Tíminn - 24.12.1938, Blaðsíða 3
TÍMINN
3
þótt hún gæti varla valdið þessari þyngsla-
byrði, sem hún rogaðist með.
Edit, sú næstelzta, var átta ára gömul,
tvíburarnir, Magga og Tilly fimm ára. Ge-
org litli elti alltaf systkini sín, hvert sem
þau fóru, og var yndi þeirra og eftirlæti.
Þær systurnar voru þess fullvissar, að
Georg væri það elskulegasta barn, sem fyrir
fyndist. Hann var alla jafna einstaklega
glaður og skemmtilegur; þegar illa lá á
honum og hann grét út af einhverju, voru
þær boðnar og búnar til þess að gera allt,
sem honum þóknaðist, til þess að reyna að
hugga hann.
Á hverjum morgni, þegar kennsludagar
voru í skólanum, fóru Sis og Edit með litlu
systkini sín út að leika sér, áður en þær fóru
í skólann. En nú var hlé á allri skólagöngu
fram yfir nýár og Sis því hinn sjálfkjörni
leiðtogi daglangt.
Þau litu hana öll aðdáunaraugum eftir
afrekið og voru þrungin sömu hrifningunni
og truflað hafði Phibbs stundu áður. Þau
litu á rauðu skálina enn einu sinni, hún var
svo gott sem þeirra eign, og þau voru dálítið
upp með sér af því að vera komin í tölu við-
skiptafólks.
Sis ýtti þeim hæglátlega frá glugganum
og loks var lagt á stað heimleiðis.. Georg
var vitanlega í fanginu á Sis. Edit leiddi
tvíburasysturnar sína við hvora hlið. Pea-
nut rak lestina, eigraði á eftir þeim eins
og fjárhundur í kringum kindahóp. Þau
fóru sér ekki óðslega og litu með áfergju
í búðargluggana, sem urðu á leið þeirra.
Þar héngu leikföng og jólasveinar. Þar
stóðu jólatré í fullum skrúða. í gluggum
ávaxtabúðarinnar voru stórar dyngjur af
eplum og appelsínum og hinu og þessu
skrauti raðað í kring. Þetta var ljómandi
fallegt. Edit gat tæpast slitið sig frá þessu.
Sis dáðist að því eins og fjarlægri sýn. Pea-
nut hljóp fram og til baka og gelti og flaðr.
aði, þefaði af öðrum hundum, sem hann
mætti á götunni og flýtti sér svo til Sis og
vonaðist eftir kjassi.
Þau fóru yfir fjölfarið stræti og leiddust
öll fyrir öryggis sakir og beygðu inn í hlið-
argötu, þar sem búðirnar voru fátæklegri og
gengu að útidyrunum. Niðri var grávöru-
verzlun, en íbúðir á efri hæðunum. Þau
flýttu sér öll upp stigann og Sis opnaði
dyrnar. Peanut skauzt á milli þeirra og varð
fyrstur inn. Herbergin voru þrjú, fremur
vistleg og hreinleg. Stórir gluggar sneru út
a& götunni, beint uppi yfir búðinni. Dálít-
inn hluta af deginum gat sólin skinið inn
i stóru stofuna og jafnvel þaðan alla leið
inn í litlu herbergin tvö bak við. í stofunni
voru tvö rúm, annað fyrir Sis og Edit, hitt
fyrir tvíburana. Mamma þeirra svaf í öðru
litla herberginu og hafði Georg þar hjá
sér í vöggu, hitt herbergið var eldhús. Á
svefnherbergi móður þeirra var enginn
gluggi, enn inn í eldhúsið lagði talsverða
ljósglætu gegn um rúðu, sem vissi fram að
uppgöngunni, og aðra, sem var yfir dyrun-
um. Börnin léku sér alla jafna í stóru
stofunni, en borðuðu, unnu og lásu í eld-
húsinu. Þar hékk rafmagnspera niður úr
loftinu, sú eina í íbúðinni. Það þurfti ekkert
ljós í fremstu stofuna. Eftir að skyggja tók,
lagði næga birtu inn um gluggann frá götu-
Ijóskerinu úti fyrir. Það var þægileg skíma
þarna inni, ef einhver hrökk upp af föstum
svefni um miðja nótt og var hálfskelkaður,
og nógu bjart til þess að hátta sig.
Rúmin voru öll uppbúin, allt í röð og reglu
og vel um gengið. Mamma var vön að segja:
— Þetta er okkar heimili og við verðum
að hafa það eins snoturt og við getum.
