Morgunblaðið - 18.10.1955, Blaðsíða 2

S 2
MORGUN B LAÐIÐ
í>riðjudagur 18. olct. 1955
IVinningSskrá 15» októbef . 1955.
75.000 krónur:
137051
40.000 krónur:
56290
15.000 krónur: *
115280
10.000 krónur:
14317 55479 57158
i
V”
1 5.000 krónur:
•ur 2722 22206 34454 68728
T 1 94955
2.000 krónur:
9081 17807 34776 35484
¥ 46589 48886 84928 87490
87862 91108 92238 92538
< 112480 123613 149482
1.000 krónur:
18720 18791 22931 32035
86857 37368 39988 45801
w 59947 65345 66916 78440
80793 82651 83520 90069
* 98143 105726 114090 129605
129973 134805 140242 148689
147389
> 500 krónur:
* " 104 784 1422 3362*
Á 3642 4205 5166 5428
6285 6360 6976 8811
4 8858 9381 10828 11512
13257 13348 13583 13796
14711 16577 16687 17264
*» 17604 19173 20151 20627
« 24485 24762 26209 27199
á 32065 33093 33205 35530
36028 36802 37251 37887
1 38944 40809 41306 44241
* 44762 45016 46109 46393
« 48284 49778 51800 52980
i 53440 54340 54789 56542
4 58820 59886 60905 61021
4 61938 62277 62562 65058
# 65527 65564 69219 73370
t 73746 75497 76492 80111
i 81397 83117 86287 87563
4 88439 86053 89754 89948
t 91548 92067 93224 93236
$ 94776 95393 96200 96660
> 97899 98415 99922 100708
101314 102387 102916 104539
t 106335 106672 106791 106942
107736 108718 108538 109858
t ■ 111953 112281 114817 115735
117371 120183 120421 121499
122715 123619 125390 125397
125803 126326 127308 129088
131004 131647 138747 139766
* 142094 144469 146609 148840
r 149840 149888
e 250 krónur:
< 738 1148 2180 2765
4 3073 3084 3821 4039
i 4438 4594 5171 5504
r 5820 8038 8087 8145
i 8172 8631 9067 10105
i 11086 11506 12632 13859
f 13992 13997 14219 15836
1 16578 17069 17279 17923
1 18037 18494 19026 19552
f 19801 20261 24279 25902
t 26059 26160 26540 26607
i 26803 27602 27999 28448
28514 28870 29371 29576
í 31308 31549 31839 31912
t 31984 33468 33697 34464
1 34631 35459 36285 36952
• 37262 37773 38100 38634
1 40014 40580 41091 41367
41912 42617 43339 43345
l 43698 43766 44076 44210
%* 44224 44272 44835 45518
f 46982 47340 47698 47733
t 48845 49273 50562 50886
* 50852 50898 51079 51732
51984 52286 52387 52743
52938 55066 57427 57897
* 58833 58941 59552 59759
t £9969 61890 62589 63168
í. 63241 64417 64467 64480
t 65214 65927 66344 66566
* €7994 68388 68507 68870
í 68923 69095 69777 69830
70144 70399 70440 71310
t 73284 74191 74696 75095
1 75313 75460 75638 75654
% 75676 76054 77073 77227
77815 77853 77994 78085
78150
78316 79184 79805 80224
• íi 80252 81031 81064 81509
82095 82743 82881 82969
r 83173 83193 84231 84725
lán rí
A-flokkar
i-ft i
85179
85889
90562
91828
94914
96651
99605
102481
105919
110175
111193
115535
116341
118165
120308
121143
123974
126562
127770
129816
133641
136952
138484
140399
144136
145446
147331
148312
85386
86783
90698
92183
95178
98881
101585
103311
106968
110194
112077
115665
117097
118411
120672
121469
125039
126861
128079
130322
134907
137371
139311
140542
144182
145473
147574
149370
(Birt
85388
87757
91274
92518
95515
99156
85867
88946
91276
92990
95621
99385
102192 102222
103792 104943
107463 109436
110466 111040
113176 115046
115877 116207
117379 117494
119614 120269
120673 120824
121844 123785
125581 126558
127432 127568
129246 129380
131846 133266
136473 136634
138132 138255
139673 140228
141318 143239
144816 145247
146316 147104
147687 148071
149554
án ábyrgðar).
* —— . ■ ■ ■ ■ J|
■RUIXC
jj • V (t Framh «f bl«i 1
ikm- atvinnuleysistryggingar, no
nýrra launalaga.
