Morgunblaðið - 19.07.1961, Blaðsíða 11

Miðvik'udagur 19. júlí 1961
MORCVNBLAÐIÐ
11

FURSTINN.af Monaco sveifl-jp
aði skikkjunni framan í tarf-'
inn — augnabliki síðar lá|
hann milli fóta hans. Áhorf-
endur öskruðu af skelfingu —
Murillo nautabani kom æð
andi að og reyndi að lokkajgl
bola frá bjargarlausum furst-j
anum. Sú eina, sem á yfirboi ð
Stærsta skipulagssamkeppni á
NorMndum
20 danskir arkitektar taka þátt i
samkeppni um skipulagningu nýs
hverfis i Reykjavik
Furstinn í nautati
inu virtist róleg, var Grace
Kelly, eiginkona furstans, en
við nánari athugun sást að
hún hélt dauðahaldi í tösku
sína svo hnúarnir hvítnuðu.
Þetta gerðist á Mallorca fyr
ir nokkrum dögum, er fursta-
hjónin voru þar á ferðalagi.
Efnt var til hautats þeim til
heiðurs Og hinn frægi nauta-
bani, Murillo, lagði af velli
mörg naut. Eftir sýninguna
bað Rainier fursti leyfis um
að fá að fara inn í hringinn.
Leyfið var veitt — daginn eft-
ir.
Næsta dag stökk ungur, fjör
ugur boli inn á völlinn. Á
áhorfendapöllunum sátu 50
gestir. Furstinn klæddi sig úr
jakkanum, honum var afhent
eldrauð veifa, Og síðan gekk
hann á móti nautinu, ásamt
MUfillo.
Af þessu varð hið mesta
gaman. Furstinn sýndi að í
honum bjuggu ótvíræðir
nautabanahæfileikar, en um
síðir fékk hann nóg, þakkaði
Murillo fyrir að hafa veitt sér
tækifæri til að komast í ná-
vígi við reiðan tarf og gekk á
braut.
Þá gerðist óvæntur atburð-

Brotajárn við
C arðskagavita
1 SUMAR hefur maður að nafni
Guðni Ingimundarson í Borgar-
túni í Garðahreppi unnið að því
að ná brotajárni á land við Garð-
skagavita. Keypti hann ásamt
bróður sínum þrjú skápsflök
þarna , en um tuttugu skip munu
hafa strandað á Garðskagaflös-
Góður afli
togskipa
við Norðurland
Dalvík, 17 júlí
MJÖG góður afli er nú hjá skip-
um, er stunda tögveiði við Norð-
urland. í gær kom togskipið
Björgúlfur úr þriðju veiðiferð
sinni á tæpum mánuði. Hefur afl-
inn verið 80—100 lestir eftir viku
útivist. Hann hefur ýmist verið
lagður upp á Sauðárkróki eða
Akureyri, og nú síðast á Dalvík.
Mestur hluti hans hefur farið í
frystingu. — SPJ.
inni frá því um aldamót, að sögn
vitavarðar Garðskagavita.
Guðni hefur trukk með krana
til umráða og smíðaði sér einnig
kerru til að hafa aftan í trukkn-
um. Síðan ruddi hann leiðina nið-
ur að skipsflökunum, sprengdi
stærstu járnstykkin og hlóð á
kerruna með krananum. Hefur
honum þannig tekizt að koma all-
miklu járni á þurrt, en mun síð-
an flytja það til Reykjavíkur Og
selja sem brotajárn. Milli fjögur
og fimm hundruð krónur fást nú
iyrir tonn af brotajárni.
Talsvert meira járn er þarna,
en sjórinn lemur á því daga og
nætur og rífur það smám sam-
an sundur. Síðasta skipið, sem
strandaði á Garðskagaflánni var
finnskt. Það strandaði árið 1058
og keyptu menn frá Sandgerði
flakið og rifu úr því allt nýti-
legt. Afgangurinn af því er nú
alveg horfinn. Helmingur af
stóru skipi ,sem strandaði á stríðs
árunum, sást einnig lengi, en
hefur nú sömuleiðis orðið eyð-
ingarmætti sjávarins að bráð.
