Tíminn - 09.12.1936, Qupperneq 1
2Kfgreií>sla
og innf>eimía .'Öaínaröic. 1Ö
(Siml 2353 -- Póotí>6íf 961
©jaíbbagi
blatðtnð er 1 )6aí
SXtganijurhui foöíai 7 tz.
XX. ár.
Reykjavík, 9. desember 1936
51. blað
Flokksþingið og verkefni þess
Miðstjórn Framsóknarflokks-
ins hefir á fundi 5. þ. m. tek-
ið ákvörðun um að kalla saman
flokksþing Framsóknarmanna
i byrjun ársins 1937. Á flokks-
þingið að hefjast 12. febr.
næstkomandi og er gert ráð
íyrir, að það verði a. m. k. 7—
8 daga að störfum. Þetta verð-
ur fimmta þing flokksins.
Fyrsta flokksþingið var háð á
Þingvöllum sumarið 1919. Hin
þrjú voru háð í Reykjavík árin
1931, 1933 og 1934.
Með lögum um skipulag
Framsóknarflokksins, er sam-
þykkt voru á flokksþinginu
1933, var lagður fastur grund-
völlur að starfi flokksins inn á
við á fullkomlega lýðræðisleg-
um grundvelli. Meginhugsun
þessa skipulags er sú, að búa
þannig um, að sérhver flokks-
maður, hvar sem hann er á
landinu, hafi aðstöðu til að
eiga frumkvæði að málum
innan flokksins og hafa áhrif
á ákvarðanir flokksins bæði
um vinnubrögðin inn á við og
afstöðu hans út á við til þjóð-
málanna. Flokkslögin gera ráð
fyrir, að flokksmennirnir
myndi með sér félög, eitt eða
fleiri, í kjördæmi. Þessi félög
kjósa fulltrúa á flokksþing alls
landsins, sem skal háð eigi
sjaldnar en fjórða hvert ár.
Flokksþingið kýs miðstjórn
flokksins, sem ásamt þing-
mönnunum, fer með æðsta vald
flokksins milli flokksþinga, og
kemur fram í umboði flokksins.
í miðstjóminni eiga venjulega
sæti 25 menn, og skulu a. m. k.
10 af þeim vera búsettir utan
Reykjavíkur. En á aðalfundi
miðstjórnar einu sinni á ári
oiga sæti 35 menn, þar af skulu
a. m. k. 20 eiga búsetu utan
Reykjavíkur, einn í hverju
kjördæmi.
Flokksmennirnir í hverju
sveitakjördæmi eiga rétt til
jafnmargra atkvæðisbærra full-
trúa á flokksþingi og hreppar
eru í kjördæminu, en um full-
trúafjölda fyrir kaupstaðina
gilda sérstakar reglur. Þar mið-
ast fulltrúatalan við fjölmenni
bæjarstjórnar á hverjum stað.
Framsóknarmenn í Reykjavílc
mega t. d. hafa allt að 15 full-
trúa, á Akureyri allt að 11
iulltrúa, o. s. frv.
Auk þess eru svo í félögunum
heima fyrir starfandi full'trúa-
ráð fyrir hin einstöku 'héröð,
sem eiga kost á því að standa
í stöðugu sambandi við mið-
stjórn flokksins, bæði um hér-
aðsmál og landsmál.
Með þessu fyrirkomulagi
hefir Framsóknarflokkurinn
gert sér meir far um það en
íiokkur annar flokkur 'hér á
landi að tryggja jafnrétti
flokksmannanna til áhrifa á
mál flokksins og þá um leið
að hvetja þá til að taka virkan
þátt í starfi flokksins á öllum
tímum. Framsóknarmennirnir í
landinu eiga að vera annað og
meira en „atkvæði", sem eru á-
hrifalaus nema við kjörborðið
fjórða hvert ár. Þess vegna líta
þeir á fulltrúa sína á Alþingi
og annarsstaðar sem starfs-
menn sína, en ekki húsbændur
eins og 'tíðkast i sumum öðrum
fiokkum, þar sem klíkur ein-
ar eða einstakir menn ráða.
