Vísir - 05.02.1919, Blaðsíða 2

VISIE
Loftskeyti.
London 4. febr.
Deilur Pólverja og Czecha.
Út af landamerkjadeilu, sem
upp var risin milli Pólverja og
Czecha, hafa fulltrúar stórveld-
anna á friðarfundinum gefið út
opinbera tilkynningu um, a'ð
þjóðum þeim, sem lagt hafa
landamerkjamál sín undir úr-
skurð friðarráðstefnunnar, sé
óheimilt að leggja undir sig þau
hjeruð, sem þær krefjast að fá,
áður en úrskurður er fallinn.
En þangað til landamæri Pól-
verja og Czecha eru endanlega
ákveðin, eiga hersveitir Czecha
að hafa umsjón með járnbraut-
inni norður frá Teschen og
námuhéruðum þar umhverfis,
en hersveitir Pólverja eiga að
gæta járnbrautarinnar frá
Teschen til Jablungkau og hafa
borgina Teschen á sínu valdi.
Síðan verður nefnd manna
skipuð af friðarráðstefnunni og
send þangað austur, til að rann-
saka kröfurétt aðila, og úrskurð-
urinn bygður á áliti hennar.
Czechum er skipað að fram-
selja Pólverjum fanga þá, sem
þeir höfðu tekið i orustum, er
út af þessari þrætu voru háðar,
og fá þeim i hendur vopn þeirra
og annan farangur.
Maximalistar færast í aukana.
Maximalistastjóniin rúss-
neska hefir gcfið út skipun um
útboð landvamarliðsins á öll-
um aldri frá 29 ára til 45. Her-
utboðið nær til Petfograd,
Moskva og níu héraða annara.
Blað stjórnarinnar skýrir þessa
ákvörðun þannig, að stjórnin
ætli með þessu að gera i’riðar-
ráðstefnunni það ljóst, að maxi-
malistar séu að búa sig undir
að hefja orustur á öllum víg-
stöðvum, til þess að fram-
kalla allsherjarstjórnarbyltingu
heiminum.
London 5. febr.
pjóðbandaiagið.
Wilson forseti hefir gert nefnd
þeirri á friðarráðstefnunni, sem
á að f jalla um þjóðabandalagið,
grein fyrir því, livert hlutverk
hann ætlar þjóðabandalaginu að
vinna. Hugmynd hans er í fáum
orðum sú, að bandalagið verði
raun og veru einskonar yfirríki.
Frá Rússlandi.
Frá Libau er símað, að her
Finna og Eistlendinga haldi suð-
ur á bóginn frá Dorpat og hafi
unnið þýðingarmikla sigra á
„rauðu“ hersveitunum. Hann
liefir náð á sitt vald borginni
Wark, sem er á vegamótum
árnbrautanna frá Riga til
Pleskau og frá Riga til Reval, og
: með því tept aðal-samgönguleið
Maximalista i Livlandi og Kur-
landi.
Herskipabyggingar Japana.
það er símað frá Tokio, að
lokið muni verða byggingu
tveggja stórra herskipa i Japan
i júli og október. pau heita Na-
guto og Astu, — verða 40 þús.
smál. og vopnuð með 16 þuml.
fallbyssum. Bráðlega verður
byrjað á byggingu tveggja stór-
skipa annara.
Kröfur Grikkja.
Nefnd verður skipuð á friðar-
ráðstefnunni til þess að rannsaka
kröfur þær, sem Venizelos hefir
gert til landa i Litlu-Asíu fyrir
hönd Grikkja. í nefndinni verða
fulltrúar Bandarikjanna, Breta,
Frakka og Itala, tveir af hverri
þjóð. Nefndin á að gera tillög-
ur um réttlátan úrskurð og
lienni er heimilað að leita álits
hhitaðeigandi þjóðflokka.
Frá þýskalandi.
„Spartacus“-menn hafa náð
völdum i Königsberg.
Hammerstein hershöfðingi er
skipaður formaður vopnahlés-
samninganefndarinnar þýsku i
Spa, i stað Winterfeldts hers-
höfðingja.
Símskeyti
(rá íréttarítara Visis.
Khöfn 3. febr.
Ilermannaráðið i Weimar hef-
ir verið afvopnað. Hersveitir
stjórnarinnar eru komnar þang-
að til þess að vernda þjóðsam-
komuna hinn 6. þ. m.
Bolzhewikkar hafa lekið Iíiew
Spartacistar i Bremen hafa
gefist upp, vopn hafa verið tek-
in af verkamönnum.
| Botha er formaður ncfndar
j þeirrar, sem friðarfundurinn
| sendir til Póllands.
Rúmenar krefjast þess, að fá
Bukowina, Bessarabiu, Dobrud-
sclia og Transylvaniu.
Mannerlieim, forseti Finna, er
j . ' "
ikominn í opinbera heimsókn til
! Svíþjóðar.
j Fulltrúar hlutlausra þjóða
j eiga með sér friðarráðstefnu i
Bem um miðjan febrúar.
Liebknecht myrtar
J?að var sagt frá því i sím-
skeyti frá Kaupmannahöfn dags.
16. f. m., að foringi Spartacus-
flokksins i þýskalandi, Karl
Liebknecht, hefði verið dæmdur
til dauða og skotinn. En sam-
kvæmt síðari fregnum hefir
liann aldrei verið leiddur fyrir
neinn dómstól og heldur ekki
dæmdur. Hann var myrtur.
