Alþýðublaðið - 27.05.1927, Blaðsíða 3

alr^ðublasi©
Sparar fé
1200 milljóna árlegan tekjumissi.
Tekjiur af eign úr öðrum löndum
séu hér um bil úr sögunni, en aÖ-
fangaþöríin úr öðrum löndum hafi
aukist. Ameríka reyni aö bindra
innfiutning á Evrópuvarningi.
8-ííma-dagurinn.
i.
Á fundi verkamanna í París
1889 var sampykt, aÖ gera 1. maí
að hátíðisdegi verkalýðsins, og
jafnframt að helga þeim degi sér-
staklega baráttuna fyrir stytting.
vinnutíinans í 8 stundir. Jafnframt
þessu var sampykt að hef ja kröfu-
göngu um stræti borgarinnar, og
loks aö skora á verkamenn í öll-
um löndum að gera hið sama
á ári ftverju, þar til 8 tíma vinnu-
dagur væri lögtekinn.
Ýmsir merkir menn utan verka-
lýðssamtakanna hafa og fallist á
þessa skoðun, og skulu hér tilfærð
orð tveggja mikils metinna
danskra manna, þeirra próf. H.
Höffdings og G. Ottesens læknis
í Khöfn.
Álit þessara manna er birt í
blaði, sem gefið var út í minningu
þess, að 10 ár voru Iiðin frá
því er baráttan um 8-tíma-daginn
hófst. Var við J>að tækifæri leit-
að álita margra merkra manna,
og fara þau öll í sömu eða líka
átt, sem sé, að þeir telja það af
öllum ástæðum sjálfsagt, að 8-
tíma-dagurinn sé lögákveðinn.
„Það er gömul saga,“ segir
Höffding, „að hin sönnu auðæfi
eru þær frístundir, sem maður
hefir um fram hinar ákveðnu
vinnustundir, sem hver maður
verður að inna af hendi til þess
að framfleyta lífinu, og sem ekki
hafa neitt gildi fyrir framþróun
persónulegs lífs okkar. Sá, sem
getur valið sér þá stöðu, sem
honum fellur bezt í geð, eða eftir
hæfileikum, hannn þarf ekki að
gera neina kröfu um 8-tíma-dag.
Listamaðurinn og vísindamaður-
inn lætur sér ekki nægja ákveð-
inn vinnudag, því hjá honum
koma &uir dagar, sem alt hans
starf ónýtist, og Iiann verður að
leita eftir ástæðum fyrir þvi, hvers
vegna verk hans hefir orðið að
hvíla.
Hin ákveðna virma er ekki
þannig bundin við persónulega til-
tiima ®§g
©rfllL
hneiging og áhuga; henni má
halda áfram nokkurn veginn alla
tíma jafnt. En hún þreytir og
deyfir og þarf því að vera reglu-
bundin, til þess að afgangs verði
nægur tími til þess að safna
kröftum, og til þess að menn
verði varir við, að þeir eru annað
og meira en hjól í stórri vél.
Baráttan fyrir stytting vinnu-
timans væri þýðingarlaus, ef hirn
— eins og margir andstæðingar
halda fram — væri sprottin
af ólyst á vinnunni, en lyst til
svalls og óreglu. Þó að verka-
menn, með þeim kröftum, sem
þeir ráða yfir, gætu komið í fram-
kvæmd stytting vinnutímans,
myndu þeir ekki — ef þeir gerðu
það af áðurnefndum ástæðum —
ávinna sér samhug annara stétta
í þjóðfélaginu. En án þess að
’skjalla verkamannastéttina, get-
ur maður sagt, að þeir hafa lært
hvernig maður getur notað og á
að nota frístundir sínar, hvaða
þýðingu þær hafa til þess að geta
iðkað alt það, sem er satt og
fagurt og gott. Þessi breyting er
sönn og ánægjuleg og styðst viö
reynslu, sem fengist hefir á síð-
ari helming síðustu aldar.
Maður getur auðvitað aldrei
lært að nota frístundir sínar, ef
maður engar frístundir hefir. En
þótt maður hafi fristundir, þá er
ekki þar með sagt, að maður noti
þær rétt; þar upp á gefa hinar
æöri og efnaðri stéttir mörg
dæmi. Það er rangt að ímynda
sér, að verkamenn myndu nota
frístundir sínar sérstaklega illa.
Ef það er satt, sem socialisti einn
hélt fram í hátíðarræðu i Zurich
1. maí 1890: „Hin starfandi verka-
mannastétt er fjandsamleg hinum
„bláa mánudegi". — Innan vé-
banda hinna sameinuðu verka-
manna er hann horfinn úr sög-
unni“ —, þá sýnir það í hvaða
átt framþróunin gengur. — Með
réttindum fylgja skyldur.
Það eiga því að verða hinir
mikilsverðustu og sýnilegustu á-
vextir baráttunnar fyrir stytting
vinnutímans, aö langtum fleiri en
hingað til fá hlutdeild í hinum
húggsjóhalegu gæðum menningar-
innar. Frá þessu sjónarmiði er
þessari baráttu fylgt pieð óhuga
og óþreyju einnig af þeim, sem
eru svo heppnir, að hafa þau
verkefni með höndum og eiga við
þau kjör að búa, aÖ þeir hvorki
gætu né vildu láta sér nægja 8-
tíma-vinn*dag.“ (Frh.)
Innleiid tiðindi.
Stykkishólmi, FB., 24. maí.
Sjúkrahúsbygging í Stykkis-
hólml.
