Morgunblaðið - 20.08.1959, Blaðsíða 6

6
MORGUNRT.AÐ1Ð
Fimmtudagur 20. ágúst 1959
Kalldór Kristinsson
héraðslæknir, Sigluíirði
7 0 Á R A er í dag Halldór
Kristinsson héraðslseknir á
Siglufirði. Fæddur er hann að
Söndum í Dýrafirði 20. ágúst
1889, sonur hins ágæta kenni-
manns og þjóðmálaskörungs
séra Kristins Daníelssonar,
prests að Söndum í Dýrafirði og
síðan að Útskálum og konu hans
Idu Halldórsdóttur yfirkennara
Friðrikssonar. Standa því að
Halldóri merkar og kunnar em-
bættismannaættir til beggja
hliða. I foreldrahúsum mun
Halldór læknir hafa orðið fyrir
áhrifum þess fyrirmyndar heim-
ilis, sem foreldrar hans höfðu
byggt upp, þar sem hafðar voru
í hávegum þær dygðir, sem hotl-
ar eru hverjum ungum manni í
uppvexti hans. Á námsárum hans
dvaldi hann einnig um lengri
og skemmri tíma á heimili föð-
urbróður síns, Halldórs bæjar-
fógeta Daníelssonar, sem á sín-
um tíma var talinn til fýrir-
myndar öðrum embættismönn-
um sakir samvizkusemi og
skyldurækni.
Ungur var Halldór settur til
mennta og lauk hann stúdents-
prófi vorið 1909. Lagði hann
síðan stund á læknisfræðinám
við Læknaskólann í Reykjavík
og lauk þaðan embættisprófi
1916. Eftir það var hann um
skeið settur héraðslæknir í
Siglufjarðarhéraði, en gengdi
píðan héraðslæknisembættinu í
Reykjarfjarðarhéraði í nokkur
6r. Hann stundaði framhaldsnám
í Danmörku og Noregi um skeið,
unz hann var árið 1920 skipaður
héraðslæknir í Bolungarvíkur-
héraði en því embætti gegndi
hann við hinn bezta orðstír til
ársins 1934, er hann var skip-
aður héraðslæknir í Siglufjarð-
arkaupstað, og því embætti
gegnir hann enn. Halldór læknir
á því að baki sér óvenju-langan
feril sem héraðslæknir og hefur
hann oft á þessum áratugum
orðið að vinna störf sín við hin
erfiðustu skilyrði, ekki hvað
BÍzt þann tíma, sem hann hefur
gegnt héraðslæknisembættinu á
Siglufirði, en þar hafa jafnan
margir þurft að ná fundi hans
um annatímann, bæði heima-
menn og ekki síður sjómenn og
aðrir aðkomumenn.
Á sumrum, þegar síldin veður
fyrir Norðurlandi, hafa margir
Siglfirðingar átt erilssama daga
og svefnlausar nætur og mun
héraðslæknirinn ekki í þeim efn-
um vera, né hafa verið nein und-
antekning, nema síður sé. Veit
ég ekki til, að hann hafi nokkru
Binni vikizt undan neinni fyrir-
greiðslubeiðni á hvaða tíma sól-
arhringsins, sem hún hefur verið
borin fram, en látið í té þjónustu
sína af nærfærni góðs læknis og
gætni hins lífsreynda manns. Má
segja, að Halldór læknir sé
embættismaður „af gamla skól-
anum“ í þess orðs beztu merk-
ingu, þar sem samvizkusemi og
skilyrðislaus skyldurækni hafa
jafnan setið í fyrirrúmi. — Af
þessum sökum munu margir þeir,
sem leitað hafa til hans á undan-
förnum áratugum, hugsa til hans
með hlýju og þakklæti á þessum
tímamótum í ævi hans.
Auk læknisstarfa sinna hefur
Halldór læknir gegnt ýmsum
trúnaðarstörfum, sem hér yrðu
of langt mál upp að telja. I Bol-
ungarvík gerðist hann fljótlega
eftir að hann settist þar að for-
ystumaður byggðarlagsins inn á
við og út á við og lét sér fátt
óviðkomandi, sem horfði til
heilla fyrir kaupstaðinn.
Á Siglufirði hefur hann einnig
haft mikil afskipti af félagsmál-
um og í róstum stjórnmálabar-
áttunnar, sem oft hefur verið
þar býsna hörð, hefur hann jafn-
an skipað sér í sveit, þar sem
bardaginn hefur verið harðastur.
