Tíminn - 03.11.1951, Blaðsíða 5

245". blað.
TÍMXNN, laugardagiim 3. nóvember 1951.
5.
Ltiugard. 3. nóv.
Gengislækkunin
Blöð Sjálfstæðismanna
hafa undanfarið reynt að
telja lesendum sínum trú um
að sú stefnubreyting, sem orð
ið hefir í fjármálunum undir
forustu núverandi stjórnar og
gert hefir mögulegt að reka
hallalausan rikisbúskap og
að draga úr höftum, sé fyrst
og fremst verk Sjálfstæðis-
flokksins. Sjálfstæðisflokkur-
inn hafi markað þessa nýju
stefnu með gengislækkunar-
frumvarpinu, er bráðabirgða-
stjórn hans, er sat að völdum
í nokkrar vikur veturinn 1950,
hafí látið semja.
Það er rétt, að þetta tvennt,
hagstæður ríkisbúskapur og
aflétting haftanna, hefði
ekki náðst án gengislækkun-
arinnar. Hitt er hinsvegar
rangt, að Sjálfstæðisflokkur-
inn hafi átt frumkvæðið að
þeirri óhj ákvæmilegu ráðstöf
un.
Strax á fyrrahluta ársins
1949 sáu Framsóknarmenn
fram á það, að ekki var hægt
að halda áfram lengur þeirri
stefnu, er mótað hafði stjórn
arfarið 1944—49. Hún hlaut
að leiða til þess, að atvinnu-
vegirnir stöðvuðust, ríkið yrði
gjaldþrota og allsherjarat-
vinnuleysi héldi innreið sína.
Vorið 1949 settu því ráðherr-
ar Framsóknarflokksins ýms
skilyrði fyrir því, að þeir yrðu
áfram í ríkisstjórninni og var
eitt þeirra það, að amiað-
hvort yrði hafist lianda um
allsherjar niðurfærslu eða
gengislækkun, því að án
slilcar undirstöðuráðstöfunar
myndu aðrar aðgerðir ekki ná
tilgangi sínum.
Bæði Alþýðuflokkurinn og
Sjálfstæðisflokkurinn höfn-
uðu því eindregið að fallast á
þessi skilyrði. Sjálfstæðis-
flokkurinn var þá alveg
sammála Alþýðuflokknum um
það, að allt væri í lagi og eng
ra nýrra aðgerða þörf. í
kosningabaráttunni, sem var
háð síðar á árinu, forðaðist
Sjálfstæðisflokkurinn að láta
uppi nokkra afstöðu til geng-
islækkunarinnar.
Framsóknarflokkurinn var
eini flokkurinn, er háði
kosningabaráttuna á þeim
grundveili, að stjórnarstefna
undanfarinna ára væri búin
að skapa slíkt vandræða-
ástand í fjárhagsmálunum,
að óhjákvæmilegt væri
ERLENT YFIRLIT:
Hvsð gerir Churchill?
Seimilcgt þykir, að haim viiji sýna sig hæf-
ari eai Attlee til þess að gæta friðarins
Enn snúast umræður heims-
blaöanna um kosningaúrsiit-
in í Bretlandi og þær afleiðrag-
ar, sem þau kunna að hafa. Al-
mennt er það talið, að þótt í-
haldsmenn séu ánægðir yfir
því að vera komnir til valda, séu
þeir ekkert stórhrifnir yfir sigr-
inum. Þeir telji meirihluta sinn
of veikan og það sé þeim þyrn-
ir í augum, að Verkamanna-
flokkurinn hlaut hærrí atkvæða
tölu en íhaldsmenn. íhaldsmenn
draga þá ályktun af þessu, að
þeir geti ekki stjórnað til lengd
ar, án þess að styrkja fylgi sitt
á þingi og meðal þjóðarinnar.
