Nýja dagblaðið - 07.08.1938, Blaðsíða 2

2
N Ý J A
DAGBLAÐIÐ
Kolibrifuglinn er minnsti fugl
jarðarinnar. Af honum telja
menn sig þekkja fimm hundruð
mismunandi tegundir. Hinir
minnstu eru ndlœgt sex centi-
metrum d lengd, þar af er nef
og stél ndlœgt þrir centimetrar.
Kroppurinn sjdlfur er ekki
stœrri en býfluga. Kolibrifugl-
arnir eru mjög litfagrir og eink-
um eru stél þeirra margbreytileg
og oft skrautleg. Þeir eru taldir
hafa mesta flugtœkni allra fugla
og hafa dkaflega þroskaða
bringuvöðva og bringubein. —
Fœðu sína sœkja þeir i blóm-
krónur og hefir nef þeirra og
tunga oft einkennilega lögun.
Áður var dlitið, að þeir lifðu d
hunangi, en nú vita menn, að
það eru smdskordýr, sem þeir
sœkja í blómkrónurnar.
*
Fólk skrökvar oft d þessa leið:
Rakarinn segir: Þetta verður
engin bið. Eg kem undir eins,
kem undir eins.
Sölumaðurinn segir: Þetta er
vara, sem ég get mœlt með. Eg
nota hana alltaf sjalfur.
Ungir menn segja: Mér hefir
aldrei þótt jafn vœnt um nokkra
manneskju sem þig.
Þjónninn segir: Þetta kemur
eftir tvœr mínútur, herra minn,
eftir tvœr mlnútur.
Móðirin segir: Hún er nú bara
fimm ára, litli anginn.
Málaflutningsmaðurinn segir:
Myndi ég standa hér, éf ég vœri
ekki sannfœrður um, að þessi
maður hefir réttan mdlstað?
Ritstjórinn: Þvi miður, þvl
miður höfum við ekki rúm fyrir
svona langa grein, ekki núna, en
seinna, ef hún vœri stytt ddlitið,
þd...
Fisksalinn segir: Áreiðanlega
alveg nýr; veiddur í morgun.
*
Þessa dagana stendur yfir her
ferð mikil, sem farin er gegn
norskum bdtum, sem trufla út-
varp með loftskeytatœkjum sín-
um. Það er hin alþjóðlega eftir-
litsstöð í Belgíu, sem hefir þenna
vanda með höndum. Menn von-
ast til þess að takast megi d
skömmum tíma að ráða bót á
þeim vandkvœðum, sem þessi
skip hafa skapað. Reynsla hefir
sýnt, að i hvert skipti, sem efnt
er til slíkra aðgerða, gefst langt
tímabil, sem ekki ber hið
minnsta d útvarpstruflunum frd
loftskeytastöðvum skipanna. —
Með hjdlp þeirra tœkja, sem eft-
irlitsstöðin er búin, má auðveld-
lega dkveða hvar skipið, sem
trufluninni veldur, er statt. Að
því búnu er hlutaðeigandi loft-
skeytamanni send aðvörun.
Skipin eru ekki látin sœta á-
byrgð við fyrsta brot, en þeir, er
ekki vilja láta sér segjast, mega
eiga von á öllu illu.
*
TIL ATHUGUNAR:
Tilveruréttur hvers og eins er
kominn undir hœfileikum hans
til þess að elska.
St. Frangois de Sales.
Er mjúk sem rjómi og
hefir jmdislegan rósailm.
Pæst í öllum verslunum,
sem leggja áherslu á vöru-
gæði.
er til sölu nú þegar.
UppL gefui' Pétur Breíðijörð, Þórsgötu 1.
ÚTBREIÐIÐ NÝJA DAGBLAÐIÐ!
VERÐ VIÐTÆKJA ER LÆGRA HER A
LANDI, EN I ÖÐRUM LÖNDUM ALF-
UNNAR.
Yíðtækjaverzlunln veitlr kaupendum vlðtækja melri
tryggingu um hagkvæm viðskipti en nokkur önnur
verzlun mundi gera, þegar bilanlr koma fram i tækj-
unum eða óhðpp bera að höndum.
Ágóða Vlðtækjaverzlunarinnar er lögum eamkvæmt
eingðngu varið til reksturs útvarpsins, almennrar út-
breiðslu þess og til hagsbóta útvarpsnotendum.
Takmarkið er: Viðtæki inn A hvert heimili.
Víðtækjaverzlun ríkísíns
Lækjargötu 10 B. Símí 3823.
Gula bandið
er bezta og ódýrasta smJörlíkitS.
f heildsölu hjá
Samband ísl. samvinnufélaga
Sínii 1080.
Reykjavík - Akureyri
Næsta oraðferð um Akranes til Ak-
ureyrar er á mánudag
Bifreiðastöð Steindórs.
Sími 1580.
Horthy ríkisstjóri
Íí Ríkisstjóri Ungverjalands, Horthy, varS sjötugur í sum- s
í ar. Hann hefir verið ríkisstjóri Ungverjalands síðan um «
< áramótin 1919—20. Hann var sjóliðsforingi í heimsstyrjöld- «
> inni og gat sér þar ágætan orðstír. Ungverjar meta Hor- |
> thy mikils fyrir dugnað og festu, og hann nýtur mikilla s
? vinsælda meðal almennings. x
Nicolaus
Það er ekki einungis í Sví-
þjóö, að haldið hefir verið há-
tíðlegt ríkisstjórnarafmæli á
þessu ári. í sumar eru æðsta
manni Ungverjalands haldnar
hyllingarhátíðir. Nicolaus Hort-
hy flotaforingi varð sjötugur.
