Tíminn - 04.06.1957, Blaðsíða 4

4
TÍMINN, þriðjudaginn 4. júni 19ST.
Ötgefandil: Frsm>ik!Mrf]akk«rfMS
Ritstjórar: Haukur SnorrcMB,
Þórarins Þórarln£M« Í6»,
Skrifstofur í Edduhúsinu vi5 Liadargð'ta
Hf.-nsr: 81300, 81301, 81302 (ritstj. 0£ blattun***).
Auglýsingar 82523, afgreiðíla SSXt
Preatsmiðjaa Edda hf.
ikið þi
AIÞINGI þess, sem lauk
störfum sínum á föstudaginn
var, mun lengi minnzt sem
eir.s hins athafnasamasta
þings, sem hefir veriö hald-
iö. Sennilega hefir ekkert
þing afgreitt eins mörg stór-
mál, sem ná til allra þátta
þjöðlífsins og þetta þing.
Helzt myndi það þá vera
þingið 1928.
Þegar á þetta er litið, verð
ur það skiljanlegra, hve
langt þinghaldið varð. Til
viðbótarbersvoað gæta þess,
að þing, sem fylgja stjórnar-
skiptum, hafa jafnan orðið
lengst. Þá þarf að afgreiða
flest þau mál, sem samið hef
ir verið um við myndun
stjórnarinnar og síðan skapa
grundvöll fyrir framkvæmd-
ir hennar. Þegar samstjórn
Sjálfstæðisfiokksins, Alþýðu-
flokksins og Framsóknar-
flokksins kom til valda 1947,
varð þinghaldið aðeins fáum
dögum styttra en nú, enda
þótt miklu minna væri þá af
greitt af stórmálum. Það
tafði hins vegar þinghaldið
þá veruiega, að Ólafur Thors
eyddi til þess löngum tíma
að fá kommúnista i stjórn
með sér aftur.
S'É LtTIÐ yfir mál þau,
sem hið nýlokna þing af-
greiddi, kemur glöggt í ljós,
að þau ná til svo að segja
ailra þátta þjóðlífsins.
í efnahagsmálum ber hæst
ráðstafanir þær, sem gerðar
voru um áramótin með lög-
unum um útflutningssjóð o.
fl. Með þeim var komið í veg
fyrir stöðvun útflutnings-
framleiðslunnar og þá miklu
kjaraskerðingu og atvinnu-
rýrnun, sem slíkri stöðvun
hefði fylgt.
í sambandi við þessa laga-
setningu er eðlilegt að minn-
ast þess, að verðlagseftirlit
hefir mjög verið hert og
þannig tryggt, að hinar nýju
álögur, sem lög þessi fjalla
um, verði stórum léttbærari
fyrir almenning en ella. Með
lögunum um stóreignaskatt-
inn er það svo tryggt, að
þeir, sem mest hafa grætt á
verðbólgu undanfarinna ára,
taki á sig hlutfallslega
þyngstar byrðar.
Með lögunum um endur-
bætur á bankakerfinu, er
stefnt að því að koma pen-
ingamálum þjóðarinnar í ör-
uggara horf og tryggja rétt-
látari dreifingu fjármagns-
ins.
HIÐ nýlokna þing hefir
mjög látið mál atvinnuveg-
anna til sín taka. Hér skal
aðeins drepið á nokkur
helztu málin, sem það af-
greiddi og fjallaði um efl-
ingu atvinnuveganna.
Varðandi landbúnaðinn
ber fyrst að nefna lögin um
landnám o. fl. í sveitum, sem
auka stórlega framlög til
ræktunar á minni býlum og
bygg'ingarstyrk til frumbýl-
inga. Þá tryggði þingið veð-
deild Búnaðarbankans stór-
auknar tekjur. Sett voru lög
um búf járrækt, sem fela í sér
ýms merk nýmæli. Framlag
ríkisins til rafvæðingar dreif '
býiisins var stórlega aukið.
Þá voru sett merk lög um lax
og silungsveiði og um eyð-
ingu refa og minka.
Varðandi sjávarútvegsmál-
in ber fyrst að nefna lögin
um kaup á 15 togurum og 12
minni skipum, sem ríkinu er
heimilt að kaupa til að stuðla |
að jafnvægi í byggð landsins.
