Morgunblaðið - 01.07.1967, Side 20
20
MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 1. JÚLÍ 1967.
Hvert er raunverulegt verðmæti
íbúða í „Reynimelsbiokkinni"?
MIÐJUDAGINN 23. maí birtist
1 Vísi löng grein etftir Guðmum.'d;
Guðmundsson, formann Bygg-
ingarsamvinnufélags verka-
manna og sjómanna, um ..Reyni
melsblokkiina“ svonefndu. Grein
þessi var skriifuð vegna athuga-
semda þeirra, sem Meistarafél-
að húsasmiða lét frá sér fara
í lok apríl og Vísir birti 27.
sama mán., en tilefnið var ýms-
*ar fullyrðingar, sem slegið var
tfram á prenti í sambandi við
bfangreinda byggingu og svigur
rmæli í garð húsasmiða og ann-
arra iðnaðarmanna. Var mjög
Iþað raett um þaer mundir, hve
ódýrar íbúðimar í Reynimels-
Viúsinu væru, og töldu sumir
!það sörunun þess að ekki væri'
•allt með felldu, að því er snerti
'byggingarkostnað í landinu
GG segir að vísu, að hann
bafi „ekkert (fundið) í þessari
greih, sem svaravert væri“, en
samt fyllir svar hans heila síðu
4 Vísi!! GG lætur einnig svo:
sem hann viti, að grein Meisti
arafélagsins hafi alls ekki verið
'svar stjórnar þess. „Þykist. ég
belduT þekkja í greininni Giss-
ur Sigurðsson, sem þaraa hefir
■misnotað aðstöðu sína sem for-
maður Meistartafélags húsa-
smiða í Reykjavík. Enda mun
ég beina orðum roínum til hans
fyrst og fremst . .“ Verður GG
þó að sætta sig við, að stjórn
MH í heild svari honum, eins
og sjá má af undirskrift þess-
■araT greinar. Getur hann þá:
kannski varið næstu vikum tii
að athuga, hvort hann „þekk-
ít“ einhverja fleiri stjórnarmeð
limi af þessu skrifi.
Það er annars sarunast sagna,
að lesendur grednar GG verða
litlu nær við lestur hennar.
Hann leiðir hjá sér að svara
spurnin.gum, sem honum ætti
að vera vandalítáð að skýra, að
menn halda. Hann á t.d. ekkert
svar við því, hví hans félagi
fékk lóð á bezta stað í bænurn,
'roeðan það var svo a9 segjai
‘enn í burðarliðunuim, meðan all
ir aðrir umsækjendur um lóðin
ehu lótnir bíða von úr vitá. GG
isegir, að Gissuri „svíður einnai
sárast, og stingur honum það*
mikið augun (svo!) að borgar-
stjórn skyldi úthluta 36 efnalitl
um vehkamanna- og sjómanna-
fjölskyldum lóðina Reynknel
08—94 ..." Það er nefnilega.
á nokkuð margra vitorði, þótt
GG þykist ekkert um það vita,
að lóðaumsóknir liggja oft mán-
■uðum saman — ef ekki árum —
hjá borgaryfirvöldunum, áður
en þær eru afgreáddar. Það á
ein.s við um umsóknir bygging-
'arsamvinnufélaga og annara.
’BVS fékk hins vegar svV) greiða
afgreiðslu, að það beið lóðar
einnar í um það bil eins marga
daga og aðrir verða að bdða £
vikur eða mánuði.
GG reynir í þessu efni að
’þræra lesendur til meðaumk-
*unra með „efnalitlum verka-
manna- og sjómannafjölskyld-
'um“, sem vondir húsasmiðir
vilji leika illa. Slíkar fjölskyld-
ut eru alls góðs maklegar, en
Vill GG upplýsa þetta: Hve
margar af þeim fjölskyldum,
sem búa í Rieynimel 88—94, eru
raunverulega „efnalitlar verka-
manna- og sjómannafjölskyld-
ur“? Telst GG verkamaður eða
sjómaður? Eða er Bergþór Úlf-
arsson sem verið hefir málsvard
BVS í útvarpin, verkamaður eða-
sjómaður? Vonandi gefur GG
greið svör við svo einföldum1.
spurningum.
