Vísir - 26.05.1931, Blaðsíða 5

Laugardaginn 23. maí 1931.
VÍSIR
Fréttabréf
Ur Vestur-Isafjarðarsýslu.
FB. 18. maí.
Sýslufundur var haldinn á Flat-
eyri dagana 3.—5. þ. m. Mættir
voru sýslufundarmenn úrsex hrepp-
um sýslunnar og oddviti Oddur
Gíslason sýslumaÖur. — Sýslan
stendur sig vel fjárhagslega, skuld-
ar ekkert og er í mjög litlum á-
byrgðum. Aftur á móti nema sjóÖ-
eignir, er sýslunni tilheyra og hin-
um einstöku hreppum hennar, mörg-
um tugum þúsunda. Ellistyrktar-
sjóÖirnir t. d. 33 þús. —- Hefir nú
á þessu ári bæst einn merkur sjóÖ-
ur í hópinn, þar sem er Minningar-
sjóÖur 1000 ára afmælis Alþingis,
er á að 'styrkja jarðyrkju, garðrækt
og skógrækt í sýslunni, þegar hann
hefir vaxið svo, að verulega um
munar.
Eru slíkir framtiÖarsjóðir eitt af
mestu menningarmerkjum nútím-
ans, og má að visu mjög dæma
þroska og menningu héraðanna eft-
ir því, sem þau leggja í sjóði handa
framtíðinni. — Til þess að fræða
almenning um hag sýslunnar í þessu
efni var oddvita falið að semja
skýrslur um alla þá sjóði í Vestur-
ísafjarðarsýslu, er snerta hag sýsl-
unnar eða hreppanna sérstaklega og
leggja hana fram á næsta fundi,
ásamt yfirliti yfir aðalefni skipu-
lagsskránna.
Vegna hins margþráða nýja þjóð-
vegar frá ísafirði að Gemlufelli var
sýsluvegakerfið aukið að miklum
mun:
í Suðureyrarhreppi frá Botni að
Suðureyri, í Flateyrarhreppi frá
Breiðadalsá að kaupstaðarlóð Flat-
eyrar, Mosvallahreppi frá þjóð-
veginum eftir Bjarnadal að Hjarð-
ardal ytri og frá ytri Veðraá að
Breiðadalsá, í Mýrahreppi frá
Höfða að Núpi, í Þingeyrarhreppi
frá Hvammi að Haukadal, undan-
skilin kaupstaðarlóð Þingeyrar og
í Auðkúluhreppi frá Gljúfrá að
Stapadal.
Á næsta ári ver sýslan til stjórn-
ar sýslumála 700 kr., mentamála
4150, heilbrigðismála 7800, vega-
mála 1480, Búnaðarsambands Vest-
fjarða 100, Minningarsjóðs 1000
ára afmælis Alþingis 500 kr. Sam-
tals eru gjöldin kr. 19730.97. —
Helsta nýmæli er það, að sýslan
heimilaði Þingeyrarhreppi að taka
alt að 80.000 kr. lán til að rafvirkja
Hvammsá. Fær þar væntanlega
kauptúnið og nokkrir nærliggjandi
bæir nægilegt rafmagn til ljósa og
suðu. — Verðlaun fyrir fram-
kvætndir, úr Búnaðarsjóði sýslunn-
ar fengu þeir Halldór Þorvaldsson
Kroppstöðum og Bernharður Hall-
dórsson Vöðlum, sá fyrri 173 kr.,
en hinn 125 kr., báðir i Onundar-
firði.
Tíð er nú góð, en helst til mikil
þurviðri vegna sveitanna, svo áburð-
ur á túnum notast illa, og frost á
nóttum oftast nær, er tefur fyrir
gróðri. Jörð kom upp í byrjun Ein-
mánaðar, en hann byrjaði með asa-
hláku dæmafárri, og urðu þá viða
skemdir á vegum og rann aur á
tún. Var mánuður sá oftast um-
hleypingasamur, en jörð sæmilega
auð til beitar, þegar út gaf. En um
páska og til sumarmála sunnanmari
og blíðviðri. Jarðvinsla er löngu
byrjuð, og eru menn nú að ljúka
við flög þau, er hálfunnin voru
undir veturinn.