Þá voru sett lög, sem tryggja
Fiskveiðasjóði stórauknar
tekjur. Sett voru lög um út-
flutningsverzlun sjávaraf-
urða, sem eiga að stuðla að
bættri skipun hennar.
Þá ber að geta þess, að í
fjárlögum er stórhækkað
framlagið til atvinnuaukn-
ingar í kauptúnum og kaup
stöðum og er því ekki sízt
ætlað að stuðla að auknum
iðnaði þar, einkum þó fisk-
iðnaði.
HIÐ NÝLOKNA þing lét
félagsmál og menningarmál
mjög til sín taka.
í félagsmálum ber fyrst
að nefna hina nýju húsnæð-
islöggjöf, er m. a. hefir að
geyma nýmælið um skyldu-
sparnaðinn. Þá má nefna
lög um breytingar á orlofi,
þar sem hlutur sjómanna er
réttur, lög um heilsuvernd
í skólum og aðstoðina við
jafnlaunasamþykktina.
í menningarmálum ber aS
nefna lögin um eflingu
Menningarsjóðs og Félags-
heimilasjóðs og stofnun Vís
indasjóðs. Sett voru ný há-
skólalög.
Þá samþykkti þingið þá
tillögu Framsóknarmanna
að athugun skuli fara fram
á því, hvort hægt sé að
efna til lífeyristryggingar
fyrir alla landsmenn. Þar er
um eitt hið mesta framtíðar-
mál að ræða.
ÁSTÆÐA væri til að
nefna mörg fieiri merk mál,
sem þingið afgreiddi.
Þetta nægir hins veg-
ar til að sanna það, sem sagt
var hér í upphafi, að hið
nýlokna þing er í röð allra
athafnasömustu og afkasta-
mestu þinga. Það hefir með
lagasetningu sinni lagt
grundvöll að margháttuðum
og merkum framkvæmdum.
Nú er það ríkisstjórnarinnar
að fylgja vel á eftir og koma
þeim heilum í höfn.
Það gefur góðar vonir um,
að þetta starf ríkisstjórnar-
innar muni takast vel, að
samkomulag var yfirleitt
gott milli stjórnarflokkanna
um lausn þeirra mála, sem
þingið fjallaði um. Veldur
þetta ekki sízt vonbrigðum
Sjálfstæðismanna, sem höfðu
verið að gera sér vonir um,
að stjórnarsamstarfið héld-
ist ekki til þingloka. Meðal
EPLENT YFIRLIT:
Ognaroldin magnast í Alsír
Frakkar eiga engan annan sæmilegan kost en aí reyna samningaleiiSima
Kaspa liggur skammt frá bæn-
um Melouza, um 150 km. frá borg-
inni Algiers. Þetta er afskekkt
fjallaþorp, en heíir komið nokkuð
við sögu að undanförnu, því að um
þessar slóðir liggja leiðir smyglara
sem útvega uppreisnarmönnum
vopn frá Túnis. Um skeið átti sá
flokkur algeirskra þjóðernissinna,
sem skammstafar nafn sitt MNA
mest fylgi í Kasba, en að und-
anförnu hefir annar flokkur, FLN
náð þar nokkri fótfestu. Munur
þessara tveggja flokka er sá, að FL
N vill hrekja Frakka burtu með
ofbeldi, en MNA vill heldur fara
samningaleiðina, ef fært reynist.
Algeirskrir þjóðernissinnar eru
klofnir í enn fleiri flokka, sem
eiga mjög í deilum innbyrgðis, en
ekki er um neina skipulega heild-
arhreyfingu að ræða. Þetta gerir
alla samninga við þjóðernissinna
stórum erfiðari en ella.
Fyrir skömmu gerðu fylgismenn
FLN innrás í Kasba og mis-
þyrmdu þar nokkrum fylgismönn-
um MNA. Þeir svöruðu með
að leita ásjár Frakka. Forustu-
menn FLN, sem eru sagðir hafa að
setur í Kaíró, höfðu áður tilkynnt,
að enginn Alsírbúi, sem leitaði til
Frakka, væri óhultur um líf sitt.
Til að staðfesta þetta í verki munu
þeir hafa fyrirskipað blóðbaðið í
Kasba. Á miðvikudaginn réðist
vopnaður flokkur FLN inn í þorp
ið, handtók alla þorpsbúa og safn-
aði þeim flestum saman fyrir
framan samkomuhús þess. Þar
voru karlmennirnir síðan líflátnir
að konum og börnum áhorfandi.