Meðal íhaldsmanna virðist
það álit ríkjandi, að Verka-
mannaflokkurinn hafi styrkt
aðstöðu sína mest með þeim á-
róðri, að hann væri vænlegri til
að tryggja friðinn en íhalds-
flokkurinn. Fyrir íhaldsmenn sé
það nú nauðsynlegra en nokk-
uð annað að sýna, að þeim
sé ekki síður treystandi til að
gæta friðarins en jafnaðar-
mönnum. Einkum er Churchill
talinn hafa áhuga fyrir þessu,
því að hann er talinn taka sér
það nærri, að þjóðin skuli van-
treysta honum í þessum efnum.
Hann er sagður vilja enda póli-
tíska sögu sína með því að sýna
það í verki, að hann sé ekki
síðri í því að gæta friðarins en
að leiða þjóð sina til sigur í
styrjöld.
Af þessum ástæðum er því
spáð, að stjórnin mun fyrst og
fremst einbeina sér að utanríkis
málunum næstu mánuðina, en
reyna að komast hjá hörðum
deilum innanlands. Takist henni
að ná nokkrum árangri, muni
hún efna til kosninga við fyrsta
tækifæri í þeirri von að geta
styrkt meirihluta sinn.
Gengst Churchill fyrír
stórveidafundi?
í sambandi við utanríkismál-
in gengur nú allmagnaður orð-
rómur um það, að Churchil!
muni beita sér fyrir stórvelda-
fundi, þar sem þeir ræðist við
hann, Truman, Stalín og Pleven.
Ólíklegt er þó talið, að Churc-
hill gangist fyrir slíkum fundi
án samráðs við Bandaríkjamenn
og Frakka. Það er álitið einna
sennilegast, að hann muni fyrst
beita sér fyrir fundi Breta,
Frakka og Bandaríkjamanna,
þar sem mörkuð yrði sameigin-
leg afstaða þessara þjóða í við-
ræðum við R'ússa. Ýms blöð
l hafa fullyrt, að Churchill muni
bráölega fara vestur um haf
til viðræðna við Truman forseta
um þessi mál.
í kosningabaráttunni var því
nokkuð hampað af íhaldsmönn
um, að Churchill væri betur til
þess fallinn en Attlee að ræða
vlð Stalín, en lögð var þó yfir-
leitt áherzla á það, að vestur-
veldin þyrftu að vera orðin jafn
okar Rússa í vígbúnaðinum áð
ur en slíkar umræður færu
fram. Rússar myndu verða erfið
ír í samningum þangað til. Af
háúu jafnaðarmanna var því
hins vegar lialdið fram, að
Churchjll væri líklegur til að
rjúka í það að bjóða til um-
rædds fundar áður en því marki
væri náð, Stalín yrðu settir ein-
hverjir úrslitakostir, og árangur
yrði enginn. Slíkur misheppn-
aður fundur yrði verri en eng-
inn fundur, því að hann myndi
herða kalda stríðið og auka
stríðshættuna. Til umrædds
stórveldafundar mætti því ekki
boða, nema fyrirfram væri víst,
að nokkur árangur gæti náðst.
Flest bendir til, að Churcill
verði að halda á þessu máli með
mlkilli gát. Ef viðræður hans og
Stalíns yrðu árangurslausar,'
gæti slíkur fundur hæglega orð
ið vatn á myllu jafnaðarmanna.1
Samvinnan við
Bandaríkin.
Aðrir möguleikar Churchills
til þess að treysta afstöðu sína 1
á sviði utanríkismálanna eru J
einkum taldir þeir, að Banda-'
ríkjamenn kunni að taka meira
tillit til hans en verkamanna- j
stjórnarinnar. Churchill nýtur
mikils álits í Bandai'íkjunum og
mörg áhrifaöfl þar vilja heldur
hafa íhaldsstjórn en verka-
mannastjórn í Bretlandi. Vel
má þvi vera, að Churchill verði
betur ágengt í samvinnu við
Bandaríkin en Attlee. Það er
líka talið, að Churchill kunni að
vinna það til gegn tilslökunum
af hálfu Bandaríkjanna, t.d. í
sumbandi við verzlunina milli
austurs og vesturs, að taka upp
samvinnu við Spán og aftur-
kalla viðurkenningu Breta á
Pekingstjórninni, ef ekki semst
um frið i Kóreu. Hvorugt þetta
er þó líklegt til vinsælda í Bret-
landi og verður Churchill því
að fá verulegan ávinning á móti,
ef þetta ætti ekki að skerða
fylgi hans.