Hann er tíu árum yngri Gust-
av Svíakonungi, en hann er
heldur ekki á eftir honum í öðru
tilliti.
Það er ekki gott að segja hvað
um Ungverjaland hefði orðið án
þessa manns, sem hefir verið
þar æðstur síðan 1918. Eitt er þó
víst, Ungverjar væru ekki jafn
sameinuð og sterk þjóð, og þeir
eru nú, ef þessa manns hefði
eki notið við. Horthy hefir
einnig verið nefndur flotalausi
flotaforinginn og „maðurinn,
sem heldur vörð við tóma há-
sætið“. En þegar Horthy hóf
göngu sína, þá var til floti í
Ungverjalandi og þeir sem þá
fylgdust með þessum unga sjó-
liðsforingja hljóta að hafa orð-
ið sér þess meðvitandi, að hann
mundi komast hátt í metorða-
stiganum. Horthy var af ung-
verskum aðli kominn og þess
vegna var ákveðið að hann yrði
herforingi. En að hann skyldi
velja sjóherinn en ekki land-
herinn sýndi strax, að maður-
inn hugsaði ekki um að setjast
í helgan stein. Yngri bxóðir
hans, Bela, hafði farizt við sjó-
liðsæfingar og það er talið lík-
legt, að þetta atvik hafi ráðið
úrslitum um val Nicolaus.
Hafi legið þar á bak við
þrjóska við forsjónina, þá hlýt-
ur maður að játa, að Horthy
hefir sigrað í þeirri viðureign;
hann hefir sigrað örlög sín.
Braut hans liggur frá foringja-
stöðu í sjóhernum til æðsta
sætis meðal þjóðarinnar. Nafn-
ið Otranto verður að eilífu skráð
í sögur sjóhernaðarins.
Horthy var yfirmaður á beiti-
skipinu Novaro. Hann hafði áð-
ur verið fánaberi Franz Jósefs
og síðar stjórnandi á skipi hans.
15. maí 1917 er það, að hinn
mikli dagur í lífi Horthys renn-
ur upp. Hann var þá 46 ára
gamall. Hernaðarátökin í Adria-
hafinu náðu hámarki sínu með
orustunni við Otranto. Horthy
stjórnaði, af beitiskipi sínu,
tveim beitisnekkjum og heilum
flota tundurspilla, hremmandi
ensku herskipin eins og þegar
haukur hremmir dúfu. En þessi
ensku herskip höfðu útrýmt
kafbátunum úr sundinu og
sökkt heilum hóp af þeim.
Þarna munaði litlu, að Hort-
hy hlyti sömu örlög og Bela
bróðir hans. Ensku beitisnekkj-
urnar „Dartmouth", „Bristol"
og „Liverpool“, eltu hann og
merkiskip hans hlaut illa út-
reið og sjálfur særðist Horthy.
En ekkert af þessu gat komið
í veg fyrir að þessi orrusta væri
talin ávinningur fyrir Mið-Ev-
rópu-rikin. Enda var Horthy
upp frá þessu talin mesta hetja
flotans. Hann hélt hinni sömu
stöðu enn í eitt ár, en 1918 var
hann gerður að æðsta yfirmanni
flotans, sem var þó óneitanlega
helzt til seint hugsað, og 8 mán-
uðum þar frá kom það í hans
hlut að afhenda flotann í hend-
ur Jugoslövum. Hann var flota-
foringi án flota.
En Horthy varð aldrei föður-
landslaus. Menn eins og Horthy
fá alltaf eitt stórverkefnið eftrr
annað. Hann ætlaði að draga
sig í hlé frá opinberum störfum,
en heimsviðburðirnir gerðu þá
ráðagerð hans að engu.
Bolshevikkar tóku að stjórna
Ungverjalandi í marz 1919, og
skömmu síðar reis upp hreyfing
gegn þeim. Horthy flotaforingi
varð aðalforgöngumaður þessar-
ar hreyfingar, hann skipulagði
uppreistina gegn Bela Kun og
kommúnistum í smábænum Sze-
ged. En Rúmenar voru komnir á
vettvang áður en hersveitir hans
lögðu af stað, og höfðu sett á
stofn stjórn í Budapest, sem var
í engu vinsælli en stjórn komm-
únistanna. í lok ársins 1919
hurfu Rúmenar á braut, en
skildu Budapest eftir í fullkom-
inni óreiðu. Horthy hélt innreið
sína í Budapest skömmu síðar,
og upp frá því var stjórnað þar
með lögum og reglum og styrkri
stjórn. Horthy hlaut þá nýtt við-
urnefni, eða maðurinn sem held-
ur vörð við tóma hásætið.
Nú átti að stofna einveldi í
Ungverj alandi, en þar fannst
enginn konungur. Sá konungur,
sem landsmenn höfðu hrakið frá
völdum, gat ekki komið aftur,
því að Rúmenía, Tékkoslóvakía
og Jugoslavia stóðu gegn því.
(Framli. á 4. síðu.J