Morgunblaðið - 27.09.1967, Blaðsíða 8
8
MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 27. SEPT. 1M7
Jóhann Hjálmarsson
skriíar um
BÓKMENNTIR
Bók um norræna
samtímahöfunda
SVÍINN Ake Runnquist heíur
á vegum' bókaútgáfunn,ar For-
ums tekið saman nokkrar bæk-
ur um samtímarithöfunda: Mod
erna svenska författaæe, Mod-
erna urtlándska författare, 101
moderna utlándska författare,
og loks Moderna nordiska för-
fattare, sem út kom í fyrra.
Síðastnefnda bókán er forvitni-
legust ilslenskum lesendum, því
þar er fjaUað um islenska
hötfunda ásamt faereyskum,
dönskum. norskum og finnsk-
um. í þessari bók er aftur á
móti ekki minnst á sænska höf-
unda: þeir eru samankomnir 1
Moderna svenska författare,
hafa skiljanlega fengið sér-
stakt bindi.
Bækur Runnquists eru vand-
aðar að frága,ngi, prentaðar á
myndapappír og fylgja myndir
atf öllum þeim höfundum, sem
teknir eru til umræðu, og er
stærð myndanna í samræmi
við álit Runnquists á þeim.
í inngangi segir Áke Runnquist
markmiið sitt hafa verið, að í
stuttum og auðmelltum kynning
argreinum, skýra frá hötfundum.
sem fram hafi kornið eftir stríð-
ið. Um vailið hljótla að vera
skiptar skoðanir, heldur Runn-
quist áfram og segist hafa rætt
það við ýmsa norræna gagn-
rýniendur, en það verður að
skrifast á m.ína ábyrgð, bætir
hann við. Runnquist bendir á,
að í siambandi við val sitt á
tfinnskum og íslenskum höfund-
um, hafi hann orðið að styðj-
ast við það, sem þýtt hefur ver
ið á saensku. Að þessu leyti hef
ur valið einkum verið takmark
að frá íslandi vegna þess að
íslenskar baekur eru ekki auð-
lesn'ar, og erfitt að ná í þær,
segir Runnquis't. Sér til rétt-
lætingar hefur hann einnig orð
eins og þau, að ritið sé ekki
bókmenntaeöguleg heimild að
neánu marki.
Því ber ekki að leynB', að
þrátt fyrir afsökunarorð Runn-
quists, fer ekki hjá þvi að á bók
þessa mun vera litið frá sögu-
llegu sjónarmiði. Þanniig mun
ef til vill verðte álitið, að fs-
lendingar hafi ekki fleirum at-
hyglisverðum riithöfundum á
aff skipa ef á það er litið, aff
þótt finnskumælandi hötfundiar
séu fáir í ritinu, eru þeir langt
um fleiri en þeir íslensku, svo
ekki sé ta,lað um þá færeysku,
sem eru aðeins tveir. Runn-
íjui'st hefur því ekki gert ís-
lendingum stóran greiða með
þtessari bók. Honum hefði átt
að vera það auðvelt, að fá upp
lýsingar um fleiri íslenska hötf-
unda; sumt vel frambærilegt
úr verkum þeirra hefur verið
þýtt á skandinaivísk mál, m.a. á
sænsfcu. Sé atftur á móti að-
eins litið á bók hans sem per-
sónulega skýrslu um áhuga
hans á bókum og höfundum,
má hafa gaman atf henni. Hún
er gerð atf drjúgæi kunnáttu og
getur þess vegna komið að not-
um sem uppsláttarrit. Þeir höf-
undar, sem af íslands hálfu
hatfa fengið rúm í bókinni, eru
allir góðir fulltrúar í'slenskra
samtímabókmennta. En þegar
farið er að lesa um framlag,
þeirra til norænna bófcmennta,
hljóta margir aðrir, ekki ómerk
ai hötfundar, að koma í hng-
ann, Að minnsta kosti ekki
Ake Runnquist
færri en firnm hefðu þurft að
vera viðstaddir til þess að bók-
in gætfi trúverðuga mynd af fs-
landi niútímans. Ég hirði ekki
um að telja þá alla upp, sem
að mínu viti heíur ranglega
verið úthýst, en það eru óneit-
anlega margir snjallir og svip-
mi'Mir rithöfundaT. Ég ætla
heldur að greina frá þeim, sem
plásis hafa fengið. og með þá
upptalningu í buga sér sæmi-
lega lesið fólk fljótlega hvað á
skortir. Þeir sem Runnquist
hetfur valið til að fylla rúm
íslands, eru eftirfarandi höfund
ar: Gunnar Gunnarsson, Hall-
dór Laxness, Hannes Pétursson,
Steinn Steinarr, Þórbergur
Þórðarson, Thor Vilhjáilinisson
og Jón úr Vör. Freistandi er
að giuigga í hvað Runnquist
hefur að segja um þá félaga,
hvað hinar sænsku þýffingr á
verkum þeirra hafa upplýst
hann um.