Ráðuneyti Churchills
í innanlandsmálum mun
Churchill sennilega reyna að
halda frið við verkalýðssamtök
CHURCHILL
með dótturson sinn.
in í lengstu lög. Þess vegna
hefir hann ialið lítt pólitískum
manni, Monckton lávarði, að
fara með verkamálaráðuneytið.
Hann er viðurkenndur sem fær
lögfræðingur og mikill samninga
maður, er m.a. má marka af
því, að hertoginn af Windsor
hafði hann fyrir aðalráðunaut
sinn, er hann lagði niður völd
í Bretlandi.
Skjipun manna í ráðuneyti
Churchills mælist yfirleitt vel
fyrir. Hann hefir vikið allveru-
lega frá þeirri reglu að skipa
hana eingöngu forustumönnum
úr stjórnarflokknum, heldur fal
ið lítt pólitískum mönnum ýms
helztu embættin. Auk Monck-
tons má þar nefna Ismay lá-
varð, sem fer með samgöngu-
og eldsneytismál, Cherwell lá-
varð (áður Lindmann prófess-
or, er var einkaráðunautur
Churchills á stríðsárunum), er
m.a. fer með atomorkumálin, og
Simonds lávarð. Þetta eru
menn, sem hlotið hafa lávarðs-
titla sína í viðurkenningar-
skyni fyrir framúrskarandi
störf eða hæfileika, og þykir
þátttaka þeirra í ráðuneytinu
benda til þess, að hún verði vel
starfhæf og ekki um of háð
flokkslegum sjónarmiðum.
Eins og áður segir, má búazt
við því, að Churchill efni fljót-
lega til kosninga, ef hann telur
heppilega aðstöðu til þess.
Stjórnin mun því vafalaust
(Framhald á 6. síðu)
stjórna, er með atferli sínu 'stöfum. Því reyna þeir að
voru búnar að gera hana ó-
hjákvæmilega. Kommúnistar
og Alþýðuflokksmenn geta því
að ekki losnað undan þeirri á-
grípa til niðurfærslu eðajbyrgð að eiga sinn ríka þátt
þátt í gengisfellingunni.
Það liggur nú ljóst fyrir, að
hefði gengislækkupin ekki
verið gerð, hefðu atvinnuveg
irnir alveg stöðvast, ríkið orð
ið gjaldþrota og allsherjarat-
Vinnuleysi skollið á. Hún hef
ir því vissulega afstýrt mikl-
um vandræðum. Þetta gera
gengislækkunar, ef ekki ætti
að láta allt stöðvast, Hinir
flokkarnir reyndu að leyna
því, að slíkra aögerða væri
þörf og var Sjálfstæðisflokk
urinn engu betri í þeim efn-
um en Alþýðuflokksmenn og
kommúnistar.
Eftir kosningarnar tóku
Sj álfstæðisflokksmenn fyrst Jstjórnarandstæðingar sér orð
þá ákvörðun að fylgja gengis
lækkun og fallast á þá stefnu
Framsóknarflokksins, sem
þeir höfðu eindregiö hafnað
sumarið 1949. Svo kemur
Sjálfstæðisflokkurinn nú og
þykist hafa haft forustu í
nálinu.