Hin gífurlega aðsókn að
íiokksþingunum hefir líka sýnt
það glöggt að Framsóknar-
mönnunum um allt land er það
ljóst, hvílíka þýðingu flokks-
þingin hafa. Á siðasta flokks-
þingi, árið 1934, mættu nál.
190 fulltrúar með atkvæðis-
rétti, auk fjölda annara flokks-
manna, er þar voru viðstaddir
sem gestir með málfrelsi og
tillögurétti. Mikill hluti þess-
ara manna voru þó bændur,
sem illa eiga heimangengt og
erfitt með fundarsókn langar
leiðir. Um þær mundir var
í'ramsóknarflokkurinn þó
hvergi nærri svo sterkur og
einhuga, sem hann nú er, því
að hann hafði þá, auk venju-
legra andstæðinga, átt við
klofningsmenn að etja innan
sinna eigin vébanda.
Það gæti aldrei komið fyrir
í Framsóknarflokknum, sem
„Sjálfstæðisflokkurinn" varð
fyrir í fyrravetur, þegar hann
var nauðbeygður til að fresta
„landsfundi" sínum vegna þess,
hve aðsóknin var lítil utan af
landinu. Þess vegna hefir líka
blaðariturum andstæðinganna
cftar en einu sinni runnið í
skap við mennina með „mos-
ann í skegginu“!
Meðferð stærstu mála á
flokksþingum Framsóknar-
manna er yfirleitt hagað á þá
leið, að um hvert mál eru
hafðar tvær umræður. Við
fyrri umræðu er flutt fram-
söguræða og málinu vísað til
nefndar, sem síðar skilar áliti,
sem útbýtt er fjölrituðu með-
ai flokksþingsmanna. Að lok-
inni síðari umræðu fer svo
fram atkvæðagreiðslan. Nefnd-
ir flokksþingsins eru að jafn-
aði mjög fjölmennar, 15—30
rnanna. Þannig skiptir flokks-
þingið sér raunverulega svo að
segja allt í nefndir, þannig að
sem flestir fulltrúar geti tek-
ið sem allra nánastan þátt í
starfi þingsins. Kosning mið-
stjórnarinnar fer að jafnaði
fram undir lok flokksþingsins
og er leynileg og skrifleg*).
Flokksþingið hefir nú verið
auglýst í blöðum flokksins og
með tilkynningum í útvarpi.
Ennfremur hefir það þegar
verið boðað bréflega formönn-
um allra flokksfélaganna. Það
er boðað með svo löngum fyr-
*) Venjulcgt er að Ijúka flokks-
þinginu með samciginicgu kynn-
ingarkvöldi fyrir fulltrúana og
samhcrjana í Reykjavíkurbæ. —
Ilefir þessi kvcðjusamkoma verið
haldin í stærstu salarkynnum
höfuðstaðarins, að Hótel Borg,
hinu veglega stórhýsi, scm reist
var með atbeina ríkis og bæjar,
til að taka á móti gestum lands-
ins á 1000 ára hátíð Alþingis ár-
ið 1930,
irvara, að alstaðar geti unnizt
tími til að framkvæma nauð-
synlegan • undirbúning heima
fyrir í héröðunum. M. a. þurfa
ílokksfélögin að boða fundi til
að kjósa fulltrúa á flokksþing-
ið og ennfremur að ræða við-
horf sitt til þeirra mála, sem
fyrir þinginu hljóta að liggja
eða félögin vilja fela fulltrú-
um sínum að bera þar fram.
Af miðstjórnarinnar hálfu eru
tvær nefndir nú starfandi að
undirbúningi flokksþingsins.
