Akranes - 11.05.1942, Blaðsíða 3

AKRA N ES
3
Gengið á læknisfund
Ólafur Finsen fyrv. liéra^slœknir.
Vér gengum á fund Ólafs Finsen,
fyrv. héraðslæknis, í þeim til gangi
að fá fréttir frá löngu liðnum tfma, og
spyrjum:
Hvernig atvikaðiat það að þú fluttir
hingað til Akraness?
Ólafur læknir segir svo frá: Eg út-
skrifaðist úr læknaskólanum árið
1892. — 1 ágústmánuði sigldi ég til
Kaupmannahafnar til frekara náms.
Vorum við Ásgeir Blöndal héraðs-
læknir samskipa á Láru. Gekk ég þar
á fæðingardeildina og ýmsa spítala í
eitt ár, um leið og ég sótt fyrirlestra
við háskólann.
Þennan vetur minn í Kaupmanna-
höfn, notaði ég líka til þess að nema
nuddaðgerð hjá íslenzkum lækni
Edvald J. Johnsen, f. 1/3 1838. Hann
nam þessi fræði hjá heimsfrægum
hollenzkum lækni í þessari grein. —
Hann var búinn að starfa í Kaup-
mannahöfn í nokkur ár. Fór mikið orð
af honum, sérstaklega eftir að hann
var sóttur til Lovísu drottningar, með
góðum árangri. Eftir það jókst að
miklum mun álit hans og atvinna. —
Skólinn starfaði frá 1. okt. til 31.
marz.
Tveir nemendur luku burtfarar-
prófi, annar þeirra, Magnús Magnús-
son lauk fullnaðarprófi í skipasmíði og
gerði hann fulkomna vinnuteikningu
af skipi, sem nú er í smíðum hér í
Dráttarbraut Akraness, og hlaut fyrir
það einkunnina 9.5.
Þetta er í fyrsta skifti, sem skipa-
smiður tekur hér fullnaðarpróf í Iðn-
skóla. Hefir Akranesi bæst hér mjög
efnilegur skipasmiður, en á slíkum
mönnum er hér tilfinnanleg vöntun.
Unglingaskólinn.
Unglingaskóli var starfandi hér
í vetur, eins og að undanförnu, frá 1.
okt. til 28. febr.
Kennslu önnuðust kennarar barna-
skólans. Skólinn starfaði í tveim deild-
um, nemendur voru 22. Námsgreinar
og námsbækur eru að mestu leyti þær
sömu og í Gagnfræðaskólum landsins.
Edvald Johnsen andaðist þennan vet-
ur. Lagði hann svo fyrir, að lík sitt
skyldi brent, sem og var gert. Var það
fvrsta og einasta líkbrennslu jarðar-
íörin, sem ég hefi verið við.
Ég hafði ásett mér að dvelja annað
ár ytra. Ætlaði að fara til Stokkhólms
og fullkomna mig í nuddaðgerðum
rg s.iúkraleikfimi. Kristján Jónsson
kunningi minn, sem þá var lækir í
Clynton í Ameríku, skrifaði mér og
hvatti mig til þess að korna vestur að
námi loknu. Þar sagði hann, að þessar
læknisaðgerðir væru lítt eða ekkert
þekktar. Þetta var líka alger nýung
heima, og þessvegna langaði mig til,
að fá nolckra nasasjón af þessum lækn-
ingum. ef ske kynni, að þær gætu
komið einhverjum að liði, þegar heim
kæmi.
Til þessa framhaldsnáms var ég
búinn að tryggja mér styrk. En af
öllum þessum ráðagerðum varð ekkert,
því um þetta leyti féltk ég bréf frá
föður mínum. í því segir hann mér,
að Magnús Stephensen landshöfðingi,
hafi beðið sig að skrifa mér, og biðja
mig um að taka við settningu í Skipa-
skagahérað, sem þá hafði losnað. —
Björn Ólafssen augnlæknir var hér
læknir, en félck þetta sumar fastan
augnlæknisstyrk til að dvelja í
Reykjavík og fór þangað. Þar sem
faðir minn hvatti mig til að sækja,
og taldi með því sennilegt, að ég fengi
embættið, þótti mér viöurhluta mikið,
að sleppa þessu tækifæri. Fór ég þeg-
ar heim um haustið. Var settur í hér-
aðið, fékk það síðar, og hefi dvalið
þar síðan.