Runnquist verffur ekki sa/kað
ur um veigamikinn misskilning,
á verkum íslensku höfundanna.
Hann fjailar um þá á skemmti-
legian hátt og án margra vatfa-
samra fullyrðinga. f þessum á-
gætu pistlum er þó að finna
nokkrar villur. Það er til dæm-
is ekki sannleikanum sam-
kvæmt, að Hannes Pétfursson
eigi heima í þeim hópi ungira
skálda, sem fengið hafi á sig
Kínverjum visað úr landi
Túnis, 25. sept. AP.
Túnis-stjóm hefur Iýst kín-
verska sendiherrann í Túnis per-
sona non grata og fyrirskipað
honum og starfliði hans að fara
úr landi. Þessi fyrirmæli gengu
í gildi á miðnætti aðfaranótt
sunnudags. Þessi ákvörðun tók
Túnis-stjórnin eftir að hafa
skipzt á mótmælaorðsendingum
við Peking í síðast liðinni viku.
Peking-stjórnin hafði sent Tú-
nis-stjórn skeyti, þar sem hún er
sökuð um, að vera hliðholl
bandariskri heimsvaldastefnu og
hafi Túnis-stjóm í hyggju að
riðla fylkingum Araba, sem berj-
ist gegn heimsvaldastefnunni.
„Það er stefna Túnis-stjómar, að
selja þjóð sína og Araba-þjóð-
imar“, segir í skeytinu frá Pek-
ing.
Þá var Habib Bourgmba ásak-
aður um að kjósa „and-kínversk-
an hávaða“ fremur en annan há-
vaða, og honum borin á brýn
„öfgafull framhleypni.“
Utanríkisráðuneyti Túnis mót-
mælti skeyti þessu og vara'ði við,
að slík framkoma gæti ógnað
stjórrmálasambandi landanna
tveggja. Kínverjar mótmæltu
mótmælunum.
Stjómin í Túnis hefur undan-
farið litið starfsmenn kínverska
sendiráðsins hornauga vrma
þess, að þeir hafa reynt að koma
á æsingum meðal stúdenta, 13
dreift ólöglegum kínverskum
áróðri.
niafnið „atómskáld". Hannes
hefur mætt mestri vinsemd, feng
ið hástemmdast lotf og bestan
byr ungra skálda. Jafnvel þeir,
sem fyrirlíta „atóms'káldskap-
inn“, hafa haft orð á því, að hann
„sætti gamalt og nýtt“ á eftir-
ttektarverðan hátt. Hinu verð-
ut svo heldur ekki leynt, að
sumt í s'káldskap Hannesar giet
ur aulðlveldlega fen.gið á sig
„atómstimpil" hjá óvinveittum
og miður upplýstum iesendum.
Runnquist er auðsýnilega hrifn
astur af þjóðsagnatilbrdg'ðunum.
úr Stund og staðir; hann velur
þau sem dæmi um aðferðir
Hfl'nnesar.
Ekki vitnar það um mikinn,
áhuga á íslen.skri Ijóðagerff að
gleyma að minnflst á seinustu
ljóðabæíkur Jóns úr Vör. Að
sjáiltfsögðu er það skiljanlegt,
að ítarlegast sé skýrt frá Þorp
inu, en ekki hefði sakað að
í ljós hefði kornið að Runn-
quiist væri ekki ókuJinugt um
þróun Jóns sem skálds. Samai
verður uppi á teningnum þeg-
ar Runnquist lætur sér nægja
í umsögn um Stein Steinarr
að geta um útgáfúr og nafn
seinuistu ljóðabókar hans, Tím-
ans og vatnsins. Hann lýs ir
skilmerkilega einkennum
fyrstu bóka Steins, en sleppir
ailgijörlega að fræða lesendur
um þá frjóu strauma, sem ljóð-
in í Timanum og vatninu
leystu úr læðingi, hvar Steinni
var staddur á örlagaríkasta
■skeiði skáldferils síns. Tíminn
og vatnið, er sem kunnugt er-
til í sænskri þýðingu.
