Tíminn - 29.07.1936, Blaðsíða 4

122
T I M I N N
árni irnason
bóndi í Oddgeirshólum
Hinn 10. maí andaðist að
heimili sínu, Oddgeirshólum í
Ilraungerðishreppi í Árnes-
sýslu, merkisbóndinn Árni
Árnason, eftir skamma van-
heilsu, aðeins 58 ára að aldri,
og má fullyrða, að héraðið eigi
þar á bak að sjá einum sinna
beztu bænda fyrir sakir gáfna,
dugnaðar og óvenjulegs mynd-
arbrags, er jörðin hans bar svo
prýðilegan vott um.
Árni var fæddur að Dalbæ í
Hrunamannahreppi 24. júní
1877. Foreldrar lians voru
Ámi Gunnarsson bóndi í Dal-
bæ og kona hans Katrín
Bjarnadóttir frá Tungufelli, en
þau voru aðeins tæpt ár í
hjónabandi og fæddist Ámi
eftir andlát föður síns.
Nokkru síðar fluttist Katrín
að Hörgsholti og gekk að eiga
Guðmund son Jóns í Hörgs-
holti. Bjuggu þau hjón þar
fjölda mörg ár stóru búi og
eignuðust mörg og efnileg
börn. Andaðist Guðmundur
f.vrir nokkrum árum, en Kat-
rín lifir enn, ern í hárri elli.
Árni hafði því aldrei neitt af
föður sínum að segja, en hon-
um var það til láns, að hann
eignaðist ágætan stjúpföður,
sem reyndist honum ætíð sem
bezti faðir.
Árni ólst upp hjá móður
sinni og stjúpföður í Hörgs-
holti, unz hann árið 1899 hóf
búnaðarnám á Hólaskóla. Út-
skrifaðist hann þaðan eftir
tveggja ára nám með hæstri
einkunn er þar hafði þá verið
gefin. Næsta vetur fékkst Árni
við kennslu, en um vorið flutt-
ist hann að Hruna og gekk að
eiga eftirlifandi konu sína, El-
ínu Steindórsdóttur Briem
prests í Hruna. Hefir Árni
efalaust talið það sína lífs-
hamingju að eignast slíka á-
gætiskou, enda var hjónaband
þeirra hið ástúðlegasta alla
tið. Þau hjón eignuðust 9
börn, 2 dóu ung, en 7 lifa, 3
dætur og 4 synir, öll hin mann-
vænlegustu. Eftir tveggja ára
búskap í Ilruna, fluttust þau
hjón að Grafarbakka í sömu
sveit og voru þar í 2 ár. En
vorið 1906 fluttust þau að
Oddgeirshólum, sem Árni hafði
þá fest kaup á og bjuggu þar
upp frá því og þar varð því
aðal lífsstarf Áma.
Árni hafði frá upphafi sýnt,
að hann var dugandi maður,
sem gerði hverju verkí góð
skil, en nú reyndi fyrst alvar-
Á víðavangi.
I irunh. af 1. síCU.
ingi á dreka íhaldsins verið
nefndur „vitlausi maðurinn í
skutnum“.
Þetta uppgjafarhugarfar virð-
ist hafa náð föstum tökum á
allri foringjasveitinni. Á mann-
fundum flokksins kemur hún
átakanlega fram, minnihluta-
tilfinningin, vanmáttarkenndin.
Thor Thors hefir það helzt
til uppörfunar á liðið, sem hann
talar yfir, að rifja upp „bar-
áttu söng kommúnista:
„Þeir skammta okkur frelsi,
þeir skammta okkur brauð.
Ilver skóp þeirra drottnandi
auð?“
En það er ekki nóg að Thor
vilji halda þessum orðum
kommúnista á lofti og leggja
út af þeim.