Heybirgðir alinent góðar og fén-
aðarhöld ágæt. Fiskafli aldrei meiri
og hafa mótorbátar á Flateyri og
Súgandafirði haft 4—800 króna
hlut fyrsta mánuð vertíðar. Sam-
útgerðar-línuskipið Nonni frá Þing-
eyri aflar vel og er komið hátt upp
í 1000 skippund. Verður því eigi
taliðj 'áð hér sé nein kreppa við
sjóinn, þrátt fyrir hið lága fisk-
verð. Fiskþurkur er ágætur, og ætti
fiskurinn að verða snemmbúinn á
markaðinn.
Sambandið hefir liaft þá
stefnu síðan það seldi gróðrar-
stöð sína (um 1920), sem hafði
mistekist aðallega vegna illrar
aðstöðu, að dreifa fénu sem
allra mest út um samhands-
svæðið og rétta hverjum ein-
stökum bónda hendi til stuðn-
ings, sem eitthvað vill til frant-
fara vinna. Sambandið liefir
engan framkvæmdarstjóra eða
ráðunaut og annast stjórnin, og
sérstaklega formaður, allar
framkvæmdir á milli funda. Er
það mikið verlc, en dyggilega
og óeigingjarnlega unnið. Sam-
handsstjórnin hefir að eins 600
króna árslaun. — Næsta vor er
sambandið 25 ára og verður þá
rituð saga þess og gefin út í
ársritinu. Mun þá koma skýrt í
Ijós, að sambandið hefir verið
mjög mikilvæg lyftistöng fyrir
landbúnaðinn hér á Vestfjörð-
um, sérstaklega að því er jarð-
ræktina snertir, enda er hún nú
viðast komin yfir byrjunarörð-
ugleikana, vegna • hins ágæta
stuðnings siðustu árin. En nú
er sambandinu ljóst, að búpen-
ingsræktin og afurðasölumálið
er flóknasti hnúturinn, er leysa
þarf í framtíðinni, til þess að
hin aukna jarðrækt sé réttmæt
og verði að notum. Hér eru
ýmsir örðugleikar á skipulagðri
samvinnu, i afurðavinslu og af-
urðasölu, ónógar samgöngur,
erfiðir landshættir, fjöldi versl-
unarstaða o. fl., en ekki dugar
að gugna. off tók þessi aðal-
fundur sambandsins mál þetta
sérstaklega til meðferðar, og
var kosin þriggja manna milli-
þinganefnd í málið: Jón H.
Fjalldal á Melgraseyri, Páll
Pálsson á Þúfum og Tryggvi A.
Pálsson á Kirkjubóli. Vonmn
við, að á 25 ára afmælinu
næsta ár verði liægt að sjá ein-
hvern möguleika til að greiða
úr mesta vandamáli íslensks
landbúnaðar, að því er Vest-
firði snertir, en það er: mark-
aðsleysi og ósamræmd og ill
hagnýting á hinum ágætu vöru-
tegundum er isl. landbúnaður
framleiðir.
J. D.
Roubaix, 22. maí.
United Press. FB.
Frá Frakklandi.
Landry verkamálaráðherra
fer á fund, sem fulltrúar at-
vinnurelcenda og verkamanna
verða á, i dag, til þess að reyna
að miðla málum. — Atvinnu-
relcendur höfðu lcrafist 10%
launalækkunar, en féllust á að
fresta launalækkunarákvörðun
um hálfan mánuð, til þess að
liægt væri að semja um máUð.
En þetta framkvæmdu þeir
elcki og lcomu launalækkuninni
á alt í einu, en verkamenn gerðu
þá þegar verkfall.
NRP, 22. mai. FB.
United Press. FB.
Frá Noregi.
Sáttasemjari var á fundum
með fulltrúum aðilja i vinnu-
deilunum til kl. 2 i fyrri nótt.
Sáttatilraunum var haldið á-
fram í gær. Enn óvíst hvort ný
málamiðlunartillaga verður
borin fram.
Nygaard bókaútgefandi hefir,
í stað Axels heit. Holst prófess-
ors, verið kjörinn formaður
bankaráðs Christiania banka.
