Morgunblaðið - 05.07.1945, Blaðsíða 10

10
MORGUNBLAÐIÐ
Fimtudagur 5. júlí 1945.

Viðlegan á Felli
Jói
onóáon
25.
,,Komi þið hingað“, kallaði hann til fólksins, þegar
hann var kominn fram í Tjaldbrekku.
Þarna í þessari brekku hafði tjald Fellsfólksins stað-
ið sumar eftir sumar, þegar verið var við heyskap í
dalnum, því var hún tjaldbrekka kölluð.
Þar var skjól á þrjár hliðar, lítil hvilft var neðst í
brekkunni, þar var tjaldað.
Fólkið lagði frá sjer verkfærin, þegar Jósef kallaði.
Piltarnir hlupu heim í brekkuna, til þess að taka ofan
með honum.
„Þá er nú best að ná tjaldinu og tjalda snöggvast. Þú
getur útbúið hlóð fyrir stúlkurnar, Magnús minn, með-
an við leysum og tjöldum“, sagði Jósef.
Magnús vinnumaður fór að búa til hlóðin, en stúlk-
urnar rifu lyng á meðan, til þess að kveikja upp með.
Jósef og hinir karlmennirnir leystu baggana. Þegar bú-
ið v‘ar að því, var sprett af hestunum og þeim slept- upp
í brekkurnar, fyrir framan tjaldstæðið.
Reiðingarnir voru bunkaðir í vissri röð og klyfberun-
um raðað hjá.
Beislin voru lögð ofan á reiðingana, og svo var segl-
dúkur breiddur yfir.
Nú var farið að tjalda, og gekk það fljótt.
„Jeg sje að þið hafið slegið þarna blett í brekkunni,
við notum heyið fyrir tjaldhey“.
„Já, við slógum þarna í tjaldið, en það er ekki vel þurt,
það er varla grasþurt enn. Eigum við að bera það inn?“
spurði Sigurður.
„Já, við skulum láta það inn, það er einatt hægt að
kasta því út aftur og þurka það betur“, sagði Jófeef.
Bína kom hlaupandi með hrífu og saxaði heyið.
Karlmennirnir báru föngin inn.
„Ætli það þurfi meira en sex föng?“ spurði Magnús.
„Og það er óhætt að bæta því sjöunda við“, sagði
Gunna Jóns. „Það verður ekki of heitt eða mjúkt“.
„Á að eta í tjaldinu núna?“ spurði Elli litli.
„Það er rjett að matast inni. Rjetti þið mjer dótið inn,
jeg skal koma því fyrir“, sagði Jósef.
„Það verður að hafa grautinn og skyrið á góðum stað“,
sagði Gunna.
5. dagur
„Þjer ættuð að gera það“,
sagði Cluny.
★
Burtfararstundin nálgaðist
með óhugnanlegum hraða. Frú
Maile svaraði brjefinu um hæl,
eftir að hafa ráðfært sig við
húsmóður sína, lafði Carmel,
og sendi peninga fyrir far-
gjaldi á þriðja farrými. Adda
bauðst til þess að sjá um föt
Cluny, og samþykti Cluny það
með þögninni.
Síðustu dagana mælti hún
vart orð af munni — og Porr-
itt var einnig þögull. Kvöldið,
áður en hún fór, kom hann inn
til hennar með þrjár myndir,
og lagði þegjandi á borðið fyr-
ir framan hana. Það var mynd
af honum sjálfum, konu hans
og móður Cluny.
„Mjer datt í hug, að þú hefð-
ir gaman af að eiga þær“, sagði
hann. „Jeg fann enga af föð-
ur þínum“.
„Ó, — þakka þjer fyrir“,
hrópaði Cluny. „Af hverju þarf
jeg að fará?“ sagði hún svo og
leit biðjandi á hann.
. „Það verður svo að vera“.
Hún leit á hann og sá, að
enginn mannlegur máttur
myndi megna að hagga þeirri
ákvörðun hans. Hún varð að
fara til Devonshire — í góða
vist. Slík voru örlög hennar.
„Ef mjer leiðist — má jeg
þá koma heim aftur?“ spurði
hún.
„Nei“, ansaði Porritt.
„En ef jeg fæ ekki nóg að
borða -r- ef jeg verð barin?“
„Það er engin hætta á því“,
ansaði Porritt. „En þú getur
skrifað mjer nokkrar línur, ef
til þess kæmi“.
Cluny andvarpaði þungan,
reis á fætur og kysti hann á
kinnina. „Góða nótt — og
hafðu það hugfast, að jeg verð
farin á morgun“.
