Tíminn - 29.11.1952, Blaðsíða 5

872. blað.
TÍRIINN, laugardaginn 29. nóvember 1952.
5.
WMugard. 2S» nóv.
Afgreiðsfla fjár-
iaganna
inanirun
(Framhald af 4. síðu.) ; glatast henni í öðru landi
hægt aS gera sér til skenunt e®a beimsálfu.
unar? Enn verð ég hálf i En ég vík aftur að hinni
klumsa aðeins við það að end nýju einangrun
urtaka þessar barnalegu Menningarafrek íslenzks j okkur, hennar mál, hennar i
Of
Þegar
dýrtíðin
verkalýðsfélögin
hversdagslestur manna. Það |
er Reykjavík, sem segir okk-
ur hverju við megum klæð-
ast, Reykjavík, sem ræðuri
tízku og sniði, svo að þjóðlég
ur bunaður er nánast orðinn
broslegur. Það er Reykjavík ;taka saman rökstuðning
sem syngur fyrir okkur, tal-isinn fyrir kaupkröfum, gera
sveitanna.jar fyrir okkur, hugsar fyriryfirlit mn hækkun vöru-
verðs síðan 1947. Þá kemur í
spurningar og láta þær óma bændafólks á liönum öldum: hugsunarháttur, hennar á- j að’ af Þemi vörutegund-
í eyrum. Og enn get ég ekki eiga rætur sínar og skilyröi | hugamál, hennar smekkur,' nm’ sem Þau hirða að nefna
öðru svarað en því, sem ég í víðtæku persónulegu frelsi sem þamúg er með áróðri, 1 . Þessu sambandi, hefir
Fjafveitinganefnd hefiríhéfi svarað áður við slík með sterkri ræktun einstak- [ blöðum, útvarpi, auglýsing-
afgreitt álit sitt um fjárlaga- i tækifæri. Heilbrigðu fólki með lingseðlisins
í'rumvarpið. Meirihluti nefnd nokkurnyeginn óbilaða geðs- persónulega
minnst verðhækkun orðið á
og dýrmætra! úm ausið yfir fólkið, hennar j mieik kjöti.
eiginda. Þrátt | flokkavald, fjárvald, við
muni leiðist aldrei, hvar fyrir fátæktina. Menningar- jskiptavald, sem sker og skap
sem er, og hvenær sem er. — hæfni þess nú og á komandija1’ endalega línu yfir hagi
Það finnur sér ávalt einhver árum hvílir á því, að þessum j manna. Og þið megið vera
skemmtileg eða nytsamleg undirgrunni allrar bænda-j viss um, að þetta er ekki
viðfangsefni að fást við, og menningar sé ekki hnekkt, (hollt, hvorki fyrir byggðirn-
þau kalla reyndar oftast að aö varðveitt' sé í háttum ogjar né Reykjavík, hérna brest
fleiri en unnt er að leysa af athöfnum hið persónulega | ur á það jafnvægi í menning-
höndum. En spurningarnar svigrúm. hið persónulega j arlegum, fjárhagslegum og
bera þess hinsvegar vott,! frelsi meö ríkri ábyrgð ein- jstjórnmálalegum efnum, sem
er höfuðeinkenni og lífs-
grundvöllur heilbrigðs lýð-
ræðissamfélags. Og við þurf-
urn að breyta þessu ef ekki
á verr að fara og áður en það
er orðið um seinan, breyta
arinnar hefir unnið að mál-
inu í samráði við fjármála-
ráöherra Og ríkisstjórn. Af-
koma ríkissj óðs á þessu ári
hefir verið höfð til hliðsjón
ar. Meiri hluti fjárveitinga-
nefndar leggur til að fjárlög
in verði afgreidd greiðslu-
hallalaus og eru tekj ur og
gjöldþví sem næst 400 millj.
króna samkvæmt þeim til-
lögum.
