Alþýðublaðið - 24.12.1952, Blaðsíða 7

s
V
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s^
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s„
s
s
s
s
s
,s
s
s
s
s
s
■S
s
s
s
s
,s
s
Vr.
s
s
s
s
s
s
’s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s-
s
s
s
s
s
s
s
s
,s
ý'
,s
s
s
's
■s
s
s
'S
:S
s
:S
,s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
\'
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
Gleðileg jól!
Nýja Fasteignasalan,
Bankastræti 7.
GLEÐILEGRA JOLA
og farsæls nýárs óska ég heiðruðuna
viðskiptavinum mínum.
PÉTUR THOMSEN,
Félag ungra jafnaðar-
manna
óskar ungum Alþýðuflokksmönnum
og allri alþýðu í landinu
GLEÐILEGRA JÓLA
Gleðile g jóll
Byggingafélagið
Brú h.f.
Gleðileg jól!
Sláturfélag Suðurlands.
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
A
V
s
s
s
s
s
s
s
V
s
s
s
s
s
s
.s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
• s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
's
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
,s
Norskf gaidramáf.
Framhald af 5. síðu.
Gleðileg jól!
Matardeildin, Hafnarstræti 5.
Matarbúðin, Laugaveg 42.
Kjötbúð Sólvalla, Sóljþallagötu 9.
Kjötbúðin, Skólavörðustíg 22.
Gleöileg jó 1 !

Rafvélaverkstæði
Halldórs Ólafssonax*,
Njálsgötu 112,
héldi ekki dóm biskupsins, og
verður að teljast líklegt að hún
hafi viljað mikið á sig leggja
til þess að komast hjá slíku.
I ævagamalli vísnabók út-
gefinni í Björgvin er þessi vísa:
Hún hafði orð á því, að hún
myndi samt með einhverjum
hætti verða komin á undan
honum og taka á móti honum
á ákvörðunarstað.
Bárður lagði af stað. Hins
vegar varð aldrei neitt úr því
að Ragnhildur settist á sóflinn,
því nú tók biskupinn í taum-
ana og lét handtaka hana.
Auðfinnur biskup var í mikl
um vanda staddur og vissi
ekki, hvernig hann skyldi taka
á máli hennar. Allur rnála-
rekstur gegn gaidranornum
var á frumstigi í Noregi á þess
um tímum. Lagasetning Jak-
obs Sprengers, hins fræga, ...
„Malleus maleficarum", öðru «™ndádöttir af eigm sjon og
. . ,. „ , „ n . raun. Hun leið emhvern tima
nafm „nornadomur , kom ekki , ,
. , .* I flest það, sem liðið varð við
fyrr en anð 1407, en sam- , . r, , *
.fJhin horðustu kjor. Ln það var
„Það var hún Ragnhildur
Tregagás,
á sófli hún reið til sanns.
Með svörtum galdri hún særði
konu
frá sæng og borði síns manns.“
Jakobína R. Guð-
mundsdóffir...
ustu
Framhald af 3. síðu.
þekkti Jakobína Guð-
kvæmt þeim lögum mátti of-
sækja þá, er staðnir voru að
kona, sem „lét ekki baslið
grdrum; með pyn^gum, báli «“***> sig“ heldur hefja ó-
6 , ,. , ,,. , brotna og obeygða til hetju-
og brandi. Hms vegar duldist , ° . , .,
Auðfinni biskupi ekki, að á-
legrar baráttu fyrir bættum
i . , j „ lifskjorum. Engm gekk djarf-
kærurnar a hendur Ragnhildi - , , -7 ,
, ,, , ..x , , íc „ ar ne hiklausar til verks en
styddust við talsverð rok. og , . . . ... ...
x x ,,, ■ ’ . r- hun, þessi skapstjora og til-
að með miklum retti mætti . 1 „ , ■ ,
finnmgarxka kona, sem vo a
báðar hendur, ef því var að
beita gegn henni gildandi á-
kvæðum laga um kukl og , . , ., . . ,
, , f , * , , . skipta, og ekki emungis til
galdur. I annan stað sa hmn „ b , , , ,,
glöggskyggni klerkur að í
framburði vitnanna gegn
henni voru margar mótsagnir
og að Ragnhildur væri ekki
andlega heilbrigð.
