Alþýðublaðið - 07.01.1955, Blaðsíða 4

4
ALÞYÐUBLAÐIÐ
Föstudagur 7. janúar 1955
Útgefandi: Alþýðuflokl(urinn.
Éitstjóri: Helgi Sœmundsson.
Fréttastjóri: Sigvaldi Hjálmarsson.
Biaðamenn: Björgvin Guðmundsson og
Loftur Guðmundsson.
Auglýsingas'.jóri: Eirirna Möller.
Ritstjórnarsímar: 4901 og 4902.
Auglýsingasimi: 4906.
A'fgreiðslustmi: 4900.
ATpýðiiprentsmiðjan, Hverfisgötu 8—10.
Áslji'iftarvérð 15,00 á mánuði. í lausasölu 1/10.
Leikfimi og staðreyndir
Samfaí við Jósep Húnfjörð áitræðan -
FULLVÍST er orðið. að
Hamiltonfélagið, ameríski
verktaklnn á Keflavíkur-
flug\relli, hættir ekki störf
um nú um áramótin eins og
boðað h.afði venð. Hefur ut-
anríkismálaráðuneyt'.ð gef-
ið út fréttatilkynningu um
þetta efni, en þar er revnt
að dreifa athygli þjóðarinn
ar frá kjarna málsins. Seg-
ir í tilkynningunni, að Ham
iltonfélagið hætti ,.al1> út>
vinrru nema hvað örfáir
menn rhunu en.i í byrjun
næsta árs vinna að því að
ljúka fáeinum smáverkam/'
Síðan er bætt vlð: ,.Auk
þess mun félagið fram eftir
næsta ári halda áfram eft-
irliti rneð verkum, sem það
hafði hafið fyr r febrúar
1954. en sem framkvæmd
eru af íslenzkum vérktök-
um“. Verkfræðingadeild
varnarliðsins á h.ns vegar
að sjá um flugvallargerð-
ina, og segir um það atriði
í tilkyiinmgurm': ..Sam-
komulag varð um, að verk
fræðingadeild varnarljðsins
sjái sjálf um flugvallargerð
ina og fál leyfi til að ráða
til sín erlenda sérfræðinga
til þess verks“. Við betta
er því að bæta, að verkíræð
ingadeildiix hlýtur að fel’a
innlendum eða erlendum
fyrirtækjum framvæmdirn-
ar, svo að ýmisiegt virðist
á huldu um árninnzt sam-
komulag.
Þetta þykir nokkrum tíð
indum sæta af því að utan-
rikl stnála r á ðh e rra hefur
áður gefið í skyn, að Ham-
fltorfélarið værj á förum
héðan með starfsemi sína.
Hann sagði orðrétt. í grein-
argerð til alþ.'ngis 2. nóvem
ber í hanst, en hún var
prentuð í Tímanum daginn
eftir: ,JSpjni5 var um, að
núverandi aðalverktaki
hætti starfsemi s:nni hér á
landi. Samningar; sem gerð
ir höfðu verið við þennan
aðalverktaka um tiltekin
verk, sem ekki voru hafin,
hafa venð afíurkallaðir.
Öruggt er talið, að aðalverk
taki hafi lokið útivinru
kringum áramótin og
hverfi síðan af landi brott.
er hann hefur gengið frá
vélum sínum, varahluta-
birgðum og öðrum málum.
Allar sögur um það, að sam
S
s
*
s
s
1
\
s
s
s
s
s
s
s
s
c
*
s
s
s
s
s
s
V
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
S’
s
*
s
s
s
s
s
s
s
$
s
s
:ö hafi verið við hinn ame-
ríska verktaka um að starfa
hér næsta ár, eru ósannar1-.
Þessi orð ráðherrans reyn-
ast nú í ósamræmi við veru
leikann.
Tíminn reynir að gefu
í skyn, að mikið hafi á-
unnizt um brevtingar á
framkvæm-d varnarmál-
anna eftir að <lr. Iíristinn
Guðmundsison varð utan-
ríkisráðherra og reynir að
gera lítið úr vanefndum
á brottför Hamiltons. Hon
um finnst meira að segja
óhæfa a'ð vitna til orða ut-
anríkisráðherrans eins og
Alþýðublaðið hefur gert.
