Morgunblaðið - 29.11.1987, Blaðsíða 4

4 B
MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 29. NÓVEMBER 1987
Louisa Matthíasdóttir
Hjá Máli og menningu er komin út bókin „Louisa Matthíasdóttir: Myndir." Bók þessi
kom upphaflega út á ensku í Bandaríkjunum árið 1986 undir heitinu „Louisa Matthi-
asdottir: Small Paintings." Það er Sigurður A Magnússon sem hefur séð um þýðingu
bókarinnar, auk þess sem hann hefur skrifað formála að henni. Morgunblaðið birt-
ir hér kafla úr formála Sigurðar, með góðfúslegu leyfi útgefenda.
Louisa Matthíasdóttir fæddist
í Reykjavík árið 1917, dóttir
Matthíasar Einarssonar yfírlækn-
is og konu hans, Ellen Johannes-
sen Einarsson. Móðurættin var
norsk; afi Louisu, Matthías Joh-
annessen kaupmaður, hafði komið
til íslands frá Björgvin á ofan-
verðri síðustu öld. Hann var
frændi þekkts listmálara í Nor-
egi, Askevolds, sem meðal annars
málaði mynd í Alþingishúsinu.
Bemskuheimili Lousiu var ann-
álað menningarheimili. Matthías
faðir hennar var mikill áhugamað-
ur um hverskyns listir og móðir
hennar hafði verið góður teiknari
á yngri árum. Louisa var síteikn-
andi frá fyrsta fari og virðist hafa
orðið fyrir sterkum áhrifum á
mótunarárunum þegar flölskyld-
an bjó á Höfða sem þá lá utan
við bæinn. Matthías bróðir hennar
var kunnur hestamaður, sem ég
fékk miklar mætur á í bemsku,
og má vafalaust rekja hestamynd-
ir Louisu til minninga frá Höfða-
ámnum. Hún fluttist að Höfða sjö
ára gömul og bjó þar í tíu ár.
Henni hefur alla tíð fundist, að
þessi áratugur hafi verið öll ævin,
enda fer ekki milli mála að hún
hefur æ síðan verið að ausa áf
óþijótandi bmnni bjartra bemsku-
minninga.
Sautján ára gömul hleypti Lou-
isa heimdraganum og hélt í fylgd
móður sinnar til Kaupmannahafn-
ar þarsem hún stundaði nám við
Listiðnaðarskólann næstu þijú
árin og lærði auglýsingateiknun
og skreytilist. Hversvegna hún
valdi þann skóla fremur en Lista-
akademíuna er á huldu, en vera
má að námið þar hafi gert hana
sjálfstæðari gagnvart ríkjandi
listastefnum. Svo mikið er víst að
hún hefur allan sinn feril farið
eigin leiðir og verið með öllu
ósnortin af stefiium og tísku-
straumum samtíðarinnar.
Sumarið 1938 hélt Louisa til
Frakklands með foreldrum sínum
og varð þar eftir um veturinn.
Stundaði hún nám hjá Marcel
Gromaire einsog ýmsir samlandar
hennar fyrr og síðar. Heim kom
hún sumarið 1939, rétt áðuren
seinni heimsstyijöldin brast á.
Faðir hennar leigði handa henni
lítið lystihús í garðinum gegnt
Kirkjustræti 10 þarsem
Landsímahúsið stendur nú. Þar
vann hún við að mála öllum stund-
um, ýmist ein eða í félagi við
vinkonu sína, Nínu Tryggvadótt-
ur, enda var ýmislegt líkt með list
þeirra og áhugamálum á því
skeiði. Þær voru líka tíðir gestir
í Unuhúsi, sem þá var menningar-
miðstöð höfuðstaðarins, og áttu
samneyti við ýmsa andans menn,
sem gerðu garðinn frægan, svo-
sem Erlend f Unuhúsi, Laxness,
Þórberg, Stein Steinarr og Ragn-
ar í Smára. Alla þessa menn og
ýmsa fleiri máluðu þær í sínum
sérkennilega stíl sem var í því
fólginn að lýsa persónuleikanum
án allra smáatriða. Margt af
myndum Louisu frá þessum tfma
hefur lent f glatkistunni.
Árið 1941 hélt hún enn utan,
að þessu sinni til Vesturheims
einsog títt var um íslenska lista-
menn á stríðsárunum. Stundaði
hún nám hjá Hans Hofmann sem
var þekktur málari og kennari í
Greenwich Village. Féll vel á með
þeim, enda mat hún Hofmann
mikils bæði sem mann og læriföð-
ur.
Ári eða svo eftir komuna til
New York kynntist Louisa manns-
efiiinu, Leland Bell, og giftist
honum 1943. Hafa þau átt fast
heimili í New York sfðan, en gert
tíðreist til íslands, enda eiga þau