Úrslitabaráttan um völdin i
Berlín, milli Spartacus-flokksins
og stjórnarinnar hófst þ. 6. jan.
pað var ekki stjómin sem hóf
hana, heldur Liebknecht. Kosn-
ingarnar til þjóðsamkundunnar
áttu að fara fram þ. 19. jan..,
og fyrir þann tíma varð þessi
barátta að leiðast til lykta, vegna
þess að Spartacus-flokkurinn
vildi engar kosningar láta fara
fram.
pað var barist á götum borg-
arinnar samfleytt i 8 daga. Menn
Liebknechts náðu i fyrstu ýms-
um þýðingarmikluin byggingum
á sitt vald, en hersveitir stjórnar-
innar streymdu jafnt og þétt til
borgarinnar og bardaganum fór
brátt að halla á Liebknecht.
Hvert vígið var tekið af honum
a fætur öðru og loks þrutu kraft-
ar hans alveg.
Spartacus-menn höfðu dregið
að sér miklar birgðir af vopn-
um, sem geymdar voru i höll
rússneska sendiherrans. En
sljórnarherinn náði þeim öllum
á sitt vald, og loks áttu fylgis-
menn Liebknechts hvergi höfði
sinu að að halla og flýðu eftir
húsþökum í allar áttir.
pegar stjórnin liafði algerlega
náð yfirtökunum, voru hennenn
sendir á mannaveiðar um borg-
ina. Foringjar Spartacus-flokks-
ins voru teknir höndum, livar
sem þeir fundust. par á meðal
þeir Beerfekle, fyrrum kafteinn
hernum, sem kunnur er úr
Lichnovsky-málinu, og Lede-
bour þingmaður. Liebknecht
fanst ekki fyi’stu dagana. Hann
hafði verið á ferð og flugi um
alla borgina alla þessa daga, en
hafði hvergi langa viðdvöl.
Heima hjá sér dvaldi liann aldrei
lengur en 10—15 mínútur dag-
lega, og kom og fór í bifreið að
næturþeli. Eitt kvöld komust
njósnarar stjómarinnar að þvi,
að hann var kominn lieim, og
hennenn ruddust þegar inn í
húsið. Vörður hafði verið settur
við báðar útgöngudyr þess, cn
Liebknecht var samt horfinn.
pað var leitað hátt og lágt, en
hann fanst ekki. þá var kona
hans og yngsti sonur tekin hönd-
um heldur en ekkert.
En tveim dögum siðar var
hann handsamaður ásamt Rósu
Luxemburg og þau bæði drepin
án dóms og laga. R. L. var eld-
Iieitur flokksmaður Liebknechts.
Karl Liebknecht var mál-
færslumaður og talsmaður ör-
eigalýðsins. Fátæklingarnir elsk-
uðu liann og það virðast ekki
vera skiftar skoðanir um, að
Iiann hafi að eins barist fyrir
hugsjónum sínum, og fyrir þær
hafi hann látið lífið.
Maximalistar.
Frá Rússlandi hefir maximal-
istahreyfingin breiðst meira og
minna út um allan heim. Fylg-
ið, sem hún hefir fengið, virð-
ist enn vera litið í öðrum lönd-
um en Rússlandi og „miðríkj-
unum“. En víða hefir bólað á
henni, og alstaðar þykjast menn
geta rakið upptök hennar til
rússneskrar starfsemi.
Nýlega voru verkföll mikil
hafin í Buenos Ayi’es i Argen-
tinu. það kvað svo mikið að
þeim, að siglingar allar stöðv-
uðust, járnbrautarsamgöngur
heftust og vagnaumferð i borg-
inni. Sölubúðum i borginni var
lokað um langan tíma. Og í
sambandi við verkföllin var haf-
in maximalistabylting. En að
lokum tókst að kæfa byltinguna
niður og forsprakkarnir voru
teknir höndum. Verkfallsmönn-
um var varpað i fangelsi svo
liundruðum skifti á fáum dög-
um, og mikill meiri hluti þeirra,
sem handteknir voru, reyndust
að vera rússneskir. Byltinga-
menn höfðu miklar birgðir af
vopnum og „peninga eins og
sand“.
Maximalistar i Rússlandi hafa
unnið að því að koma á stjóm-
arbyltingu um allan heim. Út-
sendarar þeirra hafa lengi verið
að verki um öll Norðurlönd.
peir eru vafalaust einnig að
verki i öllum löndum banda-
manna, þó þeim verði þar lítið
ágengt. þ>að hefir jafn vel heyrst
að þeir hafi verið að þreifa fyr-
ir sér hér „norður á hjara ver-
aldar“, á íslandi! En enginn vafi
er talinn á þvi, að þeir hafi kom-
ið af stað byltingunni i Argen-
tinu.
í pýzkalandi hefir þeini orð-
ið mest ágengt; það eru þeir, sem
standa að baki „Spartacus“-
hreyfingarinnar, og þeir hafa
lagt fram fc-til vopnakaupa og
annara þarfa þýzku byltinga-
mannanna. Upphaflega virðast
allir leiðtogar óháðra jafnaðar-
manna liafa verið i bandalagi við
þá. En þeir liafa flestir þóst sjá
sitt óvænna og því slitið félags-
skapnum. Og nú virðist svo, sem
gengi maximalista i pýskalandi
sje að þverra. En forlög maxi-
malistastefnunnar í Rússlandi
eru undir því komin, að liún nái
einnig fótfestu i nágrannalönd-
nnuni. Ef liún gerir það ekki,
þá verður hún einnig bæld nið-
ur i Rússlandi áður en langt um
líður. Og þess vegna er það, að
rússneska maximalistastjórnin
liefir nú ákveðið að líefja ófrið
á öllum vígstöðvuin. Hún ætl-