Morgunblaðið - 19.05.1918, Blaðsíða 7

MORGUNBLAÐIÐ
7
«-■■■ -----------------------
Frh. frá 2. síðu.
Skoðanir ■eru skiftar um hvor
eigi mestu sökina, Hindenburg,
ríkiserfinginn eða keisarinn. En
þessar deilur sýna bandamönnum
að þýzka þjóðin sé að verða mjög
kjarklaus.
Þess hefir fyrir löngu gætt með-
al annara þjóða Miðríkjanna. Hið
óeðlilega bandalag milli Tyrkja
og Búlgara er að því komið að
losna, og að hið ótryggaástandinn-
an Austurríkis er komið á hæsta
stig, sýnir ráðstefna keisaranna
nýlega. Aðalástæðan fyrir því
að smátt og smátt er að losna
um böndin innan Miðríkjabanda-
lagsins, er matvælaskortur. Lítið
sem ekkert geta Þjóðverjar feng-
ið frá bandamönnum sinum, því
sumir þeirra eru jafnvel farnir
að svelta. Ef þeir ætla að fá
korn annarstaðar að, þá verða
þeir að gera það með valdi, en
til þess þarf herlið, sem þeir geta
ekki án verið.
Þetta og það, hve skammarlega
Þjóðveijar hafa sogið út bandamenn
sína til eigin hagsmuna '— er
orsök ósamlyndis milli þeirra.
___ Af tveim ástæðum reyndu
Þjóðverjar að ná úrslitum á vígvell-
inum eins fljótt og auðið var. í
fyrsta lagi: Dráttur á því gat orðið
til þess að bandalagið klofnaði, en
því máttu Þjóðverjar eigi við. I öðru
lagi: Sigur þeirra á vígvellinum varð
að vera algjör, annars var hann verri
en ekkert, því varalið þeirra mundi
verða uppétið, en þó að jafnvel
Bretar og Frakkar hefðu einnig upp-
étið alt sitt varalið, þá mundu Ame-
rikumenn mjög bráðlega vera alveg
tilbúnir með sinn her. Með afskap-
legum undirbúningi bjuggust Þjóð-
verjar við því að geta unnið fulln-
aðarsigur á nauðsynl. tima. Banda-
menn treysta því fullkomlega, að með
hjálp Bandaríkjamanna — en nokkr-
ar herdeildir þeirra hafa þegar verið
settar inn í lið Breta og Frakka, —
muni þeim takast að standast öll á-
hlaúp Þjóðverja þangað til her Ame-
ríkumanna er orðinn jafnöflugur og
franski og brezki herinn.
Með hverjum degi sem líður,
verður ameríkski herinn í Frakklandi
öfiugri og altaf minkar sá tími, sem
Þjóðverjar hafa til umráða.
í Mesopodamiu sækir Marshall
"töð«gt fram. _ Eftif að
-ptelVð kirkuk, hefir hann hrak-
f Tjt' ,ífi' Z.b.nd, L „ „4
framvarðarhð hans tæn’ S ..
frl Mosul. ”p" 70
Herarmurinn, sem 8ækir upp
með Tigris frá Tskret, sækir nú
fram í fjelagi við meginherinn
Karavanaleiðina. öllum leiðum
um Persíu er nú lokað fyrir Tyrkj-
um á þessum slóðum og i því er
fólginri alalárangurinn af her-
ksensku Marshalls.
DAGBOK

Gangverð erlendrar myntar
Bankar Doll. U.S.A. &Canada 3,40 Pósthúi 3,60
Frankl franskur 60,00 62,00
Sænsk krÓna ... 110,00 - 110,00
Norsk króna ... 104,00 103,00
Sterllngspund ... 15,60 15 70
Marb 65 00 67,00
Holl. Florin ..
Messað í fríkirkjunni l Hafnarfirði
á annan í páskum kl. 12 á hádegi,
sira Ölafur Ölafason (ferming).
»Verzlunarniaður« á bréf á skrif-
stofu Morgunblaðsins.
