Morgunblaðið - 03.06.1930, Blaðsíða 2

*9
MORGUNBLAÐIÐ
Bazar í Þlngvðllum
meðan á Alþingishálíðiuni „tendnr.
Tekur að sjer sölu á alskonar listiðnaði, svo sem,
silfur og öðru málmsmíðd, útskurði, útsaumi o. fl. o. fl.
Munir þessir verða til sölu í Gullsmíðaversl. „Hring-
urinn“ í Ingólfshvoli, sími 2354, bæði fyrir og eftir Al-
þingishátíðina.
. Þeir sem kynnu að vilja koma munum á Bazarinn,
snúi sjer til „Hringurinn“ nú þegar, en ekki síðar en 20.
þ). m- Full ábyrgð tekin á hverjum hlut.
Vandaðir og iallegir
Begnfrakkar
nýkomnir til
Árna og Bjarna.

Okkar mikið eflirspnrða
Peysnfatastlki
er nú loks komið aftnr.
Peysufatakheði. Hðttlasilki og
klæði, svart. Cashmeresjöl,
ijðmandi falleg.
flaza/íliMjfZznaAcfi
Mikilvægasta málið.
Barnanppeldismál bæjarins.
Ekkert. hefnir sín eins greipilega
«ins og það, ef vanrækt er þáð,
sem lýtnr að uppeldi barnanna.
Það hefir verið lán vort og lukka,
islendinga, að sveitalífið eins og
iþað hefir verið, hefir haft marg-
'vísleg holl og þroskandi áhrif á
ibörnin og uppeldi þeirra.
Meðan Reykvíkingar áttu ekki
nema einn barnaskóla, var það sýni
legt, að bæjarfjelagið hafði van-
rækt um stund barnauppeldismál-
in. Nú, þegar að nokkru er úr
þessu bætt er tímj til að hefjast
handa, og vinna það upp sem van-
rækt hefir verið.
Hvernig teþst til með uppeldi
barnanna í höfuðborg Islendinga,
þar sem nú er yfir allra lands
manna? Framtíð íslensku þjóðar-
■innar veltur að miklu leyti á því
hve vel tekst hjer.
Hin svonefnda „Mæðrastyrks-
nefnd“ hefir tekið barnauppe'ldis-
málið til meðferðar. Hún byrjaði
starf sitt á nokkuð öðru sviði.
— Bn konur þær sem í nefnd-
inni starfa eru einhuga um að
víkka verkahring nefndarinnar.
Mgb). hefir nýlega átt taí um
þetta við frk. Laufeýju Valde-
marsdóttur. Hún var fús á að
skýra frá afskiftum nefndarinnar
af máli þessu.
Rjettast er, segir L. V. að skýra
málið með því að segja frá fundi
þeim sem mæðrastyrksnefndin helt
á pálmasunnudag í vor.
Mæðrastyrksnefndin er skipuð
fulltrúum ad-flestra kvenfje'l. hjer
í bæ, sem voru kosnar til þess að
rannsaka hagi einstaka mæðra og
undirbúa frumvarji um mæðra-
styrki og vekja áhuga fyrir þeirri
hugsjón. Nefndin hefir byrjað
starfsemi sína á að safna sltýrsl-
um um hagi slíkra mæðra um land
alt, og hjer í Reykjavík hefir hún
komið á fót upplýsingastofu, þar
sem iagalegar upplýsingar og ann-
arskonar leiðbeiningar eru veittar
þeim sem óska.
Fyrir þessa starfsemi sína hefir
nefndin orðið vör við margskonar
erfiðleika mæðranna, sem voru
þess eðlis að bæta mátti úr með
breyttum iögum, betra eftirliti og
betri framkvæmd laganna. Þetta
hefir orðið til þess að starfssvið
nefndarinnar hefir orðið rýmra,
en upphaflega var hugsað og hef-
ir nefndin iátið sig fleiri mál
skifta en mæðrastyrkshugmynd-
ina, vegna þess að öll þessi mál
mæðra og b&rna eru skyld og
mynda eina heild, ef að gáð. —
Nefndin kom því til leiðar að tvö
frumvörp um breytingu á fá-
tækralögunum og lögum um af-
stöðu foreldra til óskilgetinna
barna voru borin fram á þe'ssu
þingi af frk. I. H. Bjarnason. —
Þessi frumvörp gátu ekki orðið
nógu snemma tilbúin til þess að
tími ynnist til þess að lcoma þeim
fram að þessu sinni, en vonandi
verða þau borin fram á næsta
þingi og samþykt þá. Mun nefndin
birta grein um frumvörp þessi í
blöðunum, svo konur geti kynt
sjer þau.
