Morgunblaðið - 04.05.1947, Blaðsíða 6

6
MORGUNbíiAÐið
Sunnudagur 4. maí 1947
Útg.: H.Í. Árvakur, Reykjavík.
Framkv.stj.: Sigfús Jónsson
Ritstjórar: Jón Kjartansson,
Valtýr Stefánsson (ábyrgSarm.)
/’rjettaritstjóri: ívar Guðmundsson
Auglýsingar: Ámi Garðar Kristinsaon.
Ritstjórn, auglýsingar og afgreiðsl*,
Austurstræti 8. — Sími 1600.
Áskriftargjald kr. 10,00 á mánuði innanlands.
kr. 12.00 utanlands.
f lausasðlu 50 aura eintakið, 60 aura með Lesbók.
Orlagastundin
HIN kommúnistiska stjórn Dagsbrúnar sá sjer ekki
annað fært en að efna til allsherjaratkvæðagreiðslu meðal
fjelagsmanna um það, hvort segja skuli upp gildandi
samningi við atvinnurekendur.
Að vísu er aðferðin við atkvæðagreiðsluna með þeim
hætti, að sýnilega hefir það vakað fyrir kommúnistum,
sem ráða í fjelaginu, að allsherjaratkvæðagreiðslan yrði
aðeins nafnið tómt. Því að forðast var að láta nokkuð uppi
um þetta. Fundur var boðaður í Dagsbrún kl. 4]/4 í gær.
Var í fundarboðinu ekki minst á allsherjaratkvæða-
greiðslu; aðeins var sagt, að fyrir fundinn yrði lögð álykt-
un stjórnar og fulltrúaráðs varðandi uppsögn samnings-
ins.
En svo er skyndilega tilkynt í hádegisútvarpinu í gær,
að allsherjaratkvæðagreiðsla hefjist strax að loknum
Dagsbrúnarfundinum. Svona framkoma af hálfu fjelags-
stjórnarinnar hlýtur að vekja grunsemd um, að hjer sje
verið að brugga einhver launráð.
★
En hvað sem þessu líður, er hitt staðreynd, að komm-
únistar hafa ekki treyst sjer til að ganga með öllu fram-
hjá atkvæðagreiðslu í þessu þýðingarmikla máli. Geta
því verkamennirnir — ef þeir eru samtaka — afstýrt þeim
voða sem blasir við framundan, ef kommúnistar fá fram
þann vilja sinn, að stöðva hjer allan atvinnurekstur.
Að sjálfsögðu hafa verkamenn, sem hafa íhugað þetta
mál í ró og næði gert sjer ljóst, að atvinnuvegirnir rísa
ekki undir þeim framleiðslukostnaði sem nú er, hvað þá
ef dengt yrði þar ofan á nýrri almennri kauphækkun.
Viðhorfið er í stuttu máli þannig:
1. Ríkissjóður ver tugum miljóna króna til þess að halda
vísitölunni niðri í 310 stigum og voru nýju bráðabirgða-
tollarnir m. a. á lagðir til þess að standast þessi útgjöld.
2. Allur afli vjelbátaflotans frá vertíðinni liggur óseldur
í landinu, en ríkissjóður er í ábyrgð fyrir verði til sjó-
manna og útvegsmanna, sem er meira en helmingi hærra
en Norðmenn greiða fyrir sömu vöru.
3. Eina vonin að takast megi að bjarga ríkissjóði frá
stórkostlegu áfalli vegna ábyrgðarinnar er í því fólgin,
að nota megi hið háa verð sem er á síldarlýsi til með-
gjafar með fiskinum. En stöðvun atvinnurekstursins í
landinu myndi hinsvegar þýða það, að ekkert síldarlýsi
\?rði til í landinu, til þess að verðbæta með fiskinn.
★
Ef til vill vakir fyrir kommúnistum, að stefna hjer öllu
í auðn. Og það tekst þeim að framkvæma, ef þeir fá
verklýðsfjelögin í lið með sjer. Kommúnistar hugsa ekki
um afleiðingar verka sinna. Þeim er sama hvað um ný-
sköpunina verður og öll þau nytjamál önnur, sem þeir
báru gæfu til að vinna að, meðan þeir voru í fyrverandi
stjórn.
