Morgunblaðið - 27.10.1918, Blaðsíða 1

Sunnudag
27
okt. 1018
HORGDNBLAÐID
5. argangr
350.
Ritstjérnarsimi nr. $oo
Frá Tyrklandi.
London, 26. okt.
í Litlu-Asiu er fjöldi tyrkneskra
liðhlaupara, sem eru vopnaðir, og
oft eru foringjar peirra með þeim
og hafa forystu þeirra.
Fyrir viku réðust liðhlaopar-
ar þessir á járnbrautarlest, sem flatti
marga þýzka liðsforingja. Þersir
Þjóðverjar voru teknir og húðstrýktir,
og sumir voru skornir á háls. Aðrir
komust undan með því að leita á
náðir brezkra herfanga, sem ffuttir
voru með jámbrautarleztinni.
Meðal farþega voru einnig margir
Austurrikismenn, og f iru Tyikir vel
með þá, því að þeir töldu þá þján-
ingabræður sina undir kúgun Þjóö-
verja.
Vinfengi Þjóðverja og Tyrkja er
nú mjög tekið að kólna, og þeir 20
þúsund þýzkir hermenn, sem eru í
Miklagarði, eru hataðir og tortrygðir.
Yfirráðum þeirra í höfuðborg Tyrk-
lands var lokið þá er Enver Pasha
misti völd. Með ýmsum brögðum
reyna Þjóðverjar rð koma alþýðu i
uppnám, til þess að geta fengið á-
stæðu til að skifta sér af stjórnmál-
um landsins og drotna þrr með
valdi, ef hægt vær .
í ræðum, sem hina nýi stórvezir
Tyrkja hefir ha dið í þinginu, hefir
hatan sagt, að Tyrkland hafi hlotið
svo marga skelli, að nú þyrfti það
að fá hvíld.
Berlín, 25. okt.
Þýzk blöð flytja þá fregn frá
Miklagarði, eftir heimildum frá æðstu
stjórncndum þar, að það sé ekki
flugufótur fyrir þeim fregnum, sem
bandamenn hafa verið að breiða út,
að Tyrkir ætli sér að semja sérfrið
Þeim friðarumleitunum, sem Þýzka-
land hefir hafið, mur.u Tyrkir halda
áfram í félagi við Þjóðverja.
Khöfn, 25. okt.
Frá Budapest er sím.ið, að stjórn-
in hafi sagt af sér. Uppþot mikið
hefir orðið í Fiume.
Austurríkismenn eru í þann veg-
inn að draga lið sitt út úr Serbíu
og Montenegro.
Endurbætur
á stjórnskipun Þýzkalands.
Berlín, 25. okt. siðd.
Eftir því sem »Lokalauzeiger«
segist frá, veiður haldið krúnuráð í
kvöld undir forsæti keisarans.
Ritstjón: VUhjálrnur Finsen
»Berliner Tageblatt* skýrir frá
því, að stjórnin hafi afcur haldið ráð-
stefnu í morgun og ákveðið að
leggja fyrir ríkisþingið ítarlegt frum-
varp um frekari stjórnarskipunar-
endurbætur. Er þar gert ráð fyrir
nýju stjórnarfyrirkomulagi og þar
með innleiðiug fullkomins þingræðis.
Frumvarp þetta var þegar í dag lagt
fyrir þingið og kemur þar til um-
ræðu á morgun. Eftir þvi sem blað-
ið segir, er í frumvarpi þessu meðal
annars gert ráð fyrir því, að her-
stjórnin verði að vera undir hina
borgararalegu stjórn gefin.
Þessar nýju ákvarðanir stjórnar-
innar, eru eigi komnar fram vegna
síðasta svars Wilsons, heldur eru
þær í sjálfsögðn samræmi við stefnu-
skrá hinnar nýju stjórnar, eins og
líka er tekið fram.
Þingflokkarnir komu saman í dag
til þess að ræða um svar Wilsons.
Þjóðverjar tilkynna.
Berlín, 25. okt.
í Flandern vsr áhlanpum óvinanna
hrundið milli Lys og Schelde.
Milíi Schelde og Oise voru eng-
ar stórorustur i dag.
Ahlaupum, sem Frakkar getðu á
50 kílómetra svæði, milli Oise og
Aisne, var einnig hrundið.
Austan við Aisne og báðum megin
við Mense voru að eins smáorustur.
Ornstnr að vestan.
London, 26. okt.
í orustunnm, sem hófust 23. okt.
norðan við Le-Cateau, hafa Bretar
nú handtekið 8000 menn og 150
fallbyssur, sumar mjög stóiar. Or-
ustnvöllurinn þar er nú 18 milna
langur. Bretar eru komnir til Le
Quesnoy og rétt að Landrecies og
eru i vesturjaðri Notmal skógarins,
sem er eitt af ytri vigjum Mau-
beuge.
