Morgunblaðið - 19.09.1936, Blaðsíða 2

2
r
M
Útgef.: H.f. Árvakur, Reykjavík.
Ritstjórar: Jón Kjartansson og
Valtýr Stefánsson —
ábyrgóarmaóur.
Ritstjórn og afgreitSsla:
Austurstræti 8. — Sími 1600.
Auglýsingastjóri: B, Hafberg.
Auglýsingaskrif stof a:
Austurstræti 17. — Sími 3700.
Heimasímar:
Jón Kjartansson, nr. 3742
Valtýr Stefánsson, nr. 4220.
Árni Óla, nr. 3045.
E. Hafberg, nr. 3770.
Áskriftagjald: kr. 3.00 á mánuði.
í lausasölu: 15 aura eintakið.
25 aura með Lesbók.
Á forsíðu
heimsblaðanna.
Charcot-slysið hefir vakið al-
heimsathygli. Þessa dagana
hafa frjettaritarar erlendra
blaða hjer fengið látlausar fyrir
spurnir um slysið, ekki einung-
is með símskeytum, heldur og
um talsímann. fsland hefir
komist á forsíðu heimsblað-
anna, með þeim hætti að okkur
hlýtur öllum að renna til rifja.
í augum margra útlendinga
er ísland ennþá „ifltima Thule“,
hráslagalegur kaldbakur á út-
hjara heims. Og forlögin hafa
hagað því svo, að þessi trú
styrkist við hina hryggilegu at-
burði, sejn hjer hafa orðið.
Landið er kalt og ströndin
hættusöm. Þetta vissu menn fyr-
ir fram. Hitt vissu menn síður,
að þótt hin harðfenga þjóð, sem
landið byggir, kunni í fljótu
bragði að virðast köld í við-
móti eins og landið, þá býr hún
yfir heitri og einlægri við-
kvæmni.
Harmur íslendinga yfir at-
buyðum síðustu daganna, er
djúpur og sár. Allan daginn í
gær beið fólk hundruðum eða
jafnvel þúsundum saman á
hafnarbakkanum til þess að
láta í ljós samúð sína, er lík
hinna frakknesku manna yrðu
borin á land. Menn stóðu þarna
þöglir og alvarlegir, ungir og
gamlir, konur og karlar. Sú al-
menna hrygð, sem gagntekið
hafði hugi manna, má vel kall-
ast þjóðarsorg.
fslendingar eru ekki hneigð-
/ ir fyrir að láta tilfinúingar sín-
ar mjög í ljós. En hitt mega
menn vita, að við þetta tæki-
færi, vill þjóðin einhuga að
samúð hennar komi í ljós. Við
verðum áð áætta okkur við, að
óblíða landsins sje rædd á for-
síðum heimsblaðanna, en við
óskum þess jafnframt að það
kpmi skýrt í ljós, að hjer eru
„brjóst, sem geta fundið til“.
Á þessari alvarlegu stundu,
ber að forðast alla ádeilu. En
það skal sagt, að fslendjngum
fjell afar illa, að lík hinna
druknuðu Frakka, voru ekki
flutt til hafnar undir íslenskum
fána — úr því ekki var neitt
frakkneskt skip við hendina.
i Heimsblöðin munu geta um
þetta. Og það verður að koma
í ljós, að ástæðan er ekki skort-
ur á samúð hinnar íslensku
þjóðar. Hún vill vissulega gera
alt til að heiðra minningu hinna
ágætu drengja, sem brutu skip
sitt við strendur vors hrjóstuga
lands.
'“XI U R G ÍTN li L Á B1Ð
Lcugardcgur 19. sept. 1936.
1800 MANNS SPRENGDIR
í LOFT UPP.
‘0~- iS•
Madrid-stjórnín Ijet sprengja Alcazarvígið.
Vígið ekkert
nema rústir.
Caballero slapp | Sprengja fell á her-
nauðulega í loftárás. | málaráðuneytiO.
Ægilegt grimdar-
æði í Malaga.
FRJETTARITARI Morgunblaðsins í
Kaupmannahöfn símar í gær, að stjórn-
arherinn í Toledo hafi samkvæmt skip-
un stjórnarinnar í Madrid sprengt í loft upp Al-
cazarvígið snemma í morgun. Fórust þar 1800
manns, þar á meðal 400 konur og börn.
Ekkert lýsir betur ógnum borgarastyrjaldarinnar en þetta
ægilega grimdarverk. Einn af foringjum stjórnarliðsins
sagði við erlenda blaðamenn, er þeir skoðuðu námugöng-
in, sem asturiskir námamenn höfðu höggvið gegnum
bjargið undir Alcazarvíginu, til þess að korna þar fyrir
dynamíti og öðru sprengiefni:
„Við bíðum aðeins eftir skipun frá Madrid og síðan
sprengjum við Alcazar í loft upp“.