Fyrir skömmu, þe'gar „barna-
málið“ svo nefnda kom fyrir, kom
það til umræðu 1 nefndinni hvað
gera mætti af hálfu þjóðfjelagsins
til þess að glæða siðgæðis- og
ábyrgðartilfinnig einstakiingsins,
barna og fullorðinna, kenna mönn-
um virðingu fyrir lífinu, sjálfum
sjer og öðrum, og vernda ungling-
ana frá því að saurgað væri í vit-
und þeirra hugmyndin um sam-
band manns og konu og fæðingu
barnanna, sem ætti að vera dásam-
legasta opinbe'run lífsins liverjum
óspilíum huga. Nefndinni er ljóst
að öll berum við ábyrgð á kjörum
æskulýðsins og að iimbætur eru
nauðsynlegar á mögum sviðum til
þess að koma í veg fyrir úrkyiijun
og tryggja landinu æsku sem sje
heilbrigð á líkama og sál.
Tillögur þær sem nefndin samdi
og fara hjer á eftir, eru allvíð-
tæl^ar.
Vegna þess hvað fyrsta tillagan
Jlytur svo mikið nýmæli vildi
nefndin taka skýrt fram: að hún
ætlast til að vel sje vandað til
valsins á þeim kennurum sem
veita börnum og unglingum slíka
fræðslu, og eins hitt, að kenslan
á að fara fram eftir þroska barns-
ins. A það að fá fyrstu vitneskj-
una um þetta á e'infaldan og fal-
legan hátt, svo snemma að hún
valdi því ekki heilabrota, og eftir
því sem það vex og þroskast á að
bæta við fræðsluna. Segja mætti að
heppilegast væri að "mæður veittu
fyrstu fræðsluna, um þetta e'fni,
en sumar eru ekki færar um það,
aðrar mundu ekki treysta sjer til
þess. Því verður það að börnin fá
oft þessa fræðslu þar sem síst
skyldi, en fyrir það þarf um fram
alt að byggja.
Tillaga þessi var samþ. með öll-
uin greiddum atkv. gegn einu, á
fundinum á pálmasunnudag, en
margar fundarkonur gréiddu ekki
atkvæði, og sýndu með því að
jafnvel þær konur, sem þótti uppá-
stungan varhugaverð að einhverju
leyti, höfðu þó skilning á þýðingu
málsins og vildu því ekki fella
tillöguna. Þær konur sem báru
hana fram vita vel að það á langt
í land að slík fræðsla komist í
æskilegt horf í öllum sliólum
landsins, en orðin eru til alls
fyrst. Hinu einarða og hispurs-
lausa erindi Katrínar Thoroddsen
læknis var tekið með mikilli at-
hygli, og væntir nefndin að eíindi
þetta og fræðslu-tilllagan hafi vak-
ið hjá margri móður hugsun um
skyldur foreldra við börn sín,, í
þessum efnum.
Um hinar tillögurnar var enginn
ágreiningur og skýra þær sig flest-
ar sjálfar. Þó þær kunni að virð-
ast margvíslegar, stefna þær allar
í sömu átt, áð verndun æskunnar,
Ymsum uppástungum og kröfum
sem komu fram í nefndinni var þó
sie'pt, til þess að fækka tillögunum,
en mundu að sjálfsögðu koma
fram ef konur yrðu valdar í þær
nefndir sem farið er fram á. Ein
af þeim kröfum var um takmörkun
á vinnutíma barna, m. a. sendla.
Nífndin sendir nú þessar tillögur
til rjettra hlutaðeigenda og al-
mennings og vonar að þaer ve'rði
ræddar og verði fyrsti vísirinn að
síefnuskrá kvenna i samtökum
þeirra um rjettarbætur þeirra
smæstu, barnanna.
Samþyktir fundarins í Nýja Bíó
á pálmasunnudag.
I.
Tillögur um fræðslu- og heil-
. brigðismál.
1. Fundurinn te'lur nauðsynlegt
að börnum og unglingum sje veitt
fræðsla um kynferðismál frá heilsu
fræðislegu og siðferðislegu sjónar-
miði.
Kensla þessi fari fram í öllum
skólum, sje hagað eftir þroskastigi
nemendanna og byrji þegar í
ne'ðstu bekkjum barnaskólans.
2. Fundurinn skorar á bæjar-
stjórn Reykjavíkur, *að fá kven-
lækni og fleiri hjúkrunarkonur til
viðbótar, ,við Barnaskóla Reykja-
víkur.