Gengislækkunin var neyð-
arráðstöfun, sem var
orðin óhjákvæmileg vegna
stjói'narstefnu fyri'i ára. Hún
var því raunverulega ekki
verk núverandi stjórnar, þótt
ið ljóst og þessvegna keppast
þeir við að rógbera hana á
allan hátt. Þeir kenna henni
um atvinnuleysi, er stafar af
aflabresti, og þeir skrifa er-
lendar verðhækkanir og af-
leiðingar þeirra á reikning
hennar. Slíkar falsanir stjórn
arandstæðinga eru vitanlega
alltof ljósar til þess að þær'þeir sér forystuna í þessu
beri tilætlaðan árangur. Hins|máli. Það er hinn gamli siö-
vegar sýna þær glöggt, að. ur þeirra að eigna sér mál,
finna sér málsbætur með fals
rökum.
Stjórnarandstæðingar sjá, að
þeir hafa hina óheppilegustu
vigstöðu. Þeir börðust gegn
gehgislækkuninni og bentu
ekki á neina aðra ráðstöfun
í staðinn. Hefði þeim ráðum
þeirra verið fylgt að gera ekki
neitt, væri hér nú allsherjar-
atvinnuleysi. Atvinnuleysið,
sem nú stafar af aflabrestin-
um, er ekkj nema svipur hjá
sjón í samanburði við það
neyðarástand, sem nú myndi
vera ríkjandi, ef stefnu
stjórnarandstæðinga hefði
verið fylgt.
Sjálfstæðismenn sjá, að
það úrræði, sem þeir þorðu
ekkj að nefna fyrir kosning-
arnar 1949, hefir bjargað
þjóðinni frá stórfelldum
hörmungum. Þessvegna eigna
stjórnarandstæðingar sjá, að
þeir völdu sér rangt hlut-
hún neyddist|tilaðframkvæma skipti, er þeir beittu sér gegn
hana, heldur. verk fyrri| þessari óhjákvæmilegu ráð-
sem þeir hafa fyrst veitt lið-
veizlu á seinustu stundu, en
oftast sýnt andstöðu eða tóm
læti þangaö til,
Raddir nábúan.na
Allir flokkar nema Sjálf-
stæðisflokkurinn hafa lagt
fram í þinginu ákveðnar til-
lögur í húsnæðismálum kaup-
staðanna, en þó segist hann
hafa forustu í þeim. Alþýðu-
blaðið ræðir það í gær, hvern
ig þessi „forustuflokkur"
bregst við tillögum hinna
flokkanna: ___
„Jú, hann flytur til-
lögu á Alþingi, tillögu til bings
ályktunar, um — skýrslusöfn-
un' varðandi lánveitingar til
íbúðabygginga hingað til! Að
' vísu er sagt, að slík skýrsln-
söfnun eigi að verða undan-
fari þess, að tillögur verði lagð
ar fyrir 'þingið til úrbóta í hús
iiæðjtmálunum er: sem sagt:
F i st um sinn á slík skýrslu-
söfnun að næg.ia.1 Og svo tala
flutningsmenn þessarar til-
lögu, þeir Jóhann Hafstein og
Gunnar Thoroddsen, af ótrú-
legum gorgeir um þá „for-
ustu“, sem Sjálfstæðisflokkur
inn hafi með henni tekið í
húsnæðismálunum! Og Morg-
unblaðið bergmálar þetta
mont þeirra dag eftir dag. í
fyrradag var vindurinn svo
mikill í Gunnari Thoroddsen
á Alþingi út af þessari skýrslu
söfnunartillögu, að hann lét
sig hafa það, að því er Morg-
unblaðið skýrir frá, að full-
yrða, að Sjálfstæðismenn hafi
yfirleitt „haft forgöngu um öll
mál til lausnar húsnæðisvand-
ræðunum"!!“
Já, segir Alþýðublaðið að
lokum, það eru fínir forustu-
menn í húsnæðismálunum
þetta!
ÍÞRÓTTIR
o
„Hvíta vonin“ setti endi
á feril Joe Louis.
