Morgunblaðið - 20.03.1917, Blaðsíða 2

2
MORGUNBLAÐIÐ
gleðilegan vott nm aukið hreinlæti
meðal almennings.
Þess ber og að gæta, að margir
húseigendur hafa siðustu árin látið
koma fyrir baðtækjum í húsum sín-
nm og við það minkar auðvitað að-
sóknin að hinnm opinberu böðum.
En skýrslan ber það greinilega með
sér, að húsið er orðið altof lítið og
að nauðsyn ber til þess að stækka
það hið allra fyrsta. Mun hafa verið
i ráði að það yrði gert síðastiiðið
sumar, en þótti þó ekki tiltækilegt
þegar til kom, vegna þess hve bygg-
ingarefni er orðið dýrt. En ákveðið
mun það vera undir eins og ófrið-
nrinn er á enda.
Böð eru hverjum manni nauðsyc-
ieg. Það er eigi síður nauðsynlegt
að þvo allan líkamann, en að þvo
sér í andliti og á höndum, en það
gera allir siðaðir menn daglega.
Baðhús Reykjavíkur er þörf stofn-
un sem enginn mun telja eftir þó
bæjarsjóður styrki með ríflegri fjár-
upphæð árlega.
Erl. símfregnir
frá fréttaritara ísafoldar og Morgunbl
Kaupmannahöfn, 17. marz.
Þingið rússneska hefir neytt
Rússakeisara til þess að láta af
völdum.
Stdnuskrá hinnar nýju
stjórnar landsins hefir verið
birt. Ætlar hún að koma á
almennum kosningarétti, al-
mennu prentfrelsi og fleirum
þessháttar umbótum.
Michael stórfursti er frjáls-
lyndur.
Dómsmálafréttir.
Landsyfirdómur 19. marz.
Málið: Tómas jónsson
gegn Ólafi Briem f. h.
Landsbankans eða hon-
um persónulega.
Áfrýjandi er Skagfiiðingur og taldi
hann Óiaf Briem hafa brigðað við
sig kauprétti eða að m. k. forkaups-
tétti á jörðinni Syðri-Hofdölum, en
hana átti Landsbankinn og hafði Ól.
Br. umsjón með henni íyrir hönd
bankans. Málið var dæmt í undirrétti,
fyrir gestarétti Skagafjarðarsýslu, þann
veg, að stefndi (Ó. Br.) var sýkn-
aður af kröfum T. J. og málskostn-
aður látinn falla niður.
Er málið svo kom til yfirdóms, var
J>vi fyrst vhaíjrá dómi, sökum þess,
að Landsbankanum, sem var aðili í
málinu, var ekki stefnt, og skyldi
áfrýjandi greiða málskostnað. Síðan
var þvi enn áfrýjað, og krafðist T.
f. þess, aðallega, að Ó. Br. f. h. Lands-
bankans yrði skyídaður til þess að
selja honum umgetna jörð, að við-
lögðum dagsektum og greiða skaða-
bætur, en varakrafa hans var, að Ó.
Br. yrði dæmdur til þessa persónu-
lega.
En svo fór á ný, að málinu var
aiallega vlsað jrá yfirdómi aftur, ex
officio, vegna þess að eigi hafði nú
heldur Landsbankanum verið stefnt,
og skyldi áfrýjandi greiða 2/ kr. sekt
í landssjóð fyrir óþarfa þrætn. —
Varakrafan var þar á móti tekin upp
til dóms að efni til. Komst yfir-
dómur að þeirri niðurstöðu, að stefndi
hefði eigi gefið áfrýjanda neitt sjálf-
stætt eða skilyrðislaust loforð um
kaup á jörðinni og að öðru leyti
hefði áfrýjandi eigi getað fært sönn-
ur á mál sitt. Taldi dómurinn þvi
að stefndur Ó, Br. hefði hvorki brot-
ið á áfrýjanda fyiirmæli laganna um
forkaupsrétt leiguliða né önnur lög.
