Morgunblaðið - 24.09.1939, Blaðsíða 2

2
MO RGUNBLAÐIÐ
Sunnudagur 24. sept. 1939.
Vörnin f Varsjð
að bila?
Varsjá og umhverfi.
Adolf Hitler var á ferð á
vígstöðvunum hjá Varsjá í
gær.
Þjóðverjar segjast nú hafa
hrotist í gegnum varnarlínu
Pólverja milli Modlin og Var-
sjá. Varnarlína þessi var 25
míLna löng.
Með því á þenna hátt að ná
á vald sitt varnarstöðvunum
á hægTi bakka Weichsel er
talið að aðstaða þýska hers-
ins, til þess að sækja að Var-
sjá að norðan, hafi batnað.
Er nú talið að varnir Varsjár-
búa fari að bila.
★
f tilkynningu þýsku her-
stjórnarinnar segir, að yfir-
maður pólsku hersveitanna í
pólska hliðinu hafi verið
handtekinn og alt lið hans,
Mussolini:
Við verðum
hlutlausir
Frá frjettaritara vorum.
Khöfn í gær.
raeðu, sem Mussolini flutti í
dag, sagði hann að Italir
myndu halda áfram þeirri
stefnu að gæta hlutleysis.
„Stefna okkar var mörkuð 1.
september. Síðan hefir ekkert
gerst sem gæti breytt henni“.
Mussolini sagði, að eins og
nú stæði á, svaraði hlutleysi til
hagsmuna ítölsku þjóðarinnar.
Það svaraði líka til óska annara
þjóða, þ. á m. Þjóðverja, sem
vildu koma í veg fyrir að styrj-
öldin breiddist út.
Mussolini deildi á Breta og
Frakka fyrir að halda styrj-
öldinni áfram, þrátt fyrir að
deilan um Pólland væri nú á
enda kljáð, svo að þar yrði engu
ú'm þokað. Hann sagði, að tæki-
færi væri nú fyrir hendi til þess
áð semja frið, þar sem stríðið
væri í raun og veru ekki byrjað
milli Þjóðverja og vesturríkj-
anna.
Samtímis deildi Mussolini þó
á Breta fyrir að hafa ekki sagt
Rússum stríð á hendur, er þeir
gerðu innrás í Pólland og kvað
þá með því hafa fyrirgert
þei’m siðferðisgrundvelli, sem
þeir bygðu stríð sitt á.
Tilkynt hefir verið, að Þjóða-
bt ndalagið viðurkenni ekki yf-
irráð Þjóðverja í Danzig.' (FÚ.)
Morff, eignasviftingar, frelstsskerðing
Bolsjevikkasvipan
yfir Sovj et-Póllandi
Hershöfðingi
sem geröi upp-
reisn gegn
Hitler fellinn
hjá Varsjá
Frá frjettaritara vorum.
Khöfn í gær.
on Fritsch, hershöfðingi, sem
saður var hafa (ásamt fleir-
um í þýska hernum) gert upp-
reisn gegn Hitler í febrúar 1938,
fjell á vígvellinum hjá Varsjá í
gær. Hitler hefir tilkynt í „skipun
dagsins’ t til þýska hersins, að
minning hans verði heiðruð og að
útför hans muni fara fram á rík-
isins kostnað, þar sem hann hafi
átt mikinn þátt í skipulagningu
hers þriðja ríkisins.
Sættir tókust með Hitler og
von Fritseh þegar hálfu ári eftir
að uppreisnin var sögð hafa átt
sjer stað. Svo hefir verið .Iitið á að,
von Fritsch, sem var yfirmaður
þýska hersins frá því í febrúar
1934, þar tii í febrúar 11338, hafi
talið óráðlegt að leggja út í ævin-
týri eins og innlimun Austurríkis,
sem fór fram rúmum mánuði eftir
að hann var sviftur embætti, eða
í mars 1938. Aðrir foringja þýska
hersins, sem sagðir voru hafa fvlgt
Þjóðverjar
sökkva
finsku
skipi
Frá frjettaritara vorum.
Khöfn í gær.
að hefir vakið nokkurn
óhug á Norðurlöndum
að 3500 smál. finsku skipi
var sökt undan Noregs-
ströndum af þýskum kaf-
bát í dag. Skipið var á leið
til Englands með trjáhvoðu-
farm (cellulose).
Finska sendiherranum í
Berlín hefir verið falið að
leggja fram mótmæli út af
þessum atburði.
Skipið var statt út af Aren-
dal í Noregi, er það var stöðv
að. Síðan var því skipað að
sigla nær landi, til þess að ör
ugt væri að skipsmenn kæmust
til lands 1 bátunum.
Þegar skipshöfnin, 24 manns,
var komin í bátana, fór sjóliði
af kafbátnum um borð með
dynamit og var skipið sprengt
í loft upp; sökk það á örfáum
augnablikum.
Kafbáturinn fylgdi • bátnum
4 mílur í áttina til lands og
þegar þangað kom, skýrðu
skipsmenn frá því, sem gerst
hafði.
FLUTNINGAR HLUT-
LAUSRA ÞJÓÐA.
