Nýja dagblaðið - 04.03.1937, Blaðsíða 1

ÚTBREIDID
NÝJA
DAGBLAÐIÐ
ID/^QíIBIL^OIHÐ
5. ár. Reykjavík, fimmtudaginn 4. marz 1937. 52. blað
Aðalfundur Mjólkurbús Flóamanna
Þrátt fyrir 45°|0 mj ólkuraukningfu á
árínu borgar búid bændunum sama
verð fyrir mjólkina og árið áður,
eða 19,56 aura
Fundurinn sampykkti traust tii forystumanna
mjólkurskipulagsins.
Ný aðíerð víð síldveíðar á
djúpmíðum reynd í Noregí
Frá verstöðvunum:
Aflinn glæðisi
Frá Reykjavik ganga aðeins þrír
vélbátar, sem koma að dagl.ega, en
það eru Dagsbrún, Haíþór og
íram, 16—22 smál. að stœrð. í
gær var afli þessara báta 8—12
skp. og er það mun meiri veiði en
verið hefir. Er aflinn mjög vænn
og sérstaklega lifrarmikill. Útilegu-
bátar eru Jón þorláksson, þor-
steinn og G.eir goði, hver um sig
um 60 smál. Tveir hinir fyrnefndu
veiða á lóð, en Geir goði fór í
fyrrakvöld með þorskanet.
Sleipnir frá Norðfirði er útilegu-
Látur, sem leggur hér upp afla,
en flytur hann síðan til Norðfjarð-
ar að mestu leyti. Aðeins eitt linu-
veiðagufuskip, Sigríður, stundar
þorskveiðar frá Reykjavík. Álftin
frá Akranesi kom hingað í gær-
kvöldi með 12 skp.
Frá Vestmannaeyjum. í gær
voru 20—30 bátar með net við
Vestmannaeyjar. Fimm þeirra
fengu 800—1600, hinir 106—400.
Allir aðrir Eyjabátai', en þeir eru
80 að tölu, voru með lóð og fengu
i gærdag frá 300—1200. Aflinn þar
eins og hér er mjög vænn og lifr-
armikill. Sækja Eyjabátar suðvest-
ur fyrir Eyjar og virðist afli vera
að glæðast á línu síðustu daga.
Síðan vertíð hófst hafa Eyja-
skeggjar flutt til Englands 3—1
þús. kassa af ísaðri ýsu og ísuð-
um hrognum, til Svíþjóðar 1000
kassa af pækilsaltaðri löngu, til
Hollands 100—200 tunnur af pækil-
söltuðum þorski og til Danmerkur
1500 pk. af blautum saltfiski.
Frá Keílavik. þaðan réru allir
l)átar í fyrrinótt. Afli var 6—12
skp. á þá báta, sem komnir voru
að um miðaftan í gær. Sjóveður
var ágætt.
Frá Grindavík.. Grindvíkingar
eru nú að byrja að leggja net sín.
Síðastliðinn sunnudag lagði 1 bát-
ur 5 net og vitjaði um þau á
þriðjudag og fékk 500 þorska. í
gærmorgun lögðu mern almennt
net og 3 bátar vitjuðu um þau í
gær og lcomu að með góðan afla.
Frá Sandgerði réru allir bátar
í gær. Afli var um 10—12 skp. á
bát.
Frá Sandi. Allir bátar á Sandi
réru í gær. Afli var góður eða
500—1500 kg.
Til Hornafjarðar eru farnir frá
Norðfirði á veiðar á þessari ver-
tíð vélbátarnir Björg, Björgvin og
Auðbjörg og fleiri bátar eru að bú-
ast á veiðar þaðan.
Bílfært á harðfenni
Á sunnudag komst bifreið aust-
an yfir Hellisheiði að Kolviðarhól,
en í gærdag fóru fjórar bifreiðar
béðan úr bænum austur júir Fjall.
Var ein þeirra 2% klst. á leiðinni
frá Lögbergi austur á Kambabrún,
var hún með flutning og fór veg-
leysu á harðfenni.
Fram að þessu hefir algengum
bifreiðum eigi verið fært lengra
en að Lögbergi.
Aðalfundur Mjólkurbús Flóa-
manna var haldinn að Skeggja-
stöðum laugardaginn 27. fyrra
mánaðar.
Árið 1936 hafði búið tekið á
móti 4.365.696 lítrum af mjólk. Ár-
iö 1935 var mjólkin 3.003.187 lítrar.
Hafði mjólkin því aukizt um
1.362.509 lítra á árinu, eða um 45
af hundraði.
Meðalfita allrar mjólkur var
3,72 af hundraði, eða eins og árið
áður. Meðalverð, útborgað til fé-
lagsmanna var 19,56 aurar fyrir
lítra og er það sama verð og síð-
astliðið ár.