Var hann því algerlega sýknaður,
og áfrýjandi dæmdur í 40 kr. máls-
kostnað.
Astæðu fann yfirdómurinn til þess
að víta það, að málfl.m. Bogi Brynj-
ólfsson hafði farið óviðeigandi orðum
um hinn fyrri frávísunardóm yfir-
réttar, en þótti þetta þó eigi nægja
til þess að sekta lögmaoninn.
Málið: Carl Sæmundsen
& Co. gegn borgarstjóra
Reykjavíknr f. h. bæjar-
sjóðs.
Málið er risið út af útsvarsgjöld-
um, sem firmanu C. S. & Co. var
gert að greiða hér í bænum, en’það
neitaði, kvaðst ekki hafa hér aðsetur,
en að eins svokallaðan »Pladsagent«
Fór þá fram úrskurður fógetaréttar
um gjöld þessi, er voru að upphæð
kr. 450,00 og skyldi lögtak fram
fara, ef gjaidið yrði eigi greitt.
Firmað áfrýjaði fógetaúrskurðinum
til yfirdóms. Voru þar fieldur eigi
tekin til greina mótmæli áfrýjánda
gegn útsvarsgreiðslunni. Var upplýst,
að firmað hefir hér í bænum skrif-
stofu og lager og launaðan umboðs-
mann, er annaðist hér kaup og sölu
f. h. firmans. Taldi yfirdómur full-
sannað, að það ræki hér arðsama at-
vinnn og væti því útsvarsskylt. Fó-
getaúrskurðurinn var því staðjestur
og greiði áfrýjandi jo kr. í máls-
kostnað.
-------- «» ------------
StjórnarbyHingin
r
I
Rússiandi.
Mönnum er farið að leiðast stríð-
ið. Bæði þeim sém að því starfa og
hinum sem hjá sitja. Þeir eru orðn-
ir svo vandfýsnir með fréttimar, að
fregnir um dráp margra þúsunda,
fall stórra borga eða tortíming tuga
af skipum ganga inn um annað
eyrað og út um hitt. Nú þykir mest
varið í friðartíðindi.
Fregnirnar af atburðum þeim, sem
orðið hafa í Rússlandi síðustu vik-
una, hafa þótt tíðindum sæta. Um-
talið um hafnbannið hefir orðið að
þoka fyrir þeim stórtíðindum.
Simfregnirnar herma að rétturinn
til keisaradóms hafi verið fenginn
Michael stórfursta með alþjóðar sam-
þykki. Virðist því svo sem viðburð-
irnir séu aðrir og meiri en ætla
mátti í upphafi, þvi afsetning og
fangelsun gamla ráðuneytisins þurfti
ekki endilega að hafa í för með sér
keisaraskifti. Þetta gat verið iík breyt-
ing þeirri í Englandi, er Asquith
fór frá en Lloyd George tók við.
Aðferðin bara rússnesk.
Þvi hefir verið spáð fyrir löngu
að ófriðar þyrfti með tii að koma
rússneska einveldinu fyrir kattarnef.
Meðan stóð á ófriðnum við Japana,
reyndi almúginn rússneski að hrista
af sér okið, en mistóksí hraparlega
svo sem kunnugt er. En nú eru
tímarnir breyttir og undarlegt má
heita, hversu friðsamlega þessi mikla
breyting hefir á komist, ef treysta
má símfregnunum. }
Rússneska einveldið er úr sög-
unni. Og nú vaknar til starfa fjöl-
mennasta þjóð Evrópu, sem hingað
til hefir legið í dvala í ánauðar-
hlekkjunum. Þjóðin sem í margar
aldir hefir þráð frelsið, en átt vísa
Síberíuvist fyrir ógætilega talað orð
eða alls ekki neitt. Og nú má bú-
ast við risavaxnari þroska Austur-
evrópu á næstu árum, en nokkurn
hefir dreymt um.
