Alþýðublaðið - 26.03.1940, Blaðsíða 1
wtjx■"Æ-rrrsu; ■
XXL ABGANGUB ÞRíÐJUDAGUR 26. MARZ 1940.
69. TðLUBALÐ.
BITSTJÓEÍ: F. B. VAIJSEMAR3SON
ÓTGEFANBI: ALÞÝOUFL^KKUIWM
Brezkur kafblátahernaður
I i
nú byrjaður gegn siglingum
Þjóðverja til Norðurlanda!
...-■».
Þyzk&am málmfarmi frá Noregi sðkkt f K&tte*
gat á skfrdag, pýzkam koksfarmi á leið til Kaup*
mannahafnar sökkt f Skagerak á páskadag.
Kort af Norðursjónum o ghinu nýja kafbátahernaðarsvæði. Til
hægri Kattegat, milli Danmerkur (Jótlands) og Svíþjóðar, og
Skagerak, milli Jótlands og Noregs.
Frá fréttaritara Alþýðublaðsins. Kaupmannahöfn í morgun.
ÞÝZKA GUFUSKIPIÐ „EDMONT,“ sem var á leið
frá Þýzkalandi til Kaupmannahafnar með koksfarm,
var skotið í kaf af kafbát í Skagerak á páskadaginn. Skips-
höfninni var áður gefinn tími til þess að fara í björgunar-
hátana, en skipsstjórinn var tekinn höndum og fluttur yfir
í kafbátinn.
Brezka flotamálaráðuneytið tilkynnti í gær, að það
héfði verið hrezkur kafbátur, sem skaut skipið í kaf.
Þetta er annað þýzka skipið, sem skotið er í kaf af brezkum
kafbát á örfáum dögum á siglingaleiðum milli Þýzkalands og
Norðurlanda. Hitt var gufuskipið „Heddenheim“, sem sökkt var
í Kattegat á skírdag með málmfarm frá Noregi til Þýzkalands.
Vekja þessi tíðindi mikla at- hafa farizt, er þessum skipum
hygli og þykja þau benda til var sökkt.
þess, að Bretar séu nú í þann Danska blaðið „Social-Demo-
veginn að hefja kafbátahternað kraten“ segir um þessi mál. að
gegn siglingum Þjóðverja til í 4.
Norðurlanda, að minnsta kosti
um Kattegat og Skagerak, og
muni takmark Breta fyrst og
fremst vera það, að stöðva
málmflutninga Þjóðverja frá
Noregi.
Brezka flotamálaráðuneytið
tekur það fram í tilkynningum
sínum um kafbátaárásirnar á
hin þýzku skip, að við þær hafi
í öllu verið farið eftir fyrirmæl-
um alþjóðalaga og áður gerðra
samninga milli Englands og
Þýzkalands um kafbátahernað,
enda hafi björgun hinna þýzku
skipshafna verið tryggð í báðum
tilfellum, áður en skipunum var
sökkt.
Itriaeu og Danir beisk
ir i garð Djilferja.
LONDON í fyrrdag. FÚ.
í Danmörku er geisileg óá-
nægja yfir því, að 6 dönskum
skipum var sökkt um bænadag-
ana. 5 af þessum skipum sökktu
Þjóðverjar án aðvörunar. Tals-
maður dönsku stjórnarinnar
hefir bent blaðamönnum á það,
að ekkrt af þesum 6 skipum hafi
verið í herskipafylgd eða hagað
sér á annan hátt grunsamlega.
Það er nú fullvíst að 40 xnanns
Þrjfi slys á sfcfðam.
’jn* JÖLDI manns héðan úr
bænum var á skíðum um
páskana, enda var veður hið
hezta og færi ágætt. Þó var
snjór nokkuð harður og vildi
það slys til á Kolviðarhóli, að
tvær stúlkur fótbrotnuðu á
páskadag og ein í gær.
Stúlkumar, sem fótbrotnuðu
voru dóttir Jóns Halldórssonsar
féhirðis. Hafði brotnað ömnur píp-
an og var það uppi í fjalli. Var
það ekki opið hrot. önnur stúlk-
an v«r Kristin dóttir Haralds
Ámasonar. Hafði hún dottið í
brekkunni við Hólinn. Var það
líka önnur pípan. Loks fótbrotn-
aði dóttir Niljóniusar ölafssonar
hjá Kol & Salt.