Eins og nú standa sakir
virðast allar horfur á því, að
sú áætlun geti staðizt og
hægt sé að reka ríkissfööinn
greiðsluhallalaust næsta ár
án nýrra tekjustofna
ekkert sérstakt breytir
komu ríkissjóðs í óhag. Hins
vegar miðar meirihluti nefnd magn
arinnar tillögur sínar vitan-
lega við það sem er. Fjár-
málaráðherra lagði áherzlu á
það við umræðurnar að | furðalegra
þessu sinni, að þetta væri í .
fjóröa sinn í röð, sem fjár-jkostar í Reykjavík. Eg veit, við séum að keppast við það í sem genr
lög lægju fyrir ti'l afgreiðslu I nefnilega ekki betur, en að, líf og blóð að skapa lífsgrund mállausari
hve öljósar hugmyndir fjöl- j staklingsfrelsisins, að því er
býlis fólkið hefir um það, kemur til úrræða, ákvarðana
hvað munurinn er orðinn lít og árangurs. Það má ekki
ill á daglegum hátturn og sniðganga líf og athafnir
lífsumhverfi í sveit og borg bóndans eftir ákveönum fyr-
á íslandi. Og ef til vill hafajirmælum og fyrirmyndum,
menn almennt ekki gert sér. eins og gert er í tæknilega
þess grein að í sveitum lands j fullkominni/ verksmiðju. En
ef'ins er auöið að láta sér í té (hjá okkur er því miður sá
af_ öll þau daglegu þægindi, sem. gallinn á, að það er verið að
Það kemur líka fram í þess
ari greinargerð, að kalla má
óbreytt hlutfall milli launa
og verðs á þessum afurðum
síðan 1947.
Af þessu er það augljóst, að
það er alls ekki og engan veg
inn vegna verðhækkunar á
kjöti og mjólk, sem lífskjör
Iaunamanna hafa rýrnað,
svo að fulltrúum þeirra þykir
nauðsyn bera til nýrra kaup-
hækkana.
Þetta kemur svo glöggt
fram í greinargerð þeirri, er
fulltrúar verkalýðssamtak-
'fólk í Reykjavík nýtur, raf-; sniðbinda allt og reyra eftir^fólkið setur lýðveldi sínu þá
ljós, hita, rennandi (ákveðnum reglum og fyrir-
stjórnarskrá, sem það hefir
vatn hvar sem er í húsa-!mælum, opinberra stjórnar- j verið svikið um nú í nokkuð
kynnunum og þar fram eftir [ valda, og áróðurs- og við- [ mörg ár. Því einhverntíma
götunum — og það sem skiptavalds og tízkuvalds, kemur hún, og hamingjunni
er; það kostar r höfuðstaðarins. Það er! sé lof fyrir þaö, að þrátt fyrir
ekki öllu meira fé, en það' stundum engu líkara en að þenna einhliöa yfiraustur,
því með menningarlegum á- > anna hafa tekið saman, að
tökum og breyta því með j Það verður fullvíst af því, að
stjórnlegum aðgerðum þegar i forsvarsmenn stéttarfélag-
við tökum rögg á okkur og anna vita það mætavel sjálf
ir að verðlag landbúnaðar-
afurða er engin ástæða til að
borgarinn í bænum megi! völl fyrir sniðbundið og reglu. en efni standa til, þá geta
gera svo vel og greiða ölljfjötrað ánauðarlíf, ,eins og þeir atburðir gerst, sem sýna,
þessi þægindi dýru verði, eöa' við værum að streytast við að fólkið á í fórum sínum
vera án þeirra. Þetta er það að fá sem fyrst heiðurs-'.hin heilbrigðu viðbrögð sjálf
unnt hvar sem er á landinu' pening og viðurkenningar- j stæðs manns, sem þorir að
hugsa og vogar að taka á-
kvörðun, á þessa grænu
spíru í sólinni, sem skilur
kalviðinn og lífsins ófúnu
tré. ,
Ég hefi gerst svo fjölorð-
ur um þetta af því aö hjá-
verkastörf mín í nálega heil-
an áratug hafa leitt mig til
nokkurrar könnunnar á og
rjúfa vinnufrið í landinu og
hefja deilur um kaupgjalds-
mál.
Það er gott, að þetta komi
sem gleggst fram, og fulltrú-
byggðir landsins ar verkalýðsfélaganna verð-
og áhrifaminni skulda þakkir fyrir að hafa
þokuðumst á stig hinna dag- [ ir þrotlausum og einhliða yfir
legu samgangna og viðskipta ^ austri áhrifa, áróðurs og
búskaparins, og komin eru' fyrirmæla, sem í reyndinni
frystihús til matvæla- J svipta þær að allverulegu
geymslu á f j ölmörgum stöð- (leyti máli og frumkvæði, en
um, sem standa í daglegu bif .beygja hugsunina og teygjajnýjum fróðleik í þeim efnum.
reiðasambandi við uppsveit-Já brott frá þeirri reynd og Og það eru ekki einvörðungu
„íslenzkir bændahöfðingjar“,
sem athygli mín þannig hef-
án hækkunar á tollum eða
sköttum, og mætti sennilega
telja það ’einsdæmi, að nokk
ur þjóð afgreiddi fjárlög sín
svo á þessum tímum. Vitan-
lega þyrfti að gæta ýtrustu
varöúöar til þess að slíkt
•væri hægt, en þó væru horf-
ur á því.
