Alþýðublaðið - 27.05.1927, Blaðsíða 2

2
ALÞ. YÖ U BLAÖIÐ
1 kemur út á hverjum virkum degi. ►
— ===== [
Afgxeiðsla í Alpýðuhusinu við l
• Hverfisgötu 8 opin frá kl. 9 árd. ►
2 til kl. 7 síðd. |
! Skrifstofa á saina stað opin kl. £
< 9»/a—10Va árd. og kl. 8-9 síðd. [
< Simar: 988 (afgreiðsian) og 1294 ►
J (skrifstofan). ►
« Verðlag: Áskriltarverö kr. 1,50 á ►
J mánuði. Auglýsingaverð kr. 0,15 i
j hver mm. eindállia.
í Prentsmiðja: Alpýðuprentsmiðjaii ►
< (í sama húsi, sömu símar). [
Rússar og Bretar.
Eins og skeyti annars staðar í
blaðinu hermir, hafa Bretar slitið
stjórnmálasambandi við Rússa. Á-
tyllan til pess er sú, að Breta-
stjórn þykist hafa fundið skjöl
við rannsóknina í Arcoshúsinu, er
sanni að rússneska sendisveitin í
Lundúnum hafi haldið uppi her-
njósnum.
Þetta er í sjálfu sér ekki nema
pað sem við var að búast eftir
j)vi, sem Bretar höfðu í pottánn
búið. Rannsókn sú, sem fram fór
í þeim parti Arcoshússins, sem
verzlunardeild sendisveitarinnar
rússnesku var til húsa í, var sem
sé brot á pjóðaréttinum. Með út-
lendar sendisveitir, skrifstofur
jjeirra, starfsmenn peirra og emb-
ættisbústaði (ekki einkabústaði),
skjöl o. s. frv. bsr samkv. j)jóða-
réttinum að fara eins og pað
væri í sendilandinu, en ekki i
viðtökulandinu, og pað er pvi
friðheilagt öllum nerna yfirvöld-
um sendilandsins og liggur í
engu undir dóm eða lögsögu við-
tökulandsins. T. d. getur lögregl-
an hér í bæ ekki farið inn í hús
dönsku sendisveitarinnar nema að
hennar vilja, og gerist hinir
dönsku starfsmenn hennar sekir
um einhvern glæp verða peir ekki
dæmdir af ísLenzkum dómstólum,
heldur af dönskum. Það er pessi
xéttur, sem Bretar hafa brotið á
Rússum.
í sjálfu sér er pað nógu rýr-
andi fyrir traust brezku stjórn-
arinnar að hafa brotið alpjóða-
rétt svona. En hitt myndi pó
verða henni til enn meira hnekkis,
ef pað væri gert að ástæðulausu
— út úr grun, sem svifi í lausu
lofti. Slíkt hefði í raun réttri pví
að eins verið áræðandi, að stjóm-
in hefði haft fulla vissu um að
gmnurinn væri réttur og um að
sannanir myndu finnast við slíka
nannsókn. En pað hefir hún alls
ekki haft. Samkv. skeyti, sem
hingað barst 17. p. m. póttist
brezka stjórnin hafa vissu fyrir
pví, að brezkt ríkisskjal væri í
höndum starfsmanns í A:rcoshÚ6-
inu, en skjalið fanst pó ekld. Or
pví svo var ekki, var gefið, að
eitthvað varð brezka stjórnin að
finna annað svo að hún gerði
ekki hvort tveggja í senn að
brjóta pjóðarréttinn og veröa að
athlægi. Þangað til nánari fregn-
ir um efni „skjalanna“, sem fund-
ust, berast, er óvíst hvað pau
sanna. En hitt er pó víst að svona
hlaut að, fara, ekki sízt vegna
pess að pað hefir verið efst í
Rússum sjálfum að slíta sam-
bandinu við Breta af pessu tilefni.
Afleiðingar geta af pessu oröið
margvíslegar, pó sennilegast sé að
pær verði í bili engar nema pær,
lað enginn brezkur sendiherra sé
í Moskva og enginn rússneskur
sendiherra í Lundúnum. Þó að
svo fari, getur pað auðvitað dreg-
ið dilk á eftir sér síðar. Á sam-
band annara ríkja við Rússland
ætti tiltæki Breta engin áhrif að
purfa að hafa, enda bendir sam-
pykt fjárhagsráðstefnunnar í
Genf, sem gat um í blaðinu á
miðvikudag, í pá átt.