Þeir sem lesið hafa bækur
Tthiors Vilh j ál msson a r munu
ekki heldur sætta sig við þé»
einhæfu staðfhæfingu, að Thor
sé bölsýnismaður í húð og hár:
en djupt övertygad pessimist.
Elftir þessum dæmum er það
ljóst, að það nægir ekki að hafa.
lesið eina bók eftir hveirt skáld.
til þess að geta gefið viðeig-
andi lýsingu á bókmenntastarfi.
þeirra. Runnquist hefur auð-
sýnilega aðeins lesið eftirfar-
andí bækur eftir þá höfundfl,
sem ég hef nefnt sem dæmi að
Steini undanskiildum, og allar
eru ti’l í sænskium þýðingum;'
Stund og staðir, eftir Hannes
Pétursson; Þorpið, eftir Jón úr
Vör; og Andlit í spegli dropans,
eftir Thor Vilhjálmsson.
Einnig er það líklegt að
kynni Runnquists af Þórlbergi
Þórðarsyni nái aðeins til þeirra
kafla úr íslenskum aðli, sem í
Danmörku voru gefnir út í
bók árið 1955, og kallaðir:
Undervejs til min elskede. Enn
fremur hefur Runnquist lesið
eitthvað af því, sem Halldór
Laxness hefur skrifað um Þór-
berg. Að öllum flðfinnslum
slepptum er ánægjulegt að
rausnarleg:a sikuli vera sagt frá
Þórbergi í þessari bók.
Katflarnir um Gunnar Gunn-
arsson og HaHdór Laxness
sanna að Runnquist er ágæt-
lega iesinn í verkum þeirra, og
áttar sig á stöðu þeirra í bók-
menntun, hinu stórbrotna
firamlfligi þeirra beggja til
sagnalistar þessarar aldar.
Það er kannski of mikii bjart
sýni, að gera sér vonir um að
'bók Áke Runnquists auðnist að
vekja hjá skandinavískum les-
endum áihuga á íslenskum bók-
um. Tími er komi-nn til þess að
bókmenntamenn þessara þjóða
sjái ástæðu til að ætla að á ís-
landi séu til nútimabókmennt-
ir. Hin „norræna samvinna"
gæti m.a. verið fólgin í því, að
skandinavískir menntamenn
teldu það sfcyldu sína. að hlera
eftir því, sem ísienskir sam-
tímahöfundar hatfa að segja.
Því verður ekki neitað, að við-
leitni í þessa átt hefiur verið
sýnd í Skandinaviu. En þar er
aðeins um að ræða fáeina góð-
viljaða menn. Mikið skortir enn
á aff Skandinavar taki tillit til
fslendinga sem nútíma bók-
menntaþjóðar.
Jóhamn Hjálmarsaon.
Til sölu
Til sölu m.a.
Lítil einstaklingsíbúð á vild-
arkjörum. íbúðin er við
Þórsgötu.
Úrval íbúða í Breiðholtshverfi
tilb. undir tréverk.
Raffhús í Fossvogi.
Sverrir Hermannsson
Skólavörffustíg 30,
sími 20625
Kvöldsími 24515.
IIIjS og hyiiyli
^jrg 3 ja herbergja íbúðir
Laus nú þegar
Höfum til sölu mjög
skemmtilega 3ja herb. íbúð
í háhýsi við Ljósheima. —
Vandaðar innréttingar. —
Mjög fagurt útsýni. íbúðin
er laus nú þegar.
3ja—4ra herb. íbúð við
Kleppsveg, ásamt herb. í
risi. Laus fljótlega.
I S M í Ð U M
2ja, 3ja og 4ra herb. ibúðir
í Breiðholtshverfi. Seljast
tilbúnar undir tréverk.
