Alþýðublaðið - 09.08.1945, Blaðsíða 5

V
Fimmtudagur 9. ágúst 1945
ALÞYÐUBLAÐ9B
Siðfágun, sem stendur grunnt — Sjómaður lýsir ókurteisi
brúarvarða — Árni Jónsson cm mann í útreiðatúr og meðferð
hans á hestum sínum.
ÞAÐ er oft íalaS um ókurteisi
og ruddaskap okkar íslend-
anga og víst er um þaS að í því
efni erum við ekki til fyrirmynd-
ar. í ruddaskapnum kemur það
fram, hvað siðfágun okkar stend
ur grunnt. — Þetta er hægur
vandi að laga, en það -verður al-
drei hægt nema hin innri menn-
ing hvers og eins aukizt og að
menn hugsi meira um að hjálpa
öðrum og hlynna að en nú er gert.
Einstaklingshyggjan er góð og
naúðsynleg, en hún getur líka geng
ið of langt og gerir það sannar-
lega.
ÞEIR, sem á íeinihvern hátt þjóna
almenningi eiga fyrst og fremst
að gæta þess að sýna ætíð iipurð
og kurteisi og að sjálfsögðu eiga
þeir heimtingu á því, að 'þeir, sem
þjóna sýni þeim hið sama. í>að
er ekki tiltökumál (þó að stráka-
skríll tirópi á eftir fólki ókvæðis-
orð og háðsyrði — slíkir aumingj-
ar verða víst allt af til, en full-
orðnir m^nn verða dæmdir hart
fyrir slíkt og eru jafn vel alveg
óhæí'ir til niokkurra starfa. Þeir
fara hezt, einir út af fyrir sig, ein-
hversstaoar að moka skít d holu.
SJÓMAÐUR skrifar mér iþetta
ibréf: ,!,Ég er sjómaðiur og hefi ég
heyrt marga hallmæla okkur sjó-
möanuniim fyrir ruddaskap, fcn
samt gfckk fram af mér ruddaskap
ur tveggja manna er ég hitti ný-
lega. Ég, ásamt konu minnd, feng
um okkur nokkra daga hvíld fdá
,okkar daglegu störfum <og dróg-
um okkur út í sumarblíðuna og
ssverfltsæluna, sem við nutum í
fyllsta máta. Ferðinni var heitið
austur í Flóa. Við lögðum áf stað
foá Bifreiðastöðinni Heklu og héld
imri1 austur. Ailtaf létti okkur í
skapi eftir því sem austar kom,
þrátt fyrir benzínstybbu og reykj-
arsvælu þvi við höfðum það á til-
finningumii að við værum farin
að anda að okkur fjallalofti og
blóma angan.“
í ■
„ÞEGAR VIÐ KOMUM austur
að Ölfusá er okkur öllum skipað
að fara út úr bílunum og ganga
yfir brúna, og er ekki nema gott
fum slika varúð að segja. Við tvö
vorum alókunnug öllum reglum
þar og ætlum því áð leggja strax
af stað yfirum. En þá er kallað
'til okkar ,af verðinum: ,,Nú hvern
■djöfulinin á að ana? Reynið að bíða
ieftir hinu fólkinu." Við snerum
við í flýti, dauðskelkuð við víti
og allar þær kvalir, sem iþar kváðu
Vera. Ég sneri mér að lögrelgu-
þjóni, sem þarna var, mjög prúð-
mannlegum og skýrði hann fyrir
mér að fólkið aetti allt að ganga
í einum hóp á eftir bílnum.“
„VIÐ FYLGDUM svo fjöldanum
En þegar yfir er komið heyri ég
enn verri öskur og er litið aftur
fyrir mig og sé að þar er kona
með tvö smábörn sitt við hvora
ihlið, og' hafði þar af leiðandi dreg
ist örlitið aftur úr aðal hópnum.