Svo djúp er örvæntingin orð-
in um það, að 'flokksklíka í-
haldsiris komist nokkurntíma til
valda, að Magnús Jónsson,
íhaldsins æðsti prestur, leggur
lega á, hver maður bjó í hon-
um. Oddgeirshólar eru að vísu
ágætis jörð, en stór og erfið
og síðast en ekki sízt fylgdi sá
mikli ágalli, að öll húsakynni
á jörðinni voru í hinni mstu
niðurníðslu. En Árni lét það
ekki á sig fá, en hóf þegar
starf sitt til alhliða umbóta á
jörðinni. Hann stækkaði túnið,
sléttaði það og bætti, svo nú
er það mikið véltækt og með
bezt ræktuðu túnum. Hann
girti túnið og síðan allt land
jarðarinnar. Vandað íbúðarhús
úr steinsteypu lét hann gera
fyrir nokkrum árum, sömuleið-
is byggði hann upp öll útihús á
jörðinni og heyhlöður af nýju
og síðast reisti hann vandað
steinsteypt fjós með haughúsi
og for og öllum nýjasta og
fullkomnasta útbúnaði. Jörðin
hefir því alveg umskapast í
höndum hans og er hreinasta
snild að sjá þar fráganginn á
öllu, hvar sem litið er, enda
gekk Árni óskiptur að því að
bæta og' prýði þessá ábýlis-
jörð sína, sem hann hafði tekið
svo miklu ástfóstri við, að
aauðvona lét hann flytja sig
heim til að deyja þai’.
En umfram allt var hann
mannkostamaður sem öllum
vildi vel. Hann vissi að gáfur
og þekking eru að vísu mikils
virði, en „sé hjarta ei með,
sem undir slær“, þá er það sem
falskur gljái. Hánn unni landi
sínu og þjóð og óskaði að öll
landsins börn bæru gæfu til að
að vinna samhuga að því að
bæta og prýða landið. Hann
fórnaði sjálfur kröftum sínum
til þess. Árni reyndi sjálfur
örðugleikana, en hann flýði
ekld frá þeim, eins og margur
gerir, heldur reyndi að sigra
þá. Ilann fann vel sannleiks-
gildi þess, að
Hver þjóð, sem í gæfu
og gengi vill búa
á Guð sinn og land sitt
skal trúa.
Að Árna er hin mesti mann-
skaði, hann var enn á bezta
skeiði, er hinn ólæknandi sjúk-
clómur sótti hann heim. Mest
hefir þó misst kona hans og
börn, en þeim er það harmabót,
að hafa átt ástríkan eigin-
mann og föður, sem þau hafa
reynzt vel í lífsbaráttunni.
Árni var jarðsunginn að
Ilraungerði 22. maí að við-
stöddu fjölmenni.
Blessuð sé minning hins
mæta manns. St. G.
það beinlínis til að baráttu-
ljóðin verði tekin af kommún-
istunum og gerð að „okkar
söng“, eins og hann komst að
oi’ði.
Það er svo sem ekki mikið
við því að segja, þótt íhalds-
menn gangi inn í raðir bylting-
armannanna og syngi þar með
þeim sér til hugarhægðar, eða
geri söng þeirra að að „sínum
söng“.
Það er líka skiljanlegt, að
minnihlutavissan um óyfirsjá-
anlega framtíð, verki dálítið
dapurlega á íhaldsbroddana.
En hitt væri óneitanlega
stórum karlmannlegra og betra
til árangurs og afspurnar að
bera harm sinn í hljóði, og
mæta vandamálum erfiðra tíma
með þrótti og skynsamlegri at-
hugun og viðbrögðum, heldur
en hitt, að leysa allar áhyggj-
ur og vanda upp í kveinandi
voli byltingasöngva, jafnvel
þótt höfuðprestar flokksins
mæli svo fyrir, að það skuli
vera „okkar söngur“.
Ógnir ofbeldisstefnunnar.
