Tíminn - 31.01.1962, Síða 13

Stemma skal á að Osi
Nú hin síðari ár hafa í sveitum
landsins risið af grunni mörg svo
kölluð „félagsheimili“. Hefur mik-
ið kapp verið á það lagt af sveita-
fólkinu, að koma þessum heimilum
upp, og hefur það hvorki sparað
til þess fé né fyrirhöfn. Var það
hugsjón þeirra, sem fyrir þessu
hafa staðið og að því unnið, að
þetta yrðu eins konar menningar-
miðstöðvar sveitanna. Hér gæti
fólkið komið saman til funda og
samkomuhalds, hér skyldi vera að-
staða til leik- og kvikmyndasýn-
inga, bókasöfn, aðstaða til tóm-
stundaiðju o. s. frv. Þá var þess og
vænzt, að heimili þessi yrðu veiga-
mikill þáttur í þeirri viðleitni, að
halda fólkinu í sveitunum, þau áttu
að verða tæki til þess, að fólkið í
dreifbýlinu gæti að nokkru bætt
sér upp einangrun og fábreytni
hversdagslífsins og safnazt saman
við og við, sér til hressingar og
sálubóta.
En hvað hefur svo skeð? Nú ber-
ast þær sögur hvaðanæva, að þess-
ar stofnanir, sem áttu að vera stolt
og prýði sveitanna og fólkinu til
andlegrar og líkamlegrar uppfyll-
ingar og menningarauka, séu að
verða gróðastíur drykkjuskapar og
ólifnaðar. Þetta er hörmulegt áfall
fyrir þá, sem barizt hafa fyrir þess-
um málum, fyiir sveitirnar, sveita-
menninguna og þjóðina í heild.
Mun ekki ofsagt, að allir ábyrgir
menn hafi áhyggjur af því, hvernig
þessum málum er komið og von-
brigðin séu mikil, að svo skyldi
fara sem raun ber vitni. Munu all-
ir á einu máli um það, að eitthvað
þurfi að gera til að ráða bót á
þessu ófremdarástandi.
En hvað á þá að gera, hvaða ráð
eru vænlegust til úrbóta? Eg las
það í blaði nýlega, að í Eyjafirði
hefði verið stefnt til fundar hópi
mætra manna til að ræða þetta
mál og þar verið gerðar ýmsar
samþykktir til varnar þessum ófarn
aði.
En eru það nú fyrst og fremst
nýjar samþykktir og reglugerðir,
sem okkur vantar, væri ekki rétt
að byrja á því að framfylgja bétur
þeim, sem fyrir eru, áður en fleiri
eru settar, sem þá kynni að fara
cins um, að þær yrðu nánast að-
eins pappírsgögn?
í lögum mun vera það ákvæði,
að óheimilt sé, að selja eða veita
unglingum innan 21 áre aldurs á-
fenga drykki. Mér er spurn, hvern-
ig stendur þá á því, að hver ungl-
ingur, allt niður til fermingarald-
urs, getur orðið sér úti um áfengi,
ef hann óskar þess? Hvar leynist
sú uppsprettulind, sem þessum
unglingum er svo auðratað að?
Hann verður að finna, því að það
er einmitt þessi uppspretta, þesíri
á, sem stemma verður að ósi. Tak-
ist það, mun hitt að mestu hvertfa
af sjálfu sér, því að eins og allir
vita, þá er það vínnautnin, sem er
undirrót alls þess illa, sem hér er
að gerast.
Að grípa til ráðstafana, eins og
þess, að leyfa ekki unglingum inn-
an 16 ára aldurs að sækja sam-
komur félagsheimilana, og að lok-
unartími skuli vera kl. 23,30, finnst
mér mjög fjarstæðukennt og óheil
brigt.