Hvað getur þú sagt okkur frá
frœnda þínum Níels Finsen frá þess-
um árum? *)
Við vorum mikið saman þennan
tíma í Höfn. Þekktustum við lika vel
að heiman, því hann hélt til hjá ömmu
minni, og las þar alla sína latínuskóla-
tíð, (nema meðan hann las undir burt-
fararpróf, er hann leigði lítið herbergi
í Landakoti). Ég sat brúðkaup hans,
29. des. 1892, ásamt Maríu systur
minni, vorum við einu Islendingarnir,
sem þar vorum viðstödd. Kona hans
er lifandi enn, og kom hingað til lands,
sumarið áður en Danmörk var her-
tekin. Með henni kom dóttir þeirra
Guðrún og maður hennar, yfirlæknir
Lomholt. Frú Finsen er elskuleg kona,
dóttir Balslevs biskups í Ripum, þess
er samdi barnalærdómskver það, er
við hann er kennt, og lcngi var hér á
landi notað við kristindómsfræðslu
barna. Balslev biskup var lítill maður
vexti, góðlegur, hvatur í spori og f jör-
ugur, sem unglamb væH, og var þó
þarna kominn yfir áttrætt. Á þessu ári
sat ég og brúðkaup tveggja annara
frænda minna Finsen í Höfn.
Á þessum tíma, eða frá 1890—93,
hafði Níels á hendi kennslu í líkskurð-
arfræði við háskólann, og bjó nem-
endur undir próf í líffærafræði. Hann
var önum kafinn við allskonar tilraun-
*) Þeir voru bræðrasynir.
Læknishúsið.
(Læknirinn stendur í dyrunum).
ir með sólarljósið, sem urðu svo mikils
virði fyrir mannkynið, og gerðu hann
heimsfrægan. Hann var alveg viss um
einhvern sigur í þessum tilraunum sín-
um. Hlaut það að hjálpa til svo mikið,
sem hann lagði að sér, því þegar á
þessum árum var hann orðin veikur,
þó einlcenilegt væri hve lítið hann lét
það á sig fá. Eftir að ég kom heim
skrifuðustum við á. — Hann bað mig
líka að gera blóðrannsóknir hér
nokkrum sinnum, sem ég sendi honum.
Nokkru eftir að ég kom hingað,
var hér stúlka, sem hafði ,,lupus“ í
andliti. Mig minnir að hún héti
Kristín, skrifaði ég Níels um sjúkdóm-
inn og lýsti honum, spurðist fyrir
hvort hægt væri að koma henni fyrir
hjá honum til lækniga. Hann skrifaði
mér aftur og sagðist fús til að veita
henni ókeypis læknishjálp, þar sem
hún væri íslendingur. — Stúlka þessi
fluttist burt úr mínu héraði og notaði
sér aldrei þetta góða boð.
Hvenær komstu til Akraness?
Hingað á Akranes kom ég mánu-
inn 15. janúar 1894. Var ég fyrst til
húsa í Krosshúsi hjá Guðmundi Otte-
sen og konu hans Elísabetu Gunn-
laugsdóttur ljósmóður. Þar voru og
fyrirrennarar mínir í embætti, Björn
augnlæknir og Ólafur Guðmundsson.
Þegar við hjónin giftum olclcur 21.
september 1894, fluttumst við í Hoff-
mannshús, og vorum þar þangað til í
sept. 1895, er við fluttum í þetta hús,
er ég hefi dvalið í síðan, en það hafði
ég látið byggja um sumarið. Gerði
það Guðmundur heitinn Jakobsson
smiður, meðan stóð á efni (stórviðum)
í kirkjuna hér, sem þá var verið að
byggja. Nemandi var þá hjá Guð- \
mundi m. a. Ingvar faðir önnu, konu
Þórðar Sigurðssonar skipstjóra.
Manst þú nokkuð eftir fyrsta
sjúkl'ngi þínum á Akranesi?
Já það geri ég, því það var enginn
annar en óláfur Jónsson, sem kallað-
ur var „Gossari“. Hann lcorn til mín
prjónandi, þótti mér það einkennilegt
og nýstárlegt. Ólafur ,,Gossari“ var
allt af sí-prjónandi úti og inni.
Vér þökkum fyrir samtalið, um leiíi og vér
fáum rithönd Niels Finsen í kaupbæti.