Hún fór snemma á fætur og þvoði allt og
fágaði, áður en hún fór til vinnu. Á kvöldin
kom hún heim með eitthvað í matinn og
reiddi fram góða máltíð. Hún kvartaði al-
drei um þreytu. Hún var eins og hraustur
hermaður; hún varði þau, litlu börnin shi,
fyrir kulda og sulti. Hún var þeim líka
eftirlát. Hún var vinnulúin og mögur og
rautt hárið var tekið að grána, en hún var
ánægð og lét sér vel Uka íbúð sín.
— Okkur líður ágætlega hérna, sagði hún
við börnin. Við erum öll hraust og eigum
betri daga heldur en margir aðrir. Við
ættum að geta verið hamingjusöm með
okkar hlutskipti og það erum við líka.
Sis litla lét nú Georg setjast á stól og
færði hann úr ullarpeysunni og hlífðarbux-
unum, sem hún hafði einu sinni átt sjálf.
Edit og tvíburarnir fóru sjálf úr hlífðar-
fötum sínum og hengdu þau á snaga, er
mamma þeirra hafði komið fyrir í hæfilegri
hæð við eldhúsdyrnar. Edit lét diska á
borðið, sem var klætt olíudúki, en Sis deif
nokkrum brauðsneiðum í mjólk og steikti
þær síðan og bar þær á borð með sírópi.
Börnin borðuðu með beztu lyst og Peanut
sem ekki vissi annað, en að hundar mættu
eta brauð, fékk sinn skerf og neytti hans
með auðsærri ánægju og skrölti með tin-
diskinn sinn um allt eldhúsgólfið, þegar
hann var að sleikja upp það seinasta.
Börnin skröfuðu margt.
— Þið megið ekki segja mömmu frá
þessu, Magga eða Tilly, sagði Sis. Þið megið
ekki segja eitt einasta orð. Og þú, Georg,
þú veizt á hverju þú átt von, ef þú minnist
á þetta.
Tvíburarnir hlustuðu á þetta agndofa.
— Borða, sagði Georg allt í einu og öll
börnin skellihlógu að honum. Svo lauk hann
af diskinum sínum, lét hann á höfuðið og
belgdi út kinnarnar. En stundu siðar hallaði
hann sér út af og steinsofnaði.
Sis bar bróður sinn burtu, hægt og var-
lega, og lagði hann í vögguna. Hún strauk
honum um höfuð og andlit með votum klút
og breiddi loks vandlega yfir hann. Þarna
átti hann að sofa, þar til mamma kæmi
heim, litlu eftir klukkan fimm.
Litlu stúlkurnar þvoðu öll matarílátin,
greiddu hver annarar hár, en Sis þvoði
þeim öllum í framan. Hún bætti að lokum
í eldavélina og að öllu þessu loknu fóru þær
fram í stóru stofuna að leika sér. Þar lá
hitaleiðslan upp í gegnum herbergið og
vermdi það upp. Gólfið var hlýtt og það
var glaða sólskin úti.
Edit og tvíburasysturnar ærsluðust fyrst
í stað með bolta og gamalt keiluspil. Svo
fóru þær að leika sér að tveim brúðum, sem
þær áttu. Þær mösuðu sífellt þar til Magga
fór að grenja og barði hælunum í gólfið
þangað til frú Hepburn, er bjó á neðri hæð-
inni, barði viðvörunarhögg í vatnspípuna.
Sis ávítaði Möggu og skipaði henni að sitja
á rúminu, hún var einvöld í íbúðinni. Pea-
nut sat með aðra brúðuna í kjaftinum og
rétti löppina í kveðjuskyni og þá gat Magga
ekki að sér gert að hlæja, og öll óánægjan
var liðin úr minni. Tvíburarnir voru feitir
og sællegir eins og Georg, en Edit var mögur
og fölleit. Sis vissi, að mamma þeirra ótt-
aðist að Edit yrði heilsuveilu að bráð, og
þó að Sis væri sjálf holdlítil, þá var hún
stórum mun hraustlegri í útliti. Hún líktist
móður sinni mest um vöxt og líkamshreysti.
Nú sat hún, litla húsmóðirin, með blað og
blýant og reiknaði hvað þær ættu enn
ógoldið af skálarverðinu. Það var gríðarleg
upphæð og aðeins átta dagar til stefnu.
Það voru tuttugu og fimm aurar á dag. Það
var heppilegast að keppa að því takmarki
að innvinna sér þrjátíu aura á dag. Þá gætu
þær goldið skuldina á sjö dögum. Mamma
myndi líka verða heima á sunnudaginn.