Af norslcum loftskeytafrétt-
um um fundinn á líki dr. Weg-
eners verður séð, að Grænlend-
ingurinn, sem með honuxn var,
Rasmussen, hefir saumað líkið
vandlega i skinnin. — Ef til vill
hefir hann stungið skíðunum
þannig í snjóinn, að leitar-
mönnum væri leiðbeining i. —
I fregn þessari er þess og getið,
að talið sé að banamein Wegen-
ers hafi verið hjartaslag, og að
hann hafi verið 51 árs að aldri.
London 22. maí.
United Press. FB.
Aukakosningar í Bretlandi.
Aukakosning hefir fram fár-
ið í Stroud Gloucestershire,
vegna þess að íhaldsþingmað-
urinn Sir Frank Nelson sagði
af sér þingmensku. Robert Per-
kins, íhaldsm., vann sigur i
kosningunni, hlaut 17.641 atkv.,
en Sir John Maynard, verkal.,
lilaut 10.688 atkv. A. W. Stan-
ton, frjálsl., hlaut 7267 atkvæði.
í Ruthei’glen hefir einnig far-
ið fram aukakosning, vegna
andláts Wright þingmanns.
David Hardy bar sigur úr být-
urn, hlaut 16.736 atkvæði, en
Moss kapteinn 15.853. Hinn
fyrnefndi er í vei’kalýðsflokkn-
um, liinn síðarnefndi er íhalds-
maður. Aðrir vorú ekki í kjöri.
Aldarminning
Steingrtms Thorstelnssonar.
19. maí 1831. — 19. maí 1931.
Þýðlngar Stelngríms Thorstelnssonar
Eftir prófessor Richard Beck.
Niðurl.
Þeirra yrkisefna, sem mest ber á í frum-
ortum kvæðum Steingríms, gætir einnig
mjög í þýðingum hans. Þar er margt ætt-
jarðarkvæða og þjóðsöngva: „Bæn“, „Heil,
Norðurheimsfold", „Föðurlandssöngur",
„Þjóðsöngur Magyara“, „Svissneskur þjóð-
söngur“, auk annara. Annarsstaðar brýst
heimþráin fram í hreinum tónum og hreim-
djúpum svo sem í „Heimþrá" og „Ó, ber
mig aftur héðan heim“. Þýðingar eins og
„Frelsið" og „Frelsið helga og hreina“ lýsa
sér sjálfar, og fleira er slikra. í „Frelsis-
bæn Pólverja“ renna frelsis- og ættjarðar-
ástin saman í einlægt og eldheitt bænarmál.
Þýðingar Steingríms á náttúruljóðum
skifta tugum. Þau eru flest um dýrð vors-
ins, sælu sumarsins og fegurð haustsins.
Veturinn á þar engu meiri ítök en i frum-
orktum kvæðum skáldsins. Þessi nægja sem
dærni:- „Vorið“, „Vorljóð", „Morgunbæn“,
„Ganyniedes", „Skógarsöngur“, „Nú sæl
komið smáblóm á vengi“, „Hið fyrsta er
fer að daga“, „Velkomnir dagar“, og „Síð-
asta sumarrós". Ekki verða ástarljóðin held-
ur útundan meðal þýðinganna. Þessar eru
í þeim hóp: „Yngismeyjan og sjómaður-
inn“, „Þinn þótti var mér eggjan“, „Ó, vær-
irðu ást mín, hrísla á hól“, „Ei sætari koss-
um sólin ár þá skín“, og „Kossinn“. Þarf-
leysa er að telja fleiri.
Finna má í þýðingum Steingríms siðspek-
inginn eigi síður en skáldið, t. d. í lausa-
vísurn eins og „Lyklinum“, „Ósk að von-
um“, og „Sannleik og lýgi“. Lengri kvæði
eins og „Lukkan“ og „Björninn og apinn",
bera vitni hinu sama. Þar kemur og fram
fyndni skáldsins. Af ást hans á heilnæm-
um lífssannindum er það einnig sprottið,
að hann þýðir svo margt dæmisagna og
spakmæla.