14 STIGA HÆKKUN
VÍSITÖLU
Eitt fyrsta verkefnið, sagði
Eysteinn, þegar semja á fjár-
lagafrumvarp er að gera sér
grein fyrir því með hvaða dýr-
tíðarvísitölu eigi að x-eikna. Að
þessu sinni bað ráðuneytið hag-
stofustjóra að gera tillögu um
með hvaða visitölu skyldi reikna
og hefur orðið úr að reikna með
Vilhjálmur á Krums-
hólum, sextugur
Zatopek
hœttir
oð keppa
LUNÐÚNUM, 17. okt. — Emile
Zatopek hefir nú staðfest þær
fregnir, að hann hyggist hætta að
taka þátt í íþróttakeppnum að af-
stöðnum Olympíuleikunum, sem
fara eiga fram í Melbourne á ár-
inu 1956. Zatopek mun halda á-
fram að æfa til að geta tekið
þátt í leikjunum 1956. Álitið er,
að hann ætli sér að hætta, þar
sem hann hefir beðið ósigra
nokkrum sinnum í sumar.
— Reuter-NTB.
Handíða- og mynd-
lislaskélinn
GERT er ráð fyrir því, að
kennsla í Handíða- og myndlista-
skólanum geti byrjað einhvern
næstu daga.
Fram til þessa hefur kennslan
í myndlista- og kennaradeildum
skólans byrjað á morgnana og
staðið fram eftir degi. Sú breyt-
ing verðar nú gerð hér á, að öll
kennsla í deildum þessum fer
fram síðdegis og á kvöldin. Nem-
endum er þannig gert auðveld-
ara með að vinna fyrir sér jafn-
hliða náminu.
Tilhögun á kennslu í teiknun
og meðferð lita á kvöldnám-
skeiðum skólans verður fram-
vegis með sama hætti og að und-
angengnu. Námskeið í teiknun
og föndri barna á skólaskyldu-
aldri byrjar um sama leyti og
kennsla hefst í barnaskólunum.
Vegna mjög takmarkaðs hús-
rýmis skólans í vetur er öllum
þeim, sem hyggja þar á nám,
bent á að láta eigi dragast að
tryggja sér námsvist. Innritun til
náms fer fram í dag og næstu
daga í Miðbæjarbarnaskólanum
kl. 5—7 síðd. (Gengið um norð-
urdyr. Simi 4106).
Þingmönnum og
bæjarfuilfrúum boðið
á „Góða dáfann Svæk”
Þ J ÓÐLEIKHÚ SIÐ bauð ríkis-
stjórn, alþingismönnum og bæj-
arstjórn Reykjavíkur að sjá gam-
anleikinn Góða dátann Svæk, er
hann var sýndur í annað sinn
s.l. miðvikudagskvöld.
Góði dátinn Svæk hefur nú
verið sýndur þrisvar sinnum og
hefur verið uppselt á allar sýn-
ingarnar.
Næsta sýning er í kvöíd.
VILHJÁLMUR á Krumshólum
er að verða sextugur eða nánar
tiltekið 18. október í haust. En
síðast þegar ég sá hann voru elli-
mörkin ekki sérlega mikil. Að
vísu er hárið farið að þynnast og
verða grátt í vöngunum og hann
sagði mér að bölvuð gigtin væri
stundum slæm á morgnana — en
glampinn í augunum er líkur því
sem hann var, þegar ég sá hann
fyrst.
Afburða skýr hugsun, hnyttin
og greið tilsvör og algert æðru-
leysi benda til þess, að maðurinn
sé með öllu óbugaður andlega og
það skiptir kannske mestu máli.
Hitt gerir minna til, að útlitið
ber þess menjar, að löngum hef-
ur verið unnið hörðum höndum.
Því þótt gáfur Vilhjálms hefðu
vafalaust enzt til hvers þess
náms, sem hann hefði kosið sér,
lá leið hans ekki menntabrautina,
heldur hefur hann alla ævi unnið
erfiðisvinnu og hvergi hlíft sér,
en þó jafnan gefið sér tíma til
þess, að vinna greiða hverjum,
sem hann mátti.
Stundum hefur andófið verið í
þyngra lagi. En þegar risið er
gegn hörðum kjörum með einurð
og þrautsegju, verður sá maður
að meiri, sem það gerir.
Vilhjálmur hefur ráðgert að
bregða búi á næstunni. Hann
vildi þó ekki skiljast þannig við
kotið, að ekki yrði betra að búa
þar fyrir þann, sem við tekur.
