Morgunblaðið - 29.09.1991, Blaðsíða 2

u
2 FRETTIR/INNLENT
MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 29. SEPTEMBER 1991
Landshjálp stofnuð:
Stofnun alþj óðabj örgnn-
arsveitar í undirbúningi
LANDSBJÖRG - landsSamband björgxmarsveita - var stofnað í
gær, laugardag, en að því standa annars vegar Landssamband
hjálparsveitar skáta og hins vegar Landssamband flugbjörgunar-
sveita, alls þtjátíu sveitir víðsvegar um land. Innan Landsbjargar-
sveitanna eru á þriðja þúsund félagar á útkallsskrá. Formaður
Landsbjargar var kjörinn dr. Ólafur Proppé.
Fulltrúar Landsbjargar og Rauða
kross íslands gerðu með sér í gær
samkomulag um að taka upp
víðtækt samstarf í mörgum þeim
málum sem snerta starfsemi beggja
aðilanna. Ráðstefna um björgunar-
málefni, Björgun ’92, verður á með-
al fyrstu samstarfsverkefnanna, en
einnig er í undirbúningi að stofna
alþjóðabjörgunarsveit, sem veitt
gæti hjálp og aðstoð við björgunar-
störf í öðrum löndum og þannig
aflað dýrfnætrar reynslu er að
gagni kæmi við náttúruhamfarir
eða önnur áföll hér á landi.
Ólafur Proppé formaður Lands-
bjargar sagði að eitt af framtíðar-
verkefnum félagsins væru stórauk-
in fræðsla almennings til varnar
slysum, einkum á ferðum um há-
lendi íslands. Forvarnarstarf hefði
skilað miklum árangri og bjargað
mannslífum.
Ólafur sagði að Landsbjörg
myndi einnig leggja áherslu á að
fá skýrari löggjöf hér á landi m.a.
um réttarstöðu björgunarmanna,
en hún væri óljós í íslenskum lög-
um. BjörgunarsveitÍ£_kostuðu miklu
til að tryggja félagana í æfingum
og við björgunaraðgerðir, en óljóst
væri hvar ábyrgðin á aðgerðum
björgunarmannsins lægi. Hlyti hún
ekki að hvíla á herðum opinberra
aðila sem kveðja björgunarsveitim-
ar til hveiju sinni? Til væri lögggjöf
um almannavamir í landinu, en
öðm máli gengdi um leitar- og
björgunarstörf.
Stofnun Landsbjargar - landssambands björgunarsveita samþykkt samhljóða í
eyri í gær.
Morgunblaðið/Rúnar Þðr
íþróttahöllinni á Akur-
Aðilar í byg-ging-ariðnaði
kanna markað á Grænlandi
JHoraunblabib
Glerog gluggar
ERLEND SAMKEPPNI KALLAR
Á BREYTTAR AÐFERÐIR
Gler og gluggar, tólf síðna
sérblað, fylgir fasteignablaði
Morgunblaðsins í dag. Efnið er
unnið í samvinnu við Iðntækni-
stofnun íslands og Rannsókna;
stofnun byggingariðnaðarins. í
samvinnu við ellefu íslensk fyr-
irtæki hafa þær unnið að því
að undirbúa breytingu á þeirri
hefðbundnu aðferð við glugga-
ísetningu að hún fari fram á
byggingastað. í stað þess er
ætlunin að framleiðendur bjóði
framvegis fullbúna glugga
þannig að húsbyggjendur fái
tilbúna, gleijaða og fuilmálaða
glugga.
FULLTRÚI samvinnufélagsins Vestmark á íslandi, Jóhannes Ingi-
bjartsson, hefur verið á Grænlandi síðastliðnar tvær vikur og átt
viðræður við forsvarsmenn sveitarfélaga og fjármálaráðherra heima-
stjórnarinnar, Emil Abelsen, um þátttöku í byggingariðnaði í land-
inu. Jóhannes sagði í samtali við Morgunblaðið að fyrirtækið treysti
sér til að lækka byggingarkostnað um allt að tæplega 55 þúsund
krónur á hvern fermetra, eða úr allt að rúmum 136 þúsund kr. niður
í 82-91 þúsund kr. Grænlensk stjórnvöld hafa skorið upp herör gegn
háum byggingarkostnaði.
leika á Grænlandi. Með Jóhannesi
í för var Friðrik Guðmundsson verk-
fræðingur, en hann hefur áður
starfað að ráðgjöf á Grænlandi.