Eins og áður er sagt vair fjöldi
manns á skíðum um páskana.
Flestir dvalargestir í Jósefsdal
vom 102, en fæstir 87. Þegar
flest var vom á annað hundrað
manns þar fyrir utan dvalargesti.
Snjór var ágætur þar og veður
hið bezta. Á fimmtudagsmorgun
hefst námskeið hjá Ármemniíngum
i Jósefsdal, og er það þriðja
námskeiðið á þessum vetri. —-
Stendur það í þrjá daga og verð-
ur Guðmundur Hallgrimsson.kenn
ari.
Á Kolviðarhóli voru "á asnnað
hundrað fasta eesta. 1 Hemglin-
um var eitthvert bezta skíðafæri,
sem komið hefir.
Stefia sænski stjirnarinn-
ar forðaði Svipjðð frá pvi að
verða vfgvðllnr i strfðinn.
♦----—
Útvarpsræða Per Albin Hanssons í gær.
KHÖFN í morgun. FÚ.
PER ALBIN HANSSON,
forsætisráðherra Svía,
flutti seinnipartinn í gær erindi
í sænska útvarpið. Fjallaði það
að mestu leyti um finnsk-rúss-
nesku styrjöldina og áhrif henn-
ar á norræna samvinnu.
Hann lagði mikla áherzlu á,
hv'e þýðingarmikil sú viðleitni
sænsku stjórnarinnar hefði ver-
ið að halda landinu utan við
styrjöldina. Hann sagði meðal
annars, að ef Svíar hefðu sjálfir
ráðizt með aðstoðarher inn í
Finnland, eða í annan stað leyft
það, að Vesturveldin færu með
aðstoðarher í gegnum Svíþjóð,
þá mundí Svíþjóð á sama augna-
bliki hafa verið orðin einn aðal-
vígvöllur stórstyrjaldarinnar í
Evrópu.
Hann benti einnig á það, að
Svíþjóð hefði ekki borið skylda
til að veita Finnlandi vígsgengi,
en stjórnin hefði gert sér allt
far um það, að efla þá viðleitni
sænsku þjóðarinnar, að Finn-
landi bærizt sem mest hjálp,
með því að senda sjálfboðaliða.
hergögn og fé, og hefði Svíþjóð
hjálpað Finnlandi meira á þenn-
an hátt en nokkurt annað land.
Hann mótmælti eindregið
þ'eirri gagnrýni, sem fram hefði
komið á hendur stjórninni, um
að afstaða hennar til Finnlands
m. i i,
Winston Churchill flotamálaráðhterra Breta (í rniðið). Til vinstri
á myndinni Anthony Eden samveldismálaráðhterra.
Breyflngar á brezkn stjóra-
inni nm mánaðamótin ?
--------f—-
Talið, að bæði Major Attlee og Sir Archi-
bald Sinclair hafi verið boðið sæti í henni
PARÍS í morgun. FÚ.
ÞAÐ er nú mikið um það rætt meðal stjórnmálamanna í
París og London, að breytingar standi fyrir dyrum á
brezku stjórninni. Það komst á kreik orðrómur í þessa
átt fyrir nokkuru, jafnvel áður en Paul Reynaud myndaði
stjórn í Frakklandi.
Breytingarnar verða að því er menn ætla, kunngerðar
í síðasta lagi 2. apríl, er þingið kemur saman, eftir páska-
fríið, en ef til vill fyrr.
Fyrir páskana varð það kunn-
ugt, að Chamberlain hafði mælst
til þess, að helztu stjómmála-
Iteiðtogar færu ekki svo langt frá
frá London, að þeir gætu ekki
komið til fundar við hann með
litlum fyrirvara, og er frá því
skýrt í fregnum frá London, að
Chamberlain hafi rætt við ýmsa
stómmálamenn, m. a. Sir Arci-
hald Sinclair, leiðtoga frjáls-
lyndra manna í stjórnarand-
stöðu, og Attlee, þingleiðtoga
jafnaðarmanna. Er talið víst, að
þeim standi til boða sæti í stjórn
inni, en óvíst enn um fullnaðar-
svar þeirra.
Það er kunnugt, að Chamher-
lain hefir átt tal við aðra ieið-
toga frjálslyndra manna og
jafnaðarmanna, svo og sam-
starfsmenn sína í stjórninni um
brteytingar á skipun stjórnarinn-
ar.