Hann flýtti sér því að bæta húsa-
kost jarðarinnar, áður en hann
færi og hefur lagt í það bæði fé
og vinnu, sem honum ætið hefur
verið ljóst, að hann myndi fá að
litlu goldið. Þetta tilvik lýsir
manninum allvel, — hann er stór-
huga og ósérplæginn. Þeirra eig-
anleika hans fær næsti Krums-
hólabóndi að njóta.
Við Vilhjálmur höfum oft
spjallað saman, stundum um
liðna tíma, en stundum um önnur
hugðarefni okkar beggja. Frá
þeim samtölum hef ég jafnan far-
ið með þá tilfinningu, að hafa
kynnst sterkum persónuleika, og
mætum manni.
Með beztu kveðjum og óskum
til fjölskyldunnar á Krumshól-
um.
Ágúst Sigurðsson.
yísitölunnW'j&. 'í gil-^ajgdi fjár,
lögum er i^rt’rlíy 'Týfir*'vísitölu
158. Hér er því um að ræða,
hvorki meira né minna en 14
stiga hækkun og veldur þetta gíf-
urlegri hækkun á fjárlagafrum-
varpinu.
VAR LÖNGU
FYRIRSJÁANLEGT
Fjármálaráðherra kvað þegar
í verkfallinu hafa verið bent á
hættuna af hækkaðri vísitölu og
sagði síðan:
— Það er því næsta kátlegt,
þegar þeir aðilar, sem ölduna
reistu í vor, þykjast nú reka upp
stór augu og undrast verðhækk-
anir innanlands, sem þó voru
hverju mannsbarni fyrirsjáan-
legar strax í vor og rækilega
sagðar fyrir. Svo rækilega sagðar
fyrir, tæpast mun hafa farið
fram hjá nokkrum þeim sem
kominn er til vits og ára.
Því næst rakti ráðherra efni
fjárlaganna eftir liðum og er það
öllum liðunum sammerkt að þar
er jöfn og þétt hækkun allra út-
gjalda, sem afleiðing dýrtíðar-
skrúfunnar. Því næst ræddi hann
almennar um ýmis atriði fjár-
mála þjóðarinnar.
FJÁRVEITINGAR
TIL FRAMKVÆMDA
Þær eru áætlaðar í frumvarp-
inu með sömu krónutölu og í nú-
gildandi fjárlögum. Vegna þeirra
kauphækkana og verðhækkana
sem orðnar eru og verða þýðir
þetta, að fjárveitingar til fjár-
festingarmála eru í raun og veru
lækkaðar í þessu frv. frá því sem
þær eru á gildandi fjárlögum.
Treystir fjármálaráðherra sér
ekki til að hækka þessar fjár-
veitingar að krónutölu, miðað við
það ískyggilega útlit um af-
greiðslu greiðsluhallalausra fjár-
laga og með tilliti til þeirrar gíf-
urlegu fjárfestingar sem nú á sér
stað af hálfu einstaklinga.
Ráðherra kvað fyrirsjáanlegt
að frumvarpið myndi enn hækka
um marga milljónatugi.
Alþingi verður hér að horf-
ast í augu við afleiðingar þess,
sem gerzt hefur Með kaup
hækkunum þeim, sem áttu sér
stað s.l. vor var brotið blað í
efnahagsmálum landsins.
Fram að þeim tíma höfðum
við um naer þriggja ára skeið
búið við stöðugt verðlag,
greiðsluafgang rikisins, lækk-
andi skatta og tolla og stór-
aukinn almennan sparnað,
sem gat orðið upphaf þess, að
úr rættist þeirri krónisku láns
fjárkreppu, sem við höfum
búið svo lengi við.
En nú verða menn að horf-
ast í augu við síhækkandi
verðlag, minnkandi sparnað,
stóraukin ríkisútgjöld og
standa nú frammi fyrir því,
að það verður ekki hægt að
afgreiða greiðsluhallalaus
fjárlög, án hækkaðra skatta
og tolla eða með nýjum álög-
um í einhverri mynd, í fyrsta
skipti um langan tima.
NÝ VERÐBÓLGUALDA
Afleiðingar þess sem skeði s.l.
vor eru ekki aðeins augljósar á
ifjárlagafrumvarpinu, heldur alls
staðar í efnahagslífinu.
Þegar sýnt varð í vor, að efna-
hagskerfið var að ganga úr skorð
, um á nýjan leik, reis upp fjár-
j festingaralda. Segja má, að við
: höfum í sumar búið við eins kon-
ar fjárfestingarpanik og það átt
sinn þátt í að gera ástandið enn
verra. Sparifjárinnlög hafa hækk
að minna en síðustu ár.
