Morgunblaðið - 18.07.1965, Blaðsíða 14

14
MORCU N BLAÐIÐ
Sunnudagur 18. júlí 1963
Mountbatten lávarður kveður
eftir 52 ára þjónustu
Fáir hafa unnið meira starf
Battenberg var ættarnafnið
þar til því var breytt í Mount-
á jafnmörgum sviðum
Bretland
fyrir
í ÞESSARI viku Iætur
Mountbatten lávarður, y£-
irmaður brezka herfor-
ingjaráðsins, a£ störfum eft
ir áratuga þjónustu í þágu
lands síns. Venjulega er
það svo, er æðstu yfirmenn
brezka hersins láta af störf
um, að þeir taka hatt sinn
og staf og hverfa umbúða-
laust að tjaldahaki, en svo
verður ekki um aðmírál
Louis Francis Alhert Vict-
or Nicholas, fyrsta Mount-
hatten lávarð af Burma,
frænda bæði Elísabetar
drottningar og Philips H
prins.
f heiðursskyni fyrir frá-
bæra frammistöðu o. dygga-
þjónustu verður Mountbatten
kvaddur með mikilli viðhöfn
er hann yfirgefur varnarmála-
ráðuneytið í Whitehall.
Hljómsveit frá brezka flotan-
um með skjannahvíta hjálma
mun leika hergöngulög, og
beggja vegna á tröppum ráðu-
neytisins munu standa æðstu
menn flughers, flota og land-
hers ásamt þreföldum heið-
ursverði. í gegnum þessa
fylkingu mun hinn hávaxni
„Dickie“ Mountbatten ganga,
stíga inn í bifreið, og aka á
brott. Mountbatten er nú 65
ára gamall, og mun ljúka 52
ára óslitinni þjónustu í þágu
krúnu og lands.
Fáir menn hafa þjónað
Bretlandi á jafnmörgum svið-
batten til þess að aðlaga það
enkri tungu og venjum.
Hinn ungi sjóliðsforingi
varð fyrir miklu áfalli í fyrri
heimsstyrjöldinni er faðir
bans var hrakinn úr embætti
með sífelldum dylgjum og
árásum vegna hins þýzka upp-
runa síns. Hinn ungi Mount-
batten strengdi þess þá heit
að komast eins háft og hægt
væri til þess að koma fram
hefndum fyrir auðmýkingu
föður síns.
Á árunum milli heims-
styrjaldanna lifði Mountbatt-
en þó áhyggjulausu lífi, og
var maður velþekktur í sam-
kvæmislífinu. Hann kynntist
og kvæntist síðan Edwina
Ashley, og af og til fór hann
Mountbatten var síðati landsstjóri Indlands, og hafði það
hlutverk að binda enda á stjórn Breta þar. Hér sézt hann
ásamt Nehru. — Churchill yrti ekki á Mountbatten í fimm
ár eftir Indlandsveruna.
Mountbatten lávarður í full-
um skrúða riddaraliðs hirðar-
innar.
um. Hann var sjóliði um borð
í kafbáti í heimsstyrjöldinni
fyrri, yfirmaður hinna heims-
kunnu „commando" sveita
Breta í styrjöldinni gegn
Hitler, yfirmaður herja Banda
manna í Burma, síðasti lands-
stjóri Indlands, og fyrsti yfir-
maður sameinaðs herforingja-
ráðs Breta. Mountbatten er
óumdeilanlega undramaður
eins og þeir gerast mestir á
brezka vísu.
Feril sinn hóf „Dickie“,
barnabarn Victoríu drottnin-
ingar, aðeins 13 ára gamall, er
hann innritaðist í Osborne,
skóla fyrir sjóliðsforingjaefni.
Um þetta leyti var faðir hans,
Louis prins af Battenberg,
æðsti maður brezka flotans.
í siglingar með David frænda
sínum (síðar Játvarði kon-
ungi VIII), og var tíður gestur
í beztu næturklúbbum Lund-
únaborgar.
Er heimsstyrjöldin síðari
brauzt út varð Mountbatten
yfirmaður tundurspillasveitar.
Hann þótti maður með ein-
dæmum hugrakkur og ákveð-
inn og tvisvar munaði litlu
að skip hans, HMS Kelly, yrði
skotið í kaf.
Alllöngu síðar, er Mount-
batten stjórnaði hinni frægu
Dieppe „commando“-árás, en
í henni voru 5,000 Kandamenn
ýmist felldir eða teknir
höndum, var hann harðlega
gagnrýndur af ýmsum fyrir
að vera skeytingarlaus. Brezk-
Mountbatten lávarður. Pessi mynd var tekin er hann ók til
útfarar hins gamla verndara síns, Sir Winston Churchills.
ur hershöfðingi sagði um
hann: „Vera má að Dickie hafi
verið beztur manna í að
koma mönnum úr vandræð-
slyngasti við að koma mönn-
um í vandræði“. En Winston
Ohurchill féll vel framsækni
og kapp Mountibattens, og
fól honum að sjá um gerð og
smíði landgöngutækja fyrir
innrásina í Normandí. Síðar
gerði Churchill Mountbatten
að yfirmanni hernaðaraðgerð-
anna í Suðaustur-Asíu.