Jóhannes sagði að markmiðið
hefði verið að kanna markaðsmögu-
leika fyrir byggingarefni, hönnun
og ráðgjafarþjónustu varðandi
byggingariðnaðinn á, Grænlandi.
Hann sagði að málið væri enn á
könnunarstigi en ýmsir möguleikar
virtust vera opnir. Svo virtist sem
íslendingar gætu byggt steinsteypt
hús sem yrðu ódýrari en timburhús
þau sem algengust eru á Grænlandi.
Jóhannes sagði að ástæður hins
háa byggingarkostnaðar á Græn-
landi lægju meðal annars í háum
flutningsgjöldum, en allt bygging-
arefni væri flutt inn frá Danmörku.
Þá væri steinsteypa aðeins að litlu
leyti notuð í byggingariðnaði sökum
þess hve dýr hún væri. Hráefni í
steinsteypu væri að megninu til
sprengt úr klöppum en ekki dælt
úr sjó eins og hér væri gért. Hönn-
un væri töluvert dýrari á Græniandi
en hér á landi. Fermetrinn í venju-
Vestmark er samsteypa nokk-
urra byggingarfyrirtækja á Akra-
nesi og í Borgamesi sem ákváðu
sín á milli að kanna markaðsmögu-
Ráðist var á
unglingspilt
á Akureyri
RAÐIST var á sextán ára ungl-
ing á Akureyri aðfaranótt laug-
ardagsins. Hann hlaut áverka á
andliti en meiðsl hans eru ekki
talin alvarleg. Talið er að árás-
armaðurinn hafi einnig gerst
sekur um ölvunarakstur.
Félagi piltsins varð vitni að
árásinni en málið er í rannsókn
hjá lögreglunni á Akureyri. Þeir
voru á göngu í Tjamarlundi er
maðurinn kom akandi að þeim og
réðst á piltinn.
legu íbúðarhúsi kostar á bilinu
100-136 þúsund íslenskar krónur.
„Við fórum í fímm sveitarfélög,
Narsaq, Julianeháb, Nuuk, Holst-
ensborg og Jacobshavn, og töluðum
við forsvarsmenn þeirra, fulltrúa
heimastjórnarinnar og söluaðila í
byggingariðnaði," sagði Jóhannes.
Hann sagði að vel gæti hugsast
að atvinnutækifæri gætu skapast
fyrir íslendinga í tengslum við
þennan markað, en Ijóst væri að
það skipti Grænlendinga miklu
máli að þeir nytu góðs af þe*m
tækifæmm. Hlutverk íslendinga
yrði þá fremur ráðgjöf og sala á
byggingarefnum. Samkvæmt könn-
un sem gerð hefur verið á bygging-
arkostnaði í Danmörku og Græn-
landi er 60% dýrara að byggja hús
á Grænlandi en á Borgundarhólmi
í Danmörku. Jóhannes sagði að
heimastjórnin virtist mjög ákveðin
í því að leita leiða til að ná þessum
kostnaði niður.
Utanríkisráðherra Króatíu á íslandi:
*
Oskar eftir viður-
kenningu á sjálf-
stæði Króatíu
DR. ZVONIMIR Separovic, utanríkisráðherra Króatíu, kom til
íslands í gærmorgun og átti fund með Jóni Baldvini Hannibals-
syni utanríkisráðherra í ráðherrabústaðnum. Að sögn Jóns Bald-
vins er tilgangur heimsóknarinnar að ráðherrann geri grein fy*"*r
ástandinu í Júgóslavíu og hvaða árangurs sé að vænta af ráð-
stefnu Evrópubandalagsins um Júgóslavíu. „Megintilgangur hans
er þó að óska eftir viðurkenningu á sjálfstæði Króatíu og stuðn-
ingi við aðild Króatíu að alþjóðlegum samtökum," sagði Jón Bald-
vin í samtali við Morgunblaðið.
Afvopnunaryfirlýsing Bandaríkjaforseta:
Afleiðing* lýðræðisbylt-
ingarinnar í Rússlandi
- segir Jón Baldvin Hannibalsson utanríkisráðherra
„PÓLITÍSKT séð lít ég á þetta sem afleiðingu lýðræðisbyltingar-
innar í Rússlandi," segir Jón Baldvin Hannibalsson utanríkisráð-
herra um yfirlýsingar Bush Bandaríkjaforseta um víðtæka fækk-
un kjamorkuvopna. Jón segir að í aðgerðunum felist áform um
mikinn niðurskurð kjarnavopna í höfunum sem séu þau ánægju-
legustu og hagkvæmustu sem hugsast geti fyrir sjónarmið og
málflutning Islendinga.
