Vísir


Vísir - 10.07.1943, Qupperneq 1

Vísir - 10.07.1943, Qupperneq 1
Rltstjórar: Kristján Guðlaugsson Hersteinn Pálsson Skrifstofur: Félagsprentsmiðjan (3. hæð) - - »>, 33. ár. 4 Reykjavík, laugardaginn 10. júlí 1943. Ritstjórar Blaöamenn Siml: Auglýsingar .1660 Gjaldkeri 5 llnur Afgreiðsla 154. tbl. * \ Ameriskar, brezkar og kanadískar her- sveitir réðust í nótt á land á Sikiley. Þær eru undir yfirstjórn Eisen- howers. Kl. 3 í mopgun eftir NorðuF-Afpíku-tima hóíu liersveitir bandamanna þar hernaðaraðgerðir þæp, sem allur heimurinn hefip beðið eftir undaniarna mánuði, innrás. — I nótt voru blaðamenn skyndilega kallaðir á fund Eisenhowers í hinum nýju aðalbækistöðvum hans sem hann mun hafast við í meðan á innrásaraðgerðum stenduF, og þeim tilkynnt að amerískar, brezkar og kanadiskar hersveitir, undir stjórn hans heiðu gengið á land á Sikiley. Tilkynning Eisenhowers um þetta var stuttorS og hljóðar á þessa leið: „Hersveitir bandamanna hófu innrásaraðgerðir á Sikiley snemma í morgun, eftir að á undan voru gengn- ar miklar loftárásir á stöðvar möndulhersins á eynni. Herskip bandamanna vörðu innrásarflotann og meðan herinn gekk á land hélt hann uppi látlausri skothríð á strandvirki fjandmannanna.“ skammti á eynni ,en árásir bandamanna hafa eyðilagt vatnsveitur og leiðslur. Segir i fregn, sem Lundúnablaðið Daily Mail birtir, að ströng vatnsskömmtun bafi verið tek- in upp víðsvegar á eynni. NíóiinHi fréttir Italir hafa viðrkennt innrás- ina og segja, gð fallhlífahersveit- um hafi verið beitt. Herstjórnartilkynning Eisen- howers gaf engar upplýsingar um þá staði, sem innrásin var gerð hjá né heldur, hversu mjög bandamönnum hefði orðið á- gengt. Hinsvegar var sagt frá því ,að gerðar hefði verið lát- lausar árásir á flugvelli í gær og fyrrinótt og meðal annars ráðizt á aðalbækistöðvar mönd- , ulhersins í Taormina á Sikiley. j Bretar gerðu í nótt harða 1 irás á Gelsenkirkchen. Tíu ! flugvélar þeirra voru skotnar niður. | Til að byrja með eru litlar fregnir af þessum hernaðarað- gerðum, þangað til séð er liversu öflugir ítalir og I>jóð- verjar eru, en samkvæmt fyrstu fregnum, sem blaðamenn hafa getað sent frá hinum-nýju bæki- stöðvum Eisenhowers þá gekk •allt eins og til var ætlazt. Eins og að ofan getur, hófst landgangan í myrkri um klukk- an þrjú eftir Norður-Afríku- tíma, en mun vera kf. tvö hér. Veður var hið bezta og var gengiS á land á vesturodda eyj- arinnar, i námunda við Trapani, •en þangað er svo stutt frá Norð- ur-Afriku, að skip geta skropp- ið þar yfir á örfáurn klukku- stundum. Einu fregnir, sem borizt liafa af bardögum eru á þá Ieið, að flugher möndulveldanna veiti bina harðvítugustu mótspyrnu og standi yfir grimmilegustu loftbardagar yfir vesturhluta ■eyjarinnar, en flugherir banda- manna geri miskunnarlausar árásir á alla flugvelli hennar. Flugmenn þeir, sem verið hafa i leiðöngrum yfir eynni skýra frá þvi, áð möndulherinn vinni nú að því að sprengja upp hafn- armannvirki hingað og þangað á henni, til þess að koma í veg fyrir. það, að bandamenn geti liagnýtt sér hafnimar. Frakkar aðvaraðir. Um líkt leyti og innrásin hófst byrjaði útvarpið í Alsír að útvarpa til Frakklands. Var lesin upp tilkynning. til allra Frakka frá Eisenhower hers- liöfðingja. Sagði hann, að með innrásinni á Sikiley væri stigið fyrsta skrefið til að frelsa meginland Evrópu undan möndulveldunum. Áður en því yrði lokið, mundi verða barizl af mikilli heift ^og mörgiim mannslífum fórnað, en Frakk- ar ætti að vera hinir rólegustu, þangáð til þeim yrði gefið- merki um að rísa upp gegn kúgurum sínum og berjast við hlið hinna gömlu bandamanna sinna. Loftárásirnar. Það þótti nokkurnveginn sýnt fyrir einni viku, að bandamenn mundu fara að leggja i innrás, því að þá tók flugher