Það er hverju orði sannara, sem formaður Sjálfstæð-
isflokksins sagði í eldhúsumræðunum á dögunum, að við
Islendingar höfum það betra nú en flestar aðrar þjóðir.
Við þyrftum engu að kvíða um framtíðina, ef við bærum
gæfu til að stýra málum okkar viturlega.
Án nýsköpunarinnar stæðum við vopnlausir og varn-
arlausir í lífsbaráttunni, sagði form. Sjálfstæðisflokksins
rjettilega. Hin nýju framleiðslutæki eru okkar vopn.
Með þeim er sigurinn fyrirfram trygður, einvörðungu að
skynsemin bregðist ekki almenningi.
Nýsköpunin hefir til þessa verið mál málanna hjá verka
lýð landsins. Skylda hans er því að standa vörð um ný-
sköpunina nú, þegar rýtingnum er að henni beint.
En vopnin, sem nýsköpunin fær okkur í hendur koma
sð litlu haldi, ef kommúnistar kæmu fram þeim vilja
sínum, að þau væru ónotuð.
Þessvegna ríður á, að verkamenn slái skjaldborg um
nýsköpunina og láti ekki teyma sig út í þá ófæru, sem
kommúnistar stefna að.
XJíkuerji áhri^ar:
ÚR DAGLEGA LÍFINU
Rjettmæt óánægja.
ÓÞÆGILEGT fyrirkomulag
er jjaft á farþegaafgreiðslu
þeirra, sem ætla að taka sjer
far með flugvjelum AOA til
Norðurlanda frá Keflavíkur-
flugyellinum. Það hefir komið
fryir æ ofaní æ undanfarið, að
fólk, sem fengið hefir loforð
fyrir plássi og hefir keypt sjer
farmýða, hefir verið gert aftur-
rækt þegar suður er komið.
Er óþarfi að lýsa því hve illa
þetL. kemur sjer fyrir flugfar-
þega, sem hafa gert ráðstafan-
ir til að fara með þeim ferð-
um, sem þeim hefir verið lofað.
Búið er að láta aðstandendur
eða vini erlendis vita, að mað-
urinn komi með þessari á-
kveðnu ferð, panta gistihús-
herbergi erlendis og kaupa
dýran einkabíl með sig til
Keflavíkur.
Þetta er ekki góð þjónusta
við farþega, og stingur mjög í
stúf við það, sem sagt hefir ver
ið um hina góðu þjónustu, sem
AOA hefir veitt farþegum sín-
Stjórnarráðstafanir.
FARÞEGUM, sem gerðir hafa
hafa verið afturrækir þegar
suður á völl er komið. hefir
verði að ganga fyrir öðrum far
standa við gefin loforð um sæti
vegna þess að aðrir farþegar
sjeu.komnir, sem hafi áritun
frá Stjórnarráði íslands og þeir
verði að ganga fyrir öðrum far
þegum. Látum það nú vera, að
stjórnarerindrekar ganga fyrir
öðrum um pláss í flugvjelum
milli landa, en ekki ætti það að
vera nema sanngirniskrafa, að
stjórnarráðið íilkynni það svo
snemma, að ekki sje verið að
flækja fólki suður í Keflavík
einungis til að segja því, að það
komjst ekki með þeirri flug-
vjel, sem keyptur farseðill
hljóðar upp á.
•
Utanfarar-styrkir.
HELDUR ÞÓTTI það nagla-
legt af Alþingi að neita skák-
mönnunum um örlítinn fjár-
hagslegan styrk til þess að fara
til kepni á erlend skákmót og
einkum vegna þess. að skák-
•S——------ - — ----------------
menn vorir hafa yfirleitt staðið
sig vel í kepni erlendis.
