Vísir - 10.12.1918, Blaðsíða 2
V ! .5 I R
Einn haseta
og inatsveiri vantar
á seglskipið G. R. Berg, sem ier héðan næstn daga.
Dpplýsingar h]á
Emii Sirand,
skipamiðlara.
Kanpið Japanska húsgagnaiægilöginn
„SADOL“
i glösnm á kr. 1,35, sem gerir gömul húsgögn sem ný. —
Er nolaður á allskonar póleruð húsgögn og pianó, á lakkeruð og
gullbronsuð húsgögn og er binn besti.
Fæst hjá
Sðren Kampmann.
Sími 586
Vélbátur
nr eik með 10 ha. Skandiavél í ágætn standi til söln.
Góðir borgunarskilmálar. Yíirdómslögm. Sigfús J. Jolmsen.
Klapparstíg 20. Sími 546.
Orgel til sfiln. A. v. á.
Omdæmisstókan I. 0. 6. T. nr. 1
heldur fund sunnnd. 15; þ. m. kl. 7 e. m.
Stigvoiting.
Rætfc mikilsvarðandi mál. S. A. Œslason segir fróttir frá Ameriku,
Templarar beðnir að fjölmenna.
Felix Guðmundsson. Guðgeir Jónsson.
U. Æt. U. R.
Fiskkaup
annast kanpmaðnr i fiskisæln plássi, þar sem mikill báta-
ntvegur er. Upplýsingar á afgreiðsln b'aðsins.
Saumavélar I með hraðhjóli og póleruðum kassa. Kr. 66,00.
f &giU lacobsen
Mál Borkeahagens
gasstöðvarstjóra.
Borkenbagen gasstöðvarstjóra*
sem befir samkvæmt samningi
við bæjarstjórnina 3ja mánaða
uppsagnarfrest gagnkvæman, bef-
ir verið sagt upp stöðunni af
eftirfarandi ástæðu:
Bærinn á kolafarm í Englandi,
sem ætlaður er gasstöðinni og
er búinn að greiða kaupverðið
að nokkru leyti og tiutningsgjald
fyrir hann bingað. Mánudaginn
2. des. tilkynnir breski ræðis-
maðurinn- hér, hr. Cable, borg-
arstjóra munnlega í síma, að
kolafarmur þessi fái ekki að fara
frá Englandi, fyr en Borkenhag-
en, sem er Þjóðverji og þýskur
þegn, væri látinn af stöðu sinni
við gasstöðina. Ræðismaðurinn
farðist undan að láta borgar-
stjóra þessar upplýsingar s k r i f-
lega í té, nema til kæmi sér-
stakt leyfi Lundúnastjórnarinnar,
en fyrir tilmæli borgarstjóra, ■
kvaðst hann mundu síma eftir
sliku leyfi.
Borgarstjóri sagði síðan Bork-
enhagen upp. Borkenbagen bef-
ir þó neitað að taka við upp-
sögn af öðrum en bæjarstjórn-
inni, sem hefir ráðið hsnn. Verði
uppsögninni baldið til streytu,
er gefið að B. á heimtingu á
þriggja mánaða kaupi og leigu-
lausum bústað um sama ’tíma.
Þar með væri þó tæplega búið,
því illa færi á því að bærinn
skildi við ötulann starfsmann svo
að ekki væri honum sóður far-
borða þar til liann gæti komist
til átthaga sínna og leitað sór
þar atvinnu.
Krafa ræðismannsins breska
er óheimil að alþjóða-
1 3 g u m. Samkvæmt,- þeim er
erlendu riki óheimilt að blanda
sér inní innanlandsmálefni anD.
ars ríkis (sbr. þjóðarétt Liszts,'
sem til er viða hér), en ekkert
getur verið greinilegra innanrík-
ismálefni en skipun starfsmanna
sveitar- og bæjarfélaga. Krafan
er því, um leið og hún er ó-
heimil, beinlínis tilraun til
yfirgangs við hið íslenska
ríki, og þar af leiðandi ó v i r ð-
ing við það, Einmitt nú, þegar
hið Islensí- _ riki er að koma íiill-
veldi sínu á laggirnar, ber brýna
nauðsyn til þess að fá því slegið
greinilega föstu, að rikið, þrútt
fyrir smæð sina, ekki ætli að
Rra bjóða sér neitt sem er ósaxn-
boðið fullv&lda riki, þótt af stóru
íki sé; þetta verður eingöngu J
með djarfmannlegri og ókvikulli
framgöngu stjórnar landsins og
sanngirni útávið á alla lund. Só
þessa ekki gætt, er fullveldis-
viðurkenningin pappírsgagn. Ef
svo befði verið áður, er líkleft
að komast hefði mátt hjá margi
ósanngirni og óþolandi skorðum,
sem landinu liafa verið settar af
erlendum ríkjum, og hefði síjórn-
in ekki kvikað frá festu og djarl'-
mensku, er ósamboðnar kröfur
voru gerðar, beldur tekið þeim
orðalaust af hræðslu við smæð
landsins og veldi hins aðiljans.