Hinar miklu mætur, sem Steingrímur
hafði á klassiskum fræðum, lýsa sér í ljóða-
jjýðingum hans; jiar eru forngrísk og lat-
nesk kvæði: „Til kvöldstjörnunnar", „Leiði
Sófóklesar“, „Kvæði eftir Saffó“, „Kvæði
eftir Hórazíus“ og fleiri. Hann þýðir enn-
fremur ýms kvæði annara slcálda um klass-
isk efni: „Harmatölur Seresar“, „Grikk-
lands goð“, og „Korintsku brúðurina". Ást
Steingríms á klassiskum fræðum er einnig
sýn í þýðingum hans á ritum Platons og
Lúkíans. Ekki var það heldur tilviljun ein,
að hann sneri á íslensku hinni ágætu goða-
'fræði Stolls. Aðdáun á fortíðinni var elcki
minstur þátturinn í hinni rómantísku skáld-
skaparstefnu. Mörg skáld hennar teyguðu
djúpt af lífslindum klassiskra fræða, t. d.
merkisskáldin ensku, Byron, Shelley og
Keats. Steingrímur er því fjarri jjví að vera
undantekning í þessu efni. Og óbeinínis
hefir verið bent á, að Goethe og Schiller
gerðu slikt hið sama.
Það er eins og að koma á allsherjar skálda-
})ing, að lesa Ijóðajjýðingar Steingrims. Eg
hefi talið þar kvæði eftir nær sextíu skáld
frá fimtán þjóðum heims. Að vonum hafa
þau eigi öll verið honurn jafnt að skapi.
Ef dæma má eftir fjölda þýðinga úr ljóð-
um einstakra skálda, er svo að sjá sem
Byron, Goethe, Schiller, Heine, Petöfi og
Burns hafi verið Steingrími kærastir.*) Er
slikt eigi að undra, Svo sem þýðandinn,
fylgdu þeir hinni rómantisku stefnu, ])ó ó-
líkir væru annars að ýmsu. Þeir unnu heitt
ættlandi, fegurð og frelsi; vegsömuðu glæsi-
leik fornra tíða, ástina og hina ytri nátt-
úru. Steingrímur ritar einnig hlýlega og af
djúpum skilningi um þessi uppáhaldsskáld
sín.**)
*) Hversu margt hann jrýddi eftir höf-
uðskáldin þýzku : Goethe, Schiller og Heine,
sést ljósast lesi maður „Ljóð“ eftir j)á, sem
dr. Alexander Jóhannesson sá um útgáfu á.
**) Sjá ritgerðir hans: „Goethe og
Schiller“, Eimreiðin II. og III. ár (1896
og 1897); „Alexander Petöfi“, Skírnir,
LXXXI. ár, 1907; og „Ágrip af æfi By-
rons“, í Nokkur Ijóðmœli eftir Byron, 1903.
V.
Það ætti ekki að vera örðugt að gera
sér í hugarlund, hversu dýrmætar ástgjafir
Steingrímur Thorsteinson færði þjóð sinni
með úrvalsþýðingum sínum. Enda tók þjóð-
in hans þessum gjöfum feginshendi og hef-
ir kunnað að meta j>ær. Er það henni hið
mesta hrós. Fjölda margar þýðingar haus
hafa komið út oftar en einu sinni og sýnir
jrað best vinsældir þeirra. „Fáar bækur hafa
víst átt jafnmikilli alþýðuhylli að íagna og
fyrsta útgáfan,“ ritaði dr. Valtýr Guð-
mundsson um aðra útgáfuna af Þúsund og
cinni nótt. Og sama máli gegnir um margar
aðrar jiýðinganna. Þær hafa fest djúpar
rætur í íslenskum jarðvegi, í hug og hjarta
þjóðarinnar.