Fjárlögin hafa nokkuö
hækkað í meðferð fjárveit-
ínganefndar og er það eink-
um vegna framlaga til verk-
legra framkvæmda, sem
ætlast er til að verði svipað-
ar og á fjárlögum gildandi
árs.
Sérstök ástæöa er til að
vekja athygli á frammistöðu
stjórnarandstæðinga í þessu
máli. Þeir deila mjög á ríkis
stjórnina fyrir of lítil fjár-
framlög úr ríkissjóði og
flytja enda tillögur um stór-
hækkuð ríkisútgjöld. Jafn-
íiam Þessu mótmæla Þeir h0liari ega hagkvæmari hátt 'anna. Árum saman höfum I spámannlegur, en að vísu
m°nflU1fvri'r 'ium 1 þessu efni> eða að hérjvið ekki mátt byggja hest- | stundum nokkuð átakanleg-
J n v y -v S ? sé að öllu leyti um afdráttar, hús eða hænsnakofa án þess ur sannleikur í þessum orð-
fiHr,- ff'f iJf.Vo z 1 lausa framför að ræða. Ég er' að hafa þurft að sækja til um Matthíasar Jochumsson-
ar: Hver einn bær á sína
sögu, sigurljóð og rauna-
bögu. Fjölbreytni hæfileik-
anna, glöggmótuð einkenni
aðeins ef menn vilja greiða skjal frá föður Stalín og öðr
þetta verð ef þeir hafa getu um einvaldspáfum samtíðar
á því. Það er meira að segja ’innar. Og hver veit, nema
svo komið, að munurinn á það takist. En hitt kynni að
daglegu matarhæfi sveitabú- [ geta skeð, að okkur yrði rétt
ans og borgarbúans, sem var j viðurkenningin í þeirri
geipi mikill á meðan viö mynd, sem við kærum okkur
stóðum á stigi náttúrubúskap J ekki um, og vildum heldur
arins og ársaðdráttanna, er vera án.
alveg að hverfa á stórum | Sannleikurinn er sá, að
svæðum á landinu, síðan við ^ sveitir landsins liggja nú und J kynna af skapgerð og per-
sónusögu íslenzks bænda-
fólks. Og þar er margt, sem
hefir vakið furðu mína og
lotningu, og raunar er alltaí'
að skola á fjörur hjá mér
irnar. Með þessu er ég engan | þeim veruleika, sem líf
veginn að halda því fram, að manna byggist þar á. Þetta
lagt fram þessi gögn. Það eru
einmitt slík gögn, sem alltaf
á að leggja fyrir almenning,
svo að fólkið sjálft geti mynd
að sér skoðun um þau mál,
sem fyrir liggja.
Vitanlega eru skiptar skoð
anir um það, hvort hlutskipti
bóndans sé of gott eða of
vont, þegar miðað er við hópa
launamanna. Um það má
lengi ræða og allar rökræður
um þau efni eru vel þegnar.