Sennilega verður stjórnarbyitingin
ekki til að flýta fyrir úrslitum ófrið-
arins. Menn voru að spá því í fyrstu
að nú væru Rússar úr sögunni sem
þátttakendur i stríðina, en önnur
virðist raunin ætla að verða. Hinum
gamla yfirhershöfðingja, Nikulási stór-
fursta hafa verið fengin öll völd i
hendur á ný og ekki ástæða til að
ætia annað en að herinn felli sig við
breytinguna.
Utn framtíðarfyrirkomulag:ð á
æðstu stjórn landsins er erfitt að segja
nokkuð ákveðið. Ætla má að stjórn
Micbaelis keisarabróður sé að eins
til bráðabirgða. En hvað síðar verð-
ur veit maður ekki. Hver veit nema
einvaldsríkið verði innan stundar orð-
ið að lýðveldi?
Hin tíðu stjórnarskifti sem orðið
hafa í Rússlandi upp á síðkastið gáfu
ástæðu til að vænta breytinga. En
hitt mun fæsta hafa grunað, að breyt-
ingin kæmi svona fljótt og gengi
svona hljóðalaust aí. Máttur þjóð-
arinnar og skiluingur hennar á þýð-
ingu sjálfrar sín, hefir að lokum vax-
ið embættismannasamábyrgðinni svo
rækilega yfir höfuð, að hún hefir ekki
séð sér fært að veita viðnám lengur.
Jarðarför ekkjunnar Vilborgar Jónsdóttur
frá Setbergi), sem- andaðist þann 12. þ.
m., er ákveðin fimtudagínn þann 22. þ. m.
kl. II f. in. og hefst með húskveðju á heim-
hinnar látnu, á Jófríðastaðavegi 13.
Eftir ósk hinnar látnu verður kistan borin
hina fornu Garðakirkju.
Hafnarfirði 17. marz 1917.
Börn og tengdabörn.
NikðSaus stórfursii.
Hinn var í upphafi ófriðarins yfir-
hershöfðingi Rússa. En eftir hinar
miklu hrakfarir, sem Rú-srr fóru
fyrir Þjóðvetjum sumarið 1915, var
hann settur af, og tók keisarinn þá
sjálfur yfirstjórn hers og flota. En
Nikolaus var settur yfir her Rússæ
suður í Kaukasus. Þar var hann
þangað til í haust að hann var send-
ur til Rúmeníu og hoaum fengin
yfirherstjórnin þar. En nú hefir hann
aítur fengið fulla uppreisn, þar sent
hin nýja frjálslynda stjórn í Rúss-
landi hefir gert hann að yfirher--
stjóra alls Rússahers á landi.
Bannlagabrot.
Um daginn kom hingað einn
islenzku botnvörpunganna, sem tií
viðgerðar hafði vetið í Danmörku.
Lá þegar grunur á því að skipið
hefði áfengi meðferðis og styrktist
hann við það, að skipið íór út aft-
ur áður en lögreglunni hafði gefist
kostur á að rannsaka það. Síðar
fundust í Viðey og Gufunesi, að sögn
eftir tilvísun einhverrar stúlku í Viðey,
allmiklar áfengis-birgðir, sem grunut
lék á að fiuttar hefðu verið á land
úr botnvöipungnum. Fyrir rétti ját-
uðu skipverjar að skipið hefði hafí'
áfengi þetta meðferðis.
Réttarhöld hafa mörg verið í ®ált
þessu og mun það ekki útkljáð enn.
SSS3S D A 9 BOF,J N.
Afmæfi f dag:
Guðbjörg Þorsteinsdóttir, húsfru.
SigríSur Þorláksdóttir, búsfrú. ,
Steinunn Sigurðardóttir, húsfru.
f. Henrik Ibsen, 1828.
f. Jón Ólafsson, 1850.