Tíminn - 14.04.1938, Síða 4

62
TÍMINN
Komandi ár
(Frh. af 1. síðu.J
skilyrði að taka við erlendum
ferðamannastraum á þann
hátt, að það geti orðið tll
gagns fyrir þjóðina og ánægju
fyrir gestina. í höfuðstaðnum
er ekki nema eitt gistihús, sem
byggt er eftir alþjóðakröfum í
þeim efnum, og annarsstaðar
á landinu engir gististaðir, sem
uppfylli slíkar kröfur. Nálega
allsstaðar vantar þjónustuíólk,
sem kann að sinna útlending-
um á réttan hátt. Sumstaðar
er hin gamla gestrisni beinlín-
is til fyrirstöðu. Annarsstaðar
er beitt viðvaningslegri ósann-
girni við gestina um greiðasölu
og aðbúð. Hið rétta meðalhóf
í þeim efnum er ekki hægt að
fá nema með æfingu og skipu-
legum undirbúningi. Um hús-
búnað á islenzkum gististöð-
um og matarhæfi fyrir erlenda
gesti, er hið sama að segja, að
þar er miklu ábótavant. Nálega
allar sængur og sængurföt á
venjulegum gistingarstöðum,
eru til muna styttri heldur en
tíðkast í næstu löndum, þannig
að rúm, sem við íslendingar
teljum ágæt, eru sniðin eftir
okkar gömlu þjóðháttum, eru
í augum nálega allra erlendra
gesta sannarleg plága, og
standa þeim fyrir svefni nótt
eftir nótt. Nokkuð sama er að
segja um íslenzkt matarhæfi.
Það er nú sem stendur festu-
laust sambland af gömlum inn-
lendum venjum og aðfenginni,
ómeltri eftirlíkingu. í þessum
efnum vantar eðlilega aðgrein-
ingu. Gamla, íslenzka matar-
hæfið er að flestu leyti ihjög
gott fyrir þjóðina sjálfa, þó að
því megi umbreyta til bóta á
ýmsan hátt með tækni nútím-
ans, þó að haldið sé hinum
gamla grundvelli. En það er til-
gangslítið að ætla að kenna er-
lendum gestum að venjast
hinu sérkennilega, íslenzka
matarhæfi, þó að þeir dvelji
hér fáa daga eða jafnvel lítið
eitt lengur. Um leið og ísland
opnar arma sína móti erlend-
um gestastraum í því skyni að
hafa af því aukna atvinnu,
þarf að auka stórlega skipa-
kostinn, byggja nokkuð af
gististöðum og bæta þá sem
fyrir eru. Það þarf að ala upp
heppilegt þjónustufólk, og það
verður, vegna gestanna, að taka
upp matreiðslu sem aðallega
er sniðin eftir enskum venjum.
Framh. J. J.
stéttir á því að fyrirbyggja svo
gjörsamlega að ungir menn geti
numið einhverja iðn og aflað sér
með því lífsviðurværis og hæfni
til að verða nýtir og starfandi
menn. Það er ekki til þess að ætl-
ast, að tekið sé á móti nemend-
um til iðnaðarnáms aðgæzlu*
laust, en það gjörræði, sem suir>?<
ar iðnstéttirnar hafa nú t
frammi, er algjörlega óforsvar-
anlegt.
Óiðnlærðir menn mega ekki
snerta handtak af þeirri vinnu
sem talin er að falli undir störf
iðnaðarmanna, og látum það
gott heita. En það er ekkert því
til fyrirstöðu, að iðnaðarmaður
taki störf frá verkamanni eða
sjómanni, þó að þeir meira að
segja gangi atvinnulausir.
Meðal verkamanna, sjómanna
og yngri manna, hefir atvinnu-
leysið verið mest nú um nokk-
urra ára skeið.
Þangað mun ungu mönnunum
þó ætlað að leita sér að starfi,
sem neitað hefir verið um að
mega nema einhverja iðn, þó að
þeir er þess hafa synjað, eigi
fullt í fangi með að komast yfir
það, sem þeir hafa að gjöra.