Samtímis berast fregnir frá aðalbækistöð uppreisnarmanna
í Burgos til frönsku frjettastofunnar Agence Havas um að flug-
menn uppreisnarmanna hefðu nær náð lífi stjórnarforsetans í
Madrid, Largo Caballero, er þeir gerðu loftárás á höfuðborg-
ina í dag.
Ein af sprengjunum hitti hermálaráðuneytisbygginguna (en
Caballero er einnig hermálaráðherra) og fór í gegnum eina
hæð byggingarinnar og sprakk fimm metrum frá skrifstofu
ráðherrans.
Uppreisnarmenn hafa gert hlje á sókn sinni á suðurvíg-
stöðvunum (símar frjettaritári Morgbl.) til þess að grafa
fallna menn úr óvinahernum og koma í veg fyrir að
drepsóttir brjótist út.
Segir í „Agence Havas“ frjett frá Burgos, að uppreisnar-
menn sjeu óttaslegnir yfir líkköstunum á vígvellinum við Tala-
vera. Stjórnin í Madrid hefir dregið til sín 10 þúsund manna
her, sem verður sendur til liðs við stjórnarliðið á Talaveravíg-
stöðvunum.
Á norðurvígstöðvunum segja upþreisnarmenn hersveitir sín-
ar vera komnar 12 mílur áleiðis frá’San Sebastian til Bilbao og
að þeir hafi tekið bæinn Oriel.
Xenin Spánverja“ - Cabailero.
Largo Caballero tók þátt í orustunum á Guadarramavígstöðv-
unum áður en hann varð ráðherra.
Toledo I höndum stjórnarinnar.
Á suðurvígstöðvunum
hafa uppreisnarmenn
náð bænum Ronda á sitt
váld, síðustu tálmuninni
á leiðinni til Malaga
(segir í Berlínarfregn
FÚ.)
Útvarp uppreisnarmanna í
Burgos, segir, að á nokkrum
herskipum stjórnarinnar við
Malaga, hafi orðið uppreisnir,
en að þeim hafi lyktað á þann
hátt, að skipunum hafi verið
siglt aftur tíl Malaga, þ. e.
stjórnarliðar hafi borið hærri
híut, en þó ekki fyr en 250
menn höfðu verið drepnir.
Hið áreiðanlega enska stór-
blað „Daily Telegraph" (Lon-
don) skýrir frá því að í Malaga
vaði uppi hópar morðingja og
fari með ægilegri grimd.
Kommúnistar taka af lífi
fjörutíu og átta gisl í hvert
sinn, sem loftárás er gerð
á borgina. Margir
geyma eyru fórnarlamba
sinna og eru hreyknir af
að sýna þau!
Danska blaðið ,Ekstrabladet‘
skýrir frá grimdarverkum kom-
múnista, sem eru svo ægileg að
maður á bágt með að leggja
trúnað á þau.
Dæmi: Kommúnistar í Corio
del Rio tóku af lífi alla áhang-
endur hægri flokka borgarinn-
ar, í stafrófsröð, samtals 300
manns. Prestur var negldur upp
við vegg með höfuðið niður og
látinn hanga þannig, þar til
hann ljest.
Sprenging
Alcazarvígisins.
Undanfarna daga höfðu ast-
úriskir námumehnhöggvið göng
undir Alcazarvígið og lagt síð-
an rafmagnsleiðslu frá sprengi-
efnunum gegnum göngin til
Toledo. — Straum settu þeir á
þessa leiðslu í morgun.
Það var þráfaldlega búið. að
bjóða uppreisnarmönnum grið,
ef þeir vildu gefast upp, og
hvetja þá til þess að leyfa kon-
um og bömum útgöngu, ef þeir
vildu sjálfir halda áfram að
verjast. En þeir þáðu hvorugt.
Síðustu tilraunina til þess að
fá þá til að láta konur og börn
ganga út úr víginu gerði sendi-
herrann frá Chile, í nafni
jspönsku stjórnarinnar, fyrir
'fáum dögum.
Með eyðileggingu Alcazar-
vígisins er Toledo unnin, en sú
borjl hefir mikla hernaðarlega
þýðingu, í baráttunni um Mad-
rid, þar sem að aðalvegimir
til Madrid sunnan úr landinu
liggja um eða nálægt Toledo,
og ennfremur járnbrautarlín-
urnar frá Alicante og Valencia.
HAILE SELASSIE
KÆRIR ÍTALI.
Aðalritari Alþjóðadómstóls-
ins í Haag hefir tilkynt, að
honum hafi borist beiðni frá
Abyssiníukeisara, um að Al-
þjóðadómstóllinn verði kvadd-
ur saman, á aukafund, til þess
að taka til meðferðar brot ítala
gegn alþjóðalögum. (FÚ).
Harward háskólinn í Banda-
ríkjunum er nú 300 ára gam-
! all, og fara þar fram allmikil
jhátíðahöld. Hátíðahöld fara
einnig fram í Suffolk í Eng-
landi, en þaðan var John Har-
'ward, sem skólinn er nefndur
eftir, fæddur árið 1607. (FÚ).
/