Kirkjuritið - 01.05.1935, Blaðsíða 19

Kirkjuritið.
Siðasko'ðun nútímans.
203
Af öðrum ljósum dráttum í siðaskoðun nútíðaræsk-
unnar er víst sjálfsagt að telja samfélagskendina, sem
er æði rík og kemur ekki sízt fram í þróun félagslífs-
ins. Og svo samúðina með þeim, sem bágt eiga, einkan-
lega þeim, sem eru taldir að hafa orðið undir í lifinu —
sem hafa orðið úti sakir ranglætis þjóðskipulagsins eða
hafa steypt sér sjálfir fram af ógæfuhömrunum ofan i
dýpið. Með þessum vill æskan gráta og hjálpa þeim, ef
hún má.
III.
Það var ekki ætlun mín að kveða beinlínis upp neinn
dóm um siðaskoðun æskunnar. Ég hafði aðeins i hyggju
að reyna að lýsa henni hlutlaust, eins og hún er í mín-
um augum, og benda jafnframt á orsakir hennar. Því að
ég hygg, að þetta sé almenningi ekki svo ljóst sem skyldi.
Ég vona nú, að ég hafi sýnt, að hún á bæði dökkar og
bjartar hliðar, eins og lífsskoðanir æsku allra tíma.
Að endingu langar mig þó til að benda á tvær hættur,
sem mér virðast einkum blasa við þeirri æsku, er lifir
undir þeim merkjum, er hér hafa verið dregin upp.
Önnur er sú, að lausungin leiði hana í ógöngur leið-
indanna og kvalir sjúkdómanna.
Tvö íslenzk skáld hafa m. a. lýst þvi ógleymanlega
skýrt og minnisstætt, hve fjöllyndið veitir litla full-
nægju — hve það færir mikil vonbrigði. Og voru þau
þó ekki gamaldags í hugsunarhætti — engar prestasálir —
eins og kallað er. Annað var Gestur Pálsson. Hinn Þor-
steinn Erlingsson.
Gestur segir:
Ég skil mig ekki — altaf hlýt ég unna,
en elskað sömu leligi’ eg get ei meir;
mér finst ég þjóta meðal ótal brunna
og mega drekka — en þyrsta altaf meir.