Sjálfsagt er framkvæmd
vamarmála'nna skárri nú
en hún áðair \rar, en ó-
fremdarástandið, sem
Bjarni Benediktsson bar
ábyrgð á, hefur ekki
breytzt svo, að viðunandi
sé. Enn gætir óhæfilegrar
leyndar um þessi efni, og
nú er komið á daginn, að
þjóðin verður að trúa var
lega orðum uíanríkisráð-
herrans. Hann hefur ekki
staðið við fyrirheit þau,
sem hf|n.n gaf aíþingi 2.
nóvember, og nú teygir
og togar Tíminn orð hans
til að brciða húð yfir
kjarna málsins. Slíkt er
óhæfa. .Þjóðiix hlýtur að
krefjast þess skilyrðis-
laust, að ábyrgð og frani-
kvæmdavilji fylgi orðum
nxanns í stöðu dr. Krist-
ins Guðmundssoxiar.
Núverandi utanríkisráð-
herra ætti ekki að nota af
glöp og yfirsjónir fyrirrenn
ara síns sér tll sfsökunar.
heldur gera sér far um að
sýna í verki breytíngn til
batr.aðar. Alþýðuþlaðið
skal fúslega unna honum
sannmælis um allt, sem
hann gerir vel. En það get-
ur ekki lofað frammistöðu
dr. Krfstiiis Guðmundsson-
ar í samskiptunum við Ham
iltonfélagið fyrr en hann
hefur breytt orðum sínum í
verk. Og Alþýoublaðið vill
brýna fyrir núverandi utan
ríklsmálaráðherra að segja
ekki meira en hann er mao
ur til að standa við og hætta
sér aldrei út í neina leik-
fim; í umgengninni við ste.ð
reyndirnar. Þær láta ekki
að sér hæða.
Frönskunámskeið Álliance Francaise
hefjast 10. janúar. Kennarar verða, ungfrú Delahaye og
Magnús G. Jónsson. Allar nánarj upplýsingar á skrif
stofu forseta félagsins MjóstræU 6, sími 2012.
Veiklun upp í vana kemst !
við að kvarta og æja.
Var ég ekki fyrst og fremst
fæddur til að hlæja?
,.JÚ, ég verð áttræður þann
7. þessa mánaðar,“ segir Jósep 1
Húnfjörð. „Fæddur að Illuga-
stöðum á Vatnsnesi í Vestur-
Húnavatnssýslu 7. janúar
1375, svo að ekki er um þetta
að v;ilast.“
Fæddur og uppali.nn að 111-
ugastöðum?
,,Nei, — ég óist þar ekk:
upp. Foreldrar mínir voru í
húsmennsku og vinnumennsku
á ýmsum stöðum; ég var því á
hálfgerðum hrakningi og leið j
ekki alltaf sem bezt. Fór að
vinna fyrir mér sem smali á
tíunda ári, en svo vildi mér
það til happs, að ég komst aft-
ur að Illugastöðum. skömmu
eftir fermingu; þar leið mér
vel og komst þar brátt til
þroska. Húsmóðirin þar, Auð-
björg Jónsdóttir, varð mér önn
ur móðir. Hún var mesta gæða
kona og anriáluð iyrirmyndar
húsmóðir.“
LAUSAMENNSKUBRÉFIÐ
OG HANNES HAFSTEIN
„Þegar ég var á seytjánda
árinu, fór ég að hugsa um að
verða lausamaður. En .mig
skorti aldur til að geta fengið
„bréf upp á það“, — og auk
þess kostaði slíkt bréf þá sex-
tíu og sex krónur og sextíu og
sex aura. Það varð því að sam
komulagi með mér og húsbónd
anum að Illugastöðum, að ég
teldist vinnumaður hans.