Tvö eða þrjú skip hafa strand-
að við Garðskagavita síðan 1950
og sjást leifarnar af þeim enn.
Skákþlng Norðurlanda
hefst ■ Rvík nk. föstudag
BKÁKÞING Norðurlanda verður
eem kunnugt er haldið í Reykja-
vík að þessu sinni, og hefst það
n.k. föstudag kl. 7 e.h. í Gagn-
fræðaskóla Austurbæjar. Mótið
hefur einu sinni áður verið hald-
fð í Reykjavík, árið 1950, og varð
Baldur Möller þá Norðurlanda-
meistari.
Teflt verður I fjórum flokkum,
Jandsliðsflokki, meistaraflokki
i(tvískipt), 1. flokki og unglinga
flokki. Er það einum flokki fleira
en 1950. Unglingaflokkurinn bæt
Sst við, en keppendur í honum
mega vera 20 ára og yngri. Má
f þeim flokki vænta harðrar
keppni milli Jóns Hálfdánsson-
•r, Braga Kristjónssonar, Bene-
dikts Halldórssonar og norska
piltsins Arne Zwaig. í 1. flokki
verður eini kvenþátttakandinn.
Er það danska skákkonan Gud-
run Levald. í meistaraflokki
keppa m.a. ‘Svíarnir Gannholm
og Vannrud Danirnir Karlson og
Schou, og Haukur Sveinsson af
hálfu íslendinga. í landsliðsflokki
er ekki ólíkegt að aðalkepnnin
verði milli Inga R. Jóhannssonar
og Axel Nielsens, sem keppti fyr
ir Dani á Ólympíumótinu í Leip-
zig. Aðrir koma einnig til greina,
svo sem Gunnar Gunnarsson,
Ingvar Ásmundsson, Guðmund-
ur Ágústsson, Jón Pálsson, Lár-
us Johnsen og Jón Þorsteins-
son, auk Svíanna Lungdahl og
Brynhammer.
Dregið verður í öllum flokkum
nk. fimmtudag kl. 8 í Café Höll
uppi.

Nautabaninn og furstinn (í'
hvítu skyrtunni) stökkva til
hliðar um leið og nautið gerir
árás. Stuttu seinna lá furstinn
undir dýrinu, bjargarlaus.
ur. Nautið tók viðbragð og
stökk með leifturhraða í átt
til furstans, Hróp áhorfenda
knúðu Rainier fursta til að
líta við og hann varð svo
hissa að hann gleymdi að
stökkva til hliðar. Andartaki
síðar lá hann undir dýrinu.
Murillo brá skjótt við Og tókst
að tæla nautið frá furstan-
um.
Furstinn reis á fætur og
burstaði af sér rykið. Hann
var alveg ómeiddur. Og hann
var fljótur að komast til á-
horfendapallanna — í öryggið.
Rússar stöðva
finnskt skip
HELSINGFORS, 15. júlí. —
— (NTB — FNB) —
FINNSKA gufuskipið „Eira“
var síðastliðinn laugardags-
morgun stöðvað af sovézku
herskipi. Skeði þetta sunnar-
lega á Eystrasalti, á alþjóð-
legri siglingaleið.
Fékk „Eira“ fyrirskipanir um
að fylgja hinu sovézka herskipi
eftir, og var siglt norður á bóg-
inn í fullar tvær klukkustundir.
Að svo búnu var hinu finnska
skipi tilkynnt, að það gæti hald-
ið áfram för sinni.
