Morgunblaðið - 24.02.1920, Blaðsíða 2

MORCxUNBLAÐIÐ
Afa: »Zn *Ja. k2a. aia, t .íklp. Æ?í: .»feí
M«RGUNBLA®IÐ
Ritstjóri: Vilh. Finsen.
Afgr»iSísla í Lækjargötu 2
Sími 500. — PrentsmiSjusími 48.
Riistjórnarsímar 498 og 499.
Kemur út alla daga yikunnar, að
mánudögum undanteknum.
Ritstjómarskrifstofan opin:
Virka daga kl. 10—12.
Helgidaga kl. 1—3.
f
AfgreiSslan opm:
Virka daga kl. 8—5.
Helgidaga kl. 8—12.
Auglýsingum sé skilatS annaðhvo»t
á afgreiðsluna eSa í ísafoldarprent-
8miöju fyrir kl. 5 daginn fyrir útkomu
þess blaðs, sem þær eiga aS birtast í.
Auglýsingar,^ sem koma fyrir kl. 12, fá
aS öllum jafnaöi betri stað í blaöinu
(á lesmálssíöum), en þær sem síðar
koma.
AuglýsingaverS: Á fremstu síöu kr.
3.00 hver em. dálksbreiddar; á öörum
BÍðum kr. 1.50 em.
Ver'ð blaðsins er kr. 1.50 á mánuði.
ar hendnr, enda ekki ólíklegt, að
rýjar flokkamrndanir séu í lofti.
Er sennilegt taliS, að utanflokka-
bandalagið muni aukast að nýjum
mönnum úr öllum hinum gömlu
ftokkabrotum, er vafalaust hrynja
í rústir bráðlega. Gæti það orðið
góður grundvöllur undir nýja og
hreina flokkaskipun.
Flestir, hvort sem fylgismenn eru
eður eigi, munu telja þessa stjórn,
er nú sezt við stýrið á þjóðarskút-
unni, allmiklu betur skipaða en þá
fyrri, er nú fer frá. Þess er og full
þörf, því að erfiðustu tímarnir eru
efalaust framundan. Og allir þjóð-
ræknir menn óska af einlægum huga,
að hinni nýju landsstjórn megi tak-
ast. að láta hin ábyrgðarmiklu og
afleiðingaríku störf sín fara sem
bezt úr hendi.
Stefnu sína í einstökum málum
hefir stjórn þessi eðlilega ekki op-
ínberað enn þá, svo að eigi verða
þau rökrædd tun sinn.
Nýjo ráðherrarnir,
Magnús GuÖmundsson
er fæddur 6. febrúar 1879, og er Húu-
vetningur. Hann lauk burtfararprófi úr
Lærðaskólanum voriö 1902 og byrjaöi
nám við Kaupmannahafnarháskóla
sama haust. Fimm árum síðar lauk
hann embættisprófi í lögfræöi meS 1.
einkunn og gerðist aö því loknu a'ðstoö-
armaður á 2. skrifstofu stjórnarráðs-
ins. Árið 1912 varð hann sýslumaðnr
Skagfirðinga og dvaldi nyrðra unz hann
tók við skrifstofustjóraembættinu af
Indriða Einarssyni árið 1918. ping-
rnaSur Skagfirðinga hefir Magnús Guð-
mundsson verið síSan 1916, er formaSur
í fjárhagsnefnd neSri deildar og for-
maöur í skattanefnd þeirri, sem stjóm-
in skipaSi í vetur.
Hinn nýi fjármálaráðherra er talinn
góður starfsmaður, samvizkusamur
mjög og vandvirkur. Stefnu hans í fjár-
málunum má lýsa í tveim orðum: var-
kárni og sparsemi, og hyggja menn gott
til starfs hans í embættinu á þeim al-
varlegu og ótryggu tímum, sem búist
er viS að í hönd fari.
Pétur Jónsson
er fæddur 28. ágúst 1858 aS Gautlönd-
r.m í pingeyjarsýslu. Tók hann þar við
búi föður síns árið 1883 og hefir búið
Nordisk2
LiYsforsikrings A|s. af 1807.
Líftry ggic gar
Aðaiumboðsmaður fyrir íaiaod:
Gunnar Egilsor
HáHkiarstræti 15. Tals. 608.