#
3. Fundurinn skorar á bæjar-
stjórn Reykjavíkur að leggja sem
mesta rækt við barnaskólann, og
draga ekki úr nauðsynlegum fjár-
framlögum til hans. Ennfremur tel-
ur fundurinn mikla þörf á marg-
víslegum umbótum á fræðslu og
eftirliti barna, svo sem dagheimil-
um barna, leikvöllum, lesstofum,
vinnustofum, auknu framhalds-
námi unglinga, bóklegu og verk-
legu, og skorar á bæjarstjórn að
faka uppeldi og heilbrigðismál
bæjarins til alvarlegrar íhugunar.
4. Fundurinn sliorar eindregið á
bæjarstjórn Reykjavíkur að hlut-
ast til um að hækkuð verði tala
skólanefndarmanna og bæta í
ne'fndina 2 konum eftir tillögum
Mæðrastyrksnefndarinnar, sem
skipuð er konum úr allflestum
kvenfjelögum bæjarins.
I
II.
OpinbWt eftirlit.
1. Fundurinn skorar á bæjar-
stjórn Reykjavíkur að útvega og
kosta hæfa konu til lögreglunáms
í útlöndum, sem síðar geti tekið
að sjer hjer í Reykjavík slík störf
sem kvenlögregla vinnur í öðrum
löndum.
2. Fundurinn álítur margra
Hluta vegna óheppilegt að að-
gangur að höfninni sje öllum
frjáls jafnt, á nóttu sem degi, og
skorar á hafnarnefnd og bæjar-
stjórn að sjá svo um að hje'r
komist á sarna fyrirkomulag um
lokun hafnarsvæðis og á sjeT
stað annarstaðar í svo stórum
hafnarbæjum sem Rvík.
3. Fundurinn telur æskilegt að
strangari kröfur sjeu gerðar til
kvikmynda frá siðferðislegu og
menningarlegu sjónarmiði og auk-
in sje aðgreining á myndum, sem
börnum sje heimill eða bannaður
aðgangur að. Fundurinn álítur
heppilegt að nefnd manna skoði
myndir áður en þær eru sýndar
opinberlega, Qg telur sjálfsagt að
konur eigi sæt.i í slíkum nefndum.
III.
Vamir gegn sjúkdómum.
1. Fundurinn telur samviskuvott-
orð brúðhjóna ófullnægjandi trygg
ingu um að þau sjeu e'kki haldin
næmum ltynsjúkdómi, enda kunn-
ugt að þessum ákvæðum laganna
er alment ekki fylgt fram. ,
Fundurinn skorar því á stjórn-
ina 'að hlutast til um að krafist
sje skriflegra læknisvottorða um
heilbrigði brúðhjóna, bæði gagn-
vart kynsjúkdómum og smitandi
M.s> Drcnning
Alexandrine
fer annað kvöld klukkan 8 til
Kaupmannahafnar (um Vest
mannaeyjar og Thorshavn).
Farþegar sæki farseðla í
dag
Fylgibrjef yfir vörur komi
í dag.
C. Ziitisen
Regnfrakkar
Fallegt og ijðibreytt
nrval fast ávalt í
Manchester.
Simi 894.
Árztliche BuchfUhrung
nach Dr. med. Hirschfeld.
Mánaðarhefti fyrir lækna ný-
komin i
Bókaverslun
Arinbj. Sveinbjamarsonar.
Laugaveg 41. Sími 74.
berklum, og sje prestum og yfir-
völdum gert að skyldu að sýna
skilríki fyrir að slík vottorð liafi
verið ge'fin.
Fnndurinn telur nauðsynlegt að
hjúkrunarkonur líti eftir sjúkling-
um, sem þjást af kynsjúkdómum,
og sjái nm að læknisreglum sje
framfylgt, sje það eftirlit sjúkling-
um að kostnaðarlausu, eins og lækn
ishjálpin.
Vemd bama og unglinga.
IV.
Mæðrastyrkir.
1. Fundurinn skorar á Alþingi
að hækka „samþykkisaldurinn1 ‘
um tvö ár, upp í 18 ár, sem er
lágmark giftingaraldursins.
2. Fundurinn telur knýjandi
nauðsyn að komið sje' á lögum um
vernd barna og unglinga og skorar
á stjórnina að skipa milliþinga-
nefnd til að undirbúa frumvarp
um verndarráð barna og unglinga.
Gerir fundurinn kröfu til að í
þeirri nefnd eigi sæti að minsta
kosti 2 konur.
3. í sambandi við áskorun þá
um milliþinganefnd í trygginga-
málum, sem samþykt var nýlega af
neðri deild Alþingis, gerir fundur-
inn þá kröfu að Mæðrastyrks-
nefndinni ve'itist kostur á að út-
nefna eina konu í nefndina, þar
sem Mæðrastyrksnefndin hefir
sjerlega kynt sjer ástæður (ein-
stakra mæðra) og kröfur kvenna
í þessum efnum.