Það virðist óneitanlega vogað
af Bretum að vera með petta til-
tæki nú, pegar pyngdarpunktur
alheimsstjórnmálanna er í Asíu —
í Kína — og pegar Rússar eru par
jafnmikils ráðandi eins og allir
vita, og par eð viðkvæmasti stað-
urinn á brezka rfkinu er Indland.
Ef Rússar sendu heri sína
pangað, pó erfitt sé, gæti pað
orðið Bretum dýrt, jafnvel sprengt
rikið. Og alheimsíhaldið gæti
parna verið að tefla á fremsta
hlunn, pví hæglega gæti petta, ef
svo bæri undir, orðið til pess, að
alheimsbyltingin kæmi.
Tekju- cg eigna-skattur
í Reykjavik i ár.
t fyrra voru peir 80 hér í borg-
inni, sem höfðu yfir tvö púsund
kr. í skatt. Nú eru peir að eins
33, pessir:
Völundur, h.f. lu'. 15460,25
Jensen-Bjerg kaupm. — 15056,00
Jes Zimsen kaupm. — 13807,00
Ólafur Johnson heilds. — 8927,50
(Otsvar hans er rúml.
tyj hl. móts við skatt-
inn eða 2500 kr.)
Jón Björnsson kaupm. — 7025,90
Samb. ísl. samvinnufél.— 6851,50
Ásg. Sigurðss. kaupm. — 6663,70
G. Ólafsson & Sandholt,
brauðghús. Lvg. 36 — 5803,20
Kol & Salt h.f. (greiddi
engan skatt í fyrra) — 4330,00
Ásgarður, smjörl.gerð — 4304,00
Prentsm. Gutenberg h.f. — 4183,75
Steindór Einarsson bif-
reiðaeigandi — 4108,00
Timburv. Árna Jónss. — 4063,90
Thor Jensen — * 3990,75
Ólafur Gíslason & Go.
heildsalar — 3887,00
Gísli Johnsen kaupm. — 3783,00
St. Thorarensen lyfs. — 3727,00
Tóbaksverzlun Islands — 3709,40
Kr. Siggeirss. kaupm. — 3685,20
Hallgr. Bened. heilds. — 3652,10
J. Þorl. & Norðmann — 3438,00
L. Kaaber bankastjóri — 3348,00
Smjörlíkisgerðin h.f. við
Veghúsastíg — 3116,18
J. Hermanss. lögr.stj.—• 2987,80
Matth. Einarss. læknir — 2948,00
P. M. Bjarnars.kaupm. — 2806,20
Jón Magnússon yfir-
fiskimatsmaður — 2796,70
Jón Þorláksson ráðh. — 2693,00
Ólafur Magnússon kaup-
maður („Fálkinn") — 2689,50
K. Zimsen borgarstj. — 2502,15
Sig. Eggerz bankastj. — 2497,00
Júlíus Guðmundss. heild-
sali, Pósthússtræti 2, — 2391,00
Ólafur Thors, einn af
framkvæmdarstjórum
- „Kveldúlfs“, — 2129,00
Tekju- og eigna-skatturinn er
birtur i samsulli eins og áður,
prátt fyrir álykturi, er áður hefir
verið gerð á alpingi, par sem rík-
isstjórnin var ámint um að láta
halda peim aðgreindum á skránni;
en íhaldsstjórn fer ekki eftir slík-
um „smámunum" sem alpingis-
sampyktum, ef pær koma í bága
við óskir eignastéftarinnar.
Næst verða nokkrar aðrar skatt-
greiðslufölur birtar almenningi til
fróðleiks og atliugunar.
ÞegaT hver líðandi dagur er að
kvöldi kominn, skýrist sú stað-
reynd fyrir fleirum og fleirum,
að ríkjandi auðvaldsskipulag er
óheilbrigt, að pað 'er rotið og
veikt, og að glæpsamlegt sé að
halda pví við líði.
Augu manna, sem áður voru
lokuð fyrir kröfurn tímans og
rás próunarinnar, opnast fyrir
hvoru tveggja, og peir sjá, að eigi
pýðir að sporna við pvi, að dagur
fæðist af nóttu, og að' hressandi
morgunkæla komi á eftir logn-
mollu næturinnar.
Fáir einstaklingar hafa stundar-
hagnað af ríkjandi pjóðskipulagi.
Starf peirra í pjóðfélaginu er
mönnum skiljanlegra, pegar pað
er athugað, að peir rugla saman
hagnaði og sannleika. Sannleik-
ur peirra heitir hagnaðm', og
hagnaður peirra heitir sannleik-
ur. Þeir hafa gleymt öllu öðru.
