Morgunblaðið - 08.09.1956, Blaðsíða 9

Laugardagur 8. sept. 1956
MORGVNBLAÐ1Ð
9
Hreindýraveiöar eru stop-
ul og erfið atvinnugrein
Hreindýrakjöt er mjög gott til iðnaðor
þessu sinni. Austur undir Þræla-
hálsi sjást hreindýr, og annar
hópur minni í Tungum milli Ey-
vindarár og Þórisstaðakvíslar.
Skyttan telur ráðlegra að halda
þangað, en nú verður að fara gæti
lega, því dýrin eru mjög vör um
sig og sérlega lyktnæm. Veðra
þau menn auðveldlega í mikilli
fjarlægð. Skyttan reytir upp mosa
og sinustrá og þeytir upp í loft-
ið. Sér þá gerla vindstefnuna.
Tekst að laumast á svig við dýr-
in og síðasta spölinn er skriðið
á maganum því lítið er um af-
drep. Tarfarnir birtast sex sam-
EINS og áður hefur verið frá
sagt hér í blaðinu, standa
hreindýraveiðar sem hæst þessa
dagana. Margt hefur verið skraf-
að um hreindýraveiðar fyrr og
síðar og hafa menn ekki verið á
eitt sáttir um réttmæti þeirra. í
því skyni að kynnast veiðunum
sem gerst brá tíðindamaður blaðs
ins sér austur á hreindýrastöðv-
arnar nú um daginn.
HREINDÝBIN RÁSA í VINDINN
Hreindýrin halda sig mestmegn
is á heiðinni milli Fljótsdals og
Jökuldals, sem nefnd er Fljóts-
dalsheiði. Rása þau fram og aft-; an, og eftir andartak eru þrír
ur um heiðina og getur verið þeirra hnignir að velli fyrir ör-
mjög erfitt að finna þau og kom- j uggri hendi skyttunnar. Hinir
ast í færi við þau. Nokkuð má j bjarga sér á flótta.
segja um eftir tíðarfari, hvar _ „ . , „ , _
þeirra sé helzt að leita. Þegar1 u ”Það var klaufaskapur aí na
bregður til norðanáttar. stefna 1 ekki ollum , segu• skyttan,
en tekur siðan a ras suður undir
Þrælháls. Aðstoðarmennirnir
gera að dýrunum á meðan. Tarf-
arnir eru vænir, í einum þeirra
| er m.a. állþykk mörnetja. Er
j tarfar þessir voru végnir síðar
var kjötþungi þeirra 93 kg til
jafnaðar.
Dagurinn líður fljótt. Hreindýr
; og menn renna víðs vegar um
; heiðina, og þegar myrkrið skellur
( á eru fjögur dýr til viðbótar að
velli lögð. Kl. 9, 30 um kvöldið
er komið til jeppans aftur og
drukkið kaffi. Þá er ekið að törf-
uriurn í Tungunum: Sú leið er erf-
ið og seinfarin, enda er þetta í

Fjögurra spaða kynbótatarfar. I»á má ekki skjóta.
— Það eru fjórir menn á Jökul-
dal og álíka margir í Fljótsdal.
Auk þess hefur einn maður á
Hólsfjöllum fengið léyfi til að
skjóta hreindýr.
— Heldurðu að takist að drepa
áætlaðan fjölda dýra í haust?
— Fljótsdælingar munu drepa
allt, sem þeir hafa leyfi til og
ég vona að Jökuldælingar. geri
það líka. Ég vil láta þá menn sitja
fyfir leyfum, sem duglegastir
eru við veiðarnar og skjóta út á
sín leyfi árlega.
— Hvað eru hreindýrin mörg?
— Þau voru talin um daginn.
Þá sáust rúmlega 2000 dýr og er
nærri að álykta að þau séu hálft
þriðja þúsund.
— Hvernig er markaður fyrir
hreindýrakjöt?
— Honum hefur verið spillt
með því að senda á markað kjöt,
sem skemmt var af skoti eða að
öðru leyti illa verkað. Það hlýtur
alltaf eitthvað að ganga úr kjöt-
inu, en það er enginn vandi að
verka það þannig, að það sé góð
vara. En slíkt verður að hafa í
huga strax þegar dýrin eru fleg-
. in á öræfunum. Sé hreinlætis og
vandvirkni gætt í hvívetna, þarí
ekki að kvíða um markaði.