Hún lét hugann reika víða, en fann fá
bjargarráð.Mammahennarvildí að hún væri
heima eftir að skyggja tók og það dimmdi
snemma um þetta leyti árs, en á daginn
varð hún að gæta krakkanna. Hún virti Edit
fyrir sér. Kannske gæti hún skroppið burtu
stund og stund, þegar Georg svæfi, en samt
gat Edit aldrei látið tvíburasysturnar hlýða
sér. Hún bara grét í örvæntingu sinni, þegar
þær voru óþekkar.
Stundarkorn var Sis alveg að bugast
undan þunga áhyggjanna. Þær hefðu getað
keypt eitthvað annað handa mömmu sinni
fyrir sextiu aurana. En í huganum sá hún
þó einlægt rauðu skálina með gylltu lauf-
unum. Þær urðu að koma þessu í kring.
Henni jókst þor að nýju. Þetta var að lík-
indum eina jólagjöfin, sem mamma þeirra
myndi fá og þess vegna varð hún að vera
myndarleg, eins og til að mynda rauða
skálin, en ekki lítilsvert skran, hárgreiða
eða því um líkt.
Það hlaut að vera einhver leið til bjargar.
Það hlaut. Hún hafði heyrt, að sumt fólk
eyddi stórfé í jólagjafir, þótt hún festi tæp-
lega trúnað á það, sem hún hafði heyrt í því
efni. Hún sá, að Magga var oltin út af í
rúminu og sofnuð. Hún stóð því upp og
sagði við Edit og Tilly:
— Eg ætla niður að hitta Hepstein. Verið
við nú þægar og vekjið þið ekki Möggu, og
hleypið engum inn nema mér.
Hún setti upp húfu og fór í kápu og rak
Peanut sneyptan og vonsvikinn til Edit.
— Hvað ætlarðu að gera niður, Sis?
— Eg ætla að vita, hvort hún hefir ekki
eitthvað handa mér að gera núna fyrir
jólin. Eg gæti hjálpað henni dálitla stund
á hverjum degi.
En frú Hepstein var ekkert hrifin af þess-
ari hugmynd.
— Þú hefir nóg að gera, barnið gott,
sagði hún góðlátlega. Þar er ekki bætandi á.
— Eg þarf að fá aura fyrir jólagjöf handa
mömmu.
— Mamma þín myndi ekkert kæra sig um
það, að þú ynnir aukastörf til þess að geta
gefið henni jólagjöf, sagði gamla konan.
Hún kærir sig ekki um aðra jólagjöf frá
ykkur en að þið séuð þæg og góð, þegar hún
er að heiman.
— Auðvitað langar hana til að fá jólagjöf,
sagði Sis móðguð. Það vilja allir. Mömmu
langar líka til að fá jólagjöf.
— Það hugsa ég ekki, sagði frú Hepstein
og var fastmælt. Mamma ykkar borgar
húsaleigu sína á hverjum mánuði og hún
fæðir ykkur og klæðir. Og það er hverri
ekkju nægjanleg jólagjöf á þessum erfiðu
tímum, að geta afkastað slíku. Og ef þú
ferð burtu og skilur litlu krakkana eftir
eina síns liðs, þá fara þau kannske og
skvetta vatni um alla stofuna, eins og
um daginn.
Sis varð sneypuleg við þessa ádrepu og
starblíndi á rákirnir, sem sáust á vatns-
leiðslupípunni, þar sem vatnið hafði runnið
ofan af loftinu og niður í búðina. Það voru
langar ryðrákir. Hú flýtti sér út við þessi
málalok. Úti á götunni nam hún staðar
augnablik og gægðist síðast upp í stigann.
En allt virtist í kyrrð uppi, svo að hún
labbaði niður fyrir götuhornið.
— Sprott, sagði hún, og vék sér að þrekn-
um blaðasölumanni, sem stóð á götunni.
Lofaðu mér að selja fáein blöð fyrir þig.
Svo sagði hún honum ráðagerð sína og
lýsti því fyrir honum, hve falleg rauða
skálin var. Sprott hlustaði á með með-
aumkun.
— Sextíu aurarnir þínir eru tapaðir, góða
min, sagði hann. Þú sérð ekki snefil af þeim
framar, Phibbs hefir sölsað þá frá þér.
Sis varð orðfall.
— Þú lofar mér að reyna að selja blöð,
sagði hún svo.