Morgunblaðið - 19.03.1937, Blaðsíða 5

TTöstudagur 19. mars 1937.
M0RGUNBLA1.ÍL
1 ft« I ÖLSEINl (Cll
Nýleg f^lksflutningablfreið,
4 eða 6 manna óskast keypt nú þegar gegn stað-
greiðslu. — Verðtilboð með tilgreindu skrásetn-
ingarnúmeri, merkt „Góð bifreið“ sendist Morg-
unblaðinu fyrir 22. þ. mán.
Verslnuarsljóri óskast.
Ungur einhleypur maður með verslunarþekk-
íngu og reynslu óskast til þess að hafa umsjón
með verslun með erlendar og innlendar vörur, í
verstöð norðanlands. Lysthafendur sendi nöfn sín
með tilgreindum aldri, þekkingu og reynslu, á-
samt kaupkröfu til afgr., merkt X., fyrir föstu-
.dlagskvöld.
Hrisgrjón og Hrfsmjöl.
Sig. {?. Skjalöberg.
(HEILDSALAN).
fillfl blen^n foriiriðaffelag.
Grettis saga Verð: Hvert bindi:
Heft kl. 9,00.
Egils saga í skinnbandi kr. 15,00.
Kaupið fornritin jafnóðum og þau koma út.
Fást hjá bóksölum.
Aðalútsala í
Bókaverslun Si{>'fúsar Enmundssonar
og Bókabúð Austurbæjar B. S. E. Laugaveg 34.
Umbúðapappír.
Getum ennþá útvegað umbúðapappír frá
Svíþjóð með hagkvæmu verði.
Eggert Kdstjánsson & Ca
Sími 1400.
h
Einn bestl vinur íwlend-
inga meflal Dana látinn.
Svenn Pouflsen
ritstjóri 1 jest
á fyrrodag.
Svenn Poulsen, ritstjóri
„Berlingske Tidende“
sýkist skyndilega í gær-
sýktist skyndilega í fyrra-
dag af garnabólgu, og var
gerður á honum uppskurður,
en í fyrrakvöld Ijest hann
(símar frjettaritari vor).
Berlingske Tidende skrif-
ar um Poulsen, að hann hafi
tekið ástfóstri við náttúru
íslands, og íslensku þjóðina
og „barist sleitulausri bar-
áttu fyrir nánari menningu
og viðskiftasambandi milli
hinna tveggja ríkja Kristj-
áns tíunda.
„Það vakti sorg hjá hon-
um og gremju, þegar honum
var ekki sýnt annað en and-
úð og skilningsleysi í Dan-
mörku í þessari baráttu“.
í eftirfarandi grein skrif-
ar Árni Óla blaðamaður um
þenna látna íslandsvin:
*
Hjer er fallinn í valinn sá
danskur blaðamaður, sem
kunnugastur var högum íslands
og íslendinga, þeim vinveittastur
og bar liag lands og þjóðar mjög
fyrir brjósti.
A háskólaárum sínum komst
Svenn Poulsen í kynni við ýmsa
íslendinga, sem stunduðu þá nám
við liáskólann í Kaupmannaböfn.
Batt hann við suma þeirra ævi-
langa trygð, og er ekki ósennilegt
að kynni hans við íslenska há-
skólahorgara hafi orðið til þess að
vekja áhuga hans fyrir íslands-
málum og þá góðvild til hinnar
íslensku þjóðar, sem aldrei hrást.
*
Svenn Poulsen mun hafa ferð-
ast meira og víðar um heim
heldur en flestir aðrir blaðamenn
á Norðurlöndum. Hvar sem hann
fór hafði hann opiu augu fyrir
sjerkennum hverrar þjóðar, stað-
háttum og framfaraskilyrðum. Og'
í greinum sínum í „Berlingske
Tidende" benti hann á alt það,
sem hann hugði að þjóð sinni
mætti að gagni verða, og hvað hún
gæti lært af atvinnurekstri annara
þjóða. Og altaf var hann sami
bjaftsýnismaðurinn, sem hafði ó-
bilandi trú á framförum og sam-
vinnu allra þjóða. Einkunnarorð
hans felast í þessari vísu, þótt
ekki sje hún orkt í hans nafni:
Hjer er nóg um hjörg og branð,
berirðu töfrasprotann.
Þetta land á ærinn auð
ef menn kynni að not’ ’ann.