Krafa breska ræðismannsins
er flutt á rangan hátt. Sam-
kvæmt alþjóðavenjum, sem eru
jafn helgar lögum, eiga umboðs-
menn erlendra ríkja að framflytja
kröfur slns lands við u t a n r í k-
isstjórn landsins, sem þeir
dvelja i, en ekki við þá eða
þann undirembætfcismanu, sem á
sfnum tíma á að framkvæma
kröfuna, verði bún tekin til greina
(sbr. þjóðrétt Lis-ts), Ef rétt
hefði verið að farið, hefði sendi-
lierra Breta hjá konungi íslands
því átt að bera fram kröfursín-
ar við}í utanríkisráðherrann ís-
lenska (sem líka er danskur ut-
anrfkisráöherra) i Kaupmanna-
höfn og semja við hann. Þó
virðisfc, eftir því sem faríð hefir
verið með utanrikismál íslands^
með samþykki allra aðilja. með-
an á etríðinu hefir staðið, sem
eðlilegast hefði verið að breska
stjórnin hefði látið ræðismann
sinn í Reykjavík flytja kröfur
heunar við íslensku stjórnina
þar. í stað þess flytur ræðismað-
urinn eða er látinn flytja kröfu
s!na við annan íslenskan embætt-
ismann, sem hann samkvæmt
a'þjóðavenju ekkerfc hefir saman
við að sælda, fer þar með á bak
við islensku stjórnina, sem hon-
um bar að snúa sór til og sýnir
þar með henrú og hinu íslenska
ríki ó v i r ð i n g. Ræðismaöur-
inn befir Deitað að láta borgar-
stjóra kröfuna skriflega í tó og
er ekkert þar til að segja, þar
sem borgarstjóri, eins og að
framan er sagt, ekki er liinn rétt
viðtakandi, þó að það hins vegar
virðist vera þarfieysa ein að
neita um það, frekar en hina
munnlegu tilkynningu, só alfc með
feldu. Að vísu er það opfc siður
að umboðsmenn erlendra ríkja
setji fram kröfur sínar, tilkynn-
ingar og tilmæli til stjórnar þeirr-
ar, sem þeir dvelja bjá, aðeins
munnlega (verbalnótur) en vel
má viðtökustjórnin krefjast þess
skriflega, og er bún vitalaus af
að synja munnlegri kröfu só þess
synjað að setja hana skriflega
fram (sbr. Liszt). Þar eð krafa
koneúlsins ekki befir borist rétfcum
aðiljum, virðist eiga að skoða
bana sem ekki framkomna, og
því eigi ekki heldur að taka
bana til greina.
Það virðisfc nokkuð einkenni-
legfc að ræðismaðurinn skuli ekki
hafa farið rétta boðleið með kröfu
sína, þvi fastlega verður að gera
ráð fyrir því að haun bafi vitað
liver hún var. Eins hlýtur mann
að furða á því, að hann skuli
hafa veigrað sér við að láta
borgarstjóra kröfu sína skriflega
í té, sem ætti að koma í sama
stað niður þar sem verður að
ætla manni, sem er trúað fyiir
slíkri stöðu að standa við töluð
orð. Ástæða sú, sem hann bar
fyrir”sig,’er hann neitaði, virðist
þó erm einkennilegri, nefnilega,
að hann þyrfti leyfi Lundúna-
stjórnarinnar til þess; xneð öðr-
um orðum að hún hefði tekið
honum vara fyrir eða bannað
lionum að láta kröfur skriflega
frá sér. Með ástæðu þessa fyr-
ir augum, ætti að skilja þefcta
alt svo að bretska stjórnin ósk-
aði að troða niður skóinn af
Borkenhagen, en væri sér þesa
þó meðvitandí, að krafa í þá átfc
væri bæði ranglát og óheimil,
hefði hún því skipað ræðismann-
inum að reyna að hræða yfir-
menn Borkenhagens með I Uun-
um til að reka hann, e - forðasfc
að gera formlega kröfu um slíkfc
fcil stjórnarinnar eða látasjá frá sór
skriflegau staf um það svo hvorki
breska sfcjórnin nó umhoðsmaður
hennar þurfi við að ganga ef f
harðbakka slægi. Öðruvísi ver£-
ur þotta ekki skilið, en syona
aðferð er evo ósamboðin breska
ríkinu, að það verður tafarlausfc
að vísa þessari skýringu á bng,
sem algerlega óhugsandi og sem