Og víst er það rjett, að úr þvi
sá ósiður er á kominn, að hrúga
fje í allskonar^fólk, sem telur
sig hafa þörf til utanlandsferða,
þá hefði munað lítið um þetta.
Hitt er svo annað mál, að það
fer að verða kominn tími til
þess að athuga þetta alt nánar,
því styrkjafarganið er farið að
ganga nokkuð langt.
•
Borginni hælt.
ÞAÐ HEFIR lengi verið eins
og föst regla að skamma Hótel
Bory og alt, sem þar fer fram.
Þag er þess vegna gaman að
heyra hvað Vestur-íslending-
urinn Stefán Einarsson ritstjóri
Heimskringlu í Winnipeg hefir
um Borgina að segja í endur-
minningum sínum frá Islands-
'ferðinni. Hann segir þar m. a.:
,,Það hafa ýmsir spurt mig
um hvernig gistihús Borgin
væri., hvort hún jafnaðist á við
betri gistihús hjer? Maður sjer
oft í blöðum fundið að ýmsu
þar og ekki síst hávaða. Við
vestangestirnir vorum þar allan
timann frá því við komum úr
Norðurlandsferðinni, og þar til
við fórum vestur. Þann nærri
mánaðartíma urðum við ekki
vör neins hávaða og sváfum
sveÞy rjettlátra. Þar mun vera
öl oy. vínsala, en jeg kom aldrei
þangað inn og veit ekkert hvar
hún er á gistihúsinu. Þegar jeg
hefi sagt kunningjunum hjer
þetta og að í veislum í Reykja-
vík sje oft vín haft um hönd,
hafa þeir sagt, að það hafi ver-
ið skömm að bjóða góðtempl-
ara í þessa heimferð. Á „Borg-
inni“. sem er mesta gistihús
íslands, væsti ekki um okkur.
Gistihúsið er ekki stórt, en það
mun með sanni um það mega
segja, að það sje flestum gisti-
húsum af sinni stærð mikið
betra og framar að öllum þæg-
indum. Það mun lítið gefa eft-
ir stærstu gistihúsum að þessu
leyti“.
•
Söngur Laugarvatns-
skólans.
VINUR MINN Páll ísólfsson
er ekki ánægður með þau orð,
sem hjer f jellu í garð kórs Laug
arvatnsskólans á dögunum.
Hann sendir eftirfarandi grein
arkorn og þótt við Páll gætum
deilt um ýmislegt og höfum
gert, þá kemur aldrei til, að jeg
beygi mig ekki undir hans dóm
þegar um músík er að ræða. I
því r Páll „autoritetet“. Hann
segir:
„Nýlega gekkst ríkisútvarpið
fyrir því að tekin væru upp á
plötur nokkur lög sungin af
nemendakór Laugarvatnsskóla.
Upptaka þessi tókst vel og voru
nokkur þessara laga flutt í út-
varpinu á sumardaginn fyrsta.
í tilefni af því var gerð all-
harkaleg árás á kórinn í pisl-
um Víkverja undir fyrirsögn-
inni „Flámæltur söngur“ En
við Víkverji höfum átt tal um
flámælgina yfirleitt, bæði í
söng og tali, og verið sammála
um að þá meinsemd bæri að
uppræta með öllu. En árás
þessi á kór Laugarvatnsskól-
ann var mjög ómakleg. Jeg
hygy. að hvergi á landinu sje
vandað meira til skólasöngs í
skólum landsins heldur en ein-
mitt þessum skóla, að hinum
alveg ólöstuðum. Þórður Krist-
leifsson, sem er kennari og
söngstjóri kórsins, er með af-
brigðum vandvirkur maður,
bæði hvað viðvíkur meðferð
mó%urmálsins, svo og söngsins
! sjálfs. En þess er ekki að vænta
að söngurinn sje með öllu
j gallalaus, svo að fín eyru fái
j ekki fundið eitthvað athuga-
i vert við hann, eins og annann
söng. En þegar þess er gætt, að
i nemendur eru aðeins tvo vetur
! í þessum skóla, og að yfir 100
i manns eru f þessum kór, er það
merkilegt hversu vel tekst iil
! með sönginn, hve góðum á-
j ragnri söngkennarinn nær. Á
; þetta ber að líta þegar dæmt er
um kórinn. Og þetta er Þórði
Kristleifssyni. fyrst og fremst
að þakka, og vil jeg nota þetta
tækifæri til að þakka hans góða
starf í þágu skólasöngsins á ís-
landi. Væri vel ef skólar lands-
ins hefðu mörgum mönnum á
að skipa, sem líktust Þórði að
vandvirkni og áhuga. P.I.