ÝMIST Á HESTUM EÐA
BIFREIÐUM
Eins og áður segir, halda hrein-
dýrin sig mestmegnis á Fljóts-
dalsheiði. Þegar farið er til veiða
úr Fljótsdal, er farið á hestum,
og kjötið flutt til byggða á klökk-
um. En Jökuldalsmegin er á
nokkrum stöðum bílfært á Heið-
ina, þó eingöngu jeppum eða öðr-
um fjallabílum.
í haust er óformað að fella sex
til sjöhundruð hreindýr og er leyf
um úthlutað til hreppa á Austur-
landi eftir því, hve miklum á-
gangi dýrin valda á beitarlönd
bænda. Fær FljótSdalshreppur
flest leyfi eða 150, en næstur er
Jökuldalshreppur með 130 leyfi.
Einnig er áformað að veita veiði-
félögum, sem kynnu að verða
stofnuð, leyfi til veiða gegn 250
kr. gjaldi fyrir hvert dýr. Veið-
arnar eiu leyfðar vegna þess hve
dýrin spilla beitilöndum og eins
vegna hins, að ef misjöfn vetrar-
tíð er falla þau í hrönnum og
því fremur sem fleiri dýr eru um
þá litlu snöp, sem kann a&vera.
— Hvernig vilja menn drepa
dýrin, ef ekki á að skjóta þau?
— Leyfa þeim að verða sjálf-
dauðum.
— Það finnst mér ekki mannúð
legt. Ef vanir menn stunda veið-
arnar eru þær mjög hreinlegar,
og dýrin hljóta skjótan dauða.
Enda fá ekki aðrir en þaulvanar
skyttur að fást við hreindýra-
dróp.
— Hvað eru skytturnar marg-
ar?
KJÖTIÐ ER MJÖG GOTT TIU
IÐNAÐAR
Þess skal getið hér að' lokum,
að ekkert kjöt er jafngott og
hreindýrakjöt til hvers kyns iðn-
aðar. Vegna þess hve það inni-
lieldur lítið vatn má blanda það
meira með ódýrum efnum, en
annað kjöt, þegar gerðar eru
pylsur, lagað fars, bollur eða ann-
ar breyttur matur. Slíkur matur
er hið mesta hnossgæti.
— J. II. A.
Þar sem hann gat ekki slolið
fyrsta biSnum tók hann annan
og skemmdi
AKRANESI, 5. sept. — Seint í
gærkvöldi varð Reykvíkingur,
Eftir veturinn 1951 mátti víða sjáj sem var öivaður á ferð uppi á
Skyúan kastar mæðinni. „Það' var klaufaskapur að ná þeim ekki
öllum“.
þau í átt til sjávar, en komi
sunnanátt, rása hreindýrin til
fjalla.
Á ÞEKKTUM SÖGUSTÖÐUM
f síðustu viku brá til sunnan-
áttar á Austurlandi, með blíðu
og sólskini. Veiðimenn þar eystra
gerðu þá ráð fyrir að hreindýrin
mundu stefna til suðurs, en þeirra
hafði orðið vart utarlega á heið-
inni dagana áður. Því var lagt
upp úr Hrafnkelsdal. Er ekið upp
úr dalnum hjá Laugarhúsum, þar
sem Bjarni bjó, en síðan stefnt
til norðausturs á Fjallshala. Þar
er ekki vegur og stendur jeppinn
á ýmsum endum. Fjallshali er
syðri endi Eyvindarfjalla, sem
kunn eru úr Hrafnkelssögu. Á
Eyvindartorfu, sem er austan
undir ytra fjallinu, felldi Hrafn-
kell Freysgoði Eyvind bróður
Sáms og vann síðan aftur ríki
sitt í Hrafnkelsdal.
DÝRIN VEÐRA MENN
AUÐVELDLEGA
Á Fjallshala er áð og snæddur
hádegisverður. Jeppinn kemst
ekki lengra og betra er að búa
sig undir löng hlaup um heið-
ina. Sjónaukinn er tekinn fram
og horft yfir. Heppnin er með að
fyrsta skipti, sem þarna er ekið
bifreið. Liggur víða í, en fram
kgmst þó um síðir. Heimferð-
in er sýnu erfiðari. Nú er dimmt
af nótt, jeppinn þungt hlesstur
og ekið um grýtta og holótta
móa með flóadrögum á milli.
Öðru hverju situr allt fast, og þá
þarf að lyfta með kraftlyftu.