Framh. af 1. síðu.
frægasta að því að ráðast á
andstæðinga sína í stjórnmál-
um, úr launsátrum, og neyta
fjölmennis — þótt vesælt væri
— til ofbeldisverka, þar sem
líkindi þóttu til að ekki sæist
til þeirra.
Og kommúnistum vex ekki
fylgi, nema síður sé.
Það skilja sjálfsagt engir
ógnir og tortímingu borgara-
stvrjalda — sem jafnan reyn-
ast enn hræðilegri heldur en
ílest eða öll önnur stríð —
nema þeir, sem lent hafa í
þeim.
En svo mikið skiljum við þó,
sem stöndum álengdar og
heyrum einungis vopnabrak
bræðravíganna suður og vest-
ur í álfunni, að þau öfl og
það hugarfar, er stendur að
baki þeirrar uppreisnar og
annara slíkra, sé einhver ó-
gæfusamlegasti þátturinn í
þjóðlífi hvers ríkis, sem leit-
ast við að keppa fram til far-
sældar og þroska.
Thaldsflokkminn og 17. júní.
Eins. og kunnugt er, snéri
miðstjórn íhaldsflokksins sér
síðastliðið vor til útvarps-
ráðsins og óskaði eftir því
að fá eina klukkustund til
umráða af dagskrártíma út-
vaiTpsins á fæðingardegi Jóns
Sigurðssonar forseta, 17. júní.
Eins og vænta mátti, svar-
aði útvarpsráðið þessu afdrátt-
arlaust neitandi. Jafnvel Valtý
Stefánssyni mun hafa blöskrað
svo frekja ílokksstjórnarinnar,
að hann mun ekki hafa treyst
sér til þess að greiða atkvæði
með málaleituninni.
Með þessari tilraun hefir í-
haldið ætlað sér að skapa þá
venju, að það fengi framvegis
tíma í útvarpinu þennan dag
til andsvarslausra árása á mót-
stöðumennina, og yrði þá jafn-
íramt tryggður sá einkaréttur
hjá útvarpinu, að helga minn-
ingu þess stjórnmálaforingja,
sem er mest dáður af þjóðinni.
Ihaldið hlaut í seinustu
kosnirigum maklegan dóm fyrir
þær yfirlýsingar margra helztu
forkólfanna, að ef flokkur
þess næði völdum, myndi
hann nota útvarpið, skólana
og aðrar hlutlausar menningar-
stofnanir til þess að útbreiða
skoðanir sínar og’ ryðja and-
stæðingunum úr vegi. Þessi
seinasta viðleitni til misnotk-
unar á útvarpinu mun hljóta
sama dóm. Og ekki gerir það
málstaðinn betri og veglegri,
þegar það grípur til þess sem
pólitískra bjargráða, að reyna
jafnframt að helga sér minn-
ingu þess manns, sem mest
hefir unnið fyrir sjálfstæði
þjóðarinnar, þar sem það
reynir nú að vinna því allt það
það ógagn, sem í þess valdi
stendiu'.
Iivað segja Sigurður Krist-
jánsson og Jón Arnesen?
‘ Ihaldsflokkurinn á Alþingi á
tvo fulltrúa í Síldarútvegs-
nefnd, þá Sigurð Kristjánsson
í Siglufirði og Jón Arnesen á
Akureyri, og hafa þeir komið
nokkuð við sögu nú í vor. —
Þegar Ólafur Thors gerði
„kröfuna“ um 6 kr. verðið fyr-
ir síld hjá ríkisverksm., of-
bauð þessum mönnum frekja
hans, og sendu þeir ásamt
nokkrum öðrum norðlenzkum
síldarmönnum, skeyti til ríkis-
stjórnarinnar, þar sem þeir
| lýstu yfir því, sem sínu áliti,
að þessi krafa væri á engu viti
| byggð, og að kr. 5,30 væri
hæsta verð, sem til mála gæti
komið. Skýrðu þeir jafnframt
‘ frá því, að einkaverksmiðjur,
Er ihaldið að ganga af
göflunum?