Eitt af því, sem mesta athygli
vakti, er Reynaud myndaði stjórn
sina, var pað, að ákveði'ð var að
sjö ráðherrar skyldu skipa, sér-
staka stríðsstjóm eða striðsnefnd,
er hefði með höndum öll þau
mál, styrjöldina varöandi, er
skjótrar úrlausnar þyrftu. Kemur
nefnd þessi eða stríðsstjóm svo
oft saman, sem þurfa þykir og
eigi sjaldnar en annan hvorn
virkan dag.
í brezkum blöðum er hvatt til
þtss, að eins verði farið að í
Bretlandi, þegar breyting sú verð*
ur gerð á skipun stjórnarinnar,
,sem menn búast við eftir pásk-
ana. M. a. hefir verið stungið
upp á því, að stjóm hers, flota
og flugmála verði sameinuð, en
óvíst er, hvort sú breyting nær
íram að ganga.
Barn dettnr i lang
od drnkknar.
ÞAÐ slys vildi til í Lauga-
skóla síðastliðinn laugar-
dag, að yngri sonur Þorgeirs
Sveinbjörnssonar fimleikakenn-
ara datt í sundlaug skólans og
drukknaði.
Enginn var viðstaddur er
slysið vildi til, en ekki leið mjög’
langt frá því að barnsins var
saknað og þar til það fannst.
Lífgunartilraunir voru gerðar,
þar til læknir kom frá Húsavík,
því að læknislaust er á Breiðu-
mýri sem stendur. (FÚ.)
Andreas Hensler pré
fessor lðtinn.
Frá fréttaritara Alþýðublaðsins
KHÖFN í morgun.
1LXINN þekkti þýzki norrænu-
fræðingur, Andreas Heus-
ler, prófessor, er látinn í hárri
elli,
Prófessor Heusler var fædd-
ur 10. ágúst 1865 í Basel í
Sviss. Faðir hans var þar próf-
essor í lögum og síðar meðlimur
stórráðsins svissneska. Heusler
varð prófessor í Berlín 1914 og
frá 1919 var hann prófessor í
Basel.
Hann var sérfræðingur í ger-
mönskum fræðum og ritaði
margar bækur um það efni. Má
nefna eftir hann Altislándisches
Elementarbuch.
Hann var heiðursdoktor Há-
skóla íslands.
steinsson lækni.
ÞORSTEINN SCHEVING
THORSTEINSSON lyfsali
hefir stofnað sjóð til minning-
ar um föður sinn, Davíð Sche-
ving Thorsteinsson. Er sjóður-
inn að upphæð kr. 6000 og er
hann gefinn Stúdentagarðinum
Auk þessa hefir hann keypt
Bki. & & 8$fe,
Hneykslanleg nppástunga
isienzks alpingismanns.
----...
Héðfnn ¥aldí marsson leggur tll að
tsland ver ði f nnlf mað f Bretaveidi!
ÉÐINN VALDIMARS-
SON kemur með þá
furðulegu uppástungu í blaði
sínu „Nýju landi“ á laugar-
daginn. að ísland verði inn-
limað í brezka heimsveldið.
Þessá uppástungu kemur
hann með í grein, sem hann
nefnir: „Hvert stefnir? Alþjóða-
viðhorfið og sjálfstæðis- og ör-
yggismál íslendinga.“
Hefir þessi grein inni að
halda hinar fáránlegustu bolla-
leggingar ,um stjórnarfarslega
afstöðu íslands til umheimsins
og meðal annars nokkrar hug-
leiðingar um það, hvort ekki
myndi hægt að fá Bandaríkin
til þess að ábyrgjast öryggi okk-
ar og sjálfstæði, en hann telur
það þó ólíklegt og segir síðan:
j-Hin leiðin er, að ísland
gangi hreinlega inn í hið mikla
þjóðasamband Bretaveldis sem
sjálfstætt sjálfstjómarríki. Það
myndi tryggja þjóðinni vernd
og hafa í för mteð sér márgvísl.
hagsmuni, ódýrara og auðsótt-
ara fjármagn til nýtingar gæða
landsins, afnám enskra vernd-
artolla á fiski og öðrum aðalaf-
Rrh. 4 A. 9S«U,