Coning- hams að gera loftárásir á flug- vellina á Sikiley. Hlutverk þess flughers hefir jafnan verið að ryðja landhernum brautina, en flugher Doolittles hefir jafnan verið sendur til mai’ka, sem hafa verið lengra á brott og árangurinn af árásum lians hefir heldur ekki komið eins fljótt i ljós. Þá var það líka sönnun þess, að eitthvað mikið mundi á seyði, þegar loftárásimar voru , hertar um allan' helming um miðja viku. Þá voru gerðar i árásir nætur og daga á suma flugvellina, svo að einn vai-ð til dæmis fyrir 19 árásum á einum sólarhring. Þýízka útvarpið birti í gær fregnir um aukinn herskipa- styrkleika bandamanna á Mið- jarðarhafi. Voru fregnirnar um þetla á þá leið, að tvö orustuskip af flokkinum, sem kenndur er við King George V. liafi sést halda austur Njörvasund inn á Mið- jarðarhaf. Aðrar fregnir herma, að allmörg amerísk herskip hafi komið til Miðjarðarhafsins, þar á meðal nokkur heitiskip og flugstöðvarskip. Vegna hinna mildu loftárása handamanna á Sikiley og mann- virki þar er orðinn mikill skort- ur á neyzluvatni á eynni. Vatn er víða mjög af skornum Næturlæknir. SlysavarÖstofan, sími 5030. Helgidagslæknir. Bjarni Jónsson, Reynimel 58, sími 2472. Næturvörður næstu viku. Ingólfs apótek. Hjúskapur. í dag verða gefin saman í hjóna- band af sr. Helga Sveinssyni að Arnarbæli, ungfrú Ingibjörg Sveinsdóttir og Þorgrímur Magn- ússon, á Bifreiðarstöð Reykjavík- ur. Heimili þeirra verður á Kjart- ansgötu 5. Rússland: Þjóðverjum enn haldið í skeíjum. En næsti solarhringpnr iiitiii ráóa nrslitum. Æðisgeníínir bardagar geisa nú við Byelgorod, þar sem Þ jóðverjar reyna að víkka fleyg þann, sem þeir iiafa rekið í vamarlínu Rússa, en Rússar ber jast eins og l jón að því að loka línunni að baki Þ jóðver jum og umkringjá þá. Það er ekki talinn neinn efi á því lengur, að hér er um að ræða upphaf að öflugri þýzkri sókn, en svo virðist einnig sem Rússar hafa haft öflugan viðbúnað. Þjóðverjar gera víða leiftursnöggar árásir annarsstaðar á vígstöðvunum i því skyni að kanna viðhúnað Rússa þar og reyna að finna staði, sem illa eru varðir. Enn halda Rússar Þjóðverj- um í skefjum, og eru fregnir að öðru leyti af skornum skammti. Er talið að á þcssum sólarhring muni endanlega verða úr því skorið, hvort Þjóðverjum tekst að hrjótaSt í gegi>, eða hvort Rússum tekst að eyðileggja sóknaráform þeirra. Þjóðverjar lialda því fram, að sókninni sé beint gegn liði og birgðastöðvum Rússa, sem átt hefði að nota til sóknar gegn þýzka hernum. Einnig fullyrða þeir, að það varalið, sem nú streymir til vígstöðv- anna, hefði átt að nota annars- staðar til árása, en á þessum slóðum fái flugher Þjóðverja ast á varaliðsflutninga að baki víglínu Rússa. Utvarpsfyrirlesari i London benti á það i morgun, að þetta sé í fyrsta skipti, sem það hafi tekizt i nútíma-hernaði, að stemma stigu við einheiltri á- rás vélahers. Benti hann á, ílö ávalll áður hefði vélaher tekizt að hrjótast i gegn, að minnsla kosti á takmörkuðu svæði, en hér væri engu slíku til að dreifa. Það, sem Þjóðverjar hefðu á unnið, hefði kostað þá dæmalausar fórnir, en þéir hefði hvergi brotizt í gegn um víglínur Rússa. SIKILEY Frá Bon-liöfða í Túnis eru innan við 160 kílómétrar til flug- vallarins við Marsala á vesturströnd Sikileyja’’ og um 240 km. til Palermo, herskipahafnarinnar á norðanverðri eynni. Það er vitað, að Þjóðverjar liafa notað Sikiley fyrir aðal-birgðastöð sína í öllum viðureignunum um Tripolis og Túnis, og þaðan hef- ir loftárásum þeirra gegn Malta verið bgjnt. Að eynni Pantellariu tekinni, virðist það augljóst, að Sikiley hlýtur að vera girnilegt mark. Innrás á Sikiley hlýtur að vera fyrsta skrefið að allsherj- j ar innrás í Ítalíu, því að þótt hægt ’sé fyrir bandamenn að halda Sikiley einni og láta aðra hluta