Sömuleiðis er sjálfsagt, að
verðlagsgrundvöllur og verð-
reikningur landbúnaðaraf-
afurða sé stöðugt undir end-
urskoðun. Það er mál út af
fyrir sig, merkilegt mál, sem
alltaf þarf að hugsa um og
af og til að ræða. En hvað
sem mönnum virðist í þeim
efnum, er ástæðulaust að
deila um staðreyndir eins og
hækkun og hlutfallstölu. Þar
við höfum þar með horfið aö 'er hin nýja einangrun sveit-' ir numið staðar viö. Það er er hægt að leggja gögnin á
það þyrfti þá ekki að bitna. á aSeins að skýra frá' staö-'þess ótal torfengin leyfi, ár
neinu þvi, sem e e \eit ti • , reynd, sem fjöldi manna hef- um sama hafa einhver dular
Hins vegar gera stjórnar- fr enn ekkf fyimega áttaö
andstæoingar engar tillögur sfg a> p;n þag veldur aftur á
um sparhað í rekstri ríkisins móti því, að sveitir landsins
annað en það, að Hannibal eru j augum margra fram-
Valdimarsson ^ segist hafa andlegar og ófýsilegra lífs-
ymprað á því í fjárveitinga-' svio, en þær eru í raun og
nefnd að rétt væri að gera1 Veru. Og þannig hugsar
sparnað, sem nema myndi fá fólk, sem hálft í hvoru er aö
um tugum þúsunda. Það er veita því fyrir sér að hverfa
kanhske gott svo langt sem [ ur íandi, finnur ekki verk-
þ.aö nær, en hrekkur skammt efni 0g íífsaðstöðu við sjóinn,
til að mæta milljóna'tugum. Ien kynni einnig þar að geta
Að sjálfsögðu er alltaf lagt grunninn að sjálfstæðu
hægt að' segjast trúa því, að starfi, skapað sér farsæld og
einstalnr tekjustofnar _ fari innihaldsrikt lífj og veriB
fram úr áætlun, en á hitt er þjóð sinni þarfur þegn og
þó aö líta, að eins og áður er. iippbyggjandi í stað þess að
sagt, er afgreiösla meirihluta! _________________
fjárveitinganefndar miðuð j
við afkomu þessa árs. Og það (öllum öldum. Hannibal Valdi
væri sízt til bóta, að þurfa marsson getur valið sér betra
að miða fjárlögin við einhver, hlutskipti en túlka þeirra fyr
sérstök höpp, sem náttúrlega' irhyggju.
eru ekki óhugsanleg, en eng-| Frammistaða stjórnarand-
ar Ííkur til að bera að hönd-; stæðinga er með fádæmum
um á komandi ári. Það er [ aum og ábyrgðarlaus í þess-
hagfræði horkónganna, sem [ um efnum. Og þar sem þeir
lengstum hafa sett á guð og j tala um óvissu og erfiðleika í
gaddinn, og orðið sér og þj óð [ sambandi við atvinnulífiö,
sinni til skammar og skaða á.hafa þeir ekki nein bjargráð
full yfirvöld skammtað okk-
ur hvert fet af trjáviði,
hvert ferfet af þakjárni, efjsérstæðra og mikilhæfra per
einhver hefir langað að sónuleika, úrræðasemi karl-
mennska og þolgæði í
hressa eitthvað við. Til enn-
þá aularfyllri og þóttafyllri
yfirvalda hefir orðið að
sækja kaffilúsina, ef fólkið
hefir langað til að fá sér
aukabolla við hátíðleg tæki-
færi, fermingar eða þesshátt
ar, þó að nú sé þaö afnumið.!
Daginn út og daginn inn æp-
ir útvarpið Kóreufréttir og
hvers kyns heimstíðindi um
híbýli manna, ár út og ár inn
eru Reykj avíkurblöðin helzti
strangri lífsbaráttu, átakan-
(Framhald á 6. siðu.)
borðið eins og hér hefir ver-
ið gert.
Útlendar vörur hafa hækk
að í verði nærri tvöfalt á við
innlendar vörur á þessu
tímabili og þaö er því fyrst
og fremst hækkun á erlend-
um vörum, sem launþegar
eru aö snúast gegn. Nú mun
það að sjálfsögðu verða at-
hugað næstu daga, hvað til-
tækilegt kynni að sýnast til
að færa verðlag niður. Ö+Z.

á takteinum. Hins vegar hef-
ir ríkissjóður á síðustu miss-
irum lagt fram mikið fé til
atvinnumála og í ýmsum
greinum hlaupið undir bagga
svo að menn hefðu atvinnu.
Þeirri stefnu mun ríkisstjórn
in reyna að halda og stuðla
að því, að atvinnulíf verði
sem blómlegast og stöðugast
í landinu.
NÁSVISKEIÐ —
ÖKEYPSS námskeið
Biblíu-bréfaskólinn bendir yður á boöskap vonar og
öryggis, á tíma upplausnar og óvissu, — er menn
spyrja: Hvað mun framtíðin flytja okkur? Þessari og
mörgum öðrum spurningum svarar Biblían. Finnið
sjálfir og reyniö þann boðskap, sem Biblían hefir
handa yöur. Þúsundir hafa vottaö þakklæti sitt, fyrir
þá blessun, er þeir hafa hlotið, fyrir þáttöku í nám-
skeiði Biblíu-bréfaskólans.
Þér fáið námsbréfin send ókeypis, er þér sendiö nafn
yðar og heimilisfang til Biblíu-bréfaskólans, pósthólf
262, Reykjavík.