Akranes - 01.01.1945, Blaðsíða 2

2
AKRANES
H E I
LIÐ
IV.
/ börnunum þarf þjóðin að eiga bjarta framtíð.
Börnin eru vorgróður og verðandi menn, eða — ?
Á heimilunum og þjóðfélaginu hvíla því hinar mikilverð-
verðustu skyldur gagnvart börnunum. Það er ofseint að við-
urkenna þær skyldur og taka að rækja þær, þegar börnin
eru orðin fulltíða menn. Það þarf að byrja að rækja þær
meðan börnin eru enn í vöggu. Börnin eru augasteinn og
yndi allra hugsandi manna. „Sjáaldrið“ er næsta viðkvæmt.
Því þarf að fara varlega með það og verja það áföllum. Þess
þarf líka á marga vegu með börnin.
Fyrst af öllu þarf að kenna börnunum bænir og boðskap
hins almáttka til mannanna, og kærleik og karlmennsku
Krists. Næst þarf að kenna þeim „fornar dyggðir“ og síðan
nýjar. Það þarf að kenna þeim að þjóna án þess að þau séu
þrælar. Að gera fyrst og aðallega kröfur til sjálfra sín, en
síður til annarra. Snemma á að gera þeim skiljanlegt, að. þau
lúti „lögmálinu“. Þ. e. að þau séu þegar undir heilbrigðum
aga, og þegar vanin á, í margvíslegum efnum, að þjóna sér
sjálf fyrst og fremst, og heimilinu, þar sem þau hafa skjól og
hlíf. Þar með er ekki sagt að útiloka eigi barnið frá leikjum.
Þvert á móti á að örfa það til leikja, en í hófi, og til hollra
leikja og heilsusamlegra.
Á þann hátt, sem vér meðhöndlum börn vor, sköpum vér
meira en nokkurn grunar, ekki aðeins framtíð þeirra, heldur
og þjóðar vorrar. Einn er sá þáttur í uppeldi barna, sem rétt
er að vanrækja ekki. Enn er það nú svo, að einn hefur meira
en annar — sem betur fer vil ég segja. — Það er enn þörf á
því að líta til þess, sem minna hefur handa á milli. Ef þú ert
aflögufær og ert svo heppinn, að athuga nógu snemma,
að þú ferð ekki með afganginn í gröfina, þá láttu bömin þín,
— í kyrrþey — færa þurfandi það, sem þú miðlar. Það er
góður skóli og margvíslegur vinningur fyrir börnin. Ekki að-
eins í bráð, heldur á langri ævi. Það ungur nemur, gamall
temur. Og það getur verið, að börn þess gangi síðar í þann
sama skóla, og hann er ekki einskisvirði. Auk þess hjálpar
það börnunum þegar 1 æsku að hugsa sósialt. Það er heldur
ekki lítils virði fyrir þjóðfélagið.
Það er mjög mikils virði að geta hjálpað í einstökum til-
fellum í bráðri neyð. En þetta fæðir af sér góðverk, sem bera
ávexti meir en margan grunar.
Heimilið (ef gott er), er barnanna bezti skóli í mörgum
hagnýtum greinum, svo ekki sé meira sagt. Þar getur verið
um sífellt nám og framför að ræða meðan það dvelur þar, ef
því er nokkur skilningur og sómi sýndur. Við eðlilega burt-
för þess, getur það því verið fullnuma í öllu því, sem unnið
er og framkvæmt á heimilinu. Ef vel er á þessu námi haldið;
það byrjar snemma og heldur áfram, þroskar það barnið ó-
trúlega. Skapar því festu, manndóm og ábyrgðartilfinningu,
sem stöðugt eykst, en seint eða ekki verður þurrkað út úr
lífi þess. Þannig á að láta það fást við margvísleg húsverk og
jafnvel matartilbúning svo fljótt sem verða má. Börnin verða
tvímælalaust að hlýða. Þau mega ekki stjórna heimilunum.