UPPHAF
VANDRÆÐANNA
Þetta nýja upplausnarástand
í efnahagsmálum hófst, sagði Ey-
steinn Jónsson ráðherra, þegar
kommúnistar voru leiddir til
valda í verkalýðssamtökunum
1954, því að þá þóttust margir
sjá, hversu fara mundi um verð-
lagsmálin og sá hugsunarháttur
festist ,að ekki mætti láta fjár-
festingar né innkaup bíða stund,-
inni lengur. Magnaðist þetta þó
«m allan helming við kauphækk^
ánirnar síðástliðið vóri 'VérkuðtJ
þær sem olía á eld, þar sem verð*
hækkanir og nýjar kauphækk*
anir aftur vegna þeirra voru þá
auðreiknaðar hverjum manni.
Það er víst alls ekkert ofsagt,
áð almenningur í landinu hagn-
ast síður en svo á þessu ástandi,
allra sízt launþegarnir yfirleitt,
eins og raunar alltaf var fyrir*
séð.
Það eru allt aðrir, sem græða
á því ástandi, sem við nú búum
við. Það eru verðbólgubraskar-
arnir, sem reyna að nota upp-
lausnarástandið á margvíslegan
hátt, til þess að skara eld að sinni
köku og tækifærið hefur enn
einu sinni verið lagt þeim upp I
hendurnar.
ERFIÐLEIKAR FRAM-
LEIÐSLUNNAR
Enn 'em komið er gengut
framleiðslan, þi’átt fyrir það serH
skeð hefur, en þar brennur eld-
urinn þó heitast. Framleiðslu-
kostnaður fer mjög vaxandi á
öllum sviðum, enda verður kaup-
gjald nú í byrjun næsta árs orð-
ið um 20% hærra en fyrir verk«
fall.
Þær greinar framleiðslunn-
ar, sem áður höfðu gengið án
styrks eða uppbóta eru ná
sem óðast að komast á slikai?
uppbætur eða til tilkynna
stöðvun sína framundan, e!
ekki verði ráðstafanir gerðaf
til þess a ðjafna metin.
Faxasíldin fær uppbætur stór-
um meira en áður, landbúnaðin-
um hefur verið heitið útflutningg
uppbótum til jafns við bátaútveg-
inn. Það er vitað mál, að frysti*
hús þau sem aðallega taka á
móti smáfiski eru að stöðvast Og
geita ekki keypt fisk við þvi
verði, sem hann hefur verið seld-
ur innanlands, en lækkun á fisk-
verði til sjómanna og útgerðar-
manna kemur ekki til mála,
Togaraútgerðinni er fleytt áfrarrt
með álagi á innflutta bíla, ett
gjaldeyrir til þeirra kaupa sagð-
ur mjög á þrotum og uppbótafá
ekki fyrirliggjandi nema fram 1
marzlok, að óbreyttum stuðningl
við útgerðina.
TILGANGUR
KOMMÚNISTA
Það væri synd að segja, að
kommúnistar hefðu ekki náð
þeim tilgangi sínum frá í vor að
skapa ný vandamál, sem erfitt
mundi að leysa. Að því leyti hafíl
þeir ástæðu til þess að vers»
ánægðir.
Aftur á móti er ég ekki vis3
um, að kommúnistar hafi af þessij
eins mikinn ávinning og þeir fyr-
irfram töldu líklegt.
Ég held semsé, að fleirum og
fleirum sé að verða ljóst sam-
hengi þessara mála og hverrf
lukku það muni stýra eða hitt
þó heldur að láta kommúnísta
hafa áfram stjórn alþýðusam-
takanna í landinu og halda verka-
lýðnum þannig frá. allri þátttöku
í ábyrgu þjóðmálastarfi.
Ég held, að fleiri og fleirl
sjái æ betur og betur hveu
hamingja af því muni eða hitt
þó heldur, að kommúnistunt
verði látið haldast uppi a#
beita hinum miklu áhrifun*
verkalýðssamtakanna einhliða
þannig, að verði vatn á mylla
upplausnar og fjármálabrasks,
í stað þess að áhrif verkalýðs-
ins komi að notum við upp-
byggingarstarf, sem efli fram-
farir og bæti lífskjör.
Það verður skýrara og skýr-
ara fyrir mönnum, að kaup-
hækkanir einar tryggja mönn-
um ekki betri lífskjör. Þa«
þarf fleira að koma til. Þas
þurfa m. a. að koma til áhrif
og samstarf alþýðusamtak-
anna í jákvæðu þjóðmála-
starfi.
Hér hefur ekki verið hsegt
pema. að drepa á örfáa kafla. ÚC
ræðu fj ármálaráðherra. i