„Eira“, sem er 2.321 lestir að
stærð, var á leið til Gdynia í
Póllandi, til þess að sækja kola-
farm.
f Kaupmannahafnarblaðinu BT
hinn 12. júlí s.l. er grein um
skipulagssamkeppnina fyrir nýtt
hverfi í Reykjavík, milli Foss-
vogs og Elliðaáa sem arkitekt-
ar frá öllum Norðurlöndum taka
nú þátt í. Samkeppnin hefur
vakið mikla athygli, eins og
fram kemur í greininnj og verða
meginatriði hennar rakin hér á
eftir:
Þetta er mesta samkeppni um
skipulagsmál, sem haldin hefur
verið á Norðurlöndum, — stærst
bæði að því er varðar upphæð
verðlaunanna og stærð svæðis-
ins, sem skipuleggja skal. Verð-
launin nema alls 63 bús. d. kr.
og eru 1. verðlaun helmingur
þeirrar upphæðar. En svæðið er
452 ha. að stærð, eða eins stórt
og allur innri hluti Kaupmanna-
hafnar. (Til samanburðar má
geta þess, að Reykjavík innan
Hringbrautar er um 200 ha.)
Svæðið á fyrst og fremst að
skipuleggja sem fullkomið íbúð-
arhverfi, með almenningsgörð-
um, baðstað og jafnvel kirkju-
garði, svo að eitthvað sé nefnt.
Mörg bíiastæði
f útboðinu fyrir samkeppnina
er gert ráð fyrir mjög mörgum
bílastæðum, eða þremur fyrir
hverjar tvær íbúðir og einu
bílastæði fyrir hverja 50 m2
gólfflatar í verzlunarhúsum.
þess er getið til samanburðar,
að í Kaupmannahöfn sé ekki
gert ráð fyrir nema einu bíla-
stæði fyrir hverja 100 m2 gólf-
flatar við verzlunar- og skrif-
stofuhús, og þó séu tiltölulega
fleiri bílar þar, en nokkurs staS
ar annars staðar í Danmörku.
Síðan segir frá því hve nýjar
íbúðir séu yfirleitt stórar í
Reykjavk, en þeir sem taka þátt.
í samkeppninni þurfa að taka
tillit til þess.
Gert er ráð fyrir, að þetta nýja
hverfi verði hitað upp með
hveravatni og að afgangsvatn á
sumrin verði notað vegna bað-
staðarins.
Að lokum þarf svo að taka til-
lit til þess, að Reykjavík er á
jarðskjálftasvæði og verða flest
hxisin því byggð úr járnbentri
steinsteypu, enda sé nú nægjan-
legt sement framleitt í landinu
sjálfu.
Kom með veika
ESKIFIRÐI, 17. júlí. — Varðskip
ið Þór kom hingað í morgun með
mótorbátinn Tjald VE, en hann
hafði fengið nótina í skrúfuna.
Brezkur togari frá Fleetwood
kom einnig hingað í morgun með
tvo veika skipverja. Veikindi
þeirra eru ekki talin alvarlegs
eðlis. — G. W.
aftur
norður
HAFNARFIRÐI — Rins og
getið var um hér í blaðinu
fyrir skömmu var 22 ára gam
all piltur héðan úr bænum,
Haraldur Jónsson, Jóns Þ.
Jónssonar verkstjóra nær
drukknaður er hann féll fyrir
borð af síldarbát fyrir norðan.
En fyrir snarræði og hreysti
skipstjóra hans, Sigurðar
Brynjólfssonar, varð honum
bjargað og gerðar á honum
lífgunartilraunir í 4 klukku-
stundir áður en hann komst
til fullrar meðvitundar.
Fór Haraldur hingað suður
þegar hann hafði jafnað sig
og hefir siðan að mestu verið
undir læknishendi. Hann var
allmjög marinn á brjóstinu
eftir hinar látlausu lífgunartil
raunir, sem stóðu svo lengi og
einnig hefir hann haft meðal
sem hreinsar lungun.
Haraldur er nú að mestu
búinn að ná sér, og fyrir
helgina fór hann aftur norð-
ur á síldveiðar, þar sem hann
mun verða á Hávarði, sama
bátnum og hann tók út af.

-<s>'
„Gleymt er þá gleypt er“
JÁ, SVO segir máltækið, og allt-
of oft látum við það satt segja.
