Alþýðublaðið - 10.12.1943, Blaðsíða 3

Föstudagur 18. desember 1943.
ALÞYDUBLAÐIÐ
3
fiott — eða vo0t?|
SUMUM ÞYKIR HÁKARL
GÓÐUR, öðrum finnst
hann vondur. Þannig er það
um flesta hluti, að smekkur
manna er misjafn, og er það
að sjálfsögðu vel farið. En
hvað er góður og hvað er
vondur? Eru þetta óbreytan-
leg hugtök, sem aldrei breyta
merkingu? Er hægt að nota
þau í einhverri algildri merk-
ingu um alla hluti og skera
úr um það, að eitthvað sé
gott eða vont? Sá, er línur
þessar ritar, hefir aldrei látið
sér detta sú firra í hug, að
hann væri neitt í þá átt að
vera heimspekingur og skal
því ekki leitazt við að ræða
þetta nánar.
EN ÞAÐ MÁ TIL DÆMIS gera
ráð fyrir því með mjög miklu
öryggi, að hávaðinn af Þjóð-
verjum, svo að tekið sé dæmi,
sé ekki í nokkrum vafa um
það, a, það sé gott, meira að
segja ágætt, að taka höndum
um 1200 norska stúdenta og.
flytja þá frá heimkynnum
sínum í þýzkar fangabúðir.
Frá þeirra sjónarmiði séð eru
þessir menn fjendur Þýzka-
lands, enda þótt fæstir þeirra
hugleiði það, að þeir hafi ekki
að fyrri bragði abbast neitt
upp á ,,yfirþjóðina“.
BRETAR ERU VONDIR menn,
segja Þjóðverjar, þeir gera
ógnarárásir á saklausa þýzka
borgara. „Gott strafe Eng-
land,“ guð refsi Englandi.
Þannig eru hugmyndir
flestra Þjóðverja um hvað sé
gott eða vont, eftir atvikum.
í brezkum blöðum hefir oft
verið rætt um það, hvort
kenna skuli þýzku þjóðinni,
eða bara nazistaforsprökkun-
um, um styrjöldina og ógnir
hennar og eru menn ekki á
eitt sáttir um það mál. Sumir
eru ekki myrkir í máli og
skera úr um það, að Þjóðverj-
ar séu vondir menn. Þar er
Sir Robert Vansittart fremst-
ur í flokki. Þeir hafi jafnan
stefnt að því frá ómunatíð að
kúga aðra með yfirgangi og
hrottaskap. Þessi kenning
hans verður ekki rakin hér.
Hugtakið „gott“ er ákaflega
afstætt (relativt), eins og
flest annað.
EN MENNING, saga, hagsmun-
ir, umhverfi og ótal margt
annað kemur til greina í
þessu efni. Okkur íslending-
um finnst flestum lítið til um
aðfarir Þjóðverja í garð
smælingjanna, þær eru ekki
góðar. Þær brjóta í bág við
það, sem okkur finnst sann-
ast og réttast. Okkur finnst
líka, að það sé ekki gott, þeg-
ar saklausir ítalir lenda í
pyntingarklefum Mussolinis
fyrir það eitt að hafa aðra
skoðun á þjóðmálum. Hinn
ótrúlega miskunnarlausi
hugsunarháttur Japana er
að okkar dómi afleitur, við-
bjóðslegur. En hitt er jafn-
víst, að hinum óbreytta jap-
anska hermanni finnst það
alveg fyrirtak að fá að fram-
kvæma skipun yfirboðara
síns og æfa sig á því að reka
! lifandi Kínverja í gegn með
i byssusting sínum og þar með
öðlast hlutdeild í hinu ódauð-
i '
Tóku
bandamanna öragg á Snönr-ítalin.
♦ ...—
í gær hæðirnar Maggiore og Camino.
Fleiri kaf bðtam sðkfet
en banpíSrnm nnd>
anfarna 4 mánnði.
BANDAMENN hafa enn treyst aðstöðu sína og hafa Banda- *
ríkjamenn tekið alla Maggiore-hæð, nema einn stað norð-
vestan til í henni. Bretar úr 5. hernum hafa hrakið Þjóðverja
af Camino-hálendinu, nema úr einu þorpi í norðvesturhlíð þess.