Það ber ekki fullorðna fólkinu
gott vitni, ef framkoma þess og
fordæmi er þannig, að það verki
siðspillandi á börn og unglinga að
vera með þeim á samkomum. Vit-
anlega ætti þetta að vera þveröf-
ugt. Og hvað eiga þá unglingarnir
við sig að gera, ef á að útiloka þá
frá þessum stofnunum, sem áttu
jafnvel fyrst og fremst að vera
æskunni helgaðar, til andlegra og
líkamlegra skemmtana og þroska.
Þá finnst mér einnig hitt ákvæð-
ið, sem ég nefndi, um lokunartím-
ann, vera mjög fjarstæðukennt.
Sveitafólkið er yfirleitt ekki laust
frá störfum, fyrr en nokkuð er lið-
ið á kvöld. Mundi þá verða stuttur
tími til skemmtunar, ef undantekn-
ingarlaust ætti að loka þessum hús-
um kl. 23,30. Sé ég ekkert á móti
því, að t. d. á laugardagskvöldum,
mættu skemmtanir standa lengur
frameftir, og væri það nokkuð
fólkinu sjálfu eða forráðamönnum
samkomanna í sjálfsvald sett
hverju sinni.
Það, sem ég tel því, að fyrst og
fremst þurfi að gera til að ráða
bót á núverandi ófremdarástandi í
sambandi við skemmtanalíf sveit-
anna, er:
1 Að lagaakvæðum um, að ungling
um innan 21 árs, sé hvorki selt
né veitt vín, sé slranglega fram-
fylgt, og séu þung viðurlög við
brotum á þeim.
2. Að bönnuð sé algerlega vínnautn
á samkomum félagsheimilanna,
og hver, sem gerir sig sekan um
að hafa þar vín um hönd, sé taf-
arlaust rækur þaðan.
Takist petta hvoit tveggja, mun
skemmtanalíf sveitanna aftur kom-
ast á það stig, að menn sæki sér
þangað, svo sem áður var, andlega
hressingu og holla skemmtun, og
engir foreldrar þurfi að óttast, að
börn þeirra leiðist þar á villigötur.
Stefán Kr. Vigfússon.
Hjálparbeiðni
Sunnudaginn 21. jan. 1962 brann
íbúðarhúsið í Tröð í Fróðárhreppi
til kaldra kola.
Heimilisfólkið þar missti þar öll
sín föt nema það, sem það stóð í,
allt innbú, smátt og stórt, því að
engu varð bjargað.
Hús og innbú var mjög lágt vá-
tryggt. Hefur fólkið því orðið fyrir
stórkostlegu tjóni.
Heimilisfólkið í Tröð er: bóndinn
Magnús G. Árnason, 77 ára gamall,
kona hans, Ragnheiður Skarphéð-
insdóttir, 69 éra gömul og heilsu-
lítil. Uppeldissonur þeirra, Guð-
mundur Pálsson, 23 ára gamall.
Einnig átti þar heima Hjörtur
Árnason, húsmaður, öryrki, 61 árs
gamall.
Viljum við undirritaðir fara
þess á leit, að allt gott fólk hlaupi
nú undir bagga og hjálpi fólki
þessu.
Við undirritaðir munum taka á
móti gjöfum til fólksins. Einnig
höfum vér beðið öll helztu dag-
blöðin í Reykjavík að veita gjöfum
til fólksins móttöku.
íslendingai hafa oft brugðizt
rausnarlega við, er til þeirra hefur
verið leitað með hjálp og treyst-
um við því. að svo muni einnig
verða í þetta sinn.
Með fyrirfram þökk fyrir veitta
hjálp og aðstoð.
Ólafsvík, 23. jan., 1962.
Magnús Guðmundsson,
sóknarprestur.
Ólafur Bjarnason,
hreppstjóri Fróðárhrepps.
Guðbrandur Guðbjartsson,
. hreppstjóri’ Ólafsvíkurhrepps.
er frjáls
o.oo
getið þér eignazt þessa
nagnsritvél, með 35 cm
og ýmsum öðrum
nýtízku útbúnaði.

£ Helgasen & Melsted
Rauðarárstíg 1 Sími 11644
I
TIMINN, miðvikudagur 31. janúar 1962