Morgunblaðið - 26.05.1949, Qupperneq 9

Fimmtudagur 26. maí 1949.
MPRGUNBLAÐIÐ
9
Dr. Jessup er
sendiherra
Eftir Louis Hunter,
frjettaritara Reuters
í New York.
DR. PHILIP CARYL JESSUP
hinn hávaxni stjórnmálamaður,
sem var fulltrúi Bandaríkjanna,
er samið var um að afljetta
samgöngubanninu . á Berlín, er
rllsherjarsendiherra stjórnar
sinnar. Hann verður að vera til
reiðu, hvenær sem Truman
forseti eða Dean Acheson. ut-
anríkisráðherra, þurfa að senda
reyndan fulltrúa á vettvang.
Skyldur Dr. Jessup eru eink-
um fólgnar í því, að koma fram
ryrir hönd lands síns á ráð-
stefnum, er f jalla um meirihátt-
ar alþjóðavandamál, eins og t.
d. Berlínarvandamálið.
Prófessor í alþjóðaíögum.
Dr. Jessup er prófessor í al-
þjóðalögum við Columbia há-
skólann í Bandaríkjunum og
fyrverandi varafulltrúi Banda-
ríkjanna í Öryggisráði S. Þ. —
Hann er fyrsti maðurinn, í sögu
Bandaríkjanna, sem fær opin-
berlega titilinn: allsherjar-
sendiherra.
Jessup er mikill bókamaður.
brúneygur með dökkt hár. —
,,New York Times“ hefur lýst
honum svo, að hann sje maður,
„sem hefur mjög ákveðnar skoð
anir, sje sjerfræðingur í lög-
um, og skoðanir hans á alþjóða-
málum sjeu mannúðlegar jafn-
framt því að vera hagkvæmar “
í vikuritinu „Time“ var þetta
sagt um hann: „Hann er rólegur
ræðumaður, sem ekki er auð-
velt að koma úr jafnvægi, hann
getur brugðið fyrir sig hárfínni
kímni, hann er mjög rökfimur
og er sjerlega lagið að verja
málstað sinn.“
Draumóramaður —
raunsæismaður.
„Hann er í senn draumóra-
maður og raunsæismaður,“ —
sagði New York Times. ,Dr.
Jessup er hrifinn af hugmynd-
inni um alheimsstjórn og hann
er bjartsýnn um að takast muni
að varðveita friðinn í heimin-
um. Hann hefur sagt, að ef
friður eigi að haldast, verði að
eiga sjer stað stöðug og sífelld
málamiðlun.
Hann segir, að hið rjetta þjóð
fjelag verði ekki skapað með
byltingu, heldur hægfara en
stöðugri þróun. Menn megi
tkki sökkva sjer niður í araum-
óra — þeir verði stöðugt að
muna eftir staðreyndunum -—
þeir verði stöðugt að muna eftir
þeim staðreyndum, hvernig
mannlegt eðli er, hvernig eðli
ríkisins er og hvernig samband-
inu milli þjóða og ríkja er hátt-
að."
Mörg skyldustörf.
Dr. Jessup verður að inna af
höndum mörg skyldústörf. For-
seti Bandaríkjanna skipaði
hann í embætti þetta, sem hann
r.ú gegnir, er síðan var stað-
fest af öldungadeild þihgsins 2
mars s.l.
Það, sém vakti fyrir Truman
forseta með því að stofna þetta
nýja embætti var, að utanríkis-
ráðherra Bandaríkjanna sem
Var prófessor í lögum
V8
Sala bifreiðorínnar
var
Dr. Philip Jessup. Myndin var tekin af honum er hann var
að koma úr aðalstöðvum sendinefndar Rússa á þingi Sameintiðu
þjóðanna og samkomulag hafði náðst um afnám samgöngubanns-
ins við Berlín.
aðalráðunautur forsetans í ut-
anríkismálum, gæti dvalist
lengst af í Washington, en
þyrfti ekki að vera á sífelldu
ferðalagi. Fyrverandi utanrík-
isráðherrar Bnadaríkjanna eins
og t. d. George Marshall og
James Byrnes, voru mjög oft
fjarverandi frá Washington, þar
eð þeir urðu að sitja margvís-
legar ráðstefnur o. s. frv.
Acheson hefur sagt að hann
líti svo á, að hann geti unnið
mest gagn með því að dvelja
um kyrrt í Washington, en láta
öðrum fulltrúum utanríkisráðu-
neytisins eftir að sitja ráðstefn-
ur.
Dr. Jessup var fulltrúi Banda
n'kjanna í UNRRA, en var síð-
an skipaður fulltrúi á litla alls-
herjarþinginu 3. janúar 1948.
Þá hefur hann einnig verið
varafulltrúi þjóðar sinnar í Ör-
yggisráði S. Þ. Hann tók því
aðalþáttinn í umræðunum um
Berlínarvandamálið í fyrra-
haust, þar eð Warren R. Austin
aðalfulltrúi Bandaríkjanna í
ráðínu var veikur.
i \
Acheson
átti frumkvæðið.