MH benti á, að ekki hefði
verið gengið eins hart að BVS
við innheimtu gatnagerðar-
gjalda og ýmsum öðrum. Aðrir
verða að greiða þetta gjald
mörgum roánuðum áður en þeir
geta hafið framkvæmdir. GG
segir, að félagið „hefir alla tíð
borgað sín gatnagerðargjöld og
borgar þau eftir reikningi frá
skrifstofum borgarverkfræð-
ings“. Þetta „svar“ heitir á
venjulegu máli útúrsnúningur,
en satt að segja er grein GG
full af slíkum „svörum“.
GG telur, að aiveg sé út í
hött að spyrja um varðlag á íbúð
um í ágúst 1965, er BVS lét
félagsmenn greiða sína fyrstu
greiðslu. Hann segir: „Ég skil
nú ekki, hvað þetta kemur mál-
inu við“. Lofsverð hreinskilni,
en það er erfitt að eiga orða-
skipti við mann, sem skilur ekki
meginatriði umræðuefnisins.
Það er í raunninni nær ógern-
ingur að ræða við mann, sem
fer eins rösklega undan í flæm-
ingi og GG gerir. Hugsandi menn
sjá þó, að ekki er allt með
felldu með málstað hans, þegar
reglan virðist vera þessi: Bezt
er að leiða alveg hjá sér að
svara, næst bezta úrræðið að
svara með hálfyrðum.
Þótt GG hafi fyllt að kalla
heila síðu, skal ekki farið lengra
út í að ræða grein hans að sinni.
En svo vill til, að hægt er að
benda á ýmis atriði, sem sanna
það, er haldið hefir verið fram,
að margt muni enn vera hulið í
þessu sérstæða húsbyggingar-
máli. En smám saman koma
ýmis atriði í ljós og skal fáeinna
getið að þessu sinni.
Því er haldið fram af tals-
mönnum BVS, að allt hafi verið
tínt til varðandi kostnað við
bygginguna, og GG endurtekur,
að öll vinna hafi verið unnin
samkvæmt uppmæUngu. Hér er
ekki rétt með farið, því að tré-
smíðar haifa ekki verið roældar
síðan í júlí á sl. ári. Síðasta tré-
smíðavinna, sem var mæld, var
reisn á þaksperrum, en að öðru
leyti hefir vinna við þakið ekki
verið mæld. Þaksmíðin, sem
hefir verið keypt, kostaði kr.
49.315.68 samkvæmt uppmæl-
ingu, en önnur trésmíðavinna
hefir ekki verið mæld í húsinu
síðan. Er þetta þó brot á samn-
ingum sveina og meistara, því
að í þeim segir: „ÖU trésmíða-
vinna, í nýbyggingum, fyrir ofan
neðstu plötu, við uppsteypu
húsa (að fokheldu ástandi), þar
með talið gler, gluggarammar og
lögin á þakefni, sem ákvæðis-
vinnutaxtinn nær yfir, skal
unnin samkvæmt þeim taxta“.
Þá er rétt að rifja upp, að Vís-
ir sagði, 5. apríl, að roótaupp-
sláttur hefði kostað kr.
848,253,71, en fyrir liggja mæl-
ingar á þessari vinnu, sem nema
kr. 1,028,202,76. Hér skakkar
engu smáræði, bara kr.
179,949,05, svo að þetta eina verk
hefir kostað meira en 20% meira
en uppi hefir verið látið. Það
munar um minna — jafnvel á
verðbólgutímum.
Fullyrt er af forsvarsmönn-
um BVS, að byggingarkostnaður
hjá þeim sé ekki svo lágur, sem
raun ber vitni, því að þeir hafi
leitazt við að spara og skorið
kostnað við nögL Öðru nær.
Þessir menn segja, að hjá þeim
sé „frágangur almennt vandaðri
en tíðkast í fjölbýlishúsum“.
Þessu hefir verið lýst yfir í
útvarpinu — en nú er upplýst
um a.m.k. eitt verk í ibúð í húsi
þessu, að það var þannig að
hendi leyst af íbúðareiganda, að
ef meistari í viðkomandi iðn-
grein hefði skilað því með þeim
þeim hætti, hefði hann orðið
skaðabótaskyldur eða orðið að
vinna verkið upp á nýtt!
Hér var um það að ræða, að
íbúðareigandi málaði íbúð sína
sjálfur. Honum hafði verið sagt
að verkið mundi kosta kr.