S.l. laugardag var Joe Louis,
fyrrv. heimsmeistari í þunga
vigt, sleginn knock out í átt-
undu lotu af Rocky Marc-r.to,
og er því óhætt að reijrna nið
því, að hann hafi sett endi á
feril Louis sem hnefaleikara,
þrátt fyrir að Joe vildi ekkert
um það segja, eftir leikinn.
Spáin „they never come back“
ætlar því að rætast með Louis
eins og þá fyrrverandi heims-
meistara, sem hafa reynt að
vinna titilinn aftur.
En svo við snúum okkur að
leiknum aftur, þá var Louis
tvisvar sleginn niður í 8. lotu.
í fyrra skiptið tók hann taln-
ingu að átta, en þegar hann
komst á fætur, fékk hann húkk,
hrökk út í kaðlana, og féll í
gólfið. Hann reyndi að komas.t
á fætur, en tókst ekki, og taldi
dómarinn hann út. Þetta var í
þriðja skiptið í þau 17 ár, sem
hann hefir keppt í hringnum,
að hann hefir verið sleginn
knock out.
Fyrir áttundu lotu var leik-
urinn nokkúð jafn, þrátt fyrir
smá yfirburði hjá Marciano, því
Loúis var oftast í vörn. Þjó
hafði Louis komið miklu höggi
á andstæðing sinn í þriðju lotu,
og reif upp skurð yfir hægra
auga hans. í áttundu lotu leit
fyrst út fyrir að Louis ætlaði
að reyna að setja endi á leik-
inn, en það var Marciano, sem
kom inn höggi, sem setti endi á
feril þessa mesta hnefaleikara,
sem keppt hefir í þungavigt,
Eftir leikinn sagði .Marciano,
en hann er nú aðal von hvítra
manna um að ná heimsmeist-
aratitlinum í þungavigt, en
svertingjar hafa, sem kunnugt
er haldið titlinum um langt
árabil, og haft þrjá meistara þ.
e. Joe Louis, Ezzard Charles og
Joe Walcott, að hann hefði orð
ið hryggur er hann sá Louis
liggja í gólfinu, en í leiknum
þýðir ekki að hugsa um slíka
hluti, því ef ég hefði ekki sleg-
ið hann niður, hefði gólfið orð-
ið mitt hlutskipti.
17241 áhorfandi var í Madi-
son Square Garden og voru tekj
ur af leiknum um 200 þús. doll-
arar. Louis fær 45%, en Marci-
ano 15%.
Nemeth sigrar Strandli
í annað skipti.
S.l. sunudag fór fram mikið
íþróttamót í Budapest í TJng-
verjalandi, sem náði hámarki i
sleggjukasts-einvígi Ungverj-
ans Nemeths, heimsmethafans
í greininni, og Evrópumeistar-
ans Sverre Strandli, Noregi.
Þetta var í þriðja skipti í haust,
sem þessir kappar mætast, og
áður höfðu þeir unnið sitt hvort
einvígið. En nú sigraði Nemeth
í annað sinn. Strandli byrjaði
með 57,88 m., sem var bezta giit
kast hans í keppninni. Nemeth
svaraði strax með 58,87 m„ sem
er tveimur sentimetrum styttra
en bezta kastið í heiminum í ár,
sem Þjóðverjinn Storch á. En
eins og áður var þaö Strandli,
sem náði lengstu köstunum.
Hann átti tvö köst vel yfir 59
m., sem voru mæld, en voru bæði
ógild. Nemeth nálgaðist aftur á
móti ekki sitt bezta kast. Árang
ur Ungverjanna yfirleitt í
sleggjukastinu var mjög glæsi-
legur, því þeir áttu fimm menn
yfir 53 m. og meðal þeirra 19
ára vel vaxinn ungling, sem
kastaði 55,85 m. Ungverjarnir
sýndu mikla breidd í öðrum
gresnum, því jafn ágætir í-
þróttamenn og Finnarnir Kosk-
ela, Blomster Taipala og Ny-
(Framhald á 6. síðu)