Morgunblaðið - 14.08.1959, Blaðsíða 3

Fosfuðagur 14. ágúst 1959
MORCVNBLAÐ1Ð
3
Síldarbræðslan I Neskaupstað og kaupstaðurinn í baksýn. — Fremst á myndinni sést mjölleiðslan, sem flytur sildarmjölið
til mjölhússins. —
FYKIR síðustu helgi veiddist
nokkur síld út af Austfjörðum
eins og kunnugt er af fréttum.
Komu um 60 bátar inn til Nes-
kaupstaðar fyrir og um helgina
og margir þeirra með einhverja
síld. Var löndunarbið hjá verk-
smiðjunni og komust þeir síð-
ustu ekki að fyrr en seint á
þriðjudag. Er síldin orðin mjög
skemmd er hún hefur legið svo
lengi í bátunum og mun verra
hráefni en þyrfti að vera. Síld-
arbátarnir hafa heldur hvorki
aðstöðu til að salta aflann um
borð né bera í hann rotvarnar-
*<$><$<&$<$<$<íx$<§x$>®<&<$<ex$>$x$x$>$><$<3><$*$>
Þrær verksmiðj- I
unnar alltof I
litlar I
>&$><$>G>Q><S><S><$><Q><$>Q><$><$<$><$<$><S>Q><®<$<$<§><$>
efni, sem Norðmenn nota er þeir
eru lengi hér á íslandsmiðum og
veiða í bræðslu heima fyrir.
Þrærnar eru of litlar
— Síldarbræðslan hérna þyrfti
að taka þrjátíu þúsund mál, sagði
skipstjóri, sem tíðindamaður
blaðsins átti tal við í Neskaup-
stað á mánudaginn. Það er
reyndar ekki svo mikið tjóh að
þessari löndunarbið ur því bræl-
an kom hvort eð var, hélt hann
áfram, en ef veður hefði haldizt
hefðu margir siglt með aflann til
Raufarhafnar heldur en bíða hér
eftir löndun dögum saman. —
Víðar kvað við svipaðan tón og
var það samróma álit síldarskip-
stjóra, sem lágu inni í Neskaup-
stað, að mjög væri aðkallandi að
auka þróarrými verksmiðjunn-
ar þar.
Síldarverksmiðjan í Neskaup-
stað stendur syðst í þessum
fjórtán hundruð manna bæ og
vekur það fyrst athygli er að
henni er komið hve allt er þokka-
legt þar í kring og furðulítil ólykt
af bræðslunni, sem þó er algengt
í grennd við síldarverksmiðjur.
Inni er verksmiðjusalurinn
hreinn og þokkalegur og loft-
ræsting mjög góð og sér milli
horna inni þó allt sé í fullum
gangi.
Konur í síldarverksmiðju
Konur vinna þarna í verk-
smiðjunni við hlið karla og að-
spurðar segja þær okkur að þær
hafi jafnhátt kaup og þeir, en
mörg störf í síldarverksmiðju
eru á engan hátt ofvaxin konum
ef þær á annað borð þola hitann
,fOg andrúmsloftið.
Ingi Sæmundsson, verksmiðju-
stjóri, er á þönum víðs vegar um
verksmiðjuna til að fylgjast með
Það þarf að salta sildina mikið um leið og hún kemur í þrærnar, ekki sízt þegar bátarnir hafa
lengi beðið eftir löndun.
vinnslunni og líta eftir vélunum,
en gefur sér þó tíma til að spjalla
við okkur stundarkorn.
— Vinnslan hefur gengið ágæt-
lega það sem af er, segir Ingi, og
höfum við fengið um 40 þúsund
mál til bræðslu í sumar. Þrærnar
eru bara alltof litlar. Var í upp-
hafi gert ráð fyrir því, að þrær
verksmiðjunnar tækju 20 þús-
und mál, en enn er ekki búið að
byggja þrær fyrir nema tíu þús.
mál. ifif þrær verksmiðjunnar
hefðu tekið tuttugu þúsund mál,
þá væru þessi skip öll farin út
aftur og sum þeirra væru vænt-
anlega komin inn aftur með afla.
Þetta er í annað skipti í sumar,
sem öll skip stöðvast í aflahrotu
vegna rúmleysis í þrónum hérna.
Vantar mjölhús og lýsisgeyma
— Verksmiðjan vinnur úr 2500
málum á sólarhring, en við gæt-
um aukið vinnsluna upp í 3000
mál ef við fengjum fé til að
bæta við skilvindu og fá stærri
kvörn. Það hefur ekki fengizt.
Þá vantar enn til verksmiðjunn-
ar mjölhús og lýsisgeyma.
Mjölinu er blásið eftir leiðslu
til bragga, sem þó rúmar ekki
mikið, en þaðan er mjölsekkjun-
um svo ekið á bílum. í mjöl-
skemmunni vinna ungar stúlkur
við að setja poka undir trektina,
sauma fyrir þá og aka þeim frá
á trillum. Er síldarmjölið sekkj-
að í 50 kg. poka og segir Jón
Einarsson mjölstarfsmaður okk-
ur að starfið gangi miklu betur
og afköst séu meiri síðan hætt
Síldin fellur í þróna eftir langa ferð með löndunarfæriböndum.
var að sekkja í 100 kg. pokum.