Nýtrúlofuð eru, ungfrú Asthildur
Sæmundsdóttir frá Gufuskálum og
þórður Sveinsson frá Skáleyjum, stýri-
maður á »Drekanum«.
HrÍDgferð Hringsins er á morgun.
Skemtiskráin er að þessu sinni sér-
lega fjölbreytt, en ódýr skemtun er
þetta ákafiega, því að aðgöngumiðinn
kostar aðeins kr. 1,50.
Hjðnabanð. I gær vorugefinsam-
an hér í bænum þau Helgi Hafberg
kaupmaður og ungfrú Bjarney Guð-
mundsdóttir. I gær voru gefin sam-
an í hjónaband af síra Jóhanni þor-
kelssyni, Briet G. Guðmundsdóttir og
Halldór Sveinsson. í gær voru og
gefin saman jungfrú Hansína þórðar-
dóttir og Theodór Árnason fiðluleik-
ari.
Brunarústirnar. það gengur illa
austurinn úr brunarústunum — en
það mjakast, eins og karlinn sagði.
_ aT ~
Sænskt {seglskip kom hingacT í
gær. Var {á leið til Spánar með
pappírsefni, en hafði lent i hrakn-
ingum miklum og leitaði hér hafnar.
Skallagrfmur er kominn heilu og
höldnu til Bretlands.
Morgunblaðið kemur ekki út tvo
næstu daga.
Landafræði og ást verður leikið
annað kvöld í Iðnó.

Prestskosningin
i Odda fór á þá leið að kandidat
Erlendur Þórðarson frá Svartárkoti
varð löglega kosinn og hlaut hann
150 atkvæði. Næstur honum varð
Tryggvi H. Kvaran með 77 atkv.
Prestar þrir voru einnig i kjöri og
fengu þejr atkvæði, sem hér segir:
sira Þorsteinn Briem 13, sira As-
mundur Guðmundsson 4 og sira
Guðbrandur Björnsson ekkert.
Flokkadrættir höfðu verið tölu-
verðir og kapp miktð um kosning-
una hjá sóknarfólki um kandidatana.
En prestana nefndi enginn.
Aldarafmæli
Siglaíjarðar-Yerzlunarstaðar,
A annan í hvítasuDnu eru 100 ár
Iiðin síðan að Siglufjörður var lög-
giltur eem verzlunarataður.
I tilefni af því hefir tónskáldið
Bjarni þorBteinsaon á Hvanneyri, rit-
að bók um Siglufjörð, er hann nefnir
Aldarminning. Er það yfirlit yfir
Bögu Siglufjarðar á þesaari öld og
kennir þar auðvitað margra grasa,
eins og eðlilegt er, þvf að Siglufjörð
ur mun eiga sér einkennilegasta sögu
allra kauptúna hér á landi. Hann
er Klondyke Islands.
Bókinni er skift í 15 kafia auk inn-
gangskafia og eftirmála. Er ekkirúm
til þess hér að rekja alt efni bókar-
innar, en taka viljum vér upp ýmis-
legt af því sem höf. segir um fram-
farir þar, því að það lýsir því best
í hvaða uppgangi Siglufjörður er:
Framfarirnar telur hann byrja
aðallega þá er Snorri Pálsson verzl-
unarstjóri á Siglufirði varð þingmað-
ur Eyfirðinga (1875—79). þá fékst
lagður vegur yfir Siglufjarðarskarð, þá
var þar ákveðinu viðkomustaður
strandferðaskipanua, þá fékst auka-
póstleið þangað, og þá var Siglufjörð-
ur gerður að sérstöku læbnishéraði.
f>á komust þar og á tvö framfara-
fyrirtæki, sem hafa starfað æ síðan,
en það er sparisjóður og ekknasjóð-
ur. Innieignir í sparisjóðnura nema
nú um 50 þús. kr. og varasjóður er
tæp 3000 kr. Eign ekknasjóðgins
var við árslok 1917 br. 6500. Hafði
honum þó verið skift f tvo sjóði
1896 — anuan fyrir Fljót en hinn
fyrir Siglufjörð.
f>á er að minnast á hinar nýju
framfarir.