IV. Kafli.
blómum í dagstofunni að Fri-
Lafði Carmel var að raða
ars Carmel.
„Heyrðu, væni minn — þú
mátt ekki setja ösku á teppið“,
sagði hún.
Það var Andrjes, sonur henn
ar, sem hún ávarpaði svo. —
Hann var nýkominn heim úr
ferðalagi um meginland Ev-
rópu. Hann sat á borðendan-
um hjá henni og reykti óþolin
móðlega.
„Mamma — viltu gera það
fyrir mig, að hlusta á það, sem
{jeg er að segja? Það er mjög
áríðandi“.
„Jeg hlusta á þig, góði minn.
Þú hefir boðið vini þínum að
dvelja hjer um stundarsakir.
Jeg sje ekkert athugavert við
það“.
„Hann er ekki vinur minn.
Það er mjög þekktur pólskur
menntamaður.“
„Ekki held jeg að það sje
verra. Hvað heitir hann aft-
ur?“
„Adam Belinski. Hann er ný-
kominn frá Þýskalandi. Hann
komst nauðuglega undan. Það
verður að fara leynt, að hann
dvelji hjer“.
Lafði Carmel brosti. — En
hvað Andrjes var mikið barn
ennþá — ;—.
Andrjes sá að hún brosti. —
Hann stökk niður af borðinu
og tók að skálma aftur og fram
um herbergið. „Jeg. get víst
ekki gert þjer þetta skiljan-
legt“, sagði hann beiskjulega.
„Mvað — góði minn?“
„Hvernig ástandið er í Ev-
rópu. Þar getur alt farið í bál
og brand þá og þegar“.
Móðir hans snjeri sig við og
leit á hann. Og þegar hann
horfði F blá augu hennar, varð
hann alt í einu rólegri. Það var
þó a. m. k. einn hlutur, sem
var óbreytanlegur og óhaggan
legur — gestrisnin á heimili
móður hans.
„Fyrirgefðu, mamma mín.
En mig langaði bara til þess
að þú gerðir þjer ljóst, að það
getur verið ábyrgðarhluti að
hýsa Adam Belinski. Jeg hefi
talað við pabba og hann segir
að sjer sje sama — en jeg held,
að hann hafi ekki gert sjer
grein fyrir því, að jeg var að
tala í alvöru. Við vitum ekki,
hvort nasistarnir eru ennþá ,á
hælum hans eða ekki. Ef þú
vilt vera laus við, að taka á
þig ábyrgðina, skaltu bara
segja það“.
„Já -— en þú hefir þegar boð
ið honum hingað", sagði lafði
Carmel. Það skipti mestu máli
í#augum hennar.
„Já. En hann vildi ekki
þiggja boðið vegna þess að jeg
hafði ekki talað við þig fyrst".
„Þetta virðist háttvís maður.
Og það eru engir nasistar hjer.
Jeg sje enga ástæðu til þess að
taka boðið aftur“,
„Má jeg segja honum það?“
„Já — auðvitað. Jeg get líka
skrifað honum nokkrar línur,
svo að þú þurfir ekki að fara“.
En Andrjes kvaðst hvort eð
er þurfa að bregða sjer til borg
arinnar. Hann kvaddi móður
sína með kossi, og skundaði af
stað.
★
Um hádegisbil fór lafði Carm
el inn í skrifstofu bónda síns
til þess að segja honum, að mat
urinn væri til reiðu. Hann sat
við skriftir. Þegar heilsu" hans
tók að hraka svo, að hann gat
ekki lengur gefið sig að veið-
um, sat hann öllum stundum
við skriftir. 'Æskuvinir hans
sem dvöldu víðsvegar um
heim, tóku að fá heillöng, og að
sama skapi leiðinleg brjef frá
honum — til Rhodesiu, Tanga-
nykia, Singapore, Ástraliu, Ind
lands og Nýja Sjálands, því að
hann taldi ekki ómaksins vert,
að skrifa þeim, sem voru nær.
Brjefin voru því lengi á leiðinni
— og svarbrjefin jafnvel ennþá
lengur að ná til hans, svo að
venjulega var farið að slá *í
frjettirnar, sem þau höfðu að
flytja. Þetta gæddi brjefavið-
skipti hans einkennilegri eig-
ind óendanleikans, sem honum
fanst mjög róandi.
„Harry — minntist Andrjes
á vin sinn við þig?“ spurði
lafði Carmel.
„Þennan misindismann? Jú,
hann var eitthvað að minnast
á hann“.