Aurarnir hafa orðið að slæmum
vörtum á heilum peirra, og hend-
úr peirra eru gullbryddar Skoð
*un peirra á lífinu grundvallasf á
pessari meginkenningu auðvalds-
ins: „Berjist og sigrið.“ Baráttan
um lífið milli mannanna telur pað
nauðsyn og eðlilega afleiðingu af
pví að lifa. Flið veika á að deyja
út; hið styrka á að lifa. Lítil-
magninn er ónauðsynlegur. Hann
heör vilst inn í lífið óafvitandi.
Þess vegna á hann að hverfa.
Hinn sterki á að lifa, ríkja og
ráða lögum og lofum. Hans er
mátturinn og dýrðin. Sá, sem
verður un.dir í lífsbaráttunni, er
dauðadæmdur. Hann er sviftur
frjálsræði. Um hann eru samin lög
í hundraðatali. Fátækralögin eru
að eins um hann. Boðorðin eru
að eins handa honum. Hinir. sterku
nota lítilmagnana í pjónustu sína.
Þeir vinna fyrir pá. Hendur peirra
eru harðar af siggi og bak peirra
bcgið. Börn peirra skortir alt
Konur peirna' prá sólskin og líf, |
en fá í staðinn koldimmar kjall-
araholur og lífsleiði. Þeirra eru
skúmaskotin eftir erfiði dagsins.
Hinna eru sólbjörtu íbúðirnar.
„Sólin skín jafnt yfir rangláta
og réttláta.“
Hinir sterku eru réttlátir!
Hinir veiku eru ranglátir!
Þjóðskipulagið gerir lífið fult
af mótsetningum, sem hið góða
á alt af í höggi við. Valdhafarn-
ir hafa hagnaÖ af mótsetning'um.
Þess vegna auka peir pær.
Valdhafarnir hafa gert alpýðuna
að præli sínum. Hún er sá, sem
heör orðið undir. Hinir liafa orðið
ofan á. Hið eina, sem hún fær
fyrir strit sitt, hrekkur tæplega
fyrir pörfum likamans, og pó finst
peim pað of mikið, pví að skatt-
ar og tollar eru teknir af hverri
brauðsneiðinni, af hverjum sykur-
molanum, sem mjólkurvana ung-
barnið bragðar á.
Alpýða pessa lands, sá hiuti
pjóðarinnar, sem ekki er hinn
„sterki“ í bardaganum, sem ekki
byggir líf sitt á víxilmensku, held-
ur að eins á höndum sínum og
vinnupreki, hefir fyrstu skilyrð-
in til að hagnýta sér orku peirra
menningarstrauma, sem nú ryðja
sér til rúms í heiminum. Hennar
hlutverk er að grípa tveim
höndum bjargvættina og flytja
hana fram til sigurs.
Bjargvætturin er jafnaðarstefn-
an, sem byggir ekki líf mann-
anna á hinni sífeldu baráttu vtð
sjálfa sig.
Eins og nú stendur, gengur bara
áttan að langmestu leyti í öf-
uga átt. Hún er prungin ágirnd og
gróðafíkn, sem auðvaldið elur á.
Og fjöldinn á pví svo bágt með
að skilja, að í henni liggur hel-
vítisstefnan.
Jafnaðarstefnan afnemur alla
baráttu medal mannanna. Hún
stefnir henni í aðra átt. Baráttan
á að ganga út á pað að sækja
sem mest af nauðsynjum í ó-
tæmandi náttúruna. Þetta er lög-
mál jafnaðarstefnunnar.
V.
Evrópii að brpja fjárhaosíega,,
ef ailár sMðir verða ekki
gefnar opp!
Sir George Paish hélt nýverið.
ræðu í morgunverði í banka-
stjóraklúbbnum í New-York.
Hann sagði meðal annars, að Ev-
rópa væri fjárhagslega að leggja
upp laupanna. Það væri engin
leið úr peim ógöngum önnur en
sú, að gefa upp skuldirnar, að
gera ekki frekari skaðabótakröf-
ur til Þjóðverja, að byggja járn-
ibrautir í peim löndum, sem skamt
eru á veg komin og að ýta und-
ir vöruskifti milli Evrópu og
Bandaríkjanna. Það sé öllum lýð-
um Ijóst,- að Evrópa, sem fyrr
hafi verið stór-lánardrottinn, sé
nú orðin stór-skuldunautur, og að.
ófriðuxinn hafi bakað Evrópu..