Vinir og ættingjar Ragn-
hildar, sem ekki lögðu allir
trúnað á sekt hennar, lögðu að
framgangs sér og sínum, held-
ur einnig stétt sinni; þjáning-
arsvstrum og bræðrum.
Ég man þessa móður á úr-
svölum ármorgnum kaldra
vora brjóta ísinn af fiskþvotta
kössunum og standa við „vask“
úti guðslangan daginn áveðra
í hörkugaddi. Hún var þá að-
biskupnum að sleppa henni úr sópsmikil og hressileg til orðs
haldi. Þeir afsökuðu hana með og æðis. En það var ekki ein-
því, að hún hefði verið „tungl-
sjúk“ í brúðkaupi Bárðar, eins
og þeir orðuðu það. Og þegar
við bænir þessa fólks bættist
það, að Ragnhildur bauðst til
þess að sverja að gera sig aldr-
ei frainvegis seka um villutrú
og taka á sig þær skriftir, sem
biskupinn kynni að tiltaka, á-
kvað hann að breyta sam-
kvæmt setningunni: „Ég óska
ekki dauða syndarans, heldur
þess að hann lifi og bæti ráð
sitt.“
Hann hélt henni þó til örygg
is í fangelsi enn um nokkurra
mánaða skeið, en að þeim tíma
liðnum lét hann hana leggja
hönd á helga bók og sverja sig
frá allri villu og til að taka á
sig bær kvaðir, sem biskupinn
kynni að ákveða. Hún skyldi
leggja á sig langar pílagríms-
ferðir til helgra staða og ekki
láta af þeim í sjö ár. Hún
skyldi fasta upp á vatn og
brauð annan hvern dag ár
hvert auk hinna fyrirskipuðu
föstudaga kirkiunnar. A brúð-
kaupsdegi Bárðar og Bergljót-
ar mátti hún aldrei neins
neyta. en þess í stað berja sig
til blóðs án affláts með leðuról
geffnumrekinni hvössum járn-
göddum.
Ekki er vitað hversu lengi
Ragnhildur hélt út slíkar sjálfs
ovtningar. Hins vegar skyldi
hún klínast með glóandi töng-
um og brennast á báli, ef hún
ungis á1 þeim vettvangi, sem
aðrir, veikari og tápminni,
stóðu í skjóli Jakobínu á einn
og: annan veg. Hún braut ísinn
víðar, enda vel til forustu fall
in: glöggskyggn, djörf og
kjarkmikil, með hjartað á rétt-
um stað. Það brást ekki. Þessi
févana, óskólagengna alþýðu-
kona var mei-kur brautryðj-
andi og þátttakamdi í mikil-
verðustu félags- og menning-
armálum Hnífsdælinga, þegar
mest reið á. Einkum voru
það hagsmunamál alþýðunnar,
sem hún bar fyrir brjósti. Jako
bína var ein af forgöngumönn
unum að stofnun verkalýðsfé-
lagsins og einn skeleggasti
kraftur þess á fyrstu baráttu-
árunum, og því 1 ilkomumeiri
forsvarsmanneskja, sem meira
reyndi á, bæði inn á við og út
á við. Hún var aldrei myrk í
máli, alltáf hrein og bein. vig-
fim og heit. Hún lifði og hrærð
ist í hveriu því, sem til heilla
hoi’fði fyrir þá, sem bágast
áttu og hún skildi svo vel og
fann til með. Áhugi hennar á
félagsmálum var óeigingjarri
og' flöskvalaus, borinn uppi af
samúðar- og kærleiksríkri hug
sjón hennar um farsælla líf.