Reksturskostnður í búinu varð
2.71 eyrir á lítra og flutningskostn-
aður greiddur af búinu 2,30 aurar
á lítra. Allur reksturskostnaður
varð því 5,01 eyrir á lítra.
— — — „En jafnvel af húsa-
myndum er liægt að mynda sér
skoðun um skapgerð og bæfileika
byggingameistaranna, sem reist
hafa húsin,
Myndin af þcirri kirkju, sem Is-
lendingar ætla að reisa til minn-
ingar um sitt mikla sálmaskáld,
Hallgrím Pétursson, er ljóst dæmi
um þetta. það er hinn mikli fer-
strendi turn, sem fyrst vekur eftir-
tekt. Áhorfandanum finnst strax
að turninn sé voldugt dánarminn-
ismerki, og það á hann líka að
\ era. Tuminum á Hallgrímskirkju
er ekki skipt í hæðir eins og á
ekkar fögru dómkirkju hér í Nið-
arósi. í kirkjuturni Guðjóns Samú-
elssonar eru allar línur lóðréttar,
frá efstu brún niður að grunni. |
En af stærð dyranna er hægt að ;
giska á önnur stærðarhlutföll í
byggingunni. Tuminn er ekki
„kvadradiskur" eins og í þránd-
heimsdómskirkju, heldur á grunni
scm ei' rétthyrningur, þannig að
framhlið tumsins er lengri en
liliðarnar. Turninn á Hallgríms-
kirkju Guðjóns Samúelssonar er
hliðsettur turni annarar nútíma-
byggingar, Grundtvigskirkjunnar
Á árinu hafði verið búið til
smjör 68.212 kíiógrömm, skyr
260.495 kílógrömm og ostur 166.233
kílógrömm. Rjómi seldur frá bú-
inu á árinu var 113.500 lítrar.
Svofelld traustsyfirlýsing var m.
a. samþykkt á fundinum:
„Fundurinn þakkar landbúnað-
arráSherra, meiri hluta mjólkur-
samsölunefndar, framkvæmdar-
stjóra samsölunnar og stjórn
mjólkurbúsins fyrir vel unnin störf
vegna mjólkurmálanna, og lýsir
fyllsta trausti á starfi þeirra fram-
vegis“.
Sigurgrímur Jónsson var endur-
kosinn í stjórn búsins og Eiríkur
Jónsson endurkosinn endurskoð-
andi.
í Kaupmannahöfn. í báðum kirkj-
unum eru óbrotnar, hækkandi lín-
ur í turnbyggingunum.
þjóðleikhúsið í Reykjavík eftir
prófessor Guðjón Samúelsson er
með keimlíkum blæ og Hallgríms-
kirkjan. Báðar byggingarnar eru í
samræmi við gerð blágrýtisfjall-
anna. Hvelfingin í leikhúsinu lík-
ist loftinu í basalthelli, þegar
komið er inn í áhorfendasalinn.
Mcnn scm lifa á flatlendi eiga
ef til vill erfitt með að skilja
klcttarómantíkina í þessum bygg-
ingum. En við, sem búum í fjalla-
löndum skiljum þetta. þegar allt
kemur til alls er húsgerðarlistin
tókn um orku. í fyrstu kann
mönnum að finnast þossi náttúru-
dýrkun í steini af stórfelld. En
menn venjast því stórfellda, og þá
kemur fram fegurð stílsins".
Að lokum minnist prófessorinn
á háskólabyggingu Guðjóns Sam-
úclssonar og sundhöllina og fer
lofsamlegum orðum um báðar
byggingarnar. Stúdentagarður Sig-
urðar Guðmundssonar þykir hon-
um minna á Hollendinginn
Dudoks.
Merkilegt er að Norðmanninn
KAUPM ANNAHÖFN:
Norskt fiskirannsóknaskip, nýtt,
kom til Stavanger í gær, til þess
að aðstoða við tilraunir, sem fylgt
er af mesta áhuga meðal fiski-
manna í Noregi, og ýmsir telja,
að geti haft óútreiknanlegar af-
ieiðingar fyrir þróun norskra fiski-
mála. Tilraunirnar verða í því
fólgnar, að veiða síid með nýrri
gerð af botnvörpu. Eigendur upp-
Tjarnarhólmínn
verður stækkaður
Tjörnin er ein af gersemum
bæjarins. En ein gersemi Tjarnar-
innar er fuglalífið. Með aukinni
friðun og vaxandi menningu bæj-
arbúa hefir fuglunum fjölgað sem
liætt hafa ó að lifa lifi sínu í ná-
býli við okkur Reykvíkinga, og
alveg sérstaklega virðast þeir hafa
keppt um bólsetu í Tjarnarhólm-
anum um varptímann.