Flokksþingsins bíða að þessu
sinni mörg og vandasöm verk-
efni, þótt þau í þessari grein
verði ekki talin í einstökum
atriðum.
Núgildandi stefnuskrá Fram-
sóknarflokksins er frá árinu
1931, samþykkt af 2. flokks-
þingi Framsóknarmanna. Þar
er mörkuð hin almenna stefna
flokksins í þjóðfélagsmálum.
Þeirri stefnuskrá má eigi
breyta nema á flokksþingi.
En auk þessarar almennu
stefnuskrár, hafa flokksþingin
fyr og síðar tekið ákvarðanir
um tímabundin vandamál eða
dægurmál þjóðarinnar á hverj-
um tíma, eftir því sem þau
hafa legið fyrir í hvert sinn.
1 „ávarpi til þjóðarinnar“,
sem samþykkt var á flokks-
þinginu 1934, og opinberlega
birt fyrir kosningamar það ár,
tók flokkurinn afstöðu til
þeirra stórmála, er þá voru að-
lcallandi og biðu bráðrar
lausnar. Þar má meðal annars
nefna afurðasölumál landbún-
aðarins og hina nýju stefnu í
viðskiptunum við útlönd, sem
miðaði að því að koma á
greiðslujöfnuði milli Islendinga
og annara þjóða. Þetta ,ávarp“
flokksþingsins 1934 var síðar,
af Framsóknarflokksins hálfu,
lagt til grundvallar samningum
þeim um myndun nýrrar rík-
isstjómar, er gerðir voru við
Alþýðuflokkinn eftir að hin
pólitísku samtök „Sjálfstæðis-
manna“ og liðhlaupanna úr
Framsóknarflokknum höfðu
beðið ósigur í kosningunum.
Og á árunum 1934—1938 hef-
ir málum þeim, er um var
fjallað í „ávarpinu“, flestum
verið hrundið í framkvæmd af
ráðuneyti Hermanns Jónasson-
ar. —
En á þessum tíma hafa líka
ný þjóðfélagsleg vandamál
skapast eða fyrir rás viðburð-
anna, orðið meir aðkallandi en
áður. Sér í lagi má þar nefna
ýms mál, er snerta framtíð at-
vinuveganna í landinu og
verndun hins íslenzka lýðræð-
is gegn ofbeldishyggju þeirri,
er bólað hefir á víða um heim
á síðari árum og þá einnig hér
á landi nú undanfarið.
Af þessum ástæðum —
vegna þess að flest hin eldri
dægurmál frá 1934 eru nú
leyst löggjafarleiðina að meira
eða minna leyti, en 'taka þarf
aístöðu til annara nýrra í
þeirra stað — taldi miðstjórn
Framsólcnarflokksins sér rétt
og skylt að kalla saman flokks-
þing nú í vetur.
Fimmta flokksþing Fram-
sóknarmanna í febrúarmánuði
næstkomanda mun ákveða af-
stöðu flokksins til þessara
mála á næsta Alþingi og þá
um leið skilyrðin fyrir áfram-
haldandi þátttöku Framsóknar-
flokksins í stjórn landsins.
Tíminn er þess fullviss að
flokksmennirnir munu nú sem
fyr ekki láta sitt eftir liggja,
þegar skyldan kallar á þá t;l
að ráða fram úr. vandamálum
þjóðarinnar á erfiðum tímum.
Þá væri vel, ef hver einasta
sveit landsins, þar sem Fram-
sóknarflokkurinn hefir látið til
sín taka, hefði tækifæri til að
eiga sér fulltrúa á flokksþing-
inu. Slíkt er ef til vill full-
mikil bjartsýni. Því að svo
undantekningarlaus þingsókn
kostar vitanlega stórfelldar
fórnir, þrátt fyrir þær ráð-
stafanir, sem gerðar verða til
að létta dvölina í Reykjavík.
En rejmslan hefir sýnt það, að
takast mun enn einu sinni að
íæra höfuðstaðnum heim sann-
inn um sterkan vilja og sam-
'I akamátt hinna dreifðu byggða,
þegar á reynir.