Iðnstéttir vorar eru yfirleitt
prýðilega verki farnar. Er því
sjálfsagt að mæta málum þeirra
t
Bergsveinn Arnason
járnsmíðameistari.
Fæddur 15. júlí 1880.
Dáinn 13. febrúar 1938.
Yfir lífsins leið
drúpa skapa-ský
sól þó himinheið
brosi austri í.
Öllu holdi’ er hætt
andi bana-blær
Örlög þúsundþætt
enginn flúið fær.
„Þagna hamarshögg",
smiðjan hnípir hljóð;
lömuð rausn og rögg,
dvínuð gneista-glóð. —
Bergsveinn fallinn frá,
kempan snilli-snör.
Reyndi eitthvað á
var hann fremst í för.
Lundin fim og frjáls
létti hvers manns hug.
Vinur brims og báls
vann með dáð og dug.
Lífsins tefldi tafl
styrkri manndóms-mund.
Stóð við eldsins afl
fram að bana-blund.
Skyldur rækti rétt,
vel í stöðu stóð,
nýtur starfs í stétt,
gæddur mætti’ og móð.
Hispurslaus í lund,
smáði pjatt og prjál.
— Græddi ama-und
snjallt og mergjað mál.
Stærstur athöfn í,
þyngstu tökin tók.
Vakti geira-gný
lægi’ á mönnum mók.
með fullum skilningi. En þessar
aðfarir sumra þeirra er ekki
hægt að láta afskiptalausar, ef
þannig verður áfram haldið,
eins og nú horfir.
Ég átti nýlega tal við kennara,
er veitir mörgum ungum mönn-
um tilsögn.
Hann sagði mér, að það væru
undra margir, sem leitazt hefðu
við að koma sér í iðnaöarnám,
en árangurslaust.Hann taldi, að
þeim væri gramt í geði út af
þeirri tilhögun, sem ríkir í þess-
um málum, og að þeir teldu, að
þjóðfélagið væri ekki á verði eins
og skylt væri í þessum efnum, og
nauðsyn væri á ráðandi krafti
til að bæta þessi mein. Hann
taldi jafnvel óvíst, á hvaða sveif
sumir þessara manna kynnu að
snúast gagnvart þjóðfélaginu, ef
ekki væri komið betri skipan á
atvinnumálin.
Þetta er ofur skiljanlegt. Þjóð-
félagið verður að láta þau mál
alvarlega til sín taka. Það verður
að stuðla að því, að sem flestir
geti fengið eitthvað að starfa.
Það verður að minnsta kosti að
gæta þess, að stéttir þjóðfélags-
ins geti ekki í skjóli laga haldið
mönnum frá störfum, þó að full
þörf sé fyrir þá til vinnunnar.
Minna er ekki hægt að krefjast.
Hrekklaus sæmdar-sveinn
vann að heildar hag
djarfur, hjartahreinn
fram á dánardag.
Niðja Egils ól
breiðfitskt Ijósa-land.
Stælti selta’ og sól
viljans bitra brand.
— Sýndi þrek og þor
jafnt við skúr og skin.
— Markar spyrnu-spor
breiðfirskt kappa-kyn.
Vina batt hann bönd
víða’ um feðra frón.
— Framrétt hjálparhönd
sinnti bræðra bón. —
Fólks sins athvarf æ
var og tryggðatröll.
Starfsins fórnar-fræ
báru ávöxt öll.
Saknar vinar víf,
trega börnin beizkt.
Föðurs hjálp og hlíf
á var tíðast treyst.
Beztur vinur var
hann — ef skóf í skjól, —
Þeirra byrðar bar
móti suðri’ og sól.
Blessa meðstarfs-menn
liðin iðju-ár —
Birtust óvænt enn
dauðans bleiku brár.
— Skín, sem vorið vítt
orðstír merkismanns.
Grannar þakka þýtt
greiða’ og hollráð hans.
Fyrir skildi er skarð,
lengi mun þess minnst.