London í gær F.Ú.
Upplýsingaráðuneytið breska
hefir birt tilkynningu, þar sem
segir, að hlutlausar þjóðir hafi
að sjálfsögðu rjett til að skifta
við Þjóðverja. Hinsvegar hafi
þjóðir, sem eiga í ófriði sam-
kvæmt alþjóðalögum rjett til að
rannsaka skip, til þess að kom-
ast að raun um hvort þau flytji
ófriðarbannvöru, og í síðasta
stríði hafi þessi rjettur verið
notaður og matvæli skoðuð sem
ófriðarbannvara.
Engar tilraunir verða gerðar
til þess að hindra aðflutninga á
neinum vörum eða afurðum,
sem hlutlausar þjóðir þurfa til
:gin nota.
honum að málum, voru einnig
sviftir embættum.
von Fritsch sat í stofufangelsi
þar tíl í júlí 1938, er Hitler veitti
honnm. uppreisn og gerðí haun. að
hershöfðingja- yfir stórskoðaliðs-
sveit. ; , •
Þegar þýski kerinn hóf innrás
sína í Póllancli buðu bæði hann og
FRAMH. Á SJÖUNDU SÍÐU.
Dagdraumar
Benes
k ýski ráðherrann Franck
hefir sagt í viðtali 'við
erlenda blaðamenn í Prag, að
uppreisnin í Bæheimi. og Mæri
væri dagdraumur Benesar fyr-
verandi ríkisforseta
Tveir þriðju hlutar
landsins, helmingur
fólksins á valdi Rússa
„Þjóðverjar brjóta bolsjevism-
anum leið vestur á bóginn“
Frá frjettaritara vorum.
„D
M-X.fl/KJJ fC. V XJ CASI m
AILY TELEGRAPH“ skýrir frá þrí, að
Rússar sjeu farnir að koma á bolsje-
vikkaskipulagi í Austur-Póllandi á þá
leið, að bændur og andlegrar stjettar menn eru teknir
af Iífi í hundraða tali.
I hjeruðunum umhverfis Wilna hefir flokkum smá-
bænda verið sigað til þess að leita uppi stórbændur og
lögreglumenn, sem flúið hafa til skógar.
ÁSTANDIÐ í WILNA
I sjálfri Wilna hafa einstaklingar verið sviftir at-
vinnufyrirtækjum, sem verið hafa í eigu þeirra og þau
lögð undir Sovjet-ríkið. Sovjet (ráð) hafa verið stofnuð
í hjeruðunum sem fallið hafa í hendur Rússum.
I Vilna kom í dag út fyrsta sovjet-pólska blaðið. I því var
á forsíðu ræðan, sem Molotoff flutti á sunnudaginn, og ann-
að efni er smásögur og kvæði, sem sögð eru vera eftir menn
á staðnum.
„Daily Telegraph“ setur fram þann spádóm að bolsjevi-
sjeringin í Póllandi muni tæplega staðnæmast við brýrnar yfir
Weichsel.
STÓRSLAFISMINN ENDURVAKINN
I blöðum Vestur-Evrópuþjóðanna er um ekkert meir rætt
en skiftingu þá, sem gerð hefir verið á Póllandi. Segja þau að
hið háa verð sem Hitler hafi borgað fyrir vináttu Stalins, sýni
hve ríki hans standi völtum fótum.
Frönsk blöð segja, að Þjóðverjar hafi brotið bolsjevism-
anum leið vestur á bóginn.
Blöðin segja að stór-slafneska hreyfingin sje nú endur-
vakin eftir 25 ára svefn. Hún geti orðið Hitler hættulegur
keppinautur á Balkanskaga.
(Stór-slafneska hreyfingin eða panslafisminn náði hámarki
síðustu árin fyrir stríð, er slafnesku þjóðirnar á Balkanskaga,
þ. á m. Serbía litu á Rússland sem verndarvætt sinn).
RÚSSAR FÁ 2/3 HLUTA
í Berlín er opinberlega látið í veðri vaka, að skiftingin
á Póllandi sem birt var í gær, sje ekki endanleg, heldur
hafi með henni aðeins verið ákveðið hvaða hluta þýski
herinn og rauði herinn skyldu leggja undir sig- Annars
staðar í álfunni er þó litið svo á, að landamæralína
Þýskalands og Rússlands sje endanlega ákveðin með
, , þessari skiftingu, þar sem ólíklegt sje að Rússar láti af
hendi hjeruð, sem þeir eru á annað borð búnir að leggja
undir sig.
Rússar fá í raun og veru % hluta af Póllandi, sjálfu Jand-
inu, þótt þeir fái ekki nema helming íbúanna, þar sem strjál-
býlla er í austurhluta la,ndsins, heldur en í iðnaðarhjeruðun-
um að vestan, Þeir fá ekki aðeins Ukrainebúana, sem eru ca>
6 miljónir og Hvít-Rússana, ca. 2 miljónir, heldur um 8 miljónip
rnanna af pólsku þjóðerni. <:•■■•.
FRAMH. Á SJÖUNDU SÍÐU. •/