Einnig eru mýrarræsi fyllt með
grashnausum, því heppilegra er
„að byrgja brunni áður én barnið
er dottið i“. Þó þokast í átt til
byggða og nokkru eftir miðnætti
er þessari veiðiferð lokið.
hordauð hreindýr á heiðunum þar
austurfrá. Séu tarfarnir of marg-
ir eiga þeir í erjurn og drepa hver
annan og önnur dýr á fengitíman-
STUTT SAMTAL VIÐ IIREIN-
DÝRAEFTIRLITSMANN
Sérstakur eftirlitsmaður hefur
yfirumsjón með hreindýraveiðun-
um. Frá því það starf var stofn-
að og þar til í sumar hefur Frið-
rik Stefánsson í Hóli gegnt því.
Nú lét hann af því starfi fyrir
aldurs sakir, en við tók Egill
Gunnarsson bóndi á Egilsstöðúm
í Fljótsdal. Er Egill fæddur og
uppalinn á Egilsstöðum í næsta
nágrenni við hreindýrin og þekk-
ir þau flestum mönnum betur.
Hann er afburðagóð skytta, mik-
ill þrekmaður, og mjög vel vax-
inn þessu starfi. Tíðindamaður
blaðsins hringdi til Egils og
spurði hann um veiðarnar.
— Sumir eru að tala um það,
Egill, að ekki sé mannúðlegt að
skjóta hreindýrin. Hvað finnst
þér?
eru ætíð samfara ölvun við akst-
ur. — Árangurinn varð líka
skemmdarverk á eignum sam-
borgarans.
r
Ulskipun síldar og
löndun karfa
í Siglufirði
SIGLUFIRÐI, 4. sept. — Undan-
farna daga hefur verið hér ein-
muna tíð, sólskin og hiti og hafa
nú allir hér bjargað heyjum sín-
Akranesi, þreyttur á að ganga um
götur bæjarins. Tók hann þá bíl,
sem stóð fyrir utan hús á Sanda-
brautinni. En er hann var ný-
lagður af stað kom eigandi bíls-
ins, sem hafði séð til hans út um
glugga, hlaupandi og tók af hon-
um bíilnn.
Bíltökumaðurinn lét ekki þar
við sitja, heldur hélt áfram
göngu sinni og tók annan bíl á
Merkigerði. Ók hann af stað og
mun hafa boðið öðrum manni að
þiggja bílferð með sér. Óku þeir I um. Er heyskap að verða lokið.
niður eftir Vesturgötu, en þá ' Mikil vinna hefur verið hér við
varð för þeirra ekki löng, því að j síldina, bæði við pökkun og út-
þeir lentu aftan á vörubíl, er
stóð fyrir utan húsið Vesturgötu
20. —
Skemmdist bíllinn, sem ekið
var, mikið, því að áreksturinn
var allharður og meiddist sá,
sem við stýrið sat, svo að flytja
varð hann í sjúkrahúsið. Báðir
mennirnir voru ölvaðir.
Hér er um mjög hættulegt at-
ferli að ræða, eins og bílþjófnaðir
skipun á síld. í gær voru hér t.d.
þrjú skip, sem öll tóku síld til
útflutnings.
Togarinn Hafliði kom hér um
helgina með 340 lestir af karfa
af Grænlandsmiðum, sem unninn
er í frystihúsinu hér. Togarinn
Elliði fór á veiðar á laugardag
eftir að hafa verið í klössun og
hreinsun í sumar. Mótorskipið
Ingvar Guðj é isson er farið á tog-
veiðar fyrir frystihúsið. Róðrar
eru ekki byrjaðir enn, nema hvaS
stöku sinnum með handfæri og
aflast þá sæmilega. — Guðjón.
Hrelndýrahópur norðan í Þrælaöldu.
Þýzkir bankavextir
iækka
BONN, 5. sept. — Þjóðverjar hafa
ákveðið að lækka bankavexti í
Þýzkalandi úr 5Ý2% í 5%.
Fyrir rúmu ári síðan voru þýzk
ir bankavextir hækkaðir úr 3%
í 314%, sem ráð til að draga úr
verðbólgu. Á þessu ári hafa þeir
þrívegis verið hækkaðir og þegar
síðasta hækkun var gerð, þá gagn
rýndi Adenauer og málið varð að
deiluatriði innan þýzku stjórnar-
innar.