Hreppstjóri sveitarirmar fékk
samt einhvern pata aí þessu og
hugðist koma í veg íyrir slíka
lögleysu á sínu embaittissvæðí,
en fékk þó ekki að gert, meðan
húsbóndi minn bai’, að ég væri
sitt vistráðna hjú. Ekki var
hreppstjóri. samt af baki dott-
inn; húsbónda nííhum þótti
gott í staupinu, og nú beitti
hreppstjórinn hann því bragði
að gera hann góðglaðari, og
komst þá að öllu sman. Var ég
þar með uppvís að því. að hafa
brotið vlnnuhjúalöggjöfina, og
ekki að sökum að spyrja. Pé-
sektin elti mig síðan í nokkur
ár, og þegar. ég fluttist tll ísa-
fjarðar, 23 ára að aldri, var
Hannesi Hafstein, sem þá var
þar sýslumaður, — og blessuð
veri minning hans. — falið að
innheimta hana. Einhverra
hluta vegná stakk hann þó
plaggi þessu und.r stól; hefur
sennilega ekki fundist brot
mitt jafn alvarlegt og hrepp-
stjóranum.
Við Hafstein urðum síðar
góðir kunningjar. Vann ég und
ir stjórn hans sem lögreglu-
þjónn á Isafirði einn vgtur í
forföllvm annars, og þegar
taugaveikifaraldur brauzt þar
út, skipaði hann mig til að
hafa umsjón með sóttvörzl-
unni.
HALDIÐ TIL
HÖFUÐSTAÐARINS
Árið 1908 fluttist ég.frá fsa-
firði hingað til Reykjavíkur,
og hér hef ég dvai:zt síðan.
Stundaði fyrst sjómennsku á
skútum, en vann á milli ver-
tíða að fiskverkun, fyrst hjá
Thorsteinsen á Kirkjusandi,
síðan í Kveldúlfi; þótti. fasta-
vinnan bæði: skemmtilegri og
tekjudrýgri en lausavinna á
eyrinni. Síðan vann ég í mörg'
ár hjá Völundi, bæði sem að-
stoðarmaður við vélarnar og
við ýmis önnur srörf. Enda
þótt mér hafi alls staðar fallið
vel, þar sem ég hef unmð, eftir
að ég komst á legg, held ég, að
hvergi hafi mér fallið betur.
eða verið í betri og skemmti-
legri félagsskap starfsbræðra
og yfirmanna. Allt samvaldir
ágætisdrengir. Annars ’finnst
mér eins og huldar vættir hafi
leitt m'.g hjá kynnum við alia
misyndismenn, því að ég hef
alltaf verið samférða góðu
fólki á lífsleiðinni.
Og svo eru það konurnar
m:nar. Ég er fjórkvæntur.
Fyrstu konu m'.nm, Emelíu
Guðmundsdóttúr, kvæniist ég
árið 1893. Þá var ég 23 ára að
aldri. Við eignuðumst fjögur
Jósep S. Húnfjörð.
börn; tvö dóu ung, og annar
sonur okkar, þeirra er eftir
lifðu, lézt uppkominn. Hann
hét Hjalti. Ég á því aðeins einn
son á lífi, Vilhjálm Húnfjörð,
blikksmíðameistara bér í Rvík.
Emelía lézt árfð 1907. Árið
1910 kvæntist ég öðru sinni, og
hét kona mín Sigriður Jóns-
dóttir, en hún lézt árið 1910.
Þriðju konu minni, Björgu
Hieronymusardóttur, kvæntist
ég árið 1922, en hún lézt árið
1931. Og fjórðu konu minni,
Katrínu. Kristbjörnsdóttur,
kvæntist ég árið 1933.“
OG SVO ER ÞAÐ
LJÓÐAGYÐJAN
Jósep Hunfjörð er löngu
þjóðkunnur sem einn af okkar
slyngustu hagyrðingum. Kynni
hans og Ijóðagyðjunnar tókúst
snemma, hafa haldizt lengi og
orðið báðum farsæl. Margar
ferskeytlur hans hafa orð'ð
landfieygar og munu lifa á vör
um almennings, meðan það
stranga ljóðform, þar sem heil
brigð, rökföst hugsun, orð-
snilld og bragsnilld íslerizkrar
alþýðu hefur náð listrænastri
fullkomnun í tjáriingu gleði og
harms, gáska og' alvöru, er enn
við lýði. Virðist þvi ekki úr
vegi að spyrja hinri áttræða
þul, hvenær hann bafi fvrst
teklð að líta þá gyðju hýru.
auga.