En hrópin kornu frá hinum prúða
verði brúarinnar og hljóðuðu þann
ig: „Hailló þið! fteynið þið að drull
ast áfram! Hverslags helvítis 'sleif
arlag er þetta!“ Þetta finnst mér
mega kalla prúða menn við prúða
ibrú. Það kann vel að vera að þefcta
sé erfitt og argsamt starf, en held
ur ;þú, Hannes minn, að umferðin
gangi betur með slíku orðbragði,
svo ég minnist nú ekki á ásjónu
þessara lipru mama? Ef til vill
hefir legið sérlega iila á körlunum
þenna eina dag, vonandi að svo
hafi verið.“
ÁRNI JÓNSSON skrifar mér:
,,Ég varð sjónarvottur að svo
slæmu framtferði nýlega að ég tel
rétt að skrifa ’þér um það ef það
gæti orðið til varnaðar og vítis
fyrir iþá ógæfusömu menn, sem
þannig haga sér. Ég kom í sumar
ibústað skammt frá Blliðaánum, og
er ég ihafði évadð þar nokkra stund
gekk ég út á veginn. Þegar ég
kom þangað, sá ég mann með tvo
til reiðar. Hestarnir hringsnerust
annar með manninn en hinn hrökk
, fram. og aftur. Staðniæmdist ég um
stund til að horfa á þetta' og sá
þá að maðurinn var drukkinn og
barði hann í síféliu ljósan hest,
er 'hann ’hafði til meðreiðar.
HESTURINN var orðinn alveg
óður af barsmíðinni og hentist á
báðar Ihliðar hins llrestsins svo að
maðurinn réði ekki við neitt. Er
mannskeppnan sá mig kallaði hún
á mig og sagði: „Hjálpaðu mér
með helvítis bykkjuna. Hún Vidl
ekki makka rétt.“ Ég gekk að hest
inum og ætlaði að blappa dronum
til þess að r.eyna að stilla hann,
en hann var orðinn ofsahræddur
og óður undan svipúhöggunum svo
að enginn vegur var að •stilla hann
enda barði maðurinn hestinn við-
Frarrh. á 0. ssfvn
Þetta eru amerískar flugvélar á leið. til árásar á Japanseyjar. sem nú veiða fyrir hverri stórár-
ásimri annarri hrikaiegri. Og nú beita Bandarík jamenn hir.u nýja ægilega vopni — kraftorku-
sprengjunni — í loftsókn sinni gefgn Japan. v
in nfi
Einar Gerhardsen
Nfjasfar Sréítir,
beziar gretaar og
skemmftlegastar sögw
fáið |sér í
Símið
sm
4900 og gerist áskrifandi.
C INAR GERHARDSBN er
einn þeirra „nýju manna“,
sem aðstæðurnar hafa kallað
til þess að standa .fremst í
þeirri fylkingu, sem rnestu ræð-
ur um forustu Noregs, á vori
hins endurheimta frelsis. Sem
formaður borgarráðsins í Oslo,
flutti hann Ólafi rikisarfa árn-
aðarkveðjur, í tilefni af heim-
komu hans. Og að kvöldi hins
17. maí, dagsins, er hin stór-
fenglega þjóðhátíð 'var háð að
hinu nýja ráðhústorgi, fegursta
stað Osioborgar, tókst honum
að túlka gleði þjóðarinnar lát-
lausum, ylríkum orðum, og láta
hátíðarhrifninguna sam-eina
hugi allra í heitstrengingu um
endurreisn.