Svari Vilsons
vel tekið af Þjóðverjum.
Khöfn 2 5. okt.
Frá Berlín er símað, að svari
Wtlsons sé allvel tekið meðal þjng-
manna, og öll blöðin, nema Köl-
nische Zeitung og Localanzeiger,
telja það viðunandi eftir atvikum,
vegna þess að á því megi byggja
vonir um frekari samninga.
tsafoldatrprentsmiðja
Ráðherraskifti í Austurríki.
Frá Buda-Pest er símað, að And-
rassy greifi sé orðinn utanríkisráð-
herra í stað Burians og kyrð og
spekt komin á aftnr.
Sundning: i Galizin.
Austurrískir Ukrainistar hafa lýst
yfir sjálfstæði sínu.
Stjörnmálamanna ráðstefna.
í París hefir verið sett á fót »diplo-
matisk« ráðgjafanefnd, skipuð full-
trúum frá öllum bandamönnum.
Spanska vaikin.
Skal flotið „sofandi að
feigðarósi"?
Það eru ófagrar frréttir, sem koma
af »spönsku veikinni« erlendis. —
Hún geisar um alla Norðuráifuna
eins og lagi yfir akur og er nú orð-
ið svo skæð, að hún leggur þúsundir
manna í gröfina.
í skeyti, sem birt var hér í blað-
inn i gær, sézt það, að hún hefir
nú magnast svo i Kaupmannahöfn,
að verri plága hefir ekki komið þar
s<ðan 1863, að kóleran geisaði þar.
Má bezt sjá það á því, að allar sam-
komur eru bannaðar, skólum og
skemtistöðum lokað, að það er ekki
við lambið að leika sér, þar sem
pest þessi er. Fylgir henni nú
lungnabólga, sem er smittandi og
oft bráðdrepandi.
í sumar var veikin miklu vægari,
og þá barst hún hingað. Voru
eogar ráðstafanir gerðar til þess að
verjast henni, enda var hún þá ekki
álitin hættuleg.
Nú er öðru máli að gegna. En
hvað er gert hér? Ekkert. Hingað
koma menn með veikina, bæði frá
Kaupmannahöfn og New-York, og
þeim er hleypt hér í land, eins og
ekkert væri um að vera.
Fari svo fram hér eftir, er enginn
efi á því, að drepsóttin berst hing-
að. En það er sá vágestur, sem
við ættum helzt að varna inngöngu
í landið. Og það er ósköp h.a:gt,
ef vilji er með.
í hverju stríði koma upp drep-
sótiir, sem geisa yfir löndin, og
muna mættum við hvern usla sum-
ar pestir hafa gert hér á landi. —
Ættum við því að vera vel á verði
og reyna af fremsta megni að verj-
ast slíkum vágestum. Eigum við
þar hægra um vik heldur eu margar
Afgreiðslnaimi. cn <;oo
aðrar þjóðir, vegna þess hvað Island
er afskekt. Það er óþarfi að hleypa
hingað drepsóttum, þegar menn vita
um þær.
Er það vonandi, að læknastétt
landsins taki nú rögg á sig og geri
ailar nauðsynlegar ráðstafanir til þess
að firra landið þeim háska sem yfir
vofir, þar sem pest þessi er.
Fiystihús á Akufeyri.
Akureyri í gær.
Hinar sameinuðu islenzku verzl-
anir, sem hafa keypt aliar verzlanir
Ásg. Asgeirssonar á ísafirði, fimm
að tölu, hafa nú bygt nýtízku frysti-
hús á Oddeyrinni með Sabro frysú-
vélum. Hús með öilum útbúnaði
virt á 197.000 krónur til brunabóta.
Atkvæðagreiðslan,
í Húnavatnssýslu voru greidd 550
atkvæði með lögunum eu xo á
móti.
í Suður-Múlasýslu votu 667 . at-
kvæði með lögunum en 35 á móti.
í tveim hreppum Vesturskaftafelis-
sýslu, H volhreppi og Dyrhólahreppi,
voru atkvæði talin og höfðu 98
menn greitt atkvæði og voru allir
með lögunum.
í Eyjafjarðarsýslu féllu atkvæði svo,
að 532 voru með lögunum en 34
á móti.
í Snæfellsnessýslu 618 já, 20 nei.
----- ------------------ ------
Oskulafl á Akureyri.
Akureyri, 26. okt.
Afskaplega mikið öskufall var hér
í nótt og mest þó í dögun. Var
þá svo dimt í lofti, að eigi sást
héðan yfir í Vaðlaheiðina. Spor-
rækt er hér allsstaðar og snæviþakin
fjöllin eru orðin mosagrá af ösku-
failinu.
Frá Kristsnesi i Eyjafirði þóttust
menn sjá eldbjaima i suðri í gær-
morgun, og dunur og dunkir heyrð-
ust hér í gær.
Símfregnir.