Framh. af 1. síðu.
láta Stauning lýsa yfir því, að
viðræðurnar við íslenzku stjórn
iria yrðu alls ekki teknar til
greina í Danmörku?
Mbl. virðist óneitanlega hafa
nokkuð einkennilegar hug-
myndir um það, hvernig íslend-
ingar eigi að fara að því að
vera sjálfstæð þjóð!
Samkvæmt heimspeki Mbl.
eigum við að óska þess yfir alla
hluti fram, að erlendar þjóðir
taki kröfur okkar í viðskipta-
málum ekki „til yíirvegunar“.
Því að um leið og aðrar þjóðir
fara að hlusta á málstað íslend-
inga — þá er um leið „íslenzka
verzlunarmálaráðuneytið flutt“
til útlanda!
Jafnvel gamlir íhaldsmenn
eru forviða yfir þessu heimsku-
lega rausi Mbl. Öllum viti
bornum mönnum verður það nú
ljósara með degi hverjum, að
forkólfar íhaldsins eru í ádeil-
um sínum og svívirðingum um
ríkisstjórnina komnir óravegu
út fyrir öll takmörlc heilbrigðr-
ar skynsemi. Og þess vegna
ryður sú skoðun sér nú óðum
til rúms, að íhaldið sé ábyrgð-
arlaus flokkur, sem eltki sé
hægt að taka alvarlega.
sem þeir hafa umráð yfir á
Siglufirði og Dagverðareyri,
myndu ekki verða reknar í
sumar, ef 6 kr. verð yrði á-
kveðið í ríkisverksmiðjunum.
Þessi yfirlýsing samherjanna
lcorn talsvert ónotalega við þá
íélaga ólafs Thors og Svein
Benediktsson, sem höfðu reikn-
að með því, að íhaldsmenn
fyrir norðan væru hræddir við
Kveldúlfsklíkuna. Og næsta
dag var Ólafur í Mbl. með
hinar verstu dylgjur um, að
þeir Sigurður og Jón ynnu að
því að „arðræna“ útgerðar-
menn. Virðast þeir Jón og
Sigurður nú ekki eiga nema
um þrennt að velja: Að leggja
niður umboð þau, er íhalds-
flokkurinn hefir falið þeim í
síldarútvegsnefnd, heimta að
formaður flokksins taki aftur
illmælið um það, að þeir „arð-
ræni“ útgerðarmennina, sem
eiga að gæta hagsmuna fyrir,
eða í þriðja lagi að ganga úr
flokknum. Áður var <3>. Th. bú-
inn að neyða Sigurð til að fara
úr síldarverksmiðjustjórn-
inni, sem hann hafði verið
skipaður í, þegar bráðabirgða-
lögin voi’u gefin út. Af skrif-
um ó. Th síðar mátti það helzt
ráða, að hann byggist við, að
þeir Sig’. og Jón myndu vera
orðnir lausir í flokknum, því
að hann segir, að þeir muni
óska núverandi ríkisstjórn
„langra lífdaga“. Enda mun
það svo vera, að bæði þeim og
öllum betri mönnum innan í-
haldsflokksins stendur stuggur
af, að eiga framkomu Ó. Th.
og Mbl. í þessu máli oftar yf-
ir höfði sér.
fiunnar Bannarstan
heima
Gunnar Gunnarsson skáld
kom nýlega hingað til lands
snögga ferð með þýzku
skemmtiferðaskipi, I Reykja-
vík dvaldi hann aðeins einn
dag. Náði Tíminn þá snöggvast
tali af honum.
En tíminn var naumur. —
Gunnar þurfti að vera kominn
um borð eftir litla stund.
— Ilvernig gekk ferðin?
— Vel að öðru leyti en því,
að svarta þoka var við Fær-
eyjar og sást þar ekki út úr
„Kampóla"
heitir raksápan, sem þeir vandlátu nota.