Mestu afköst verksmiðjunnar eru
50 pokar á klst., en 38 til 40
pokar til jafnaðar.
★
Á leið frá síldarverksmiðjunni
verður oss hugsað til þess hvert
tjón það getur stundum skapað
þjóðarbúið að spara til þjóðþrifa-
framkvæmda. Þegar þetta er rit-
að er aftur komin síld úti fyrir
Norðfjarðarhorni, en enn mun
verða löndunarbið í Neskaup-
stað. — J. H. A.
STAKSJHM
„í öfuga átt“
Nokkur drátóur hefur orðið á
því, að Tíminn rekti efni eða birti
í heild ræðu Bjöms Pálssonar um
stjórnarskrárbreytinguna. Loks í
gær birti blaðið „kafla úr“ ræjf-
unni. Bendir það til þess, að ekki
hafi forráðamönnum Framsókn-
ar þótt klókiegt að halda á lofti
öllu því, sem Björn sagði.
Björn skortir enn reynslu af
samneyti við Framsóknarbrodd-
ana og er þess vegna um sumt
opinskárri en þeim líkar. Björn
segir t.d.:
„Kommúnisminn og lýðræðið
eiga ekki samleið. Þeir vilja rífa
það niður, sem við viljum treysta.
Lýðræðisflokkarnir geta notað
komma fyrir áttavita, því að þeir
verða ekki áttaviltir. Það verður
bara að fara í öfuga átt við það
sem vísirinn veit hjá kommum.
Ég hélt að háttvirtur 1. þingmað-
ur Reykvíkinga vissi þetta en í
þessu tilfelli, viðvíkjandi þessu
máli, fer hann í sömai átt og hátt-
virtur 3. þingmaður Reykvíkinga.
Hann virðist í þessu tilfelli ekki
þekkja á áttavita kommúnis-
mans“.
Hér segir Bjöm berum orðum
það, sem einkennir stefnu Fram-
sóknar öðru fremur: Hún fer
sjaldnast eftir málefnum, heldtur
lætur sér nægja að vera á móti
þeim málum, sem flutt eru af
mönnum, sem hún hverju sinni er
á móti.
Átti að hlaupa frá
ábyrgð?
f hverjar ógöngur þessi nei-
kvæði hugsanargangtur Framsókn
ar leiðir fylgismenn hennar sést
glögglega af orðum Björns um
aðdraganda V-stjórnarinnar.
„Sjálfstæðismönnum gramdist
við Framsóknarflokkinn við
stjómarslitin 1956. Ég hef aldrei
álitið að það væri öðru um að
kenna en verkfallinu 1955. Það
ma deila um hvort stjórnin átti
að láta undan í því verkfalli, en
það var gert. Eðlilegast hefði ver
ið að stjórnin hefði þá strax sagrt
af sér og beðið þá flokka sem að
verkfallinm stóðu að taka við, því
sjáanlegt var, að hún gat ekki
ráðið við verðbólguna úr því sem
komið var.
Óhjákvæmilegt var að gera þá
flokka ábyrga sem að verkfallinu
stóðu. Sjálfstæðismenn höfðu
staðið heiðarlega með Eysteini
Jónssyni f jármálaráðherra í því
að hafa fjármálin í lagi. Þjóðar-
tekjumar uxu mjög á árunum
1953—1955 og menn vom farnir
að hafa trú á gjaldmiðlinum.
Sjálfstæðisflokkurinn hefur ekki
ástæðu til að ásaka Framsóknar-
flokkinn fyrir að mynda stjórn
með jafnaðarmönnum og Alþýðu-
bandal. Annað var tæpast hægt
eins og á stóð“.
Þarna er Bjöm farinn að verja
það, sem hann áður fordæmdi,
og telur „tæpast hægt“ hafa verið
annað en að fara eftir „áttavita"
kommúnista.
En til þess að komast að þeirri
niðurstöðu heldur Bjöm því fram,
að ef erfiðlega gangi eigi meiri-
hlutinn að hlaupa frá ábyrgð og
láta völdin í hendur minnihlut-
anum! Ennfremur að því meira
illt, sem einhver flokkur geri af
sér, því eðlilegra sé, að fá honum
hin æðsioi völd í hendur!
Hitt er svo auka-atriði, að Ey-
steinn Jónsson hélt því stöðugt
fram í samstarfi sínu við Sjálf-
stæðismenn, að hann bæri enga
ábyrgð á efnahagsmálunum. Sam
kvæmt þeirri kenningu Eysteins
sjálfs var vöxtur „þjóðartekna“
og aukin „trú á gjaldmiðlinum"
á ánunum 1953—1956 fyrir ann-
arra tilverknað en hans.