„Góði mmn — fíann er ekki
misindismaður. Þú hefir tekið
eitthvað vitlaust eftir“.
,,Já, það getur vel verið“,
viðurkenndi hann. „Jeg botn-
aði satt að segja hvorki upp nje
niður í því, sem drengurinn
sagði. Veistu, hver maðurinn
er?“
„Já. Það er pólskur prófess-
or — sem stóð á öndverðum
meið við nasistana. ■—• Andrjes
heldur, að þeir muni vera á
hnotskóg eftir honum — en jeg
er nú ekki trúuð á það. — Jeg
held að prófessorinn hafi látið
þess getið við Andrjes, að hann
langaði til þess að hvíla sig vel
— og Andrjes hafi þess vegna
boðið honum hingað heim“.
„Já — það er auðvitað sjálf-
sagt“, ansaði eiginmaðurinn og
þar með var málið útrætt.
V. Kafli.
Cluny Brown kom til Friars
Carmel í Rolls-Royce-bifreið.
Það var þó ekki svo ráð fyrir
gert í öndverðu. Vinnumaður-
inn átti að sækja hana — en
var svo ekki viðlátinn, þegar
til átti að taka og bifreiðin var
biluð. Frú Maile, bústýran,
hringdi því til stöðvarstjórans,
og bað hann að reyna að sjá um,
að hún kæmist heim. Hann
sneri sjer þegar til Duff-Gra-
ham, ofursta, sem kominn var
á stöðina til þess að sækja hund
sinn, Roderick, og bað hann
skjóta Cluny heim að Friars
Carmel í leiðinni. Ofurstinn
var fús til þess.
Þegar lestin staðnæmdist
stukku þau Roderick og Cluny
saman út. Þau höfðu orðið
perluvinir á leiðinni.
Gluny var látin setjast fram
í, hjá bílstjóranum, en Roder-
ick linnti ekki látum, fyrr en
bifreiðin vrr látin nema staðar
og hún settist aftur í, hjá ofurst
anum og honum.
„Hann virðist hafa orðið hrif
inn af yður“, sagði ofurstinn.
Frægur lögfræðingur sagði
stúdentum, er voru að útskrif-
ast, eftirfarandi sögu:
Sonur minn, sem er hjerna
í skólanum, kom einu sinni
heim og spurði: — Pabbi, ertu
góður stærðfræðingur?
— Já, drengur minn, jeg býst
við, að jeg sje ansi slyngur,
ansaði jeg.
— Jæja, þá skal jeg segja
þjer, að jeg er hjerna með smá
dæmi, sem þú skalt leysa. Það
sátu þrír froskar úti við tjörn.
Þeir ákváðu að einn skyldi fara
út í tjörmna og hvað urðu þá
margir eftir?
— Það et nú ekki vandi að
leysa úr því, segi jeg, — það
eru náttúrlega tveir eftir.
— Þarna liggur nefnilega
vitleysan, sagði strákur, það
voru þrír froskar eftir, af því að
þeir ákváðu bara að fara út í
tjörnina, en gerðu það aldrei.
★
Þegar frjettist um lát ní-
ræðrar konu, sem bjó hjer fyr-
ir áustan fjall, varð einni jafn
öldru hennar að orði:
— O, ekki varð nú aldurinn
henni að meini, blessaðri.
Það er farið að tíðkast nokk
að láta umsækjendur um stöð-
ur ganga undir gáfnapróf. Ný-
lega frjettist um eitt slíkt próf,
( sem var með nokkuð sjerstöku
sniði. Spurningarnar voru hver
annari bjánalegri og tilætlunin
var, að prófmennirnir svöruðu
þeim als ekki og sýndu skiln-
ing sinn á þann hátt. Þegar úr-
lausnirnar voru lagðar fyrir
prófdómarana, ýmsa spreng-
lærða menu, kom í Ijós, að flest
ir höfðu ekki svarað þessum
spurningum, en þó var einn,
sem sló þessa háu herra alveg
út af laginu. Ein spurning var
á þessa leið' •— Hversu lang-
ur er þráðarspotti? Svar: ■—■
Þráðarspotti er tvisvar sinnum
lengri en fjarlægðm frá miðju
hans til endanna. Onnur spurn
ing: — Hversu langt getur
hundur hlaupið inn í skóg? —
Svar: — Hundur getur ekki
hlaupið nema inn í miðjan skóg
inn, því að eftir það fer hann
að hlaupa út úr honum.
★
Auðvitað eru ýmsir .-erulega
eigingjarnir menn hjer og þar
— aðallega þar.