302 lík höfðu fundist, er seinast
fréttist. Þegar franskt herlið kom
á vettvang, voru uppreisnarmenn á
bak oghurt.
LIÐSMENN FLN virðast ekki
ætla að láta morðin í Kasba ein
nægja til að fylgja hótun sinni eft-
ir. Aðfaranótt föstudagsins gerðu
þeir hliðstæða árás á þorp 1
Wagramhéraði, en þar höfðu íbú-
arnir beðið um vernd Frakka. í
þeim árósum voru 27 þorpsbúar
drepnir en 20 særðir.
MOLLET
vilja halda Alsírstyrjöldinni áfram
verða hryðjuverkin talin sönnun
þess, að hefjast muni hryllilegasta
blóðbað í Alsír, ef franski herinn
dragi sig þaðan. Alsírbúar muni þá
ekki aðeins snúa geiri sínum gegn
frönsku landnemunum, heldur
einnig berjast sjálfir innbyrðis. —
Vissulega bendir margt til þess,
að þetta sé rétt ályktað, svo langt
MENDES-FRANCE
sem það nær. En með því er hins
vegar ekki sagt, að rétt sé að
fylgja áfram sömu stefnu og stjórn
Mollet hefir gert að undanförnu.
Hún virðist einnig leiða til aukins
öngþveitis. Heriið Frakka í Alsír
ÞAÐ ER áreiðanlega öllum
ljóst, að Frakkar horfast hér í
: augu við mikið vandamál. Frá
metnaðarlegu sjónarmiði er þeim
I erfitt að þurfa að beygja sig fyrir
| uppreisnarmönnum. Eðlilega vilja
þeir líka tryggja hlut frönsku land
nemanna í Alsír. Frá efnahagslegu
sjónarmiði græða þeir hins végar
ekki á Alsír, heldur er styrjöldin
þar á góðri leið með að leggja fjár
^ hgg franska ríkisins í rúst.
| Þegar allt þetta er abhugað, virð
j ast Frakkar ekki hafa nema einn
i sæmilegan kost. Hann er sá að
I leita samkomulags við forustumenn
I þjóðernissinna og væri senni-
Tega bezt að fá einhvern þriðja að
j ila til milligöngu. t. d. stiórnir
Túnis og Marokkós eða Sameinuðu
þjóðirnar. Ef Frakkar veldu þessa
leið og gerðu það strax, er mjög
líklegt, að þeir geti tryggt hlut
franskra landnema í Alsír og einn
ig viss efnahagsleg og stjórnmála-
leg tengsli milli Alsír og Frakk-
lands. Dragist þetta hins vegar á
langinn og aukinn fjandskapur á
báða bóga, eru allar iíkur til, að
Frakkar eigi eftir að bíða svipað-
an ósigur í Alsír og Indó-Kína, þðtt
með nokkuð öðrum hætti verði. T.
d. er ólíklegt, að uppreisnarmenn
í Alsír geti sigrað franska herinn,
eins og átti sér stað í Indó-Kína, en
hins vegar líklegt að Frakkar verði
að gefast upp vegna fjárhagslegra
erfiðleika.
Þetta virðist raunsæasta stjórn-
málamanna Frakka, Mendes-France
hafa verið Iengi ljóst. Því miður
hefir ráðum hans ekki verið fylgt,
heldur stendur hann einangraður
og valdalítill að sinni. Fyrr en
seinna verða Frakka þó að fara að
ráðum hans, og því fyrr sem það
verður, því betra mun það reynast
þeim. Þ.Þ.
í LITLU fjallaþorpi í Alsír,
Kasba, gerðist á miðvikudaginn
var, einn hinn hryllilegasti atburð|
ur, sem sögur fara af. Uppreisnar-
menn réðust inn í þorpið, tóku alla .
íbúa þess til fanga og myrtu síðánj
alla karlmenn eldri en 15 ára. |
Margir þeirra voru hálshöggnir, en
aðrir skotnir eftir að hafa verið
pyntaðir meira og minna. Allar að
farir uppreisnarmanna gái'u tiL
kynna, að þióðhefndir Alsífmanna j
eru enn á fornaldarstigi.