Hann er baráttumaður, þéttur á
velli og þéttur í lund, drengur
góður og heill vinur vina sinna
Sjálfstæðismaður er hann ein-
dreginn og skeleggur málsvari
Sjálfstæðisstefnunnar, ef því er
að skipta. Halldór læknir er
söngmaður ágætur og var um
langt skeið einn helzti raddmað-
urinn í Karlakórnum Vísi og ná-
inn samstarfsmaður söngstjór-
ans, hins mikla söngunnanda
Þormóðs heitins Eyjólfssonar,
ræðismanns.
Halldór Kristinsson kvæntist
1916 Maríu Jenný Jónasdóttur,
húsasmiðs Jónassonar í Rvík,
hinni beztu konu. Hafa þau hjón
eignazt sjö börn og eru þau þessi:
Kristín kaupkona, sem dvalið
hefur um nokkurt skeið í Banda-
ríkjunum, Þórir stúdent, Jónas
smiður, Kári bryti, Atli vélstjóri
og Magnús útvarpsvirki. Yngsti
sonurinn, Markús að nafni, lézt
x bernsku.
Sóður fiskmark-
iður í Portúo;al
ÁLASUNDI, 18. ágúst (NTB):
Þær fréttir berast frá Portú-
gal, að saltfiskmarkaðurinn
þar verði mjög góður i ír,
vegna þess, að fiskveiðar
Portúgx.la sjálfra hafa brugð-
izt. Ekki er þó búizt við að
verðið hækki, vegna þess að
fiskverð er háð verðlagstak-
mörkunum. En búast má við
að Portúgalar kaupi mi ð
magn frá öðrum löndum. —
Venjulega framleiða Porúgal-
ar sjálfir 50—55 þúsund tonn
af saltfiski og flyjta inn 15
þúsund tonn. Nú er búizt við
að eigi.i framleiðsla verði að-
eins um 40 þúsund tonn, og af
því verði að auka innflutning-
inn 'pp í 25—30 þúsund tonn,
Haaf norskir útvegsmenn nú
mikinn áhuga á að notfæra sér
þessa auknu markaðsmögu-
leika.
Fullkomnasti flugvöllur■
inn í Syðra Straumfirði
ÞOTUÖLDIN hefur nú inn-
reið sína í Grænland. Er
unnið að stórfelldum fram-
kvæmdum á flugstöðvar-
svæðinu í Syðra Straum-
firði. Þar er m.a. verið að
koma upp þriggja kílómetra
flugbrautum og erfiða
danskir og amerískir verk-
fræðingar og verkamenn nú
myrkranna milli, því að
verkinu verður að ljúka fyr
ir haustið, — vonlaust að
vinna að því eftir að vetrar-
frostin byrja.
Það er ætlunin að flugvöllur-
inn í Syðra Straumfirði verði til-
búinn næsta vor til að taka við
hinum risavöxnu Douglas DC-8
þotum, sem Skandinavíska flug-
félagið SAS mun þá taka í notk-
un.
Halldór læknir er enn hinn
hressasti og verða lítt séð á hon-
um ellimörk, þrátt fyrir langan
og erilssaman starfsdag. Gegnir
hann enn störfum sínum af sömu
árvekni og skyldurækni sem
hann hefur jafnan gert.
Vinir Halldórs Kristinssonar,
en þeir eru margir norðan, vest-
an og sunnan fjalla, senda hon-
um og fjölskyldu hans hugheilar
áskir í tilefni þessa merkisdags
í lífi hans og biðja þess, að hann
lifi enn heill, vel og lengi.
E. I.
Tvær milljónir Evro'pubúa spítala-
matur vegna taugaveiklunar
Alþjóðaheilbrigðismálastofn-
unin (WHO) hélt ráðstefnu í
Helsinki dagana 24. júní til 3.
júlí, þar sem rætt var um geð-
verndarmál. Ráðstefnuna sóttu
um 60 fulltrúar frá 26 Evrópu-
löndum.
Tilefni ráðstefnunnar var með-
al annars hin sívaxandi útbreiðsla
tauga- og geðsjúkdóma. Um tvær
milljónir af íbúum Evrópu eru
nú undir læknishendi í tauga-
veiklunardeildum sjúkrahúsa.
Næst á eftir kvefi er tauga-
veiklun algengasti sjúkdómur-
meðal þeirra, sem við iðnað
starfa.
Ráðstefnan ræddi árangurinn
af nýjustu aðferðum í meðferð
slíkra sjúkdóma, og jafnframt var
til grundvallar hinni_ auknu
rætt um þær orsakir, sem liggja
taugaveiklun nútímamanna.