Lipurð Mountbatten í sam-
skiptum við indverska leið-
toga á stríðsárunum varð til
þess að Clement Attlee, for-
sætisráðherra, gerði hann að
landsstjóra í Indlandi, og var
hlutverk Mountbattens í því
embætti að binda enda á
stjórn Breta í Indlandi. Ásamt
konu sinni, Edwina, reyndi
hann án árangurs að koma í
veg fyrir deiluna milli Ind-
lands og Pakistan. Hann
komst frá þessu þannig að
Indverjar virtu hann, Pak-
istanmenn smánuðu hann, og
hinn gamli verndari hans og
heimsveldismaður, Windston
Churohill, yrti ekki á hann í
fimm ár.
Er Mountbatten kom frá
Indlandi hafnaði hann stöðu
sem varnarmálaráðherra I
stjórn Verkamannaflokksins,
en var gerður yfirmaður her-
afla NATO á MiðjarðarhafL
Árið 1955 hreppti hann loks
hina gömlu stöðu föður síns
sem æðsti yfirmaður flotans,
En hátindi sínum náði Mount-
batten lávarður fjórum árum
síðar er hann var gerður að
yfirmanni Varnarmálaráðsins.
í þeirri stöðu kom hann á
nýjum vopnakerfum og her-
tækni, og nær einum síns liðs
liðs tókst honum að koma því
á að allur brezki herinn, á sjó,
á landi og í lofti, skyldi lúta
einni sameiginlegri yfirstjórn.
Enda þótt Mountbatten lá-
varður dragi sig nú í hlé frá
störfum fyrir herinn, munu
starfsorka hans og andríki
þá verða nýtt áfram í þágu
brezku stjórnarinnar. Hann
verður yfirmaður herferðar,
sem stjórnin gerir til þess að
auk rafeindatækniiðnað Bret-
lands. Ef marka má fyrri feril
Mountbattens, mun honum
vel farnast í hinni nýju stöðu
líkt og hinum fyrri, því hann
er eins og einn vina hans hef-
ur lýst honum „aldrei ánægð-
ur með að vera í öðru sæti.“
Umræður í Moskvu
„ athyglisverðar “
- en munu vart leiða til árangurs
að svo stöddu
Washington, 16. júlí — AP.
TALSMENN Bandaríkjastjórn
*r skýrðu frá því í dag, að við-
ræður Averell Harriman, sér-
m staks sendimanns Bandaríkja-
stjórnar, og sovézkra ráðamanna
sem fram fóru í dag um ástand-
ið í Vietnam, hefðu verið „at-
hyglisverðar“. Hins vegar væri
rétt að leggja áherzlu á, að ekki
væru miklar vonir við það
bundnar, að viðræður þessar
væru líklegar til að koma á friði
í Vietnam að svo stöddu.
Harrimann ræddi lengi dags
við Alexei Kosygin, forsætisráð-
herra Sovétríkjanna, en að lokn-
um fundinum sendi hann ráða-
mönnum f Washington skeyti
um árangux þeirra
Talsmenn Bandaríkjastjórnar
gáfu fréttamönnum sérstaka til-
kynningu, þar sem segir m.a.:
„Averell Harriman ræddi í dag
við Kosygin, forsætisráðherra, í
þrjár klukkustundir. Þetta var
annar fundur þeirra á tveimur
dögum. Umræðurnar voru at-
hyglisverðar, en benda ekki til
þess, að neitt nýtt hafi gerzt,
sem líklegt sé til að koma á friði
í Vietnam, að sv stöddu.,,
Talið er, að Kosygin hafi sagt
Harriman, að það sé skoðun so-
vézku stjórnarinnar, að Banda-
ríkin heyi nú árásarstyrjöld á
Vietnam, og sprengjuárásir á
N-Vietnam eigi að stöðva nú þeg
ar. Þá mætti frekar búast við, að
einhver grundvöllur undir vopna
hlésumræður væri fenginn.
Harriman mun hafa tjáð so-
vézka forsætisráðherranum, að
Johnson, jBandarikjaforseti, hafi
í huga að grípa til allra
hernaðarráðstafana, sem nauð-
synlegar kunna að reynast
til þess að koma í veg fyrir. að
kommúnistar leggi undir sig allt
S-Vietnam.
Gert er ráð fyrir, að Harriman
muni eiga viðræður við fleiri
sovézka ráðamenn.
Trúlofunarhringar
H \ L L D O R
Skólavörðustíg 2.
Kópavogur
Húsnæði, ca. 60—70 ferm. fyrir ritfanga- eða bóka-
verzlun óskast til leigu sem fyrst.
Nánari upplýsingar í síma 20925.
Royal ávaxtahlaup
inniheldur C. bætiefni.
Góður eftirmatur. Einnig
mjög fallegt til skryet-
ingar á kökum og tertum.
Matreiðsla:
a. Leysið innihald pakk
ans upp í einum bolla
(Yi ltr. af heitu vatni.
Bætið síðan við sama
magni af köldu vatni.
b. Setjið í mót og látið
hlaupa.