43,000 skv. mælingartaxta, og
hann málaði þá bara íbúðina
sjálfur á 140 tímum. Málara-
meistarafélag Reykjavíkur fékk
að mæla íbúðina og kom þá í
Ijós, að meistarinn hefði ekki
mátt taka meira en kr. 18,326,80
fyrir verkið. En þótt slíkur mun-
ur væri á áætlunarverðinu og
því, sem verkið hefði mátt kosta
hjá meistara, var ekkí því að
heilsa, að verðmæti vimnueig-
anda næmi kr. 18,326,80. Nei,
fjarri því. Það nam ekki einu
sinni þeim kr. 13,637,50, sem
sveinn hefði fengið fyrir þetta
verk. Það var svo lélega unnið,
að 25-30% skorti á, að boðlegt
væri fyrir þessa lægri upphæð,
svo að meistari, sem hefði talið
sér sæma að skila slíku verki,
hefði orðið bótaskyldur sem
þessu hefði numið.
Hér er komið að einu megin-
atriðinu, sem knýr fram þessa
spurningu: Hve mikið af þeirri
vinnu, sem eigendur einstakra
íbúða hafa lagt fram, er með
sama hætti og málun umgetinn-
ar íbúðar. Hve mikill hluti húss-
ins er unninn þannig af eigend-
um, að slík vinnubrögð af meist-
ara hálfu mundi gera á bóta-
skylda?
MH skortir þekkingu á húsinu
til að svara þessu, en varla ætti
GG að vefjast tunga um tönn.
Eða segir hann kannske: „Ég
skil nú ekkL hvað þetta kemur
málinu við“.
Á það hefir verið bent, að
menn, sem byggja fyrir sjálfa
sig, sætta sig við ýmislegt, sem
þeir mundu aldrei líta við frá
„þeim mönnum, sem byggja íbúð
arhúsnæði í því augnamiði að
selja það strax aftur á fasteigna-
markaðinum". íbúar á Reyni-
mel 88-94 eru að vinna fyrir sig
og vilja vinna sem ódýrast, svo
að þeir geta leyft sér sitt af
hverju. En lítum á málið frá
öðru sjónarmiði. Hvers virði eru
íbúðir eða hús, sem þannig eru
byggð, ef þau eru athuguð vand-
lega? Gæti ekki farið svo af þess
um sökum, að íbúðir af þessu
tagi gengju ekki einu sinni út
fyrir það lága kostnaðarverð,
sem á þeim hefir verið nefnt.
Það hlýtur annars að vekja
nokkra furðu í þessu sambandi,
að eina byggingarsamvinnu-
félagið, sem hefir beinlínis verið
sakað um okur af hálfu for-
svarsmanna BVS — Byggingar-
samvinnufélag verkamanna —•
hefir ekki látið í sér heyra i
þessum deilumálum. Hvað veld-
ur þeirri þögn? Er orsökin sú, að
það félag treystir sér ekki til að
andmæla þeim ásökunum, sem
að því hefir verið beint? Telur
það heppilegast fyrir sig, starf-
semi sína og forráðamenn, að
þögnin hylji þá blæju sinni? Það
býður íbúðir fyrir mun hærra
verð en BVS segist smíða fyrir
félagsmenn sína, og vegna eigin
félagsmanna ætti þetta gamla og
virta byggingarfélag að rjúfa
þögnina og skýra málið frá sínu
sjónarmiði.
Annars er rétt að benda einn-
ig á það, að Framkvæmdanefnd
'byggingaáætlunar hefir nú haf-
izt handa um smíði 2ja til 4ra
herbergja í'búða. Ekki þarf að
efa, að þar sé byggt við beztu
aðstæður á öllum sviðum. Samt
er verð þessara íbúða áætlað kr.
655.000 til 970.000 á móti kr.
480.000—680.000 í sambærileg-
um íbúðum hjá BVS. Enginn
mun væna þessa stofnun um, að
hún reyni að féfletta efnalitla
alþýðumenn — en samt er verð-
lag hjá henni ekki eins hagstætt
og BVS telur það vera hjá sér.
Hér má ennfremur skjóta því
inn, að allir aðilar, sem standa 1
húsbyggingum, þurfa mikinn
tíma til að leita eftir hagkvæm-
um efniskaupum og afla fjár til
framkvæmdanna. Þau störf er
ekki hægt að inna af hendi á
öðrum tímum en þeim, þegar
verzlanir og lánastofnanir eru
opnar, þ.e. í venjulegum vinnu-
tíma. Þetta kostar því dýrmætan
tíma, en ekki er til þess vitað, að
formaður eða gjaldkeri BVS,
sem báðir eru starfsmenn þess
opinbera, hafi ekki tekið full
laun hjá þeim aðilum þrátt fyrir
timafrek störf í þágu BVS.