Ef þér eruð skeggsár og viljið nota góða
raksápu þá reyniö ,,K-a-m-p-ó-l-a“
Sverasta og erfiðasta skeggrót beygir sig
í auðmýkt fyrir „Kampóla“.
Sápuverksmiðjan „SjifnÍÉ
framleíðlr »Kampéla«
Almennur fiundur
fiyrir ungmennafélaga
verður haldinn í Þrastaskógi sunnudaginn 16. ágúst
næstkomandi og hefst klukkan 13 (1 e, h.).
Þar verða nokkrar stuttar ræður um nýjustu daSskrár-
mál ungmennafélaganna, upplestur (ungur rithöfundur).
söngur, leikir o. fl. til hvatningar og skemmtunar.
Aðgangur að samkomunni kostar 50 aura. Samkoman
er aðeins fyrir ungmennafélaga og gesti þeirra, en ekki
fyrir almenning.
Þeir félagsmenn, sem ástæður hafa til, geta komið í
Þrastaskóg laugardagskvöldið 15. ágúst og tjaldað þar
yfir 8unnudagsnóttina. Á laugardagskvöldið verður
skemmtun við varðelda í skóginum, fyrir þá félags-
menn, 8em þá verða komnir.
Sambandsstjórn U. M. F. í.
augum, þann tíma er skipið
hafði þar viðdvöl, En er lcorn í
nánd við ísland rofaði til og
sást nokkuð til Vatnajökuls og
Eyjafjalla og vestur með landi.
— Hvenær komuð þér sein-
ast hingað til lands?
— Árið 1931. Síðan hafa orð-
j ið ýmsar breytingar hér, sem
| stinga í augu aðkomumannsins.
! Annars höfum við hjónin ætl-
| að að koma hingað heim síð-
i ustu sumur, þótt ekki hafi orð-
; ið úr vegna ýmislegra anna, en
! að sumri er ákveðið — að öllu
íorfallalausu, að við komum
ásamt börnum okkar.
! — Þér komið frá Þýzka-
landi?
j — Já, ég kem beint frá
1 Ueidelberg —
j — Þar sem þér voruð kjör-
inn heiðursdoktor, er ekki svo.
— Já, svarar Gunnar og
brosir.
— Og kynni yðar af Þjóð-
verjum?
! — Þau eru á þann hátt, að
' ég veit enga þjóð, er sýnir Is-
! lendingum jafmnikla velvild og
þeir, né lagt hafa slíka rækt
! við bókmenntir okkar.
— Þér hafið fyrir nokkru
síðan hafið máls á auknu og
styrkara sambandi milli Norð-
urlanda.
— Já. Og sú samvinna er
líka að eflast og festast á ýms-
an hátt. Mörg stórríki álfunn-
ar skoða Norðurlandaríkin sem
Kolaverzlun
SIGURBAR ÓLATSSOKAR
Sían-i KOK Raykjavlk. Siml UU
Nofáð
Sjafnar-sápur.
eina heild — og í því liggur og
styrkur Norðurlandabúa. Þeir
eru allir einhuga, t. d. um frið-
armálin o. fl., og koma þar
fram sem ein heild og verður
meir ágegnt en annars.
— Hvað segir þér um okkar
, ungu skáld?
— Þér vitið nokkuð álit mitt
þar um. „Sölku Völku“ H. K.
Laxness hefi ég þýtt og tel
höfundinn stórskáld.
Sömuleiðis er Tómas Guð-
mundsson lipurt skáld.
— Eru ný skáldverk væntan-
leg frá yður bráðlega?
— Ég tala lítið um óorðna
hluti, svarar Gunnar, en vitan-
lega hefi ég bók í smíðurn, er
kemur út í haust, ef allt fer
eftir áætlun. Og auðvitað er
hún um íslenzkt efni eins og
allar mínar bækur.
Ritstjóri: Gísli Guðmundsson.
Prentsm. Acta.