*
Pað eru nú senn 30 ár síðan
Svenn Poulsen kom til ís-
*
Svenn Poulsen.
lands fyrst. Hann var þá í fylgd
með Friðriki konungi VIII. Hafi
hann áður gert sjer háar hug-
myndir um framtíð íslands, þá
jukust þær stórum í þessari för.
í sumar sem leið, er hann var
hjer í seinasta sinn, ljet hann svo
um mælt í samtali við Morgun-
blaðið, að hann hefði þá liaft meiri
trú á landbúnaðinum en sjávarút-
veginum. Hann sá að íslenska þjóð
in var ,fátæk og smá“ og leit svo
á, að Dönum bæri fyrst og fremst
skýlda til þess að rjetta henni
hjálparhönd, svo að hún kæmist
úr kútnum. Sjálfur reið hann þá
á vaðið og keypti liöfuðbólið
Bræðratungu. Ætlaði hann að
setja þar á fót fyrirmyndarbú,
sem bændur á Suðurlandsundir-
lendinu gæti lært, af hvernig þeir
ætti að breyta búskaparlagi sínu
og búnaðarháttum. En ekld muuu
þær framkvæmdir — þótt mikið
fje legði liann í þær — liafa orðið
honum til mikillar ánægju. Eða
eins og hann sagði sjálfur:
— Framfarirnar fara oft aðrar
leiðir en maður býst við. Það varð
útgerðin, sem blómgvaðist, en land
búnaðurinn sem lenti í meiri kyr-
stöðu.
Þrátt fyrir þetta hafði Sveim
Poulsen óbifandi trú á íslenskum
landbúnaði, og sá í anda vagna
knúða af krafti þeim sem vinst úr
skrúða Ljósafoss. Honum var á-
hugamál, að járnhraut kæmist sem
fyrst milli Reykjavíkur og Suður-
landsundirlendisins, því að hún
mundi verða lyftistöng framfara á
báðum stöðum. Og hrifinn var
hann af því að Reykjavík ætlaði
að sækja sjer jarðhita upp að
Reykjum til að hita með öll hús
í hænum. „Mjer þóttu hitaboran-
irnar jafnvel merkilegri að sjá
heldur en sjálfan konung gos-
hvera, Geysi“, vorn lians óbreytt
orð.
Þannig var hann. Nýtt framtak,
nýjar leiðir til að færa sjer í nvt
auðsuppsprettur jarðarinnar. Það
var lians framtíðardraumur, ekki
aðeins fyrir Danmörk, heldnr
eiimig fyrir Island.
*
purt mun þá um það hvei'ii,
hug hann muni hafa borið
til sambands fslands og Danmei'k-
ur.
Þar hygg- jeg fáa Dani hak'a
verið frjálslyndari, en honum var
það mikið áhugamál, að Island
yrði ekki viðskila við hin Norður-
löndin.
Einu sinni sat jeg, í kvöldboði
hjá honum í hinu litla en yndis-
fagra heimili hans í Kaupmanna-
höfn. Þetta var 10 árum eftir að
ísland liafði fengið sjálfstæði. Að
loknmn kvöldverði tók hann mig
tali til þess að ræða um sambands-
málið. Meðal annars sagði haim
Þá:
— Jeg veit að íslendingar hafa
horn í síðu Dana, en vjer getum
þó, ef við viljum, hjálpað fslend-
ingum mj;;g mikið. Og hví skyld-
um vjer ekki ve.ra, fúsir til þess ?
Og svo svaraði hann sjálfum
sjer: Það er sorglegt hvað Danir
og íslendingar eru yfirleitt óskap-
líkir. Þjer eruð langræknir og
getið ekki gleymt því livað vjer
fórum illa með yður áður. Yjer
erum kæfulitlir um yðar hag.
Þetta þarf livort tveggja að lag-
ast, vel á að fara.
*
rið eftir hitti jeg Svenn Poul-
sen á Alþingishátíðinni. Við
stóðum rjett hjá pallinum þar sem
konUngshjónin og helstu höfðingj-
ar sátu. Fvtíi' ofan pallinn vav
ræðustóll, og- þar fluttu erlendir
fulltrúar kveðjur þjóða sinna.
Meðal þeirra var E. Mitens, full-
trúi Færeyinga, og var þá fær-
eyski fáninn dreginn að liún.
Danskur maður, sem stóð við hlið
okkar, ætlaði þá að tryllast út af
þessu, en Svenn Poulsen brosti
hýrt. eins og honum var lagið.
Seinna Renmr fram fulltrúi Man-
FRAJVIII. Á SJÖTTU SfÐU.