IIIIIIIIH.......
]selur
silRiBlúsur
með
10—3O°/0 afslætti
hefir hann veriö alla MS sí'San á auka-
þingi 1894 og veriS ýmist formaöur eða
skrifari fjárveitinganefndar síöan 1903.
Kaupfélagsstjóri var hann í 30 ár sam-
fleytt og þótti gætinn kaupsýslumaður.
Afskifti mikil hefir Pétur Jónsson haft
af skattamálum landsins og átti hann
sæti í milliþinganefndinni 1908.
pegar útflutningsnefndin var skipuð
hlaut Pétur Jónsson sæti í henni og hef-
ir þar, ásamt hinum nefndarmönnun-
um, haft ábyrgöarmiklum störfhm aö
gegna. pá er hann og í yfirmatsnefnd
þeirri, sem skipuð. var til þess aö end-
urskoða og koma samræmi á fasteigna-
mat í landinu.
Pétur Jónsson verður eftirmaðursam-
sýslungs síns, Sig. Jónssonar atvinnu-
málaróðherra.
---- O--------—•
Yfirlýsing
Undirritaðir alþingismenn höfum
gert með oss samband um kosning-
ar innan þings og erum utan hinna
gömlu flokka, enda eru þeir flokk-
ar alð vorri skoðun orðnir úrelt
nöfn og viljum vér ekki teljast til
neins þeirra.
Alþingi, í febrúar 1920
Gísli Sveinsson, Ó. Proppé
Einar Þorgilsson, Sveinn Bjömsson
Björn Kristjánsson, M. Guðmundss
Jakob Möller, Magnús Péturrson,
Sig. Stefánsson, Jcn A Jónsson.
Frð Alþingi.
Fjölgun þingmanna í Reykjavík.
Það mál var nú til þriðju umræðu
í neðri deild í gær. Tvær breyting-
artillögur voru komnar fram, önn-
ur frá Sveini Björnssyni um orða-
breyting á 1. gr, en hin frá Sveini
Olafssyni um það, að lögin skyldi
eigi öðlast gildi fyr en næst þá er
almenniar kosningar fara fram, og
allir þingmenn Reykjavíkur yrði
kosnir samtímis. Var því þarna enn
gerð tilraun til þess, að draga skó-
inn niður af Reykvíkingum. Sv. Ól.
færði fram þær ástæður fyrir breyt-
ingartillögu sinni, að ekkert rétt-
læti mundi fást -með því -að kjósa
ugum þeirra mundi Alþýðuflokkur-
inn k-oma að. Bnnfremur yrði það
til þess að rugla þá flokkaskipun,
sem nú sé að myndast í þinginu og
þá stjórnarmyndun, sem væri að
komast á. Kak Sveinn Björnsson
þær röksemdir aftur heim til föð-
urhúsa. Kvað hann, að ef breyting-
artill. Sv. Ól. næði fram að ganga,
mundi að sjálfsögðu algerlega loku
fyrir það skotið, að jafnaðarm^nn
hér fengi fulltrúa inn é þing fyr en
þá við næstu reglulegar alþingis-
kosningar, og það væri því síður en
svo, að Sv. Ól. bæri hag þeirra fyrir
brjósti, þó hann léti svo' í veðri
vaka. Bjarni frá Vogi hél't að Sv.
Ól. mundi komið hafa fram með
breytingartill. vegn.a ástæ'ðu, sem
ekki væri nefnd, en hún væri sú,
að þingsalurinn væri of lítill til þess
að hægt væri að bæta tveim mönn-
um við!
Þeir Gunnar Sigurðsson og Eirík-
ur Einarsson voru á móti frv. í heild
sinni. Vildu að gerðar yrði gagn-
gerðar breytingar á kjördæmaskip-
un landsins og í einu lagi bætt við
þeim þingmönnum, sem Reykjavík
og aðrir landshlutar ætti heimtingu
á að fá. Þingmenn Reykjavíkur
sýndu báðir fram á það, að frv.
þetta væri alveg sjálfstætt og
mætti gera breytingar á kjördæma-
skipun landsins síðar, þrátt fyrir
það þótt það næði fram að ganga.