Þá hafa Bretar einnig Croce-tind, sem er um 4 km. vestur af
Camino, á valdi sínu. Hafa Þjóðverjar nú aðeins tvo staði á
Camino-Maggiore-svæðinu á valdi sínu. Á svæðinu suðvestur
af Mignano verjast Þjóðverjar enn í þorpi einu, er nefnist Rocca
de Vandre, um 3km. frá Garigliano-fljóti. Hefir árangur þessi
náðzt með sameiginlegu átaki fótgönguliðs, stórskotaliðs og loft-
hers.
Þjóðverjar tefla nú fram alpa
hersveitum, sem ekki hafa sézt
á þessum vígstöðvum fram að
þessu, svo og öflugu stórskota-
liði og eldvörpum. Brezkar sveit
ir vestur af Croce-fjalli sækja
nú að bökkum Garigliano, sem
fyrr getur, en eiga við mikla
erfiðleika að etja. Þjóðverjar
hafa komið þarna fyrir jarð-
sprengjum og gaddavírsgirðing
um og láta skothríðina dynja á
Bretum ,er þeir hörfa hægt und
an.
Fyrir vestan Venafro hafa
Bandaríkjamenn enn tekið
nokkrar hæðir, sem hafa hern-
aðarlega þýðingu. Stórskotaliði
Þjóðverja við Venafro hefir bor
izt liðsauki og hefir byrjað
harða hríð. Bandarikjamenn
NOREGUR:
150 slúdenlar fluttir úr
landi
--- i ^
Nýir daiat&adómar
150 fyrstu norsku stúdent-
arnir af um 1200 hafa nú verið
fluttir til Þýzkalands. í Oslo
hafa Þjóðverjar enn dæmt þrjá
Norðmenn til dauða og þrjá til
margra ára fangelsisvistar.
■ Skandinavisk Telegrambyraa
hefir látið svo um mælt, að
Þjóðverjar líti á 'hina fangels-
uðu stúdenta sem „afvega-
leida menn, er hafi beðið tjón
á sálu sinni í andrúmslofti
Oslóar-háskólans, og þess vegna
komið fyrir á stað, þar
sem þeir geti notið pólitískrar
fræðslu og uppeldis. Sérstakir
kennarar munu veita þeim
hernaðarþ j álf un.“
Blöðin í Noregi hafa ekki
mátt birta fregnir um mótmæl-
in erlendis gegn handtöku stú-
dentanna.
Ritari sænska verkalýðssam-
bandsins hefir einnig birt afar-
harðorð mótmæli.
lega ríki „sonar sólarinnar“.
VIÐ VERÐUM AÐ HAFA í
HUGA, að þannig er uppeldi
Japana um aldir. Þeir trúa
þeirri firru, að keisarinn sé
„sonur sólarinnar“, sé goðleg
vera, sem sjálfsagt sé að láta
lífið fyrir. Alveg á sama hátt
álítur hinn þýzki SS-maður
það sjálfsagt að slátra nokkr-
um Gyðingum í nafni Himm-
lers, eða fara með saklausa
I norska kennara eins og
verstu óbótamenn. Þetta er
allt gott, af því það er álitið
að það sé nauðsynlegt fyrir
brjótast samt áfram og eyði-
leggja hvert steinsteypuvirki
Þjóðverja af öðru. Einkum er
margt virkja þessara í hálend-
inu vestur af Filignano.
5. herinn hefir átt við mjög
erfið skilyrði að búa til þess að
ná þessum árangri. Mótspyrna
Þjóðverja er geypi-hörð og
Bandamenn hafa orðið að leggja
í torfæran brattann og barist
við andstæðingana í byssu-
stingjaáhlaupum. í gær fór veð
ur batnandi og dró úr vatna-
vöxtum á vestanverðum skag-
anum.
Hins vegar tefja rigningar
og þokusúld framsókn 8. hers-
ins, sem engu að siður sækir
fram með ómótstæðilegum
krafti frá öruggum stöðvum í
grennd við Ortona. Kesselring
marskálkur, yfirmaður þýzka
hersins á þessum slóðum, hefir
teflt fram öflugum skriðdreka-
sveitum, og hafa bardagar ver-
ið óvenjulega harðir.
Austast á skaganum, næst
Adríahafi, sækja Bretar fram,
þrátt fyrir harðvítugt viðnám
Þjóðverja, og skv. fregnum frá
Algiers, eru framsveitir þeirra
nú aðeins 12—13 km. frá hinni
mikilvægu hafnarborg, Pescara.
í sömu fregnum segir og, að
Bretum hafi tekizt að komast
yfir ána Moro á öðrum stað í
viðbót og hafi staðizt æðisgeng
in áhlaup Þjóðverja, sem reyna
að hrekja þá út í ána.