„Bandaríkjaforseti er hér að
taka pólitískt frumkvæði um nýja
og merka áfanga í afvopnunar-
málum í trausti þess að hinir nýju
Iýðræðislega kjörnu valdhafar í
Rússlandi geri slíkt hið sama. Það
er auðséð að þetta hefur verið
gert að höfðu samráði við þá,“
sagði Jón Baldvin.
Hann sagði að sér þættu tillög-
ur um afvopnun á höfunum hvað
-markverðastar. „Bandaríkin
munu fækka samtals um 2.500
kjamavopn í flotanum og ef Sov-
étríkin gera slíkt hið sama þýðir
það heildarfækkun um rúmlega
5.000 kjamavopn á höfunum sem
myndi ná til því sem næst allra’-
kjamavopna á höfunum sem hafa
verið fyrir utan START-samning-
ana,“ sagði hann.
Jón Baldvin sagði að sá þáttur
tillagnanna sem sneri að tvíhliða
afvopnunarsamningum Banda-
ríkjanna og Sovétríkjanna gerði
ráð fyrir að allar langdrægar íjöl-
odda eldflaugar í eigu beggja að-
ila yrðu eyðilagðar. Það hefði í
för með sér gífurlega fækkun
kjamavopna á höfunum.
„Við íslendingar höfum staðið
fyrir þeim málflutningi innan
NATO að það væri bæði óvarlegt
og óskynsamlegt að útiloka höfin
frá samningum um afvopnun og
traustvekjandi aðgerðir af ýmsum
ástæðum. Út frá sjónarmiði og
málflutningi íslendinga lít ég á
þessar aðgerðir sem einhveijar
þær ánægjulegustu og hagkvæm-
ustu sem hugsast getur á þessu
sviði," sagði Jón Baldvin.
„Separovic gerir ekki ráð fyrir
að fá svör á þessum fundi enda
þess ekki að vænta en við höfum
sagt honum að íslensk stjómvöld
muni ekki styðja að Júgóslavíu
verði haldið saman með vopnavaldi
og munum beita okkur til stuðn-
ings fyrir gmndvallarreglum um
sjálfsákvörðunahrétt þjóða. Við
teljum hins vegar eðlilégt að bíða
átekta til að sjá hvort friðarfrum-
kvæði Evrópubandalagsins ber
árangur. Við erum í nánu samráði
við ýmsar bandalagsþjóðir okkar,
ekki síst Austurríki og munum
skoða málið með jákvæðum hætti
og leggja okkur fram um að náist
friðsamleg pólitísk lausn. Við vilj-
um ekki gera neitt sem spillir fý*--
ir þ.ví með ótímabærum hætti,“
sagði Jón Baldvin.
Eftir þessar breytingar á gjald-
skrá kostar t.d. þriggja mínútna
símtal milli Reykjavíkur og Egils-
staða kr. 21,20 miðað við dagtaxta,
en kostar nú fyrir hækkun 20,55
kr. Að næturlagi og um helgar mun
gjaldið verða 12,20 eftir hækkun,
en er nú 11,80 kr.
Burðargjald fyrir 20 g bréf inn-
anlands eg-til Norðurlanda hækkar
úr 26 í 30 krónur, en til annarra
Gjaldskrá póstþjón-
ustu hækkar um 15%
GJALDSKRÁ Pósts og síma hækkar á þriðjudag, 1. október. Gjaldskrá
fyrir símaþjónustu innanlands hækkar um 3%, en engin hækkun verð-
ur á gjaldi fyrir símtöl til útlanda og telexþjónustu. Þá hækkar gjald'
skrá fyrir póstþjónustu um 15,4%, nema gjald fyrir póstfaxþjónustu,
sem hækkar ekki.
landa Evrópu verður gjaldið 35 kr.
í stað 31. Flugburðargjald fyrir 20
g bréf til landa utan Evrópu hækk-
ar úr 47 í 55 krónur.
í frétt frá Pósti og síma seg**'
að hækkun þessi sé í samræmi við
forsendur í frumvarpi til fjárlaga
fyrir árið 1992 og þáttur í að
tryggja að fyrirtækið geti staðið
undir rekstri, fjárfestingum °S
gi-eiðsium í ríkissjóð.