Vatnleiðslu var komið á í kaup-
túnum 1911 og næstu sumur. Hefir
hún alls kostað um 30 þús. kr. Vatn-
skattur nam 2100 kr. árið 1912 en
4300 kr. árið 1917.
Rafleiðsla var lögð um Siglufjarð-
arkauptún 1913 og kostaði hún 50
þús. kr. Óhöpp urðu nokkur í fyrstu
en nú hvílir aðeins 17 þús. kr. lán
á fyrirtækinu. f>ó er það óhappið
enn eigi yfirstigið að vatnsafiið í
Hvanneyrará reynist nú orðið alt of
lítið. Eru siglfirðingar því að hugsa
um að ná sér í vatnsafi framar í
firðinum svo að krafturinn nægi til
Ijósa, suðu og hiturnar, »því að raf-
magnslausir geta Siglfirðingar ekki
lifað til Iengdar hér eftir, úr því að
að þeim hefir einu sinni lærst að
nýta þetta ómetanlega afi«.
f>ar er vólasmiðja með góð-
um útbúuaði til þess að gera við
allskonar hreyfivélar. f>ar er tunnu-
v e r ks m i ð j a, sem Söbstad hinn
norski á eg er hún rekin með rafmagni
yfir sumartíman. I fyrrasumar starf-
aði hún fyrst og gat þá smíðað 250
tunnur á dag.
f>ar eru fjórar síldarbræðsluverk-
smiðjur og er í þeim unnið úr síld-
inni lýsi og mjöl, margar tegundir
af hvoru. Er hin stærsta metin með
með vélnm á 240 þús. krónur og get-
ur brætt 400 máltunnur á sólarhring.
•Sökum kolaskorts og siglingateppu
varð aðeins ein þeirra starfrækt 1917.
Nokkuð lá hér af fóðnrmjöli óselt frá
1916, enda skiftir það þúsundum
Notið
Súpsað kál
og
þurkað giænmeti
frá
AMA
Skrifstofa andbanningafélagsins,
Ingóifstræti 21,
opin hverit virkan dag kl. 4—7 síðd.
Allir þeir sem vilja koma áfengis-
málinu í viðunandi horf, án þess að
hnekkja persónufrelsi manna og al-
mennum mannréttindum, eru beðnir
18 snúa sér þangað.
hírni 544.
Prjónatuskur
Og
Yaðmálstuskur
keyptar hæsta verði
(hvor tegund fyrir sig) *
í
Voruhúsinu.
Geysir
Export-kaffi
er bezt.
Aðalumboðsmenn:
0. J0HNS0N 4 KAABEB
^ eTun&ið
Silfurnæla fundin fyrir nokkru.
Vitjist á Grettisgötu 54, uppi.
§§ *!Pinna
Duglegur vinnumaður, vanur til
sjós og lands, fæst. Oddur Sigur-
geirsson, Lindargötn 23.
tunna, sem þessi verksmiðja hefir
selt landstjórn og landsmönnura til
fóðurbætis, haustið og veturinn 1917
......Nú ætti landstjórn og land-
bændur þeir, sem fóðurbirgðirnar hafa
fengið, að meta það eins og vert er,
hvilíkt happ það var, að þessi fóður-
bætir skyldi vera hér til, og muna
eftir því með þakklæti, að hann er
síldinni og Siglfirðingum að þakkai.
Aðaláhugamál Siglfirðinga nú er
það, að Siglufjörður komist i tölu
kaupstaðanna og fái þar eigin bæjar-
stjórn, svo að þeir geti sem bezt
unnið að öðrum áhuga- og framfara-
málum sínum. Og þau eru mörg,
eins og sjá má á niðurlagi bókarinn-
ar.
— þetta á ekki að vera neinn rit-
dómur um bókina og því skal hér
staðar numið.