Italíu í friði, þá liggur leiðin til Italíu í flestum tilfell- um um Sikiley. Það eru liðlega 300 km. friá Palermo til Neapel, og flugleiðin þaðan til Róm er aðeins um 180 kílómetrar. Hafnirnar i Sýrakúsu, Kataniu og Messínu eru veigamiklar fyrir árásir á Kalahríuskagann, „tána“ á Italíu, en Messsínusund, sem skilur eyna frá skaganum, er ekki nema 3 km. á breidd. Sikiley er eitthvert náttúru- áuðugasta hérað Ítalíu. Þar eru framleiddir tveir þriðju lilutar af öllu víni landsins, þar á með- al liið nafnlogaða Marsala-vín, einn sjöundi alls hveitis, næst- um allur hrennisteinn og mikill partur þess litla járngrýtis, sem Italía á aðgang að. Þáð kannast allir við eyjuna af kortinu. Hún likist fótbolta fyrir framan „tána‘‘ á Italíu- skaga. Eyjan er stærsta, frjó- samasta og fjölhýlasta eyja Miðjarðarhafs, enda liefir hún löngum verið þrætuepli og í margra liöndum í liinni róstu- sömu sögu Miðjarðarhafsins. Þúsund árum fyrir Krists hurð var hún fönisk nýlenda, síðar grísk hjálenda. Karþagómenn, sem höfðu höfuðborg sína skammt frá þeim stað, þar sem Túnisborg er nú, lögðu hana undir sig, en létu hana af hönd- um við Rómverja árið 210 f. Kr. að afloknu fyrsta Púnverjastríð- inu. Eftir hnignun Rómaveldis, lögðu Frankar og Gotar eyna undir sig, en síðar Serkir. Á elleftu öld réðust Norxnannar inn á eyna, síðar varð hún aftur hluti hins heilaga Róftiarikis. Spánn og Austurríki áttu hana um skeið, en frá 1713 réðu Sa- vojagreifar eynni, en seldu hana fyrir Sardiníu 1720. Um 1860 hóf Garibaldi frelsisbaráttu ít- ala á Sikiley suður, en Viktor Emanúel fyrsti var, eins og kunnugt er, Sikileyjarkonung- ur, áður en Ítalía var sameinuð í eitt ríki. Silciley cr um 25 þúsund fer- kílómetrar að stærð, eða sein svarar fjói’ðungur Islands. Hún er hálend mjög, hæst að norð- an við Týrenahaf, en hallar suður að Sikileyjarsundi. Mest- ur hluti eyjarinnar er háslétta, urn 1000 nxeti’ar að hæð yfir sjávarfleti, en að norðvestan rís eldfjallið Etna hátt yfir há- lendið í 32740 metra hæð. Á eynni er fátl góðra hafna. Bezt er flotahöfnin Palermo að norðanverðu og hafnirnar að austan, meðfram Messínasundi. Árnar renna aðallega til suð- urs. Þær eru grunnar, misjafn- ar að vexti og ekki skipgengar, vaxa í leysin^um, en þorna á hitatímanum. Loftslagið ei’ mjög hlýtt, en rigningaleysi veldur stundum tjóni, vor og haust. Fjórar milljónir ibúa lifa mestmegnis á akuryrkju, en Sikiley er eitthvert þéttbýlasta hérað Italíu. Moldin er frjósöm, einkum í lilíðum Etnu, Ræktgð er hveiti, hygg og rúgur, mais, olívur, ávextir, möndlur, bauii- ir, fíkjur, ferskjur og vinviðui'. Oft er erfitt um áveitu vatns og víða eru notaðar frumstæðar ræktunaraðferðir, svo sem plógar úr trjágreinum. Kornið er stundum þreskt með þvi að troða það fótum. Bæjarliús eru sjaldséð, því að stórbændur búa ekki á jörðum sínum, en verka- fólk lifir i þorpum eða borgum. Aðal-námagröfturinn er brenni- steinsvinnsla, um 2 millj. smá- lesta á ári. Brennisteinn er graf- inn hjá Caltanisetta á miðri eynni og hjá Agrigento á suður- ströndinni. Járnsteinn er graf- inn á nokkurum stöðum. Á Li- pari-eyjum að norðan er gi’af- inn pimpsteimi, og asfalt er unnið nálægt Sýrakúsu. Palermo er stærsta borgin (420 þús. íb.), fögur borg og vel í sveit sett. Á norðvestur- ströndinni eru Trapani og Mar- sala (vínrækt). 1 Trapani er unnið salt úr sjó. Næst Palermo að stæl’ð er Catanía (250.000). Sýrakúsa' að sunnan er forn gríslc borg. Þar átti snillingur- inn Arkimedes heima og varði borgina fyrir umsátri Róm- verja. Þar eru merkar rústir grískra og rómverskra leik- Frh á 3. sðu..

x

Vísir

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Vísir
https://timarit.is/publication/54

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.