Lofther Bandamanna hefir
verið mjög athafnasamur og
gert margar árásir á samgöngu-
leiðir og birgðalestir Þjóðverja.
í Berlínarfregnum er viður-
kennt, að mikil átök eigi sér
stað í lofti, en segja, að árásum
þessum hafi veiið hrundið. Á-
rásir hafa veriá gerðar á tvo
flugvelli í grennd við Aþenu og
sprengjum var varpað á skip á
höfninni í San Stefano og urðu
mikil spjöll af. Einnig var ráð-
izt á járnbrautarbrú við Split-
höfn í Júgóslavíu.
keisarann, foringjann eða
föðurlandið.
MENN MEÐ ÓSPILLTA DÓM-
GREIND, umburðarlyndi og
mannlegar tilfinningar, sem
ekki hafa verið forpokaðar og
að athlægi gerðar af sam-
vizkulausum bófum, eiga til-
tölulega hægt með að greina
milli þess, sem er gott og
þess, sem er vont. Ef það er
yfirleitt hægt, er það trúa
þeirra, sem andstæðir eru
kúgun möndulbræðranna, að
þeirra málstaður sé góður, og
fórnimar fyrir honum ekki
færðar til einskis.
Rússar kreppa að
Þjúðverjum í Dniepr-
bugnum
P RÁ RÚSSLANDI em
þær fregnir helztar, að
Rússar halda áfram að
kreppa að Þjóðverjum í
Ðnieprhugnum. Hafa þeir
rofið samgönguleiðir Þjóð-
Vierja við Znamenka og er
Dniepr-her Þjóðverja í bráðri
hættu.
Hersveitir von Mannsteins
leggja allt kapp á sóknina til
Kiev og tefla meðal annars
fram um 1000 skriðdrekum. í
gær létu herfræðingar í Moskva
í ljós þá skoðun, að sókn Þjóð-
verja til Kiev yrði stöðvuð
jafnskjótt og búið væri að upp-
ræta Dniepr-herinn. Var því
bætt við, að þegar von Man-
stein hefði eytt kröftum vara-
liðs síns, yrði þegar hafin heift-
arleg gagnsókn.
Á Kiev-vígstöðvunum hafa
Rússar eyðilagt 85 skriðdreka
Þjóðverja. Við Kremenchug
verður Rússum vél ágengt, en
norður af Chernigov láta þeir
undan síga.
LONDON er tilkynnt, að
skipatjón bandamanna í
nóvember sé hið lægsta síðan í
maí 1940. Undanfarna 4 mán-
uði hefir fleM kafbátum verið
sökkt en kaupförum. Er bent á,
að það, að bandamenn hafi nú
bækistöðvar á Azoreyjum, eigi
mikinn þátt í þessu.
Óvænlir atburðir
á dðfinni í Búlgaríu!
— Fundirnir í Kairo og Te-
heran virðast hafa vakið mikinn
ugg í leppríkjum á Balkan. Er
ekki óliklegt talið, að sum
þeirra taki að friðmælast við
Bandamenn.
í Búlgaríu hefir þingið setið
á fundi, svo og tríkisstjórnin. í
Búkarest fer ótti manna dag-
vaxandi við sókn Rússa, er þús-
undir þýzkra fanga eru fluttír
til borgarinnar.
— Tilkynnt hefir verið í
London, að eftirleiðis muni heir
sveitir Titos í Júgóslavíu njóta
meiri stuðnings Breta en Mika-
ilovich, enda hafi Tito reynzt
skeleggari í baráttunni við
Þjóðverja.
S
S
SS
s
s
$
s
s
f
Góðkunningjar.

! Á mynddnni sést Hitler bjóða Mussolini velkominn í hópinn, -
; eftir að hann hafði verið hrifinn úr haldi á Ítalíu. Myndin
birtist í Múnchen-blaðinu Illustrierter Beobachter.
Changteh affur á valdi
Kínverja
TT ÍNVERJAR tilkynna, að
þeir hafi endurheimt borg
ina Changteh úr höndum Jap-
ana, en Japanar höfðu tekið
borgina fyrir örfáum dögum.
Kínverjar nutu stuðnings am-
erískra flugvéla, sem vörpuðu
sprengjum á stöðvar Japana í
borginni ,sem skemmdist mjög
mikið í árásunum.
Telja herfræðingar þetta
mikið og djarflegt hernaðaraf-
rek.