Alls töluðu 9 þingmenn í málinu og
voru haldnar 18 ræður í því og er
ekki hægt að rekja hér -alt sem sagt
var. ,
Að lokum var gengið til atkvæða
og till. Sveins Björnssonar samþykt
orðalaust en till. Sveins Ólafssonar
feld með 20 atkv. gegn 4, að við-
höfðu nafnakalli. Þessir f jórir þing-
menn greiddu henni atkv.: Magnús
Kristjánsson, Sveinn Ólafsson,
Þorsteinn Jónsson og Benedikt
Sveinsson. Eiríkur Einarsson
greiddi ekki atkvæði og Pétur Jóns-
son var fjarverandi. Síðan var frv.
samþykt í heild og sent til efri
deildar.
Takmörkun á innflutningi.
Breytingartill. h'afði komið fram
við frv. fjárhagsnefndar um heim-
ild fyrir landsstjórnina að tak-
marka eða banna innflutning á
glysvarningi, að í stað glysvlarn-
ings kæmi „óþörfum varningi“.
Yar sú till. samþykt. Magnús Guð-
mundsson hafði framsögu í málinu
og kvað lík ákvæði nú sett hjá öðr-
um þjóðum til þess að spara skipa-
kost og takmarka óþörf innkaup
á erlendum vörumy Tóku ýmsir
fleiri til máls og var um það rætt,
hvað gæti talist óþarfur vaming-
ur. Nefndi Eiríkur Einarsson það t.
d. hvort eigi væri það óþarfur inn-
flutningur, ef flutt væri inn meira
af einhverri nauðsynjavöru, en þörf
væri fyrir, eins og Danir hefði gert-
Þeir hefði flutt inn svo mikið af
kaffi, að það væri tveggja ára birgð
ir eða meira. Jakob Möller taldi
litla ástæðu til þess, að gera hér ráð
íyrir ,,transit“-verzlun,eins og væri
hjá Dönum. Aðra greindi á um það,
hvort bifreiðar væri þarfavara eða
ekki, en yfirleitt virtust þingmenn
frumvarpinu fylgjandi og var því
vísað greiðlega til 3. umr.
Gullmál íslandsbanka.
Frá f járhagsnefnd var komið álit
um það mál. Telur nefndin að nauð-
syn múni hafa verið á bráðabirgða-
lögunum, en þar sem ákvæði lag-
anna geti komið illa niður á Lands-
þar mestan hluta æfinnar. Pingmaður tvo þingmenn í viðbót, því að hvor-
gamoaamagi *r*iTrm?Ti
P. W. Jacobsen & Sön
Tinaburverzlun Stofrmö 1829
Kaupmannabðfn C, Carl-Lundsgade. SimnefBÍ: GraBfuru, New Zebra Code.
-Selur timbur i stærri. og smærrí sendingum frá Kaupmannaböfn
Einnig beila skipsfarma frá SviþJéð.
Að gefnu tilefni skal tekið fram, að vér höfmœ eugan ferða-umboðsmann á íslandi, ^
Biðjið um tilboð,-Að eins heildsala.
. i u.11 mm rrifmmrt n imirtTnr r mi u mof
Hessían Spy/jið um verð»
Miklar birgðir fyrirliggjaadi af striga, margan. teg.^og breiddir.
Pantanir afgreiddar með litlum íyr..vara um alt land. Tekið á móti
pöntunum af ölíum teg. af striga, nliarböllum, nýjum kola- og saltpok-
um fri verksmtðjum George Howe & Bro Dundee.,
Simi"Ó42. Símnefni:]Lander.
L. Andersen, Umboðs & heildsala, Austurstr. 18
bankanum, kom hún frtam með svo-
felda breytingartillögu:
A eftir 1- gr. komj ný grein, svo
hljóðandi:
Islandsbanki er skyldur til þess
að greiða ókeypis og eftir þörfum
í Reykjavík, samkvæmt bréfi eða
símskeyti, fjárhæðir, sem Lands-
bankinn borgar inn í reikning ís-
landsbanka við viðskiftabanka hans
í Kaupmannahöfn, og flytja á sama
hátt og ókeypis það fé, sem Lands-
bankinn þarf að flytja frá Reykja-
v í k til Kaupmanniahafnar.
