van-
þekkingu og lítilli fyrirhyggju,
enda hefir þar vitanlega meir
um ráðið pólitískt ofstæki og
æsing óvandaðra þingmanna*)
en róleg yfirvegun.
Ef Alþingi hefði látið sig
henda þá vitleysu, að sam-
þykkja þessa tillögu og kjósa
rannsóknarnefndina, hefði það
algerlega farið út fyrir starfs-
svið sitt og gengið á rétt
dómsvaldsins. Áðumefndir úr-
skurðir lögreglustjórans í
Reykjavík ganga nú eftir á-
frýjun til hæstaréttar. Þar er
hinn rétti vettvangur til að
rannsaká réttmæti þeirra. Þar
verður mál lögreglustjórans
*) Aðalformælendur tillögunn-
ar eru „bankaeftiriitsmaðurinn'*
fyrverandi og siJdarmólaforstjór-
inn úr Kveldúlfi.
Framh. af 1. siðu.
fremst þeirra, sem ekki hafa
svikið sjálfa sig og stétt sína
með því að leggja framleiðslu-
vörur sínar í lófa spekulant-
anna. Næst kjarki bændanna
hefir björg þeirra verið fólgin
í skipulagi kaupfélaganna og
Sambandsins. Þar næst má
þakka síldarverksmiðjum rík-
isins, sem eru komnar á fyrir
skapandi kraft og manndóm
Framsóknarmanna. Og að síð-
ustu má mikið þakka núver-
andi ríkisstjóm, sem hefir
stutt hina sterku varnarstarf-
semi samvinnubændanna með
fjárframlögum, verzlunarfram-
kvæmdum, útvegun flutninga-
tækja til að komast yfir jökul-
breiðumar með björg til allra
sveitaheimila. — Ríkisstjómin
fól tveim kunnugum og ráða-
góðum Framsóknarmönnum,
Steingrími Steinþórssyni og
Páli Zophóníassyni að hafafor-
ustu í bjargarmáli þessu fyrir
hönd ríkisvaldsins. Gott dæmi
um muninn á kjarki og kjark-
leysi er um þá tvo Egilsstaða-
bræður, Þorstein og Svein, frá
í vetur. Á fundi á Ketilsstöð-
um fyrrihluta vetrar, þegar
bændur komu saman til að ræða
| sameiginleg bjargráð, dró
Sveinn á Egilsstöðum úr að
nokkuð væri gert til bjargar
með samtökum og manndómi.
En Þorsteinn kaupfélagsstjóri á
Reyðarfirði hóf sókn í málinu
og hefir í allan vetur haft for-
ustu um stórfeldustu bjargráð
fyrir bændur á öllu kaupfélags-
svæði Iléraðsbúa. Að hans til*
hlutun sendi Hermann Jónas-
son snjóbíl með varðskipi til
Reyðarfjarðar, og flutti sá bíll
mikið af fóðurvörum yfir fjall-
garð, sem elcki varð flutt yfir
með öðrum flutningatækjum.
Hin stillta og drengilega
barátta þúsunda bænda, sem
barizt hafa við harðindin í all-
an vetur er glæsileg. Fram-
koma þeirra manna er fyrst og
fremst einkennd með merkinu
um kjark og þrek. Leiðandi
menn kaupfélaganna, Sam-
bandsins og Framsóknarflokks-