— Byljir gusta’ um garð
naprir yst, sem innst.
— Líf hans setti svip
á vorn bæ og byggð.
Dauðans kuldaklip
valda héraðs hryggð.
i I
■ I
Vaki lífsins ljós
yfir heimför hans.
brosi rós við rós
\ um hans kveðju-krans.
. Himnesk Ijósa-lönd
■v bjóði frelsi’ og frið.
•| Ofar stjarna strönd
víkka sjónarsvið.
G. Geirdal.
Úr svari
ijármálaráðherra
(Frh. af 1. síðu.J
erlendis. Þannig hafa skuldirnar
3 síðustu árin aðeins vaxið sem
nemur Sogsláninu, en ekki um
tugi milljóna, eins og háttvirtur
þm. Dalamanna og hv. þm. GK.
létu sér sæma að fullyrða í umr.
í gærkvöldi. Þessari niðurstöðu
sem ég nú hefi drepið á, hefir
verið náð án þess að þurð nauð-
synjavara hafi orðið í landinu
eða dregið hafi verið úr nauð-
synlegum byggingaframkvæmd-
um.
Háttvirtir stjórnarandstæð-
ingar deila nú fast á stjórnina
fyrir gjaldeyrisvandræðin. En
dálítið er það óviðkunnanlegt að
taka við ámæli af þeim mönnum,
sem ábyrgð báru á stjórn lands-
ins 1933 og 1934, og sem sífellt
síðan núverandi stjórn fór að
herða á innflutningshöftunum,
hafa gert allt sem í þeirra valdi
hefir staðið. til þess að torvelda
framkvæmd gjaldeyrislaganna
og þeirra annarra ráðstafana, er
stjórnin hefir orðið að grípa til
vegna gjaldeyrisvandræðanna.
Þá er það eigi síður óviðfeldið,
að liggja undir ámæli þessara
manna fyrir skuldasöfnun við
útlönd, þar sem sú staðreynd
liggur fyrir, að hækkun heildar-
skulda þjóðarinnar hefir ein-
mitt verið stöðvuð í tíð núver-
andi stjórnar, og að síðustu 2 ár-
in hefir verzlunarjöfnuðurinn
við útlönd orðið meir en helm-
ingi hagstæðari en í hinum
mestu góðærum áður. Hitt er svo
annað mál, og það mun ég allra
manna sízt draga fjöður yfir, að
vegna þess að innflutningur er-
lends lánsfjár hefir verið nálega
stöðvaður nú sl. 3 ár, og lækkun
útflutningsverðmætisins hefir
borið að höndum á sama tíma,
hefir ekki tekizt aö greiða verzl-
unarskuldir af verzlunarhalla
áranna 1933, 1934 og 1935. Gjald-
eyrisvandræðin eru því mjög
mikil og horfurnar í þeim mál-
um mikið áhyggjuefni öllum
þeim, sem með þessi mál fara.
Það er öllum ljóst, að eigi það
enn eftir að henda, að þorskver-
tíðin bregðist svo sem verið hefir
undanfarið og að 3. aflaleysisár-
ið bætist við, þá er gersamlega
ómögulegt annað en að viðhorfið
breytist enn, og verður þá að
gera allar hugsanlegar ráð-
stafanir til þess að draga úr
vöruinnflutningi og án efa einn-'
ig að gera ráðstafanir til þess að
gjaldeyrislántaka fari fram.. —
Eitt er þá einnig víst, að þau úr-
ræði, sem gripið verður til í
gjaldeyrismálunum, verða ekki í
samræmi við stefnu Sjálfstæðis-
flokksins í þessum málum, ef um
hana er hægt að tala, heldur
framhald af þeim ráðstöfunum,
sem Framsóknarfl. hefir fram-
kvæmt.