Þeir hafa sjálfsagt ekki verið fáir, ung-
lingarnir íslensku, er upp voru að alast á
síðasta fjórðungi 19. aldar, sem hafa ylað
sér við þýðingar Steingríms. Það er best
að láta einn úr ]>eirra flokki tala:
„Þvi lengur sem eg hugsa um j)að, jiví
meira slcarð finst mér væri ófylt í bókment-
um vorum, ef Steingrímur hefði ekki að
þeim starfað, j)ví dauflegri finst mér að
æska marga unglinga yrði. Eg dæmi þar
reyndar af sjálfum mér, j)ví jjegar eg lít
yfir æskuárin og fer að rifja upp það sem
eg man af því, sem hefir hrifið mig og
vermt í æsku, þá verða verkin hans hvað
eftir annað fyrir mér, eins og ljósblettir,
sem hugurinn staðnæmist við. Eg man enn
hvernig hver sú bók leit út, sem eg kornst
yfir frá hans hendi, og það er bjart yfir
þeirn öllum. Úndina var fyrst, og aldrei hef-
ir mér fundist nein kona fremur eiga skilið
að eiga ódauðlega sál, en hún. Þegar eg
löngu síðar gætti fjár með öðrum dreng í
lesyingum á vordegi, þá var það rifrildi
af Þúsund og einni nótt, sem við höfðum
hitann úr. í gili einu, þar sem lækur hafði
þítt frá sér háa snjóhvelfingu, sátum við
hvor á sínum steini og lásum upphátt hvor
fyrir annan til skiftis. Og elcki hefir soldán-
inn sjálfur ófúsari teigað þær sögur af
vörum Scheherasade, en við, og enn finst
mér seitlið í læknum vera yndislegt undir-
spil. — Axel kunni ung vinnukona á heim-
ilinu utan bókar að mestu og hafði stund-
um upp fyrir mér í rökkrinu. Skelfing fanst
mér J)að fallegt, og mikið þótti mér vælit
um stúlkuna fyrir að kunna kvæðið. Seinna
komst eg yfir skrifað eintak og þóttist J)á
rikur, en skifti j)ví síðar við gamlan mahn,
sem átti Axcl prentaðan. Eg var þá áð læra
undir skóla og setti hann það upp, að.hg
gæfi honum í milli fyrstu bókina, sein eg
skrifaði sjálfur! Og einhverja sögu eiga
allar hinar bækurnar eftir Steingrím í end-
urminningunni, þó eg reki það ekki héÉ“
(Dr. Guðmundur Finnbogason, Skírnir,
LXXXVII. ár, 1914, bls. 8—9).
Og við, sem ólumst upp eftir aldamótin,
höfum svipaða sögu að segja. Einhver fyrsta
bókin, sem eg eignaÖist, voru Sögur frá
Alhambra, og er óþarfi að bæta við, að
mér þóttu j)ær hið mesta gersemi. Ekki
er eg heldur eini unglingurinn, sem svo hef-
ir fundist. í eftirmála annarar útgáfu þess-
ara skemtilegu sagna, stendur meðal annars:
„Nokkrir ungir menn, sem hafa haft mikla
ánægju af undanfarandi sögum, fengu löng-
un til að fá þær gefnar út aftur, þar sem
j)ær nú eru í fárra manna höndum.“ Þegar
eg var á fermingaraldri, náði eg í Þúsund
og eina nótt, og þóttist hafa himin hönd-
um tekið. Eldri sem yngri eigum við Stein-
grími mikla skuld aÖ gjalda. Hann hefir
gert okkur öllum rnarga glaða stund og frætt
olckur jafnframt. En starf hans hefir verið
enn víðtækara.
Með þýðingum sínum hefir hann auðg-
að islenskt mál að mörgum nýyrðum. Sem
dæmi nefni eg orðið „glysljómandi“, en svo
þýðir hann enska orðið „gaudy“ í kvæði
Byrons „She walks in Beauty“ (Hún geng-
ur frain í fegurð eins og nóttin). Er orð-
þýðing J)essi bæði nákvæin og sinekkleg. Þá
mun lieldur enginn vafi á j)ví, að hann hefir
með ljóðaþýðingum sínum auðgað islenskan
skáldskap að bragarháttum.
Steingrimur Thorsteinson hefir verið
þjóð sinni það sem Poestion kallaði hann
svo réttilega — Kulturbringcr — menning-
arfrömuður. Hann hefir stórum víkkað svið
islenskra bókmenta með þýðingum sínum
og að sama skapi aukið viðsýni þjóðar sinn-
ar. Hann hefir fært henni gnægtir gulls —
„Þetta gull, sem grynnist ei,
þótt gefið sé af jrvi ög veitt.“