Nú getur íslandsbanki ekki yfir-
fært fé fyrir Landsbankann eins og
að framan er tilskilið, og fellur þá
óinnleysanleiki seðla íslandsbanka
úr gildi giagnvart Landsbankanum.
Umræður urðu litlar um málið
og var því vísað til 2. umr.
Nýi bankinn.
Það mál var til 1. umræðu og
hafði Sveinn Björnsson framsögu.
Skýrði liann frá því, að þeir hefði
flutt frv. þetta eftir tillögum for-
gangsmanna fyrirtækisins.
Bjarni frá Vogi kviaddi sér hljóðs
og gaf til kynna, að frá sér væri
rétt ókomið nýtt frv. um það, að
þeir menn, sem það vildi, gæti keypt
hluti í Landsbankanum. Taldi hann
það mundu verða heppilega leið til
þess iað efla bankann, sem öil nauð-
syn væri á og tíðkaðist sá siður
víða um lönd, að einstakir menn
ætti hluti í þjóðbönkum. En hætta
mnndi vera á því, ef þriðji bankinn
yrði settur á fót, og rekinn aðallega
með innlendu fé, að þá drægi hann
einmitt frá Landsbankanum af ]iví
lítla rekstursfé, sem hann hefði.
Menn hefði minst á það, að aukin
samkepni milli peningastofnananna
mnndi fást ef þriðji bankinn kæmi.
Hann kvaðst ekki trúaður á það,
því að hann hefði leitað sér upp-
iýsinga um það, hver.s vegna út-
lánsvextir bankanna væri svo háir,
og fengið ;það svar, að það væri
vegna þess, iað Landsbankinn mætti
til með að hafa útlánsvexti svo háa.
Umræður urðu mjög hægar um
málið og var því vísað með 17 sam-
hljóða atkvæðum til f járhagsnefnd-
ar og fyrstu umræðu frestað.
Efri deild.
Þar voru 4 mál á dagskrá, en
engar umræður nrðu um þan og
fundurinn mjög stuttur.
f dag
hefir neðri deild á dagskrá: Stimp-
ilgjaldið (með þrennum breyt.till.),
gullmál íslandsbanka, sáttanefnda-
málið, lögreglusamþyktir utan
kaupstaða, mótorvélfræði, manntal
á íslandi (frv. frá allsherjarnefnd
nm að manntal sknli fara fram á
landinu sama dag öll þan ár, er ár-
talið endar á O), íslenzka peninga-
sláttu,styrktil siglinga milli Gauta-
borgar og íslands o. fl.
Erl, símfregnir.
(Frá fréttaritara Morgunblaðsins).
Khöfn 21. febr.
Bolzhevikkar færast enn í aukana.
Frá London er símað, að búist sé
við jiví,að Bjarmalandsherinn verði
bráðlega að gefast upp fyrir Bolzhe
wikkum.
Bolzhewikkar búa sig undir það,
að hefja sókn gegn Pólverjum í vor.
Friðartilboðið talið hafa verið
bragð.
Trotzky er orðimi samgöngumála
ráðherra.
Peary daúður.
Norðurpólsfiarinn Robert Peary
er látinn.
óvæntur fundur.
piensborgar-nefndin hefir fundið
42 þýzkar fallbyssur faldar á eynni
Sild.
Hollendingar og þjóðbandalagið.
Hollenzka þingið hefir samþykt,.
að Hollendingar skuli ganga í þjóð-
bandalagið.
Gengi.
Sænskar krónur (100) ... 124.75-
Norskar krónur (100) .... 114.75
Mörk (100) ................. 7.35
Frankar (100) ............. 50.00
Sterlingspund ............. 22.80
Dollar...................... 6.62
* Khöfn 22. febr.
Friður milli Bandaríkja og
Þjóðverja?
Frá Washington er símað, að í
öldungaráðinu sé komin fram þings
ályktun um það, að semja frið við
Þýzkaland. Jafnframt er stungið
upp á því, að alþjóðaráðstefna sé
kvödd saman í nóvember til þess að
ræða um endurbótamálefni. Spyrja
blöðin, hvort það eigi að verða ný
friðarráðstefna.
Wilson heldur fast við afstöðu
sína í Fiume-málinu.
Uppreist í Dublin.
Frá London er símað, að blóðngir
götubardagar séu háðir í Dublin og
borgin lýst í umsátursástandi.