Einmitt nú á þessum vetri á
Framsóknarflokkurinn yfir að
líta 20 ára farsæla þátttöku í
löggjafarstarfi þessarar þjóðar.
Velkomnir til flokksþing3
Framsóknarmenn, í minningu
hins liðna og í trú á framtíð
lands og þjóðar!
78 lireppabúnaðarfélögr
hafa skorað á Bf. í.
að taka við framkvæmd
jarðræktarlaganna
Búnaðarfélag öxfirðinga í
‘Norður-Þingeyjarsýslu hefir
með 13 :4 atkvæðum samþ.
eftirfarandi tillögu:
„Fundurinn lýsir yfir því, að
hann telur nýju jarðræktarlög-
in í öllum aðalatriðum til bóta
frá því, sem áður var. Jafn-
framt vítir hann þá framkomu
meirahluta Búnaðarþings að
neita að taka við framkvæmd
laganna og telur sjálfsagt, að
næsta Búnaðarþing taki þá á-
kvörðun að Búnaðarfélagi ls-
lands verði falin framkvæmd
þeirra eins og þau nú eru“.
Búnaðarfélag Keldhverfinga,
Norður-Þingeyjarsýslu hefir
með 26 : 5 atkv. samþykkt svo-
hljóðandi tiliögur:
„1. Fundurinn lýsir ánægju
sinni yfir hinum nýju jarð-
ræktarlögum og telur breyt-
ingar í þeim frá fyrri lögum
íil stórra bóta, sérstaklega á-
kvæðin um rýmkaðan kosninga-
rétt, mismunandi jarðræktar-
styrk og ákvæði 17. gr.
2. Fundurinn telur það mis-
ráðið af síðasta Búnaðarþingi
að neita því að Búnaðarfélag
Framh. á 4. síðu.
5. flokksþing
Framsóknarmanna
Samkvæmt lögum um skipulag Framsóknarflokksins hefir
miðstjóni floltksins á fundi þ. 5. desember ákveðið að kveðja
saman flokksþing í Reykjavík föstudaginn 12. febrúar n. k.
Sæti og atkvæðisrétt á floklcsþinginu eiga samkvæmt 1. gr.
flokkslaganna, kjörnir fulltrúar flokksfélaganna, alþingismenn
flokksins og miðstjórnarmenn.
Flokksfélög í héruðum hafa (samkv. 3. gr.) rétt til að
senda jafn marga fulltrúa á flokksþingið og hreppar eru á fé-
lagssvæðinu. Flokksfélag í kaupstað jafn marga og alls eiga
sæti í bæjarstjórn kaups'taðarins, þó með nánar ákveðnum tak-
mörkunum um félagafjölda,
Kjörnir fulltrúar leggi fram skrifleg kjörgögn: Útdrátt úr
íundargerð, staðfestan af fundarstjóra og ntara, eða yfirlýs-
ingu félagsstjórnar.
Miðstjórnin hefir falið sérstakri nefnd að annast allan
nánari undirbúning flokksþingsins. í nefndinni eru:
Guðbrandur Magnússon forstjóri, formaður, Páll Zóphón-
íasson alþm., Vigfús Guðmundsson gestgjafi, Magnús Björns-
son ríkisbókari, Jón Ernil Guðjónsson kennari, Runólfur Sig-
urðsson skrifstofustjóri, Magnús Stefánsson afgreiðslumaður,
Guðm. Kr. Guðmundsson skrifstofustjóri og Ilalldór Sigfússon
skattstjóri.
Skrifstofa nefndarinnar er í Hafnarstræti 16, Reykjavík,
sími 2323, — og verður einhver af hálfu nefndarinnar til viðtals
ltl. 9—11 f. h. hvern virkan dag.