TRlögur hafa komið fram um
það að stækka Tjarnarhólmann,
og hefir bæjarstjórn horfið að því
ráði. Er þegar tekið að flytja grjót
og jarðveg, sem nota á til útfærsl-
unnar út í hólmann. Er það flutt
á bifreiðum, með því að þykkur
ís er nú á Tiörninni.
Beittist einhver félagsskapur
fyrir því að búa til annan hólma
i Tjörnina, t. d. hæfilega nærri
suðvesturlandinu, er ekki ólíklegt
að honum yrði vel til um ókeypis
bíla til aðflutnings á efni, ef
„áhugamennirnir" sjálfir gengju í
það að losa grjót og annað efni,
sem til slíkrar framkvæmdar
þyrfti. ' ' ISHl
l
Framsóknarfélag
stofnað í Bolungarvík
Seint i síðastliðnum mánuði
gcngust nokkrir áhugasamir Fram-
sóknarmenn í Bolungarvík fyrir
stofnun Framsóknarfélags þar.
Stofnendur voru aðeins fimmtán,
en hinsvegar er kunnugt all- |
mai'gra fylgisinanna Framsóknar- i
flokksins, sem eigi höfðu aðstöðu
til að ganga í félagið ó stofnfund-
inum, en munu ganga í það síðar.
I stjórn félagsins voru kosnir
þórður Hjaltason bóndi á Ytri-
Búðum formaður, Jens E. Níelsson
kennari Ytri-Búðum og Guðmund-
ur Magnússon bóndi Hóli.
skyldi gruna að andlegir „flat-
lendingar" væru ólíklegir til að
meta fegurð basaltstílsins.
finningarinnar eru Gresholmen
Slip og Mekanisk Verksted og
Otto Olsen verkfræðingur, sem
hefir fundið upp vörpuna.
Með vörpu þessai'i gera ýmsir
sér í hugarlund, að unnt verði að
veiða síld á mjög miklu dýpi. Til-
raunirnar verða gerðar með rann-
sóknarskipinu og veiðiskipi, sem
einnig er smíðað eftir nýrri gerð.
Ætlanin er, að finna síidartorfurn-
ar í djúpunum með bergmálsdýpt-
armæli og revna síðan hina nýju
vörpu við slíkar djúpveiðar. FÚ.
Byggíngar í Reykja-
vík á síðastlíðnu árí
Byggingarfulltrúinn í Reykjavík,
Sigurður Pétursson, hefir nýlega
sent frá sér skýrslu um bygging-
ar, sem reistar hafa verið í
Reykjavík á síðastliðnu ári.
Samkvæmt þeirri skýrslu hafa
alls verið byggð 166 ný hús í bæn-
um á þessu ári, en um 20 gömul
hús hafa verið stækkuð. Af þess-
mu 166 húsum eru 107 íbúðarhús,
5 opinberar byggingar og sam-
komuhús, 10 vinnustofur og verk-
smiðjuhús, 8 gripa- og alifuglahús,
30 geymsluhús og bílskúrar og 6
spennistöðvar. í tveimur íbúðar-
húsanna eru verzlanir. Stærð hús-
anna er rúmlega 100 þús. rúm-
metrar og eru um 5 af hundraði
af þeim timbui’hús, en hitt stein-
hús.
í húsum þessum eru alls 279
íbúðir og er þá í flestum tilfell-
um miðað við tveggja og þriggja
berbergja íbúðir og ásamt eldhúsi,
en þó er í 5 tilfellum miðað við
6 og 7 herbergja íbúðir og eldhús.
Byggingarkostnaðurinn nemur alls
hátt ó fimmtu milljón króna, og
er þá ekki reiknaður með kostnað-
ur við girðingar um lóðir eða því
um líkt né við breytingar á göml-
um húsum, ef þær breytingar hafa
ckki aukið húsrúm í för með sér.
Hernaðarlist
skyldunámsgreín
smábarna
í Moskva var í gær gefin út til-
skipun um að öllum börnum, fró
8 ára að aldri til herþjónustuald-
urs skyldi veitt tilsögn í hernaðar-
vísindum og hernaðarkænsku. Til
notkunar við kennsluna á að búa
til milljónir smá-skothyllcja, gas-
grímur og jafnvel flugvélar, fall-
hlífar og hernaðarbifreiðar. þó ó
að skipuleggja leiki skólabarna á
þann hátt að þeir lúti að hernað-
arlegri starfsemi. FÚ.
Hallgrímskirkjan
Hér fer á eftir dómur nafnkenndasta húsagerð-
arfræðings Norðmanna, prófessor dr. Sverre
Pedersen, um Hallgrímskirkjuteikningu Guð-
jóns Samúelssonar. Var hann birtur í blaðinu
Niðarós 18. febrúar stðastliðinn