Einar Gerhardsen er nú 48
ára að aldri og gamalkunnur
innan norsku verkalýðshreyf-
ingarinnar. Allir félagsbundnir
verkamenn í Oslo kannast við
hann ,,Einar“, holdgranna,
viljasterka manninn, sem talar
með ósviiknum málhreiimi Oslo
búans. • Innan félagssamtaka
þeirra á hann nú mannsaldurs-
langa skipulagsstarfsemi að
baki sér, því hann gerðist með-
limur Sambantte ungra jafnað-
armanna, er hann. var aðeins
,sextán ára að aldri, gekk svo
ári síðar í þjónustu Oslofoorgar
sem verkamaður við götulagn-
ingar og varð, áður en langt
um leið, einn af forvígismönn-
* um sinna stéttarsamtaka, —
Samfoands starfsmanna norskra
bæja. —
Þrunginn ákafa og hugsjóna-
hrifningu æskumannsins, skip-
aði Einar Gerhardsen sér í sveit
róttækra andstöðumanna undir
forustu Martin Tranmæl, er sú
hreyfing háði baráttu . sér til
brautar á árum fyrri heims-
stvrjaldarinnar. Varð hann
brátt fremstur í flokki þeirra
æ.skumanna, sem næst stóðu
Tranmæl. Eftir sigur hinna rót-
tæku innan norsku verkalýðs-
samtakanna, árið 1918, hófust
þessir ungu menn skjótt í á-
byrgðarmiklar stöður innan vé-
banda þeirra. Einar Gefchard-
FTÍRF AEANDI grein,
sem fjallar um hinn nýja
forsætisráðiierra Noregs, AI-
þýðuflokksmanninn ' Einar
Gerhardsen biiítist í Morg-
on-Tidnpigen, aðalnxálgagni
sænska Alþýðuflokksins og i
er eftir Halvard M. Lange
sagnfræðing pg skólastjóra
lýðháskóla norsku verkalýðs
félaganna.
sen sat í miðstjórn æskulýðs-
sami,bandsdns árið 1919 og
gegndii þar formannsstörfum
frá 1921—1923.
Einar Gerhardsen.
Eftir að kommúnistar náðu
yfirtökum innan þessa æsku-
lýðssambands, varð hann for-
maður og forustumaður hins
nýja æskulýðssambands, A. U.
F., sem Alþýðúflokkurinn stofn
aði og gegndi hann því stai*fi
fyrstu tvö ár þess. Síðan var
hann um tíu ára skeið ritari
norska Al'þýðuflokksins. eftir
skiinaðinn við Moskva-alþjóða-
sambandið, en tók þar næst að
•sér ritarastöðu í Alþýðuflokki
Osloborgar og var það starf á-
■litið mjög þýði.ngarmikið frá
fiokkslegu sjórsarmiði séð. Þa?
vann hann að skipulagningar-
störfum, þangað til hann varð
stj órnmálaritari norska Aiþýðu
flokksins árið 1933 eða 1934.
Hann hefur og átt sæti í mið-
stjórn þess flokks síðan árið
1923.
Skömmu áður en Gerhardsen
hvarí frá ritarastöðu í Oslo-
•deildinpi, var hann kosinn í
fulltrúaráð Osloborgar og borg
arstjórn, og hefur átt þar sæti
æ síðan sem fulltrúi Alþýðu-
flokksins. Síðasta kjörtímabil
fvrir styrjöldina var'hann'þar
varaformaður en formaður
varð hann 1940.
Það er aðeins eðlilegt, að
Einar Gerhardsén, hinn reyndi
og mikilhæfi skipulagsfrömuð-
ur, yrði til þess fyrstur að
semja hæfa handbók fyrir
starfsmenn verkalýðshreyfing-
arinnar, — „Trúnaðarmaður-
inn“ heitir hún og er mikxð
notuð. Um margra ára skeið
helgaði hann starfsorku sdna og
áhuga skipulagsstarfi innan
flokksins, — yngstu deildunum
og stéttasamtökunum.
En hið opinbera starf hans
bæði sem borgarfulltrua og
stjórnmá'laritara flokks síns,
beind'i kröftum hans að víðara
verksviði, og þó einkum eftir
að' Alþýðuflokkurinn tók við
stjórn í Noregi 1935. Áfoyrgð-
in, sem því var samfara dró
hann fljótt í virk kynni við að-
alyandamál porsks stjórnmála-
I ífs; Um sama leyti tók hann
og þátt í starfi flokksins á al-
bjóðavettvangi sem fulltrúi
hans í Norrænu samvinnu-
nefndinni og einnig í hinu
Sósíalislíska alþjóðaráði verka
manna.
Gerhardsen óx að sama skapi
og ábyrgð sú, sem fylgdi auknu
starfi hans og starfssviði. Og
það er ekki nema eðlilegt, að
hann tæki við forustu norska
Alþýðuflokksins, er ríkisstjórn
in og Tranmæl höfðu neyðst
til að flýja land eftir innrás
Þjóðverja í Noreg 9. apríl 1940.
Framh.. á 6. sídu.