Bindindishreyfingin átti góð
an liðsmann í Jakobínu. Hún
var með ötulustu embættis-
mönnum góðtemplarareglunn-
ar þar og mörg ár gæzlumaður
barnastúkunnar. Starfaði hún
á þessum vettvangi sem öðr-
um af lífi og sál.
Jakobína hafði óvenju mik-
inn áhuga fyrir bókmenntum.
Einkum var hún ljóðelsk og
hafði mikið yndi af tilþrifa-.
miklum, . tilfinningaríkum á-
deilukvæðum. Las hún þau oft
upp á fundum og félgasskemmt
unum, af skilningi og þrótti,
og var auðheyrt, að hugur
fylgdi fast máli, og að hún
átti auðvelt með að lifa sig inrs
í boðskap þeirra. Man ég, að
einkum voru það þeir Þor-
steinn Erlingsson og Sigurður
Júlíus Jóhannesson, sem urðu
fyrir valinu. Var það eðlilegt,
svo andlega skyld sem hún
var þeim — báðum sem gló-
andi jafnaðarmönnum og öðr-
um sem áköfum bindindis-
manni.
Jakobína var glæsileg kona,
fríð sýnum og svipmikil. Þeg-
ar svo bættist við andlegt at-
gerfi hennar, má ljóst vera, að
þar fór óvenjuleg manneskja.
Hún bar aðalsmerki fyrir-
mennskunnar utan á sér svo
ekki varð um villst. Ókunn-
ugir menn, sem hefðu séð hana
prúðbúna í ræðustól, þegar
henni lá mikið á hjarta, og
mælskan svall, myndu auðveld
lega hafa trúað því, að hún
réði ríki og löndum. Sannað-
ist á henni sem sumum öðrum
al/býðudætrum landsins, að
„víðar en í siklings sölum
svanna fas er prýði glæst“.
Þótt. Jakobína Guðmunds-
dóttir lifði lengi við fátækt og
raunir, var hún samt auðug
af þeim verðmæíunum, sem
mestu máli skipta. Þess vegna
var hún líka hamingjusöm,
þrátt fyrir allt. Hun átti í rík-
um mælt
„angan hinna rauðu rósa,
regns og sólar gróðurmátt". >
Slíkt fólk er sa’.t jarðar. Um
ha.na næddu tíðum stormar
samtíftarinnar. Nú hefur hún
öðlasf hvíld. — Ég kveð þessa
gömlu, góðu vinkonu mína
með söknuði og trega, býð
henni gleðileg jól, og óska
henni áframhaldandi kærleiks
viðhorfs á hinum nýju vegum
Iífs og lióss.
Baldvin Þ. Kristjánsson.
Löndunardeítan
Framhald af 1. síðu.
og gætu því aðgerðir hinnar
fámennu klíku brezkra togara,-
eigenda haft alvarlegar afleið-
ingar fyrir hag íslendinga, en
jafnframt brjóti þær í bága við
beztu-kjarasam.ninga milli ís-
lands og Bretlands og samn-
ings Breta og Bandaríkjanna
um efnahagssamvinnu, en þar
í skuldbindur ríkisstjórn Bret
lands sig að gera ráðstafanir
til að hindra að verzlunarfyrir
tæki eða aðrir aðilar geri ráð-
stafanir á sviði milliríkjaverzl
unar til að hindra, torvelda eða
takmarka aðgang að markaði.
Anthony Edten var fundar-
stjóri, og fékk því Maulding
til að svara ræðu Ólafs,
Framhaldssaga B.B.C. (Brezka útvai'psins.
LMálOllll
er skrifuð af skozkum hershöfðinga R. N. Stewart, sem stundað hefur laxaveiðar um
tugi ára, þar á meðal á íslandi í 20 sumur.
Laxabörnin er skemmtileg og fróðleg bók fyrir börn og unglinga.
Fæst nú aftur í öllum bókaverzlunum. Bókaútgáfan HLYNUR.
AB 1