Tilkynningar ufn þátttöku í floklisþinginu séu komnar til
nefndarinnar eigi síðar en 1. febrúar næstkomandi, en helzt
fyrir 20. janúar.
F. h. miðstjórnar Framsóknarflokksins.
Jónas Jónsson Eysteinn Jónsson
form. ritari.
Stylt OBdsuar til Parsleiiis Bricm
Frá Steingrími Síeínpórssyni, bánaðarmálastf.
Þorsteinn Briem hefir í blaði
sínu 14. nóv. sl. gert tilraun
til að andæfa svari mínu í
Tímanum 29. okt., þar sem ég
rakti sundur og hrakti lið fyrir
iið rangfærslur hans og blekk-
ingar um jarðræktarlögin nýju.
Þessi síðari grein Þ. Br. fyll-
ir að vísu tvær síður í blaðinu.
En það er eftirtektarvert við
þetta langa „svar“, að þar er
ekki reynt að hnekkja með
rökum nema einu einasta at-
riði í grein minni (hve miklar
framkvæmdir sé hægt að gera
fyrir jarðræktarstyrkinn). En
meginhluti greinar Þ. Br. eru
útúrsnúningar á orðum mínum
cða staðhæfingar um, að ég
hafi „játað“ eitt og annað, sem
ég ýmist alls ekki hefi játað
eða engin deila stendur um.
Þessi langi listi yfir „játning-
ar“ mínar" mun vera ætlaður
þeim, sem ekki hafa séð grein
mína og má vera, að sú aðferð;
nái tilgangi sínum hjá ein-
staka manni, sem kynnt hefir
ser málið einhliða, en ekki tel
ég hana 'til fyrirmyndar. Sama
er að segja um glósur Þ. Br.
um „stofulærdóm“ minn í
landbúnaði. Þ. Br. ætlast þar
sýnilega til þess, að þeir sem
mér eru ókunnugir, fái þá trú,
að ég hafi aldrei komið nærri
landbúnaðarvinnu. Ég hygg þó,
að ég hafi sem kaupamaður
og vinnumaður í sveit fram til
27 ára aldurs tekið a. m. k.
talsvert fleiri handtök við ís-
lenzkan landbúnað en Þ. Br.
hefir sjálfur gert. Veit ég og,
að Þ. Br. er þetta vel kunnugt,
þótt hann nú telji sig eigi of
góðan til að gefa hið gagn-
stæða í skyn.
í grein minni í Tímanum 29.
okt. hrakti ég með rökum lið
fyrir lið öll atriði í fyrri grein
Þorsteins Briem.
Ég sýndi fram á og sannaði
með dæmum, að jarðræktar-
styrkurinn sem heild væri nú
hærri en hann hefði verið eft-
ir eldri lögunum. Þetta rölc-
studdi ég síðar enn nánar með
samanburðarútreikningum í út-
varpsumræðunum um jarð-
ræktarlögin.
Ég hrakti þá hlægilegu fjar-
stæðu Þ. Br., að 20% uppbótin
kæmi aðallega til góða stærstu
engjajörðunum í landinu.
Ég sýndi fram á og sannaði,
að Þ. Br. fór með hina herfi-
legustu rökvillu, þegar hann
leyfði sér að halda því fram,
að hámarksákvæðið rnyndi
„torvelda“ stofnun nýbýla, þar
sem allir aðrir, jafnvel and-
stæðingar laganna, viðurkenna
að áhrifin verði alveg þvert á
móti — auk þess sem hámark-
ið almennt hlýtur að verða
hvöt til að vanda allar jarða-
bætur.
Ég vakti athygli á því, að á
meðan Þ. Br. sjálfur var land-
búnaðan'áðherra, hreyfði hann
hvorki legg né lið til að hækka
jarðræktarstyrkinn. Þvert á
móti lét hann það verða eitt
sitt fyrsta verk í ráðherrastóii
að lækka styrkinn um ca, 80
Frarah á 4. síðu.