Tildrög þessa óhugnanlega at-j
burðar eru sögð þessi eftir áreið-
anlegum heimildum, m. a. The Tim
es í London:
hefir stöðugt verið aukið, svo að
þar eru nú um 400 þús. franskir
hermenn. Vonast var tii, að það
gæti fliótlega bselt uppreisnina nið
ur, enda voru vopnaðir uppreisnar
menn þá ekki taldir nema 15 Ö00.
Síðan er sennilega búið að falla
þá tölu skæruliða, en þó eru þeir
áreiðanlega fleiri nú en þegar sókn
in gegn þeim hófst undir forustu
þeirra Lacostes og Mollets. Jafn-
hliða hafa þeir gripið til mikla
hryllilegri starfsaðíerða. Reynslan
bendir þannig til. að aukinn her-
afli Frakka í Alsír muni aðains
verða til að auka ógnaröldlna, en
ekki til að friða landið.
Thor Johnson og Rögnvaldur Sigur-
jónsson á sinfóníutónleikum í Keflav.
Þá virðist sem leiðtogar FLN
ætli sér ekki að láta þessi hryðju-
verk ná til Alsír eingöngu.. Fyrra
sunnudag var myrtur í París einn
helzti leiðtogi þeirra Alsírbúa, sem,
vilja jafna deilumál þeirra og
Frakka friðsamlega. Óttast er um,
að reynt verði að myrða fleiri for-
ustumenn Alsírbúa, sem dvelja í
Frakklandi og jafnvel franska
stjórnmálamenn.
Leiðtogar FLN virðast þannig
ætla að hræða landa sína fré því
að eiga hokkur mök við Frakka,
því ella eigi þeir dauðahefnd yfir
höfði sér..
ÞAÐ ER LJÓST af þessum
hryllilegu aðferðum, að Alsírstyrj-
öidin hefir færst á nýtt uggvæn-
legt stig. Eftir er hins vegar að
sjá, hvaða áhrif þetta hefir á
Frakka. Frá sjónarmiði þeirra, sem
almenniugs er því áreiðan-
lega fagnað, hve vel tókst
með samstarfið á þinginu.
Það gefur fyrirheit um, að
með myndun núv. stjórnar
hafi byrjað nýr, merkur við-
reisnartími í sögu þjóðar-
innar.
Sinfóníuhljómsveit íslands held
ur tónleika fyrir Suðurnesjamenn
næstkomandi þriðjudagskvöld kl.
21. Tónleikarnir verða haldnir í
svonefndum Service Club á Kefla-
víkurflugvelii, en þar er hinn ákjós
anlegasti tónleikasalur. Öllum er
heimill aðgangur að þessum tón-
leikum, og verða aðgöngumiðar
seldir í Keflavík, Sandgerði og í
Grindavík og auk þess við hliðin
inn á flugvöllinn. Aðgöngumiðar að
tónleikunum gilda sem vegabréf
inn á völlinn í þessu sambandi.
Mjög verður vandað til þessara
tónleika og er efnisskráin glæsi-
leg. Stjórnandi er hinn víðfrægi
ameríski hljómlistarstjóri Thor
Johnson, sem hér hefir dvalist
undanfarnar vikur og stjórnað
tvennum tónleikum hljómsveitar-
inar í Reykjavík og einum á Akur-
eyri við fádæma góðar undirtektir
og mikla hrifningu áheyrenda. Ein
leikari með hljómsveitinni verður
Rögnvaldur Sigurjónssonar, og leik
ur hann píanókonsert nr. 2 í c-moll
eftir Raehmaninoff, einn hinn vin-
sælasta allra píanókonserta. Lélc
Rögnvaldur þetta verk á síðari tón
leikum Johnsons í Reykjavík, var
aðsókn að þeim tónleikum svo mik
il, að margir urðu frá að hverfa.
Auk þess er á efnisskránni „Há-
skólaforleikurinn“ eftir Brahms og
sinfónía nr. 4 í f-moll eftir Tschai-
kowsky, eitt á'hrifamesta og stór-
fenglegasta verk þessa mikla snill
ings.
Eins og áður var tekið fram, er
öllum heimill aðgangur að þessum
tónleikum, enda þótt þeir séu
haldnir innan takmarlca flugvallar-
svæðisins, og er ekki að efa, að
Suðumesjamenn fjölmenna til þess
að hlýða á þessa einstæðu tónleika.