Hér hefir um aillangt skeið ver-
ið unnið að þvi, að komið yrði
upp sjúkrahúsi í kaupstaðnum, og
er nú í ráði að byggja það vorið
1928. Sýslunefnd hefir samþykt
sex þúsund króna framlag úr
sýsiusjóði til sjúkxahússbygging-
arinnar, en hér í Stykkishólmi
hefir Sjúkrahússfélagið safnað
alls um ellefu þúsund krónum í
þessu skyni. Er það von manna,
að hægt verði að reisa sjúkrahús,
sem verði myndarlegt, kaupstaðn-
um til sóma og komi að tilætl-
uðum notum. Fjársöfnun til hins
fyrirhugaða sjúkrahúss heldur á-
fram.
Framboð.
„Framsóknar“-menn sýslunnar
héldu fund með sér um fyrri helgi
á Hjarðarfelli, og var þar samþykt
að hafa Hannes Jónsson dýralækni
í Stykkishölmi í kjöri við kosn-
ingar þær, er í hönd fara, af
hálfu „Framsóknax“-manina í sýsl-
urrni.
Sjávarútvegur.
Sex þilskip og tveir stórir mó-
torbátar ganga til fiskveiða héðan,
síðan vorvertíð byrjaði (í april).
Skip þessi hafa aflað vel. Á Sandi
hafa bátar aflað vel. Má geta um
það nýmæli þar, að menn fóru
að nota hreyfivélar í opna báta á
vetrarvertíðinni og hafa notað þá
síðan, því að þetta hefir gefist
mjög vel. Þetta hafði eigi þekst
fyrr hér vestra rið Breiðafjörð.
Heilsufar og tíð.
Heilsufar er gott. „Kikhóstinn"
er ekki kominn í grend við Stykk-
ishólm enn þá, svo að menn viti.
Tíðarfar er ágætt og grasspretta
í bezta lagi.
Þakkarávarp.
Hér með þöklcum við af heilum
huga sveitungum okkar, Grind-
víkingum, fyrir almenna hluttekn-
ingu og samúð, er þeir sýndu okk-
ur við missi soraar okkar, Ólafs,
er andaðist í Vestmannaeyjum, og
fyrir gíóra fjárupphæð, er þeir
færðu oklrnr, til að standast
kostnað við fráfall hans og flutn-
ing á líki hans hingað, og vilj-
um við sérstaklega geta frum-
kvöðla gjafarinnar, ekkjuinnar
Margrétar Sæmundsdóttur á Járn-
gerðarstöðum, hjónanna Jórunnar
Tómasdóttur og Tómasar Snorra-
sonar, s. sl, Guðjóns Einarsson-
ar, bónda á Hliði, séra Brynjólfs
Magnússonar, ELtiars G. Einars-
sonar kaupmamis og Guðmund-
ar Benónýssonar, bónda á Þor-
kötlustöðum. Sömuleiðis þökkum
við hjartanlega hjónunum Jóni
Ölaíssyni á Hólmi í Vestmanna-
eyjum og komh hans fyrir ailla
framkomu þeirra við Ólaf heitinn
bæði lífs og liðinn. Einnig þökk-
um við öllum, skyldum og vanda-
lausum, fjær og nær, sem sýndu
Ólafi heitnum vináttu og ökkur
hluttekningu við missi hans.
Hömrum í Grindavík,
24. maí 1927.
Agnes Gamalíelsdóttir.
Jón Helgason.
Utanför fimleikaflokkana.
Björgvin, FB., 26. maí.
. Leikfimiflokkarnir héldu sýn-
lingu í Frederikstad 23. maí og
tókst hún mjög vel. Létu áhorf-
endur mikla hrifni i ljós. Var
tekið ágætlega á móti okkur og
vorum við öll gestir á einkaheim-
ilum. Allir frískir og kátir og á-
nægðir yfir árangri férðarinnar.
Kærar kveðjur. — Sýning í Þórs-
höfn á heimleiðinni.
Bertelsen.
Húsfrá
Guðlaug Andrésdóttir,
Ijósmóðir,
frá Brekku í Vogum, fæöd 30.
april 1842, dáin 18. aprií 1927.
£r þig Skuld til skifta sendi,
skuggar fórú alla Voga;
dulrænt afl í dauðans hendi
dró þér fölskva’ um brúnaloga.
Göfug kona, gefin manni,
gæfa er mesta föðurlanoi;
hún er söl I sínum ranni,
sívekjandi kærleiksandi.
Beri menn að bjargarstrandi
bregðast aldrei þínir likar.
jSævi girtu sólarlandi
sendu, drottinn! konur alíkar.
Jón S. Bergmann.
Kjötát Þjóðverja.
Fyrir ófrið voru Þjóðverjar
annálaðir mathákar, og sérstak-
lega borðuðu þeir mikið af kjöti.
Ófriðurinn mikli og allur sá
skortur, sem honum fylgdi, batt
þó um sinn enda á matgræðgi
Þjóðverja. En nú eru þeir að
sækja sig, því að árið 1925
borðaði hver Þjóðverji að með-
altali 47,29 kg. af kjöti og árið
sem leið, 48,41 kg. Þó eru þeir
ekki búnix að ná friðarmarkinu
gamla, þvl að 1913 borðaði hver
maður þar í landi að meðaltali
52 kg. af kjöti.
Hvað selst af ritum erlendra
Éfnnda?
Ameríslcur fræðimaður, Irwing
Harlow, birtir í „Publishers Week-
ly“ skrá yfir þá rithöfunda, sem
*