MEÐAL ANNARA ORÐA
Rfbbenlrop vllrll IHrjast bndæsx lévarol
SÁLFRÆÐINGURINN dr. I
Felix Kersten hefir skýrt frá
dvöl sinni í Þýskalandi og kynn
um sínum af nasistaleiðtogun-
um. Frásögn hans af dr. Robert
Ley var birt hjer í gær. en í
dag verður sagt í stuttu máli
frá því, er dr. Kersten var send
ur á fund Ribbentrops.
Hjer er frásögn sálfræðings-
ins:
— í júlí 1943 var jeg staddur
á aðalbækistöðvum Himmlers
í námunda við Salzburg.
Himmler sagði mjer þá, að
hann hefði undirbúið það, að
jeg vitjaði Ribbentrops, sem
var veikur í höll sinni, Schloss
Fuschl, þar skammt frá.
Meðan jeg var að búa mig
undir að leggja af stað, sagði
Himmler hálf feimnislega:
„Jeg hefi sagt Ribbentrop, að
þjer sjeuð að lækna mig við
gigt“.
Jeg svaraði þyí til, að hánn
gæti reitt sig á það, að jeg ségði
ekki frá hinum raunverulega
sjúkdómi hans. Ef Ribbentrop
| kæmist að lasleika Himmlers,
mundi það liðsinna honum í sam
særi því, sem hann hafði und-
irbúið gegn honum.
Eigandinn drepinn.
Fvrverandi eigandi Schloss
Fuschl hafði verið austurískur
aðalsmaður, Ranitz að nafni, að
mig minnir. Hann hafði verið
handtekinn, þegar Þjóðverjar
rjeðust inn í Austurríki. og sett
ur í fangabúðirnar í Dachau,
en bar dó hann.
Er jeg fór á fund Ribben-
trops, þurfti jeg að ganga í
gegnum fjölda herbergja, áður
en ieg kæmist í svefnherbergi
hans. Það fyrsta, sem jeg sagði
við hann, var, hversu íallegt
væri hjá honum.
Hann svaraði því til, að hann
gæti aðeins starfað í fögru um-
hverfi.
. Ribbentrop jjjáðist meðal
annars af rfáklum Föfuðverkj-
um, svima. augnveiki og maga-
kvilla. Ýmislegt benti til þess,
að hann hefði syphilis.
Þegar jeg fór, fylgdi læknir
hans mjer til dyra. Hann tjáði
mjer, að Ribbentrop fengi oft
og tíðum rnikil þunglyndisköst.
Þegar þannig var, var hann
mjög minnislaus.
Jeg hugsaði með sjálfum
mjer. að utanríkisráðherra, sem
missti minnið öðru hvoru, gæti
ekki verið til mikils gagns. Þeg
ar jeg sneri aftur til Himmlers,
minntist jeg á þetta við hann,
en hann svaraði: „Til allrar
hamingju byggist sigurvon okk
ar ekki á diplomötum“.
En Hitler hafði miklar mæt-
ur á Ribbentrop — og það var
nóg.
Líkur lávarði?
Dag nokkurn, er jeg var
staddur hjá Ribbentrop í lækn-
iserindum, gekk hann að spegli
í herbergjnu og spurði mig,
hvört mjerþættí harjn ekki líta
út eins og breskur Ijávarður.
Jeg svaraði: „Ef til vill“.
Hann svaraði reiðilega: „Ekki
Framh. á bls. 8