Ef þessa er nógu snemma gætt, þarf það engin þvingun að
vera fyrir þau.
Skólagangan.
Á milli heimila og skóla þarf að vera meiri og betri sam-
vinna en nú á sér stað yfirleitt. Um stjórn og aga þurfa helzt
báðir aðilar að nota svipaðar aðferðir. Annars þyrfti víst
fræðslulögin gagngerðrar endurskoðunar við og sjálfsagt ,
verulegra breytinga. Hið taumlausa sjálfræði barnanna, sem"
um hríð hefur verið lagt svo mikið upp úr, er áreiðanlega bú-
GOÐAFOSS-SLYSIÐ
EFXIR HALLSTEIN ÓLAFSSON
Hörmungar slys að höndum nú bera,
hjörtun í mörgu fólki þau skera.
Ljúfasti drottinn vor, lœknaðu sárin,
laugaðu, og þerraðu saknaðartárin.
Hjá þér er athvarfið, himnanna faðir
og hefur svo verið um aldanna raðir.
Ljósgeisla þína láttu nú skina
í lífsþjáðu hjörtun, sem sorgirnar pína.
Vertu þeim athvarf í veraldar stríði,
verndarinn guðdómsins himnanna blíði.
almœtti þínu er óhœtt að treysta,
þótt illkynja heimurinn vilji oft freista.
Eg bið þess að drottins blessaða Ijósið
blítt, ykkar hjörtu um ævina kjósið.
Eg veit þá er borgið þér verunni’ í hevmi
og viðtöku síðar í dýrðar hans geymi.
Hjartanleg samúð frá Hallsteini Ólafssyni í Skorholti í
Leirársveit.
ið að „syngja sitt fegursta lag“. Þ. e. gera nógu mikið ógagn,
þótt þar yrði á einhver breyting.
Börnin þurfa miklu meiri aga í skólanum, og ákaflega væri
það gott, ef kennararnir gætu skiptzt á, að gera eitthvað fyrir
börnin, utan hinna lögskipuðu föstu tíma, sem þau eru inn-
an fjögurra veggja 1 skólunum.
Sennilega mætti og þyrfti eitthvað að breyta til, auka eða
færa á milli námsgreina. Það þarf að leggja meiri stund á hátt-
prýði og góða umgengni en nú er a. m. k. í fjölmennum
skólum. Það þarf að brýna fyrir börnunum bindindissemi, og
það þarf að innleiða aftur, og skipa í öndvegi í fjölmennum
skólum sem fámennum, söng og bæn.
Það er lífsnauðsyn, að kennarar skilji þetta og leggi sig
alla fram til að ná árangri í hérgreindu efni.
Þá þyrfti kirkjan að ná meira og betur til bamanna en nú
almennt. Prestarnir þurfa að leggja enn meiri rækt við ferm-
ingarundirbúninginn en nú er. Og ekki einasta það, heldur
ef mögulegt væri, að skapa og viðhalda’þeim kynnum, sem
hnýtast við ferminguna, eitthvað fram á leið. Þetta eru nú
sumir prestar að reyna, og er það þakkarvert. En til þess að
þetta sé mögulegra — og prestarnir fái þar við uppörfun —
þarf ríkið að skilja þetta fyrst og leggja þar á ríka áherzlu.
Væri það vitanlega hinn mesti styrkur og hvatning.
Þar sem börnin eru, er verið með dýrmætan gimstein, þar
sem „slípunin“ má ekki mistakast. Það er lífsnauðsyn fyrir
barnið sjálft, foreldra þess, bæ þess eða byggð og þjóðfélagið.
Allir þessir aðilar verða því án afláts að kosta kapps um
að gera veg þess og vöxt sem mestan í öllum greinum.
Það byggis't á hinum fullorðnu með hverrri kynslóð, hvort
bamið „skapi“ betri heim.