í janúar s.l. sagði Dr. Jessup
af sjer þessum störfum til þess
að snúa aftur til Columbia há-
skólans. Það var þá sem Ache-
son fór þess á leit við Tru-
man forseta að hann skipaði
Jessup í núverandi embætti
hans. Jessup samþykkti að taka
sjer fri frá prófessorsstörfum
við háskólann í eitt ár í við-
bót til þess að takast á herðar
hinar nýj« skyldur fyrir þjóð
sína.
Sóriur prófessors.
Hann er fæddur í New York
5.. janúar 1897, émn af -fimm
sonum prófessors í lögum við
New York háskólann. Hann var
mikill íþróttamaður í skóla og
var ritstjóri tveggja skólablaða.
Auk þess' var hann kosinn í
fjelag fyrir nemendur þá, er
skara fram úr.
í heimsstyrjöldinni fyrri var
hann í fótgönguliði Bandaríkja-
hex’s í Frakklandi og Belgíu.
Hann lauk BA prófi frá Hamil-
ton 1919, og var síðan í Col-
umbia háskólanum frá 1921—
’23, er hann fór í Yale lagaskól-
ann, en þaðan var hann braut-
skráður 1924. Sama ár fjekk
hann MA gráðu við Columbia
háskólann.
í september 1924 varð dr.
Jessup lögfræðilegur ráðunaut-
ur utanríkisráðuneytisins. —
Næsta ár hóf hann kennslu í
alþjóðalögum við Columbia há-
skólann og doktorsgráðu í heim
speki fjekk hann síðan 1927.
Arið 1935 var hann orðinn
próíessor við Columbia.
Hetjudáð.
Árið 1941 fór Dr. Jessup til
Suður-Ameríku í erindum
stjórnarinnar. Flugvjelin, sem
hann var í. hrapaði til jarðar
um það bil 15 mílum fyrir surm
an Sao Paulo í Brazilíu. Jessup
og fjórir aðrir kornust lífs af.
1 klukkutíma vann hann að því,
ásamt öðrum farþega, að ná
líkum hinna 11 farþega og flug
manna úr flugvjeiinni. Síðan,
enda þótt hann væri mikið særð
ur, m. a. fótbrotinn. lagði hann
af stað til þess að sækja hjalp.
Hann þurfti að fara yfir mikl-
ar ófærur og hreppti versta
veðúr og komst ekki til Sao
Paulo fyrr en eftir 26 klukku-
stundir. Hann fylgdi síðan hjálp
arsveitinni aftur á slysstaðinn.
Fyrir þessa hetjudáð sæmdi
'tjórn Brazilíu hann æðsta heið
ursmerki sínu.
FuIItrúi UNRRA.
Frá 1924—44 var Jessup að-
Framhald á bls. 12.
í GÆR var í Hæstarjetti kveð-
inn upp dómur í málinu Krist-
inn Hall'sson, Lindargötu 15
Reykjavík, gegn lÖgreglustjór-
anum í Reykjavík f. h. ríkis-
sjóðs. '
Málsatvik eru þau er hjer
skal greina:
Hinn 13. ágúst s. 1. keypti
Kristinn Hallsson bifieiðina R.
5456 af Haraldi Guðmundssyni,
Grettisgötu 58A. hjer í bænum,
4 kr. 12000,00. er hann greiddi
þá þegar að fullu. Næsta dag
fór hann i Utvegsbanka íslands
h.f. í því skyni að fá þar lán út
á bifreiðina og lagði þá jafn-
framt inn til bankans afsal fyr-
ir henni dags. daginn áður.
Sama dag tilkynnti hann Sjó-
vátryggingarfjelagi Islands h.f.
eigendaskiptin, en þar mun bif-
reiðin hafa verið tryggð samkv.
36. gr. bifreiðalaganna. Gjörð-
arþoli fór og um þetta leyti eða
nokkru síðar á skrifstofu lög-
reglustjórans í Reykjavík til
þess að fá umrædda bifreið
skráða á sitt nafn í bifreiða-
skrá. Af. þessu varð þó ekki
með því að hann hafði ekki í
höndum yfirlýsingu seljanda
um eigendaskiptin. Leið svo þar
til 12. jan. s. 1. en þá loks barst
skrifstofu lögreglustjóra sölu-
tilkynning með undirskrift
beggja aðila.
Lögreglustjóri taldi að heimta
bæri gjald samkv. áðurnefnd-
um lögum af bifreiðasölu þess-
ari með því að hún var ekki
tilkynnt svo viðhlítandi væri
fyrr en eftir gildistöku laganna.
Var því látið fara fram mat á
bifreiðinni 29. jan. s. 1. og varð
matsverð hennar kr. 10000.00.
Þegar lögreglustjóri krafði
gjörðarþola um hið lögákveðna
gjald af matsupphæðinni neit-
aði hann að greiða það, með því
að hann taldi sig ekki gjald-
skyldan.