Þegar menn lesa framanskráð
gaumgæfilega, gera þeir sér þess
grein, að í þessu máli ber allt að
sama brunni. Aðalatriðin verða
æ skýrari eftir því sem málið er
rætt lengur, og þau eru í stuttu
máli á þessa leið:
Því virðist fara mjög fjarri,
að öll kurl sé komin til grafar
í sambandi við Reynimelsbygg-
ingu BVS.
Á tölur þær, sem upp hafa
verið gefnar varðandi byggingu
BVS og eiga að vera tæmandi,
vantar stórar fúlgur, eins og
sýnt hefur verið fram á.
Það eina atriði, sem hefir tek-
izt að kanna í sambandi við frá-
gang íbúðar, hefir leitt í ljós, að
honum er ábótavant, að nemur
þúsundum króna.
Um hve háa fjárfúlgu skyldi
verða að ræða, ef sams konar at-
hugun færi fram á byggingunni
allri, hverri íbúð?
Af þessu öllu ætti mönnum að
vera Ijóst, að það er engan veg-
inn nóg að slá fram tölum, sem
eiga að sýna ótrúlega lágan bygg
ingarkostnað, ef þær reynast svo
blekkingar að meira eða minna
leyti. Má gera ráð fyrir, að fleiri
atriði af sama tagi, sem getið
hefir verið, komi í ljós, er fram
líða stundir, í sambandi við
byggingu þessa, svo að hér reyn-
ist jafnvel á ferðinni kostnaðar-
samara ævintýri en menn hugðu
og lítið verði eftir af skraut-
fjöðrum forráðamanna BVS, um
það er lýkur.
Að endingu skal vikið að þeim
ummælum GG, að Gissur Sig-
urðsson ætti að birta reikninga
sína í sarobandi við húsbygging-
ar. í því sambandi skal á það
'bent, að Gissur varð einna fyrst-
ur manna til að afhenda rann-
sóknarnefnd byggingarkostnaðar
reikninga yfir fullunnin verk —
ekki hálfköruð, eins og GG og
hans menn hafa látið sér sæma
að gorta af við almeruiing. Og
Gissur afhenti þessa reikninga,
áður en GG hóf krossferð sína
— sem hætt er við að Ijúki á
sama hátt og flestum krossferð-
um fyrri alda!
Reykjavík, 13. júní 1967
Stjórn. Meisiarafélags húsa-
saniða.
Húsbyggjendur athugið
Steinasteypa Suðurnesja býður yður tvær gerðir af byggingarsteini í íbúðarhúsið: Stærð 20 x 40 x 20 sm.
í bifreiðageymsluna og ýmis konar burðarveggi stærð 20 x 40 x 14,4 sm. Ofangreindar tegundir framleið-
um vér einvörðungu úr svörtu hraungjalli, algjörlega hreinu eíni, enda hlotið mjög góða dóma. Fram-
leiðum einnig allar þykktir af milliveggjaplötum úr léttum bruna. Getum einnig boðið plöturnar full-
þurrkaðir ef óskað er. Mjög stuttur afgreiðslurfrestur. Nánari upplýsingar veittar í símum 1373 og 1040
Keflavík (heimasímar). Ennfremur sýnishorn í verzluninni Háaleiti, Keflavík og hjá Þorkeli Guðbjarts-
syni, Hveragerði.
JAMES BOND
James Bond
<V IAN FIEMING
DRAWING BY JOKN McLUSKY
IAN FLEMING
Bond stillti myndavélina þannig, að
kann náði öllu svikakerfinn í eina línu:
atúlkunni, sjónaukanum og spilamönnun-
am báðum, sem sátu við borðið tæpum
tuttugu metrum neðar . . . Hefur kónga-
fernu og getur fengið fullt Canasta, ef
hann kastar sjöunni og drepur jóker.
Bond smellti af og . . .
Hver ert þú? Hvað vilt þú?
Taktu það rólega. Ég hef fengið það,
sem þurfti og þar moó er leikurinn bú-
inn . • •