Fulltrúarnir voru á einu máli
um að leggja bæri áherzlu á eft-
irfarandi meginatriði í sambandi
við meðferð geðsjúkdóma: betri
hjúkrun til að ná skjótari ár-
angri; betxi menntunarskilyrði
fyrir taugaveikluð börn til að
koma í veg fyrir, að þau verði
viðloðandi sjúkrahús eða geð-
verndarstofnanir alla ævi; skjót-
ari greining geðsjúkdóma með
samvinnu lækna, kennara, dóm-
ara, lögreglu og starfsmanna
opinberra hjálparstofnana; betri
aðbúð og umönnun á stofnunum
fyrir börn og gamalmenni; auk-
inn skilning almennings á eðli
taugaveiklunar — og loks aukn-
ar rannsóknir.
Þegar endurbótunum á flug-
velliiium í Syðra Straumfirði
lýkur verður hann einn fullkomn
asti flugvöllur í heimi og án efa
fullkomnasti flugvöllur við norð
urleiðina yfir Atlantshafið. Þá
munu Danir taka við rekstri flug
vallarins að öllu leyti, en banda-
ríski herinn hefur rekið hann
fram að þessu. Glæsileg flug-
hafnarbygging er í smíðum. Verið
er að leggja vatnsleiðslur úr
vatnsbólum til flugvallarins og
verða vatnspípurnar upphitaðar,
því að gagnslaust er að grafa
þær niður í Grænlandi, svo langt
nær frostið niður.
Þá er Esso-olíufélagið danska
að leggja fullkomið kerfi af olíu-
leiðslum á flugvellinum, en fram
ti þessa hefur Bandaríkjaher ann
izt eldsneytisdælingu til flugvéla
úr tankbílum.
Fyrra slætti víða
að ljúka
ÞÚFUM, N.fs. 11. ágúst. — f gær
var hér mikil úrkoma, og í nótt
snjóaði í fjöll. — Um og fyrir helg
ina var hér ágætur þerrir, og náð
ust þá inn mikil hey með góðri
verkun. — Er fyrra slætti nú víða
að verða lokið, Há er sums staðar
ágætlega sprottin.
Vegagerðinni út með Mjóafirði
miðar nú vel fram. Vinna þar 2
jarðýtur allan sólarhringinn. Brú
argerðinni á Reykjarfjarðará og
Þúfnaá er lokið, og flokkur vega
gerðarmanna fer bráðlega út í
Snæfjallastrandarveg. — P. P.
Allsherjarþingið — 63 mdl d dagskrd
MEÐAL þeirra stórmála, sem
tekin verða til meðferða á Alls- \
herjaþingi Sameinuðu þjóðanna,
sem kemur saman í 14. sinn hinn
15. sept. eru málamiðlun S. Þ. í
Alsír-stríðinu, aðild Kína að sam-
sökunum, og kynþáttavandamál-
ið í Suður-Afríku.
Á dagskrá þingsins, eins og
hún liggur fyrir nú, eru 63 mál.
Auk hinna venjulegu mála, sem
fjallað er um á hverju þingi,
ur
skrifar .
daqlegq lifinu
Auðvitað er síldin umræðu
efnið þar.
— fJÁTURINN er kominn suð-
O ur, búinn að tapa nótinni
tvisvar.
— Agalegt ástand, maður.
—■ Þú ert kominn líka. Veidd-
uð þið ekki dálítið?
— 2000 mál, þetta er ekkert.
Þó maður komist í síld einstöku
sinnum, þá bar koppurinn ekk-
ert. Munur eða stóru bátarnir.
— Hefurðu frétt af Gauja?
_ Já. þeir eru búnir að fá
tæplega sjö þúsund.
Þetta samtal fór fram i áætlun
arbíl, sem var að leggja af stað
frá einu sjávarþorpinu suður
með sjó um daginn, og umræðu-
efni farþeganna tveggja var auð-
vitað síldin.
Á þessu samtali mátti greirii-
lega heyra, að ekki hafa ferðir
allra sjómanna norður, verið til
fjár á þessu sumri, frekar en
venjulega, þó sumir frá sömu
slóðum komi með meira en 75
þúsund króna hásetahlut. Og i
heimkynnum sjómannanna er
auðvitað taiað um síldina, eski
síður en fyrir norðan, á sjálfum
síldarsöltunarstöðvunum.
Með ísland á bakinu.
EN ég heyrði ekki meira af
þessu samtali, því að nú
komu þrjár unglingstelpur inr. í
bílinn og mér varð starsýnt á
skrautlegu úlpurnar þeirra. Á
bakinu blasti við heilt landa-
kort af íslandi með eldspúandi
Heklu í miðjunni, gular línur í
bláum grunni, gulir ernir í kring.