í fógetarjetti Reykjavíkur
varð niðurstaðu málsins sú, að
leyfa framgang hinnar um-
beðnu gjörðar og segir in. a.
svo í forsendum:
Samkvæmt 31. gr. 1. mgr. á-
minnstra laga skal greiða 20%
af matsveroi bifreiða, sem seld-
ar eru, og er gjald þetta inn-
heimt samkv. 3. mgr. sömu
greinar um leið og bifreiðin er
skrásett á nafn hins nýja eig-
anda. Af þessum ákvæðum svo
og með hliðsjón af reglugerð út-
j gefinni af fjármálaráðuneytinú
! 11. jan. 1949 verðuf að ráða að
gjaldskyldan miðist við skrán-
ingardaginn. og þar sem full-
gild beiðni um skráningu kem-
ur fyrst fram eftir gildistöku
láganna þykir verða að leyfa
framgang hinnar umbeðnu
.gjörðar á
anda.
ábyrgð gjörðarbeið-
í Hæstarjetti.
Við dómsuppkvaðningu í
Hæstarjetti var úrskurður fó-
getarjettar ur gildi felldur. í
málinu skiluðu tveir dómenda,
Gisur Bergsteinssón og Jónátan
Hallvarðséon, sjeratkvæði.
;Hjér á efiir feh útdráttur úr
fórsendúm dóms Hæstarjettar:
Kristján Kristjánsson, borgar
fógeti í Reykjavík, hefur kveð-
ið upp hinn áfrýjaða úrskurð.
Áfrýjandi hefur skotið máli
þessu til Hæstarjettar með
stefnu 12. apríl s. 1. Krefst hann
þess, að hinn áfrýjaði úrskurð-
ur verði úr gilöi felldur og áð
synjað verði um frámkvænid
lögtaksins. Svo krefst hann og
málskostnaðar úr hendi stefnda
bæði. í hjeraði og fyrir Hæsta-
rjetti eftir mati dómsins.
Stefndi krefst staðfestingar
hins áfrýjaða úrskurðar og
nálskostnaðar af áfrýjanda fyr-
ir Hæstarjetti eftir mati dóms-
ins.
Samkvæmt 1. mgr. 31. gr.
laga nr. 100 frá 29. desember
1948, sem tóku gildi 1. janúar
þ. á.. skal greiða gjald í ríkis-
sjóð, 20% af matsverði bifieiða,
sem ganga kaupum og sclum
innanlands. Þar sem umræddur
skattur er lagður á sölu bifreiða
ber að miða gjaldskylduna við
þann tima, er sala fer fram. Eft-
ir 3. mgr. 31. gr. skal lögreglu-
stjóri innheimta gjaldið um leið
og bifreiðin er skrásett á nafn
hins nýja eiganda. Þetta ákvæði
lýtur aðeins að innheimtu skatt
gjaldsins, en haggar ekki þeirri
reglu 1. mgr. 31. gr., að gjald
þetta miðast við sölutíma.
í máli þessu er viðurkennt
af stefnda, enda fullkomlega
sannað, að áfrýjandi keypti
bifreið þá, sem í málinu greinir,
þinn 13. ágúst 1948. og varð þá
eigandi hennar. Með því að lög
nr. 100 frá 1948 höfðu þá ekki
tekið gildi, var salan skattfrjáls,
og skiptir ekki máli samkvænit
framansögðu, þó að skrásetn-
ing bifreiðarinnar færi ekki
fram fyrr en eftir gildistöku
þeirra. Ber því að fella hinn
áfrýjaða úrskurð úr gildi og
synja um framkvæmd lögtaks-
ins.
Eftir þessum úrslitum þykir
rjett, að stefndi greiði áfryj-
' anda málskostnað í hjeraði og
j fvrir Hæstarjetti, samtáls kr.
11000.00.
Sjeratkvæðið.
Hjer fer á eftir sjeratkvæði
þeirra Gisurar Bergsteinssonar
og Jónatans Hallvarðssonar i
máli þessu:
j Samkvæmt 16. gr. laga nr.
23. frá 1941 um bifreiðar skulu
1
bæði ninn fyrri og hinn nýi eig-
andi skrásettrar bifreiðar taf-
arlaust tilkynna eigendaskipti
ilögreglustjóra í því umdæmi,
* þar sem bifreiðin er skrásett.
Eftir 31. gr. laga nr. 100 frá
1948 skal skattgjald það. 20%
af matsverði bifreiðar, sem seld
er innanlands, greitt til lögreglu
stjóra um leið og bifreiðin er
skrásett á nafn hins nýja eig-
anda. Eftir gildistöku laga nr.
100 frá 1948 hefur skrásetning
um eigendaskipti gjaldskyldu í
för meó sjer, án þess að gerð
sje nokkur undantekning um
bifreiðar, sem seldar hafa vérið
innanlands, áður en síðastnefnd
lög gengu í gildi, en eigenda-
Iskiptin hafa andstætt lögum
j ekki verið tilkynnt fyrr en á
árinu 1949, enda verður að ætla,
‘ Frh. á bls. 12.