\m OG HYBYLI
HARALDUR MAGNUSSON
TfARNARGÖTU 16
Símar 20925 - 20025
Fasteignasalan
Hátúnl 4 A, Nóatúnghúsiff
Símar 21870-20998
Glæsileg
einbýlishús
á góðum stað í Austurborg-
inni, ásamt bílskúr. Húsið
er á tveim hæðum, grunn-
flötur hæðar er 121 ferm.
Upplýsingar varðandi þessa
eign verða ekki veittar í
síma.
Viff Bakkaflöt um 200 ferm.
einbýlishús er rúmlega tilb.
undir tréverk og málningu.
Viff Sæviðarsund, raðhús um
170 ferm. með innbyggðum
bílskúr, tilb. undir tréverk
og málningu.
Viff Eyjabakka, 2ja, 3ja og 4ra
herb. íbúðir seljast tilb. und
ir tréverk og málningu. Sér-
þvottahús á hæð fylgir
hverr íbúð.
Hilmar Valdimarsson
fasteignaviffskiptt.
Jón Bjarnason
næstaréttarlögmaffur.
Atvinna ósknst
Maffur um þrítugt ,vanur sölu
störfum í matvöru og sælgæti
óskar eftir atvinnu. Margt
kemur til greina. — Hefur bíl-
próf. Tilboðum sé skilað á
afgr. Mbl. fyrir lauga.rdag
merkt: „Atvinna — 5874“.
3ja herb. kjallaraíbúff við
Barmahlíð.
3ja herb. kjallaraíbúff, 90
ferm. við Drápuhlíð, sérinn-
gangur, sérhitaveita. Laus
strax.
3ja herb. jarffhæff við Rauða-
læk.
3ja herb. íbúff í háhýsi við
Sólheima, tvennar svalir.
Skipti á raðhúsi í Heimun-
um möguleg.
4ra herb. íbúff á 1. hæð við
Hofteig, sérinngangur. Ný
eldhúsinnrétting, eppi. —
Skipt lóð.
5 herb. íbúff á 4. hæð við Háa-
leitisbraut.
6 herb. íbúff á 2. hæð við
Meistaravelli.
6 herb. íbúð á efri hæð á Sel-
tjamarnesi, al'lt sér.
Skipa- & fasleignasalan
KIRKJUHVOLI
Símar: 14916 oír 1384*
FASTEIGNASALAN
GARÐASTRÆTI 17
Símar 24647 - 15221
Til sölu
við Bólstaðarhlíð
5 herb. rúmgóð og vönduð
hæð , suðursvalir, bílskúr,
ræktuð lóð. 3ja herb. íbúð
í risi getur fylgt með í kaup
unum.
4ra herb. endaibúð viff Eski-
hlíð.
4ra herb. íbúff á 4. hæð við
Hvassaleiti, suðursvalir.
3ja herb. íbúff við Sólheima,
laus strax.
4ra berb. rishæff við Ránar-
götu, sérinngangur, útb. 300
þúsund.
3ja herb. kjallaraíbúð á Teig-
unum.
2ja herb. íbúff á hæð í Laugar-
neshverfi.
Einstaklingsibúðir í Vestur-
og Austurbænum.
Nýbyggingar
Raffhús á Látraströnd tilbúið
undir tréverk, útb. 800 þús.
6—7 herb. íbúð, bílskúr.
Fokhelt garðhús við Hraun-
bæ.
Raffhús við Sæviðarsund til-
búið undir tréverk.
Sérhæffir í smíðum í Kópa-
vogi, 3ja til 5 herb.
í Hafnarfirði
4ra herb. nýleg hæð.
Árni Guðjónsson, hrl.
Þorsteinn Geirsson, hdl.
Helgi Ólafsson, sölustj.
Kvöldsími 40647.
Höfium kaupanda aff lúxus-
íbúff eðia einbýlishúsi á góð-
um stað. Enntfremur höfum
við kaupendur að fokheld-
um íbúðum eða tilb. undir
tréverk, í Vesturbæ eða Sel-
tjarnarnesi.
_ Til sölu
tbúffir og einstaklingshús víðs-
vegar um borgina.
Talið við okkur áður en þér
geriff kaup.
FASTEIGNASALAN
Óffinsgötu 4. Sími 15605.
Kvöldsími 31328.