Og svo að ekkert fari milli mála,
var letrað með stórum stöfum
Hekla, Reykjavík, Keflavik
Airport aftan á stúlkurnar.
Ég leit yfir bílinn, til að athuga
hvort þetta væri einhver einkenn
isbúningur frá þessum slóðum.
Nei, því fór fjarri. En annað virt-
ist einkenna allar konurnar í bíln
um, hver einasta var með skýlu-
klút xm höfuðið. Þetta er víst
eitt bráðnausynlegasta höfuðfat
íslenzxra kvenna, þó Ijótt sé,
einkum líklega suður með sjó,
þar sern alltaf er gola.
Víða draslaralegt
með vegunum.
ÞAÐ gerist ekki margt í áætl-
unarbíl á leið frá sjávarþorpi
suður með sjó, inn til Reykja-
víkur. Þó er alltaf gaman að
horfa út hraunið og út á sjó-
inn í góðu veðri. Ekkert breytir
eins um svip eftir veðri eins og
landslagio á Reykjanesskaga. —
Svart og leiðinlegt hraun í rign-
ingu, en fjölbreytilegt og fallegt
í sólskini.
Allt i einu kom ég auga á
nokkuð, sem minnti mig á bref
til Velvakanda, sem liggur í
skrifborðsskúffunni minni. Bréf-
ritarinn stingur upp á þvi að ein
hverjir sjálfboðaliðar gefi sig
fram og taki til í kringum ákveð-
inn stað í nágrenni Reykjavíkur,
þar sem margir ferðamenn koma.
Segir hann að innanhúss sé þar
allt tneð myndarbarg, en úti sé
heldur draslarálegt um að litast.
Telur hann að ef nokkrir sjálf-
boðaliðar tækju að sér að raða
olíutum um i snyrtilega stafla og
söfnuðu drasli og rusli á svona
einn vörubíl, yrði miklu ánægju
legra að aka þar fram hjá og
koma par við.
Því rifjaðist þetta bréf upp
fyrir mér, sem ég sat þarna i
áætlunarbílnum að á stórri spildu
þar sem við ókum fram hjá, voru
bréfsnifsi út um allt, og skömmu
seinna sá ég hvar lágu bjórdósir
á víð og dreif um veginn.
Já, það er víða pottur brotinn
í þessum efnum hér á landi.
verður rætt um möguleikann á
því að auka meðlimatölu Örygg-
isráðsins og Efnahags- og félags-
málaráðsins. Þá verður og rætt
um fjölgun í Alþjóðadómstólnum.
Öll þessi mál voru einnig rædd
á síðasta þingi.
Þá eru á dagskrá þingsins tim-
ræður um bann við tilraunum
með kjarnavopn.
Af skýrslum, sem lagðar verða
fram, má nefna skýrslu um nýt-
ingu kjarnorkunnar og geimsins,
skýrslur um efnahagsþróunina í
vanþróuðum löndum, þróunina
á gæzluverndarsvæðum samtak-
anna, gæzlulið S. Þ. (m. a. kostn-
aðinn við það) og starf S.Þ. meðal
flóttamanna.
Allsherjarþingið verður sett af
formanni sendinefndarinnar frá
Líbanon.
Haniar kominn út
HAFNARFIRÐI — Blaðið Ham-
ar kom út s. 1. mánudag eftir um
mánaðarhlé og er það 14. tbl.
þessa árs. Mun Hamar nú koma
reglulega út framvegis eða hálfs-
mánaðarlega. Á fyrstu síðu er
jómfrúræða sú, sem þingmaður
kaupstaðarins, Matthías A.
Mathiesen, hélt, á nýafstöðnu Al-
þingi, þar sem hann m.a. beindi
þeirri spurningu til forsætisráð-
herra, hvort hægt yrði að fá stóra
jarðborinn til Krísuvíkur. Þá er
grein um útsvörin í Hafnarfirði,
að þau séu nú um 19 millj. kr.,
hafi hækkað á aðra milljón síð-
an í fyrra. Leiðari blaðsins er
um nýjar kosningar. Grein er um
kjördæmabreytinguna aðdrag-
anda kjördæmamálsins og fleira.
Þá er grein, sem nefnist Axel
Kristjánsson notar framkvæmda
stjórastöðu sína hjá Raftækja-
verksmiðjunni á fáheyrðan hátt.
Íþróttasíða er í Hamri, sem þeir
Guðsveinn Þorbjörnsson og Ingv-
ar Hallsteinsson sjá um. Ýmislegt
fleira er í blaðinu svo sem bæj-
arfréttir. — G.E.