„Fyrstu vísúna mun ég hafa
ort er ég var sjö éra að aldri.
Þegar ég var tíu ára, orti ég
þessa vísu til móður minnar og
skrifaði undir bréf til hennar:
Þér vel líði, þess ég bið,
þraut og kvíða losuð við;
hér guðs blíða hönd þig styð,
hún þér tíðum veiti lið.
Og þegar ég var ellefu ára
að aldri, var ég farinn að fási
vlð hringhenduna. Eitt sinn er
ég sat hjá ánum, skall á þoka.
Til þess að tapa ekki af þeim,
greip ég til þess ráðs að hr.app
! setja þær, eins óg það var kali-
að. Það var gert á þann liáít,
að maður gekk sífellt í kri.ng-
um þær, og minnkað, hring-
inn, unz þær stóðu í einum
hnapp, svo þröngt, að þær gátu
ekki bitið. Þá. ovt.i ég þessa
hringhendu:
Þokan gráa æðir inn,
ekki smá að líta.
Hún vlll ná í hópinn minn.
svo hann ei fái að bíta.
Fimmtán ára að aldri kvað ég
þessa hringhendu:
Þó að fjand'nn fari á skrið,
friður standi á nálum,
helgir andar leggja lið
lífs í vandamálum.
Það er einmitt það. Síðan hef
ég margsinnis kom.zt að ráún
um, að þetta er sannmæli.
Ég býst yið, að ég hafi verlð
sæmilega gefinn t;i náms. En
öll mín skólavist stóð í hálfan
mánuð. Þá dvaldi farandkenn-
ari á heimilinu, og ég var þá
11—12 ára að aldrf. Á þessum
hálfa mánuði var til þess ætl-
ast, að ég lærði margt og mik-
ið. Ég komst aftur í þríliðu í
reikningl, og þóttist góður.
Skrift lærði ég mest af sendi-
bréfum. Skrifaði mavgt og mik
ið með broddstaf mínum á
svell. og skreytti þau rós.um og
flúri.“
Eftir að Jósep Húnfjörð
! gerðist fullorðinn, tók hann þá
bernskulist upp að nýju. En nú
hafði hann yfir handhægar: r;t
föngum að ráða en broddstaf
og svelli. Þótt höndin væri ef
til vill ekki jafn fim og fyrr,
náði hann góðum árangri í
skrautritun. Má af því ráða. að
hann hefur verið gæddur ríkri
listhneigð, einnig á því sviði.
Og alla ævi hefur hann verið
listaskrfari.
t I :
FÆDDUR TIL AÐ IILÆJA
!. Jósep Húnfjörð her vel ald-
urinn. Hann er ltvikur í hreyf-
ingum, léttur í lund, og marg-
ur yngri maðurinn mætti öf-
unda hann af bjártsýn; hans
og lífstrú. Og enn sem fvrr loi.k
ur hann sér að því að kasta
fram dýrt kveðinni síöku, þeg-
ar svo ber undir. Jósep Hún-
fjörð er einn af þeim ástmög-
um guðanna, er deyja ungir,
hversu aldraðir sem þeir
verða.
* ,,Já, maður er orðinn áttræð
ur, og það hefur oltið á ýmsu á
langri leið. Aðalatriðið er að
^halda gleði sinni á hverju sem
gengur. Þegar ég var ungur að
árum kvað ég þessa stöku, sem>
ég hef oft raulað síðart, og það
má mikið vera, ef þ.að verður
ekki sú staka, sem ég hef síð-
ast yfir:
Veiklun upp I vana kemst
við að kvarta og æja.
Var ég ekki fyrst og fremst
fæddur til að hlæja?“