Mín fyrstu kynni af Færeying-
um voru þau, að þeir voru að
koma í land af skútum sínum til
bændanna á Látrum, með kex
og fleira og fá út á það leyfi til
að skjóta nokkra „fúgla“ eða að
taka nokkur pgg úr Látrabjargi.
Vitanlega fannst okkur krökkun-
um mikið happ að fá kexið og
fannst það alveg furðulegt af
feðrum okkar ef þeir urðu ekki
við bón þessara fátæklegu sjó-
manna, sem voru svo vingjarn-
legir við okkur krakkana.
En ég átti eftir að hafa meiri
og nánari kynni af færeyskum
sjómönnum, sem voru öll þann
veg að þeir urðu meiri menn í
mínum augum, svo mér verður
alltaf hlýtt til þeirra, og skil vel
þeirra hörðu lífsbaráttu, eins og
raunar allir fslendingar.
Það var kannske af því, að það
var sem færi um mig einhver
ónot þegar sú frétt barst, að eitt
af varðskipum okkar hefði tekið
þrjár handfæraskútur Færeyinga
að ólöglegum veiðum við Kol-
beinsey. Ekki efaðist ég þó um,
að varðskipsmenn, þeir er skút-
urnar tóku hefðu farið þar að
lögum í einu og öllu, heldur hitt,
að með því að beita þessi færa-
skip vina okkar og nágranna hér
í norðrinu, Landhelgislögunum út
æsar, þá væri með því verið
að sýna þeim óverðskuldaða
harðleikni, til dæmis miðað við
Bretann, sem sýnt hefir okkur
hér á miðunum takmarkalaus-
ann yfirgang og annað verra,
svo ekki sé meira sagt, allt frá
því þeir komu hingað til fisk-
veiða og til þessa. En sú ljóta
saga er kunn hverjum landa, og
verður því ekki rakin hér.
Ekkert slíkt hafa Færeyingar
aðhafzt hér á miðunum, fyrr eða
síðar. Þessar færaskútúr út við
eyðiskerið Kolbeinsey, voru ekki
varðar af bryndrekum með gín-
andi fallbyssukjafta og alls konar
morðtól. Varðskipsmönnum var
ekki tekið með bareflum og öðr-
um tólum er þeir hugðust vinna
sín skyldustörf og fara um borð
í skipin. Færeysku færakarlarn-
ir kölluðu ekki á neina mömmu
með brynvarinn pilsfald til að
skríða uppundir.
Nei, hinir- háttvísu skútuskip-
stjórar voru menn til að standa
reikningsskap gerða sinna, og
að því að sagt er, lyftu húfum
sínum í virðingarskyni við okk-
ar varðskipsmenn er þeir stigu
um borð í skipin, og létu þá
færa skip sín til hafnar mót- ^
þróalaust, þar sem færin þeirra
og afli var svo gert upptækt,
auk þess veruleg sekt.
Tugir brezkra togara hafa ver
ið staðnir hér að ólöglegum veið-
um en brezkir bryndrekar hindr
að okkar varðskipsmenn í að
koma þeim til hafnar. Öllum þess
um skipum, voru gefnar upp all
ar sakir, og tel ég þá ráðstöfim
eðlilega og sjálfsagða, til að sýna
sáttavilja okkar í landhelgisdeil-
unni, enda munum við hafa vax
ið í augum annara þjóða við
þær aðgerðir, en það er ekki lík-
legt að við gjörum það við töku
þessara færaskipa, þegar í hlut
á þjóð, sem allfcaf hefir sýnt
okkur vinsemd, og mannað fyrir
okkur fiskiflotann þegar við höfð
um ekki menn til þess sjálfir,
en „Gleymt er þá gleypt er“.
Mundi það nokkru skipta okk
ar landhelgi, úr því sem komið
er, þótt færaskip Færeyinga
fengju að veiða innan hennar
innað fjórum mílum, og fengju
aðeins áminningu við fyrsta
brot? Ég held ekki, og teldi það
verðskuldaðan vináttuvott að
bjóða Færeyingum það, um ríf-
legan ,,umþóftunartíma“.
Látrum 26. júní 1961
Þórður Jónsson.