Þótt andstæðingarnir hafi val-
ið þann kostinn í þessum um-
ræðum, að hefja hér einsk. eld-
húsdag á ríkisstjórnina og fram-
kvæmdir hennar, þá hygg ég að
það sé tímabært, að vekja athygli
á því, eins og hæstv. forsætisráð-
herra hefir þegar gert, að e. t. v.
eru þeir tímar framundan, að
bráðlega þyki meira um vert, að
sameinast um þær ráðstafanir,
sem óumflýjanlegar teljast,
heldur en að leggja sig allan
fram um að torvelda þær og tor-
tryggja oft gegn betri vitund, og
skapa þannig erfiðleika í því
skyni að afla pólitísks fylgis.
Þótt ég hafi eytt hér tíma mín-
um til þess að mæta gagnrýni
andstæðinganna, sem töluðu í
gærkvöldi, þá mun ekki standa á
Framsóknarflokknum að leggja
niður deilur af þeirri tegund, er
hér hafa verið vaktar, ef slikt
mætti til þess verða að skapa
betri grundvöll fyrir samstarfi
flokkanna um hin miklu vanda-
mál, sem framundan munu vera.
BrunabótaféUslands
Aðalskrif stof a:
Hverfisgata 10, — Reykjavíb.
UMBOÐSMENN
1 öllum hreppum, kauptúnum og
kaupstöðum.
Lausafjártryggingar (nema
verzlunarvörur) hvergi hag-
kvæmari.
BEZT AÐ VÁTRYGGJA LAUST
OG FAST Á SAMA STAÐ! —
Upplýsingar og eyðublöð á
aðalskrifstofu og hjá um-
boðsmönnum.
Þakkarávarp
Hjartanlega þökkum við öll-
um hinum mörgu, nær og fjær,
sem sýndu okkur samúð og
veittu okkur hjálp og líkn við
hið sviplega fráfall sonar okk-
ar og bróður, Þorsteins Geirs-
sonar frá Gerðum í Landeyj-
um.
Sérstaklega minnumst við
með þakklátum huga félaga
hans í Vestmannaeyjum, svo
og kvenfélagsins þar, og ann-
ara Vestmannaeyinga, sem
studdu að því með ráðum og
dáð, að hann yrði fluttur heim.
Sveitunga okkar minnumst við
einnig með innilegu þakklæti
fyrir margvíslega hjálp og að-
stoð, sömuleiðis allra annara,
sem lögðu okkur líkn í þraut.
Guð blessi þá alla og launi
þeim; þegar þeim mest á ligg-
ur.
Foreldrar og systkini.
Scandía-eldavélar
eru bezftar
NB. sendum gegn póstkröfu
Allir sem til þekkja vita
að Scandia bakar bezt, er
sterkust og sparneytnust.
Leytiö upplýsinga hjá
H. Bíering
Laugaveg 3 Sími 4550

Sáðvörur:
GrasfrœlS er komið, og verið að blauda
það þessa dagaua.
Verð kr. 2,55 kílóið.
Höfum einnig fengið dálítið af
Dönnesbygyi,
Asplundbyyyi oy
Niðarhöfrum
til kornræktar.
Menn em beðnir að vitja pantana sinna
sem fyrst. i
Samband ísl. samvínnuíélaga.
Sími 1080.
Bezta
Munntóbakið
er frá
Brödrene Braun
KAUPMANNAHÖF N
Biðjíð kanpmann yðar um
B. B.
unntóbakð
Fœst allsstaðar.
Reykjavík. Sími 1249. Símnefni: Sláturfélag.
1
Niðursuðuverksmiðja. Bjúynayerð.
Reykhús. Frystihús.
Framleiðir og selur í heildsölu og smásölu: Niðursoðið kjöt
og fiskmeti fjölbreytt úrval. Bjúgu og allskonar áskurð á brauð
mest og bezt úrval á landinu.
Hangikjöt, ávalt nýreykt, viðurkennt fyrir gæði. Frosið kjöt
allskonar, fyrst og geymt í vélfrystihúsi, eftir fyllstu nútima-
kröfum.
Ostar oy smjör frá Mjólkurbúi Flóamanna.
Verðskrár sendar eftir óskum, og pantanir afgreiddar um
allt land.